Tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra
Tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra; fa amin’ny firenena rehetra izay olona matahotra Azy ka manao ny marina no ankasitrahany”. — ASA. 10:34, 35.
1. Inona moa no fanambarana lehibe nataon’i Paoly momba ny niandohan’ireo firenena fony izy tany Atena?
“ANDRIAMANITRA, izay nanao izao tontolo izao sy izay rehetra eo aminy, no Tompon’ny lanitra sy ny tany, ary tsy monina ao amin’ny tempoly naorin’ny olona (...). Noforoniny avy amin’ny lehilahy iray ihany ny vahoaka rehetra ary notendreny ho eo amin’ny tany manontolo.” (Asa. 17:24-26, Français courant). Iza no nanonona ireo teny ireo? Ny apostoly Paoly, tamin’ilay lahateny nalaza nataony tao amin’ny Areopago, na havoan’i Aresy (Marsa), tany Atena.
2. Inona no mitondra loko sy zavatra mahafinaritra eo amin’ny fiainana, ary inona no nanaitra ny sain’ny Japone iray tamin’ny diany tany Afrika Atsimo?
2 Mety hampahatsiahy antsika ny zavatra maro karazana mahatalanjona hita eto an-tany io fanambarana io. Ny famoronan’i Jehovah tokoa dia mampahita antsika olona, biby, vorona, bibikely sy zavamaniry samy hafa. Ho matroka aoka izany ny fiainana raha ranoray ny zavaboary rehetra! fa manome loko sy manintona kosa ny fahamaroan-karazana. Araka izany, ny Japone iray nanatrika fivoriamben’ny Vavolombelon’i Jehovah tatsy Afrika Atsimo dia talanjona noho ny firazanana sy ny volon-koditra maro karazana hitany tao. Nolazainy fa tsy mba toy izany any Japon izay ananan’ny ankamaroan’olona toetra mampiavaka ny fiaviana mitovy.
3. Ahoana no fiheveran’ny olona sasany izay tsy mitovy volon-koditra aminy, ka miteraka fihetseham-po inona avy izany?
3 Miteraka fahasahiranana lehibe matetika ny tsy fitoviam-bolon-koditra arakaraka ny firazanana. Olona maro no mihevitra ho ambany izay tsy mitovy volon-koditra aminy. Miteraka fahatezerana izany toe-tsaina izany ary indraindray aza miteraka fankahalana sy loza, dia ny fitompoan-teny fantatra ara-pirazanana. Izany ve no tian’ny Mpamorona? Misy firazanana ambony eo imasony ve? Mizaha tavan’olona ve Jehovah?
Mizaha tavan’olona ve ny Mpamorona antsika?
4-6. a) Raha ny amin’ny fizahan-tavan’olona, inona no nolazain’i Josafata mpanjaka momba an’i Jehovah? b) Nanamafy ny fanambaran’i Josafata ve Mosesy sy Paoly? d) Inona avy no fanontaniana mety hapetraky ny sasany?
4 Mahatonga antsika hahazo an-tsaina izay heverin’ny Mpamorona ny amin’ny olombelona ny Tantara. Josafata mpanjaka, izay nanjaka tany Joda tamin’ny 936 ka hatramin’ny 911 alohan’ny fanisan-taona iraisana dia nitondra fanatsarana betsaka tao amin’ilay tany; nanao fandaharana indrindra izy mba hahatonga ny fandehan-javatra ara-pitsarana niorina tamin’ny lalàn’Andriamanitra, hiasa tsara. Nanome ho an’ireo mpitsara izao torohevitra tsara dia tsara izao izy: “Tandremo izay hataonareo; fa tsy ho an’olona no hitsaranareo, fa ho an’i Jehovah (...); tandremo ka ataovy izany, fa tsy mba misy heloka amin’i Jehovah Andriamanitsika, na fizahan-tavan’olona.” — 2 Tantara 19:6, 7.
5 Taonjato maro talohan’izay, dia nilaza toy izao tamin’ireo fokon’ny Isiraely i Mosesy mpaminany; “Jehovah Andriamanitrareo (...) tsy mizaha tavan’olona.” (Deoteronomia 10:17). Izao kosa no nambaran’i Paoly tao amin’ny taratasiny ho an’ny Romana: “Fahoriana sy fahantrana ho an’ny fanahin’ny olona rehetra izay manao ratsy, amin’ny Jiosy aloha, dia vao amin’ny jentilisa koa (...). Fa tsy misy fizahan-tavan’olona amin’Andriamanitra.” — Romana 2:9-11.
6 Na dia ao aza izany rehetra izany, dia mety hanontany toy izao ny sasany: ‘Ary ny Isiraelita? Moa ve tsy vahoaka voafidy izy ireo? Tsy nampiseho fiangarana ho fanohanana azy ireo ve Andriamanitra? Moa ve i Mosesy tsy nilaza tamin’ny firenen’Isiraely hoe: “Fa hianao efa nofidin’i Jehovah Andriamanitrao ho firenena rakitra soa ho Azy mihoatra noho ny firenena rehetra”?’ — Deoteronomia 7:6.
7. a) Inona moa no nitranga rehefa nanda ny Mesia ny Jiosy? b) Iza amin’izao andro izao no afaka manana fitahiana mahatalanjona avy amin’Andriamanitra, ary nahoana?
7 Tsia, tsy nampiseho fiangarana Andriamanitra raha nanome toerana manokana ho an’ny Isiraelita tao anatin’ny fikasany. Nihevitra firenena izay amin’ny alalany no hanaovany izay hahaterahan’ny Mesia izy ka nifidy ny firenena voaforon’ny patriarka hebreo nahatoky. Rehefa nanda ny Mesia, Jesosy Kristy, anefa ny Jiosy ka namono nahafaty azy, dia nesorin’Andriamanitra tamin’izy ireo ny fanohanany. Amin’izao andro izao, ny olona avy amin’ny firazanana sy ny firenena rehetra izay maneho finoana an’i Jesosy dia afaka manana fitahiana kanto sy mamelona fanantenana ny hiaina mandrakizay (Jaona 3:16; 17:3). Asehon’ny zavatra tena misy àry fa tsy misy fizahan-tavan’olona ao amin’Andriamanitra. Afa-tsy izany koa, Jehovah dia nanome baiko ny Isiraelita mba ‘ho tia ny vahiny’ ary, na inona na inona firazanany na fireneny, dia ‘tsy hanao sarotra aminy’. (Deoteronomia 10:19; Levitikosy 19:33, 34.) Marina tokoa fa tsy mizaha tavan’olona ny Raintsika any an-danitra izay fitiavana.
8. a) Inona no manaporofo fa tsy niangatra Jehovah raha ny amin’ny Isiraelita? b) Ahoana no nampiasan’i Jehovah ny Isiraely?
8 Marina fa nanana tombontsoa kanto ny Isiraelita, nefa nanana andraikitra mavesatra hiantsorohana koa izy ireo: tsy maintsy nitandrina ireo lalàn’i Jehovah izy ireny, ary niharan’ny fanozonana izay nandika ireny lalàna ireny (Deoteronomia 27:26). Ny marina dia hoe tsy maintsy nosazina imbetsaka ny Isiraelita noho ny tsy nankatoavana ny Lalàn’Andriamanitra; tsy nitondra azy ireny tamim-piangarana àry Jehovah fa nampiasa azy ireny kosa mba hanorenana fakana tahaka sy hanomezana ohatra natao ho fampitandremana. Soa ihany, ary tamin’ny alalan’ny Isiraely koa, fa naniraka Mpanavotra, dia Jesosy Kristy, Andriamanitra mba hitahiana ny olombelona rehetra. — Galatiana 3:14; jereo Genesisy 22:15-18.
Nizaha tavan’olona ve i Jesosy?
9. a) Amin’ny heviny ahoana moa no azo lazaina fa mitovy Jehovah sy Jesosy? b) Inona avy no fanontaniana mety hapetraka momba an’i Jesosy?
9 Koa satria tsy nizaha tavan’olona Jehovah, mety ho toy izany ve i Jesosy? Jereo izay nolazain’i Jesosy indray andro: “Fa tsy mitady ny sitrapoko Aho, fa ny sitrapon’Izay naniraka Ahy. (Jaona 5:30). Miray saina tanteraka Jehovah sy ny Zanany malala, ary manatanteraka ny sitrapon’ny Rainy amin’ny zavatra rehetra i Jesosy. Mitovy aoka izany ny hevitra sy ny fikasan’izy ireo, hany ka afaka nilaza toy izao i Jesosy: “Izay nahita Ahy dia nahita ny Ray.” (Jaona 14:9). Nandritra ny 33 taona mahery, dia nandia fiainan’olombelona i Jesosy teto an-tany, ary mitantara ny fomba nitondrany ny olombelona ny Baiboly. Nanao ahoana ny fomba fitondrany ny olona hafa firazanana? Nizaha tavan’olona ve izy? Nanavakava-bolon-koditra ve izy?
10. a) Ahoana no navalin’i Jesosy ny vehivavy Fenisiana iray tonga nitady vonjy taminy? b) Nitompo teny fantatra ve i Jesosy satria nampitaha ny Jentilisa tamin’ny “amboakely”? d) Ahoana no nandresen’ilay vehivavy Fenisiana ny fanoheran’i Jesosy, ary inona no vokatr’izany?
10 Nandany ny ankamaroan’ny fiainany teto an-tany mba hiarahana tamin’ny Jiosy i Jesosy; indray andro anefa, ny vehivavy Fenisiana iray, noho izany dia anisan’ny firenena jentilisa, dia nanatona azy ka nitalaho taminy mba hanasitrana ny zanany vavy. Hoy ny navalin’i Jesosy azy: “Tsy nirahina Aho afa-tsy ho amin’ny ondry very amin’ny taranak’Isiraely.” Niangavy azy toy izao tamin’izay ilay vehivavy: “Tompoko ô, vonjeo aho.” Ary dia nanampy teny toy izao i Jesosy: “Tsy mety raha maka ny mofon-jaza ka manipy azy ho an’ny amboakely.” Biby maloto tamin’ny Jiosy ny amboa; nefa azo atao ve ny milaza fa nitompo teny fantatra i Jesosy satria nampitaha ny Jentilisa tamin’ny “amboakely”? Tsia, fa vao avy nilaza izy hoe nanankina taminy fanendrena manokana Andriamanitra, dia ny hikarakara “ondry very amin’ny taranak’Isiraely”; afa-tsy izany koa, dia nanalefaka ny fampitahany izy tamin’ny firesahana ny amin’ny “amboakely”, fa tsy amboa masiaka. Mazava ho azy fa fisedrana an’ilay vehivavy Fenisiana ireo teny ireo; kanefa, na dia tapa-kevitra ny handresy ny fanoherana aza izy, dia namaly tamim-panetren-tena sy fahaiza-mandanjalanja hoe: “Marina izany, Tompoko; fa na dia ny amboakely aza mba mihinana izay sombintsombiny latsaka avy amin’ny latabatry ny tompony ihany.” Nanohina an’i Jesosy ny finoan’io vehivavy io ka nanasitrana ny zanany vavy avy hatrany izy. — Matio 15:22-28.
11. Araka ny asehon’ilay fisehoan-javatra nahatafiditra an’i Jesosy, nanao ahoana moa ny fifandraisan’ny Jiosy tamin’ny Samaritana?
11 Jesosy dia nifampiraharaha koa tamina Samaritana nampifanoherin’ny tsy fifankahazoana lehibe tamin’ny Jiosy. Indray andro, dia naniraka mpitondra hafatra ho any amin’ny vohitra samaritana iray izy, mba hanaovan’ireo fanomanana ho azy; ‘tsy nandray Azy anefa ny mponina, satria nandroso toa ho any Jerosalema Izy’. Sosotra aoka izany Jakoba sy Jaona noho izany fisehoan-javatra izany ka naniry hiantso afo avy any an-danitra handringanana ny Samaritana. Niteny mafy ireo mpianatra roa anefa i Jesosy, ary dia lasa izy rehetra nankany amin’ny vohitra hafa iray. — Lioka 9:51-56.
12. Nahoana moa no gaga ilay vehivavy Samaritana satria nangataka rano taminy i Jesosy?
12 Namelona fankahalana ny Samaritana ve i Jesosy? Aoka hojerentsika izay nitranga tao anatin’ny toe-javatra hafa iray. Rehefa nankany Galilia avy any Jodia Jesosy sy ireo mpianany dia namakivaky an’i Samaria. Trotraka noho ny dia i Jesosy ka nipetraka teo akaikin’ny loharanon’i Jakoba mba hiala sasatra raha mbola nankany Sykara, tanàna teny akaiky, ny mpianany mba hividy sakafo. Tamin’izay no tonga mba hantsaka rano ity vehivavy Samaritana. Na dia niresaka ny Samaritana ho olona “hafa firazanana” aza i Jesosy tao anatin’ny fotoana nanaovany ny fanompoany (Lioka 17:16-18, Kingdom Interlinear Translation), dia hoy izy tamin’io fotoana io tamin’ilay vehivavy: “Omeo Aho hosotroiko.” Koa satria tsy nifanerasera tamin’ny Samaritana ny Jiosy, dia hoy ny navalin-dravehivavy azy: “Nahoana Hianao no Jiosy ka mangataka amiko hosotroina, nefa aho vehivavy Samaritana?” — Jaona 4:1-9.
13. a) Namaly ny fanoheran’ilay vehivavy Samaritana ve i Jesosy, ary ahoana no nataon-dravehivavy? b) Inona no vokatry ny fanambarana nataon’i Jesosy?
13 Tsy namaly ny fanoheran’ilay vehivavy Samaritana i Jesosy; nanararaotra ny fotoana kosa izy mba hanaovana fanambarana taminy, ary tonga hatramin’ny fiaikena fa ny tenany no Mesia (Jaona 4:10-26). Gaga aoka izany ilay vehivavy ka namela ny sininy teo akaikin’ny loharano ary nihazakazaka nankany an-tanàna ka nanomboka nitantara tamin’ny mponina izay nitranga. Na dia ratsy fitondrantena aza izy hatreo, dia izao no nolazainy, ho fampisehoana fa nahaliana azy ny zavatra ara-panahy: “Izao angaha no Kristy?” Noho izany dia maro tamin’ny mponina tao amin’io tanàna io no nino an’i Jesosy noho ny fanambarana tsara dia tsara nataon’ilay vehivavy Samaritana (Jaona 4:27-42). Nanambara toy izao ilay teolojiana kongregasionalista atao hoe Thomas Figart, tao amin’ny bokiny hoe Fahatazanan’ny Baiboly ny zava-manahirana ara-pirazanana (anglisy): “Raha nieritreritra ny Tompontsika fa zava-dehibe ny nanoloana ny lovantsofina ara-pirazanana azo tsinina tamin’ny fanaovan-javatra nampiseho fahamoram-panahy, dia ho tsara ny tsy hanekentsika ho voatariky ny onjam-panavakavaham-pirazanana mirehitra.”
14. Porofon’ny tsy fizahan’i Jehovah tavan’olona inona moa no nomen’i Filipo evanjelisitra?
14 Taloha ny tsy fizahan’i Jehovah Andriamanitra tavan’olona dia nahatonga olona avy amin’ny firazanana samihafa ho afaka ny ho tonga mpanaraka ny jodaisma; aoka anefa izao hojerentsika izay nitranga taonjato 19 lasa izay, teny amin’ny lalana any an’efitra nampitohy an’i Jerosalema tamin’i Gaza. Namaky ny faminanian’Isaia ny lehilahy mainty hoditra iray niasa ho an’ny mpanjakavavin’i Etiopia, tao anaty kalesiny. Proselyta voafora io mpanao raharaham-panjakana ambony io satria “tonga tany Jerosalema izy mba hivavaka”. Niseho tamin’i Filipo evanjelisitra izay Jiosy ny anjelin’i Jehovah ka nilaza taminy hoe: “Andeha manatona ka mankanesa amin’io kalesy io.” Moa ve i Filipo namaly hoe: “Tsia, satria tsy iray firazanana amiko io olona io”? Mifanohitra lavitra amin’izany! Nekeny tamim-pifaliana ny fanasan’ilay Etiopiana izay niangavy azy mba hiara-hipetraka aminy eo amin’ny kalesy ka hanazava aminy ny faminanian’Isaia momba an’i Jesosy Kristy. Rehefa nahatazana rano ilay Etiopiana dia nanontany an’i Filipo hoe: “Inona moa no misakana ahy tsy hatao batisa?” Koa satria tsy nisy na inona na inona nanohitra izany, dia faly i Filipo nanao batisa an’io Etiopiana io. Araka izany, Jehovah dia nandray ho ao anatin’ny fankasitrahany, io lehilahy nentanin-kafaliana io, izay nohosorana tamin’ny fanahy ka tonga mpianatry ny mananaina tsy mizaha tavan’olona iray, dia Jesosy Kristy Zanany (Asa. 8:26-39). Tsy ho ela anefa dia hiseho ny porofo hafa mampiseho ny tsy fizahan’Andriamanitra tava.
Fiovana lehibe
15. Nahatonga fetezan’ny fiovana inona moa ny fahafatesan’i Jesosy, ary ahoana no nitantaran’i Paoly ny amin’izany fiovana izany?
15 Tsy namarana ny fitompoan-teny fantatra ara-pirazanana teo amin’izao tontolo izao ny nahafatesan’i Jesosy ho sorona. Izany kosa anefa dia nahatonga an’Andriamanitra ho afaka hanova teo amin’ireo mpianatr’i Jesosy, ny fitsipika nitondrana ny Jentilisa raha oharina amin’ny Jiosy. Nitantara ny amin’izany fanovana izany i Paoly ao amin’ny taratasiny ho an’ny Efesiana, Jentilisa tonga kristiana: “Koa tsarovy fa fahiny hianareo izay jentilisa araka ny nofo, ka (...) tamin’izany andro izany dia tsy nanana an’i Kristy hianareo, fa olon-ko azy tamin’ny fanjakan’ny Isiraely ary vahiny tamin’ireo faneken’ny teny fikasana, dia tsy nanana fanantenana sady tsy nanana an’Andriamanitra teo amin’izao tontolo izao; fa ankehitriny kosa, ao amin’i Kristy, hianareo izay lavitra fahiny dia efa nampanakeken’ny ran’i Kristy. Fa Izy no fihavanantsika, Izay nahiray antsika roa tonta ka nandrava ny efitry ny fisarahana.” Io “efitra” io, mariky ny fisarahana, dia mampiseho ny faneken’ny Lalàna izay nanavaka ny Jiosy tamin’ny Jentilisa. Nofoanana io fanekena io noho ny fahafatesan’i Kristy mba hahatonga ny Jentilisa, tahaka ny Jiosy, ho afaka amin’ny alalany, ‘hanatona amin’ny Fanahy iray ho any amin’ny Ray’. — Efesiana 2:11-18.
16. a) Nahoana moa Petera no nandray ireo fanalahidin’ny Fanjakana? b) Nisy firy moa ny fanalahidy, ary ahoana no nampiasana azy?
16 Afa-tsy izany koa, dia nandray “ny fanalahidin’ny fanjakan’ny lanitra” ny apostoly Petera mba hahafahan’ny olona samy hafa fiaviana hahafantatra ny fikasan’Andriamanitra, “hateraka indray” amin’ny alalan’ny fanahy masina ka ho tonga mpiara-mandova ara-panahy amin’i Kristy (Matio 16:19; Jaona 3:1-8). Mba hanaovana izany, dia nampiasa fanalahidy ara-panoharana telo i Petera: ny voalohany ho an’ny Jiosy, ny faharoa ho an’ny Samaritana ary ny fahatelo ho an’ny Jentilisa (Asa. 2:14-42; 8:14-17; 10:24-28, 42-48). Araka izany, ilay Andriamanitra tsy mizaha tavan’olona dia nanome ho an’ny olom-boafidy avy amin’ny firazanana rehetra, ny tombontsoa ho rahalahy ara-panahin’i Jesosy sy mpiara-mandova ny Fanjakana aminy. — Romana 8:16, 17; 1 Petera 2:9, 10.
17. a) Fahitana mahatalanjona inona moa no azon’i Petera, ary nahoana? b) Nentina ho any amin’iza moa Petera, ary iza no niandry azy tao amin’io toerana io? d) Inona moa no nampahatsiahivin’i Petera an’ireny Jentilisa ireny, nefa inona no nampahafantarin’i Jehovah Andriamanitra azy mazava?
17 Mba hanomanana an’i Petera hampiasa ny fanalahidy fahatelo ho an’ny Jentilisa, dia nomen’i Jehovah fahitana hafahafa izy, dia ny amin’ny biby maloto, ka hoy izy taminy: “Mitsangàna, ry Petera; vonoy, ka hano.” Izao no dikan’io fahitana io: “Izay efa nodiovin’Andriamanitra dia aza ataonao ho fady.” (Asa. 10:9-16). Nanontany tena i Petera hoe inona no hevitr’io fahitana io: very hevitra izy. Tsy ela anefa, dia tonga nanatona azy ny lehilahy telo mba hitondra azy ho any amin’i Kornelio, manamboninahitra romana niasa tao Kaisaria. Koa satria io tanàna io no nisy ny fitobian’ny tafika romana nijanona tany Jodia, dia ara-dalàna tanteraka raha nonina tao i Kornelio. Tao amin’io faritra fanapahan’ny Jentilisa io àry Kornelio sy ny havana aman-tsakaizany no niandry an’i Petera. Hoy ilay apostoly tamin’izy ireo: “Hianareo mahalala fa fady amin’ny Jiosy ny hanan-draharaha na hiantrano amin’ny olona hafa firenena; nefa izaho efa nampahafantarin’Andriamanitra fa tsy misy olona azoko atao hoe fady na tsy madio. Ary amin’izany dia tsy nandà tsy hankatỳ aho, raha nampanalaina.” — Asa. 10:17-29.
18. a) Inona moa no fanambarana lehibe nataon’i Petera teo anatrehan’i Petera sy ireo olona nasainy? b) Fisehoan-javatra nahagaga inona no nitranga rehefa avy nanao fanambarana ny amin’i Jesosy i Petera? d) Inona moa no fandaharana natao ho an’ireny Jentilisa tonga mpino ireny?
18 Rehefa avy nanazava ny fomba nitarihan’Andriamanitra ny zavatra i Kornelio, dia hoy ny nambaran’i Petera: “Hitako marina tokoa izao fa tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra; fa amin’ny firenena rehetra izay olona matahotra Azy ka manao ny marina no ankasitrahany.” (Asa. 10:30-35). Avy eo, raha mbola nanao fanambarana ny amin’i Jesosy Kristy ilay apostoly, dia nisy fisehoan-javatra nahagaga nitranga: “Raha mbola nilaza izany teny izany Petera, dia nilatsaka tamin’izay rehetra nandre ny teny ny Fanahy Masina.” “Talanjona ny mino isan’ny voafora izay niaraka tamin’i Petera, satria nilatsaka tamin’ny jentilisa koa ny fanomezana, dia ny Fanahy Masina. Fa nandre azy niteny tamin’ny fiteny tsy fantatra sy nankalaza an’Andriamanitra izy”. Hoy Petera tamin’izay: “Moa misy olona mahazo mandrara ny rano tsy hanaovana batisa ireo, izay efa nandray ny Fanahy Masina tahaka antsika koa?” Iza no ho afaka hanohitra izany, satria ny fanahy masin’ilay Andriamanitry ny lanitra, ilay Andriamanitra tsy mizaha tavan’olona, dia nalatsaka teo amin’ireny Jentilisa tonga mpino ireny? Noho izany, dia nandidy i Petera ny ‘hanaovana batisa azy ireny amin’ny anaran’i Jesosy Kristy’. — Asa. 10:36-48.
‘Avy amin’ny firenena rehetra’
19. Nahoana moa no mitombo ny fankahalana ara-pirazanana, ary miely hatraiza izany?
19 Miaina amin’ny “andro farany” ho an’ny fandehan-javatra isika; eny, efa eo ny “andro mahory”. Ankoatra ny toetra hafa, ny olona dia tia tena, mpandoka tena, mpiavonavona, tsy manam-pitiavana, mpanontolo fo, tsy mahonom-po, lozabe, kirina ary mpieboebo (2 Timoty 3:1-5). Ao anatin’ny rivo-piainana toy izany, dia tsy mahagaga raha mitombo hatrany ny fankahalana sy ny fifandonana ara-pirazanana eo amin’izao tontolo izao. Araka izany, any amin’ny tany maro, dia misy olona samy hafa firazanana sy volon-koditra, mifanazimba sy mifankahala mihitsy aza, ka izany dia mitarika, any amin’ny sasany amin’ireny tany ireny, ho amin’ny fampisehoana herisetra feno fahasiahana aoka izany indraindray. Na dia any amin’ireo fitambaran’olona lazaina fa mazava saina aza, dia olona maro no sahirana mandresy ny fitompoana teny fantatra ara-pirazanana. Afa-tsy izany koa, io loza io dia toa miely hatrany amin’ny faritra tsy anampoizana izany, toy ny nosy, nanjakan’ny filaminana nofinofisina fahiny.
20. a) Inona moa no hitan’i Jaona teo ambanin’ny tsindrimandrin’Andriamanitra? b) Ahoana no fahatanterahan’io faminaniana io? d) Fahasahiranana inona moa no mbola tsy resin’ny sasany tanteraka, ary aiza no tokony hitadiavan’izy ireny fanafodiny?
20 Na dia tsy misy aza ny filaminana eo amin’ireo firazanana any amin’ny faritra samihafa eo amin’izao tontolo izao, dia nanambara ilay Andriamanitra tsy mizaha tavan’olona, Jehovah, fa hataony izay hisian’ny vahoaka tso-po voaforon’ny olona avy amin’ny firazanana sy ny firenena rehetra, izay hahita firaisan-tsaina mahagaga maneran-tany. Ara-tsindrimandrin’Andriamanitra, no nahitan’ny apostoly Jaona “olona betsaka tsy tambo isaina avy tamin’ny firenena rehetra sy ny fokom-pirenena sy ny olona ary ny samy hafa fiteny nitsangana teo anoloan’ny seza fiandrianana sy teo anatrehan’ny Zanak’ondry”, nidera an’i Jehovah (Apokalypsy 7:9). Efa eo am-pahatanterahany io faminaniana io. Amin’izao andro izao, any amin’ny tany 210, dia Vavolombelon’i Jehovah maherin’ny 3 300 000 avy amin’ny firenena rehetra sy ny firazanana rehetra, no mahita firaisan-tsaina sy fihavanana ara-pirazanana. Mbola tsy tanteraka anefa izy ireny, ary ny sasany aminy, na dia tsy mahatsapa izany aza, dia mety ho sahirana amin’ny fandresena tanteraka ny fitompoany teny fantatra ara-pirazanana. Ahoana no azo andresena izany fahalemena izany? Io fanontaniana io dia horesahina ao amin’ny lahatsoratra manaraka hiorina amin’ny torohevitra mahasoa omen’ny Tenin’ilay Andriamanitra tsy mizaha tavan’olona, dia Jehovah.
Ahoana no havalinao?
◻ Nahoana moa no azo atao ny milaza fa tsy nampiseho fiangarana Jehovah rehefa nampiasa ny Isiraelita?
◻ Inona moa no manaporofo fa tsy nizaha tavan’olona Jesosy Kristy ary tsy nitompo teny fantatra ara-pirazanana?
◻ Inona moa no nanampy an’i Petera hahatakatra fa “tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra”?
◻ Na dia tsy manjaka eo amin’izao tontolo izao aza ny filaminana ara-pirazanana, faminaniana inona mahakasika ny firaisan-tsaina moa no eo am-pahatanterahana?
[Sary, pejy 10]
Hoy ny apostoly Paoly tamin’ny Ateniana: ‘Namorona ny vahoaka rehetra Andriamanitra ary nanendry azy ireny ho eo amin’ny tany manontolo.’
[Sary, pejy 12]
Noho izy tsy nizaha tavan’olona, dia nitory tamin’ny vehivavy Samaritana iray teo amin’ny loharanon’i Jakoba, teo akaikin’i Sykara, i Jesosy.