3:1

തിബെ​ര്യൊസ്‌ സീസറിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ 15-ാം വർഷം: എ.ഡി. 14, ആഗസ്റ്റ്‌ 17-നാണ്‌ (ഗ്രി​ഗോ​റി​യൻ കലണ്ടറ​നു​സ​രിച്ച്‌.) അഗസ്റ്റസ്‌ സീസർ മരിച്ചത്‌. സെപ്‌റ്റം​ബർ 15-ന്‌ തന്നെ ചക്രവർത്തി​യാ​യി പ്രഖ്യാ​പി​ക്കാൻ തിബെ​ര്യൊസ്‌ റോമൻ ഭരണസ​മി​തിക്ക്‌ അനുമതി കൊടു​ത്തു. അഗസ്റ്റസിന്റെ മരണം​മു​തൽ കണക്കു​കൂ​ട്ടി​യാൽ, തിബെര്യൊസിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ 15-ാം വർഷം എ.ഡി. 28 ആഗസ്റ്റ്‌ മുതൽ എ.ഡി. 29 ആഗസ്റ്റ്‌ വരെ ആണ്‌. എന്നാൽ 15-ാം വർഷം കണക്കു​കൂ​ട്ടു​ന്നതു തിബെ​ര്യൊ​സി​നെ ഔദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി ചക്രവർത്തി​യാ​യി പ്രഖ്യാ​പിച്ച സമയം​മു​ത​ലാ​ണെ​ങ്കിൽ, അത്‌ എ.ഡി. 28 സെപ്‌റ്റം​ബർ മുതൽ എ.ഡി. 29 സെപ്‌റ്റം​ബർ വരെയാണ്‌. തെളി​വ​നു​സ​രിച്ച്‌ എ.ഡി. 29-ലെ വസന്തകാ​ലത്ത്‌ അഥവാ ഏപ്രി​ലി​നോട്‌ അടുത്ത്‌ ആണ്‌ (ഉത്തരാർധ​ഗോ​ള​ത്തി​ലേത്‌) യോഹ​ന്നാൻ തന്റെ ശുശ്രൂഷ തുടങ്ങി​യത്‌. അതു തിബെര്യൊസിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ 15-ാം വർഷത്തിൽപ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യും. ആ സമയത്ത്‌ യോഹ​ന്നാന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 30 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ലേവ്യ​പു​രോ​ഹി​ത​ന്മാർ ദേവാ​ല​യ​സേ​വനം തുടങ്ങി​യി​രു​ന്നത്‌ ആ പ്രായ​ത്തി​ലാണ്‌. (സംഖ 4:2, 3) യേശു യോഹ​ന്നാ​നാൽ സ്‌നാ​ന​മേറ്റ്‌ “ശുശ്രൂഷ ആരംഭി​ക്കു​മ്പോൾ” ലൂക്ക 3:21-23 അനുസ​രിച്ച്‌ യേശു​വി​നും “ഏകദേശം 30 വയസ്സാ​യി​രു​ന്നു.” യേശു മരിച്ച നീസാൻ മാസം വസന്തകാ​ലത്ത്‌ ആയിരു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ യേശുവിന്റെ മൂന്നര​വർഷ​ക്കാ​ലത്തെ ശുശ്രൂഷ തുടങ്ങി​യത്‌ ഏഥാനീം മാസ​ത്തോട്‌ അടുത്ത്‌ (സെപ്‌റ്റം​ബർ/ഒക്ടോബർ), ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌ ആയിരു​ന്നി​രി​ക്കാം. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ യേശു​വി​നെ​ക്കാൾ ആറു മാസം മൂത്ത യോഹ​ന്നാൻ ശുശ്രൂഷ ആരംഭി​ച്ചതു യേശു ശുശ്രൂഷ തുടങ്ങു​ന്ന​തിന്‌ ആറു മാസം മുമ്പാ​ണെന്നു തെളി​വു​കൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. (ലൂക്ക, അധ്യാ. 1) ഇതിൽനിന്ന്‌, യോഹ​ന്നാൻ തന്റെ ശുശ്രൂഷ തുടങ്ങി​യത്‌ എ.ഡി. 29-ലെ വസന്തകാ​ല​ത്താ​ണെന്നു ന്യായ​മാ​യും അനുമാ​നി​ക്കാം.​—ലൂക്ക 3:23; യോഹ 2:13 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​കൾ കാണുക.

ഹെരോദ്‌: അതായത്‌ ഹെരോദ്‌ അന്തിപ്പാസ്‌, മഹാനായ ഹെരോദിന്റെ മകൻ.​—പദാവലി കാണുക.

ജില്ലാ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി: റോമൻ അധികാ​രി​ക​ളു​ടെ കീഴിൽ, അവരുടെ അംഗീ​കാ​ര​ത്തോ​ടെ മാത്രം ഭരണം നടത്തി​യി​രുന്ന ഒരു ജില്ലാ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യെ​യോ ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രഭു​വി​നെ​യോ ആണ്‌ ഈ പദം കുറി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌.​—മത്ത 14:1; മർ 6:14 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​കൾ കാണുക.

സഹോ​ദ​ര​നായ ഫിലി​പ്പോസ്‌: ഹെരോദ്‌ അന്തിപ്പാസിന്റെ അർധസ​ഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു ഇത്‌. ഇദ്ദേഹം യരുശ​ലേം​കാ​രി​യായ ക്ലിയോ​പാ​ട്ര​യിൽ മഹാനായ ഹെരോ​ദി​നു​ണ്ടായ മകനാണ്‌. ഇദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ഫിലി​പ്പോസ്‌ എന്ന അതേ പേരിൽ ഒരു അർധസ​ഹോ​ദ​ര​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ (മത്ത 14:3-ലും മർ 6:17-ലും പരാമർശി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ആ ഫിലി​പ്പോ​സി​നെ ഹൊ​രോദ്‌ ഫിലി​പ്പോസ്‌ എന്നും വിളി​ച്ചി​രു​ന്നു.) ഇവരെ തമ്മിൽ വേർതി​രി​ച്ച​റി​യാൻ ഇദ്ദേഹത്തെ ചില​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ജില്ലാ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യായ ഫിലി​പ്പോസ്‌ എന്നു വിളി​ച്ചി​രു​ന്നു.​—മത്ത 16:13-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും കാണുക.

ഇതൂര്യ: തെളി​വ​നു​സ​രിച്ച്‌ ലബാനോൻ, ആൻറി-ലബാനോൻ മലനി​ര​ക​ളു​ടെ അടുത്തായി, ഗലീലക്കടലിന്റെ വടക്കു​കി​ഴക്ക്‌ കാണുന്ന ഒരു ചെറിയ പ്രദേശം. അതിനു കൃത്യ​മാ​യി നിശ്ചയിച്ച ഒരു അതിർത്തി ഇല്ല.​—അനു. ബി10 കാണുക.

ത്രഖോ​നി​ത്തി: “നിരപ്പ​ല്ലാത്ത” എന്ന്‌ അർഥമുള്ള ഒരു ഗ്രീക്ക്‌ മൂലപ​ദ​ത്തിൽനിന്ന്‌ വന്നിരി​ക്കുന്ന പേര്‌. ആ പ്രദേശത്തിന്റെ നിരപ്പ​ല്ലാത്ത ഭൂപ്ര​കൃ​തി​യെ സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന ഒരു പേരാ​യി​രി​ക്കാം ഇത്‌. ഇതൂര്യ​യു​ടെ കിഴക്ക്‌, മുമ്പ്‌ ബാശാൻ എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന പ്രദേശത്തിന്റെ (ആവ 3:3-14) ഭാഗമാ​യി​രു​ന്നു ത്രഖോ​നി​ത്തി ദേശം. അതിന്റെ വിസ്‌തീർണം ഏതാണ്ട്‌ 900 ചതുര​ശ്ര​കി​ലോ​മീ​റ്റർ മാത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ദമസ്‌കൊ​സിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 40 കി.മീ. തെക്കു​കി​ഴ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു അതിന്റെ വടക്കേ അതിർത്തി.

ലുസാ​ന്യാസ്‌: യോഹ​ന്നാൻ സ്‌നാ​പകൻ ശുശ്രൂഷ തുടങ്ങിയ സമയത്ത്‌, ലുസാ​ന്യാസ്‌ റോമൻ ജില്ലയായ അബി​ലേ​ന​യു​ടെ “ജില്ലാ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു” എന്നു ലൂക്കോസിന്റെ വിവരണം പറയുന്നു. എന്നാൽ ഇക്കാര്യ​ത്തിൽ ലൂക്കോ​സി​നു തെറ്റു പറ്റി​യെന്നു ചില വിമർശകർ വാദിച്ചു. യഥാർഥ​ത്തിൽ അബി​ലേ​ന​യ്‌ക്ക്‌ അടുത്തു​ത​ന്നെ​യുള്ള കാൽസി​സി​ലെ രാജാ​വാ​യി​രുന്ന ലുസാ​ന്യാസ്‌ ആണ്‌ ലൂക്കോസിന്റെ മനസ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തെ​ന്നും അദ്ദേഹം ലൂക്കോസ്‌ സൂചി​പ്പിച്ച സമയത്തി​നും ദശാബ്ദ​ങ്ങൾക്കു മുമ്പ്‌, ബി.സി. 34-നോട​ടുത്ത്‌ കൊല്ല​പ്പെ​ട്ടെ​ന്നും ആയിരു​ന്നു അവരുടെ വാദം. പക്ഷേ ആ വാദം തെറ്റാ​ണെന്നു തെളിഞ്ഞു. കാരണം തിബെ​ര്യൊസ്‌ റോമൻ ചക്രവർത്തി​യാ​യി​രുന്ന സമയത്ത്‌ ലുസാ​ന്യാസ്‌ എന്നു പേരുള്ള ഒരു ജില്ലാ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന ഒരു ലിഖിതം സിറി​യ​യി​ലെ ദമസ്‌കൊ​സിന്‌ അടുത്തുള്ള അബില​യിൽനിന്ന്‌ (അബി​ലേ​ന​യു​ടെ തലസ്ഥാനം.) പിന്നീടു കണ്ടെടു​ത്തു.​—അനു. ബി10 കാണുക.

അബിലേന: ഒരു റോമൻ ജില്ലയാ​യി​രുന്ന അബി​ലേ​ന​യ്‌ക്ക്‌ ആ പേര്‌ വന്നത്‌ അതിന്റെ തലസ്ഥാ​ന​മായ അബില​യിൽനി​ന്നാണ്‌. ഹെർമോൻ പർവത​ത്തി​നു വടക്ക്‌, ആൻറി-ലബാനോൻ മലനി​രകൾ സ്ഥിതി​ചെ​യ്യുന്ന പ്രദേ​ശ​ത്താണ്‌ അതിന്റെ സ്ഥാനം.​—പദാവ​ലി​യിൽ “ലബാനോൻ മലനി​രകൾ” കാണുക.