അടിക്കുറിപ്പ്

a പൊ.യു. ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​നു വളരെ​ക്കാ​ലം മുമ്പാണ്‌ എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ പുസ്‌ത​കങ്ങൾ—യെശയ്യാ​വു ഉൾപ്പെടെ—എഴുത​പ്പെ​ട്ട​തെ​ന്ന​തി​നു ശക്തമായ തെളി​വുണ്ട്‌. തന്റെ നാളിനു ദീർഘ​കാ​ലം മുമ്പു​തന്നെ എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ കാനോൻ നിശ്ചയി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​താ​യി ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ജോസീ​ഫസ്‌ (പൊ.യു. ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ട്‌) സൂചി​പ്പി​ച്ചു.⁸ തന്നെയു​മല്ല, എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ ഗ്രീക്കു വിവർത്ത​ന​മായ ഗ്രീക്കു സെപ്‌റ്റു​വ​ജിൻറ്‌ പൊ.യു.മു. മൂന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ ആരംഭിച്ച്‌ പൊ.യു.മു. രണ്ടാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലാ​ണു പൂർത്തീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടത്‌.