എന്തു​കൊണ്ട്‌ യഹോവ കനാന്യ​രെ​യും യിസ്രാ​യേ​ല്യ​രെ​യും ഒഴിപ്പി​ച്ചു?

“ഞാൻ മററു​ള്ള​വരെ വിമർശി​ക്കാൻ ഇഷ്ടപ്പെ​ടു​ന്നു—അതെനി​ക്കു വളരെ നല്ല ഒരനു​ഭൂ​തി പകർന്നു​ത​രു​ന്നു,” എന്ന്‌ ഒരു മനുഷ്യൻ പറഞ്ഞു. അത്തരം ഒരു മനോ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണെ​ങ്കിൽ യഹോ​വ​യാം ദൈവത്തെ വിമർശി​ക്കാൻ ഇഷ്ടപ്പെ​ടു​ന്ന​വർക്ക്‌ എത്ര വലിയ അനുഭൂ​തി തോന്നണം! അമിത​കൃ​ത്തി​പ്പു​കാർ യഹോ​വയെ യഹൂദ​രു​ടെ രക്തദാ​ഹി​യായ ഒരു ഗോത്ര ദൈവ​മാ​യി പലപ്പോ​ഴും മുദ്ര​യ​ടി​ക്കു​ന്നു. ഒരു വൈദി​കൻ അവനെ ഒരു നികൃ​ഷ്ട​നായ മുട്ടാളൻ എന്നു നിന്ദിച്ചു പറഞ്ഞു. അത്തരം അപഹാസ്യ സംബോ​ധന ന്യായീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ യഹോവ കനാന്യ​രു​ടെ ദേശത്തു​നിന്ന്‌ അവരെ പുറത്താ​ക്കി, ആ ദേശം യഹൂദൻമാർക്കു നൽകി​യ​തി​നെ ഗർവ്വി​ഷ്‌ഠ​രായ വിമർശകർ ചൂണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ന്നു.

അത്തരം ആരോ​പണം കടുത്ത അജ്ഞതയെ പ്രതി​ഫ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. യഹോ​വ​യു​ടെ വക്താവെന്ന നിലയിൽ മോശെ ദൈവ​ത്തി​നു പറയാ​നു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന കാരണം യഹൂദൻമാർക്കു വ്യക്തമാ​ക്കി​കൊ​ടു​ത്തു: “നിങ്ങളു​ടെ നീതി നിമി​ത്ത​മോ നിങ്ങളു​ടെ ഹൃദയ പരമാർത്ഥത നിമി​ത്ത​മോ അല്ല നിങ്ങൾ അവരുടെ ദേശത്തെ കൈവ​ശ​മാ​ക്കാൻ പോകു​ന്നത്‌; യഥാർത്ഥ​ത്തിൽ ഈ ജനതക​ളു​ടെ ദുഷ്ടത നിമി​ത്ത​മാണ്‌ നിങ്ങളു​ടെ ദൈവ​മായ യഹോവ നിങ്ങളു​ടെ മുമ്പിൽ നിന്നും അവരെ തുരത്തി ഓടി​ക്കു​ന്നത്‌.”—ആവർത്തനം 9:5.

കനാന്യ​രു​ടെ ദുഷ്ടത​യാണ്‌ അവർ ദേശത്തു നിന്നു പുറം തള്ളപ്പെ​ടാൻ ഇടവരു​ത്തി​യത്‌. ബാലിനെ അവരുടെ മുഖ്യ ദേവനാ​യും അവന്റെ ഭാര്യ​യായ അസ്‌താ​രോ​ത്തി​നെ മുഖ്യ ദേവത​യാ​യും തിരി​ച്ച​റി​യി​ച്ച​ശേഷം, ഹാലീസ്‌ ബൈബിൾ ഹാൻഡ്‌ ബുക്ക്‌, റി​വൈ​സ്‌ഡ്‌ എഡിഷൻ, പറയുന്നു: “ബാലി​ന്റെ​യും അസ്‌താ​രോ​ത്തി​ന്റെ​യും ക്ഷേത്രങ്ങൾ സാധാ​ര​ണ​യാ​യി ഒരുമി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. പുരോ​ഹി​തകൾ ക്ഷേത്ര​വേ​ശ്യ​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. പുരുഷ വേശ്യ​ക​ളാ​യി പുരുഷ സ്വവർഗ്ഗ​ഭോ​ഗി​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ബാലി​ന്റെ​യും അസ്‌താ​രോ​ത്തി​ന്റെ​യും മററു കനാന്യ​ദൈ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ആരാധ​ന​യിൽ അതീവ ധൂർത്ത​മായ വൈകൃ​തങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു; അവരുടെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ വഷളത്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ കേന്ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു.”

ഈ “പൂജാ​ഗി​രി​ക​ളു​ടെ” നാശാ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്ഥാനത്ത്‌, പുരാ​വ​സ്‌തു ഗവേഷകർ, ബാലിനു ബലി​കൊ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന കുഞ്ഞു​ങ്ങ​ളു​ടെ അവശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ള​ട​ങ്ങിയ അസംഖ്യം ഭരണികൾ കണ്ടെടു​ത്തു. ആ പ്രദേശം മുഴു​വ​നും നവജാ​ത​ശി​ശു​ക്ക​ളു​ടെ ശ്‌മശാ​ന​മെന്നു തെളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.” കണ്ടെടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​യിൽ “മാദക മോഹ​ങ്ങളെ ജ്വലി​പ്പി​ക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യപ്പെട്ട, വികൃ​ത​വും ഉദ്ധതവു​മായ ലൈം​ഗി​കാ​വ​യ​വ​ങ്ങ​ളോ​ടു കൂടിയ അസ്‌താ​രോത്ത്‌ ബിംബ​ങ്ങ​ളും ഫലകങ്ങ​ളും വിപു​ല​മായ അളവി​ലുണ്ട്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ ഒരു മതാനു​ഷ്‌ഠാ​ന​മെന്ന നിലി​യിൽ കനാന്യർ തങ്ങളുടെ ദൈവ​ങ്ങ​ളു​ടെ മുമ്പാകെ അധാർമ്മിക ആസക്തി​യോ​ടെ​യും ഇതേ ദൈവ​ങ്ങൾക്കു തന്നെ തങ്ങളുടെ ആദ്യജാ​ത​ശി​ശു​ക്കളെ ബലിയാ​യി വധിച്ചു​കൊ​ണ്ടു​മാണ്‌ ആരാധന നടത്തി​യി​രു​ന്നത്‌.”—പേജ്‌ 166, 167.

ഹാലീസ്‌ തുടർന്നു ചോദി​ക്കു​ന്നു: “ദൈവം കനാന്യ​രെ നാമാ​വ​ശേ​ഷ​മാ​ക്കാൻ യിസ്രാ​യേ​ലി​നോ​ടു കൽപ്പി​ച്ച​തെ​ന്തി​നെന്ന്‌ നാം ഇനിയും അതിശ​യി​ക്ക​ണോ? മൃഗീ​യ​ത​യു​ടെ​യും അശ്ലീല​ത​യു​ടെ​യും ഇത്തരം നിന്ദ്യ​മായ ഒരു സംസ്‌കാ​ര​ത്തിന്‌ പിന്നെ​യും തുടരാൻ എന്തെങ്കി​ലും അർഹത​യു​ണ്ടോ? . . . കനാന്യ നഗരങ്ങ​ളു​ടെ അവശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളിൽ ഖനനം നടത്തുന്ന പുരാ​വ​സ്‌തു ഗവേഷകർ, ദൈവം കുറെ​കൂ​ടി നേരത്തെ അവരെ നശിപ്പി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടെന്ന്‌ ആശ്ചര്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.”—പേജ്‌ 167.

ജെ. ബി. റോതർഹാ​മി​ന്റെ പരിഭാ​ഷ​യായ എംഫ​സൈ​സ്‌ഡ്‌ ബൈബിൾ, 259-ാം പേജിൽ പറയുന്നു: “ഇവരെ​പ്പോ​ലെ മനുഷ്യ​വർഗ്ഗത്തെ ദുഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​യും ഭൂമിയെ മലിനീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​യും ഉൻമൂ​ലനം ചെയ്യാൻ അത്യു​ന്ന​തന്‌ അധികാ​ര​മി​ല്ലെന്ന്‌ ആർ പറയും?”

കനാന്യർ പുറ​ത്തെ​റി​യ​പ്പെ​ട്ട​തെ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെന്ന്‌ യഹോവ യിസ്രാ​യേ​ലി​നോ​ടു പറഞ്ഞു: “ഈ യാതൊ​രു സംഗതി​ക​ളെ​ക്കൊ​ണ്ടും നിങ്ങ​ളെ​ത്തന്നെ അശുദ്ധ​മാ​ക്ക​രുത്‌. ഈ കാര്യങ്ങൾ എല്ലാം നിമിത്തം ഞാൻ നിങ്ങളു​ടെ മുമ്പിൽ നിന്നു നീക്കി കളയുന്ന ജനതകൾ തങ്ങളെ​ത്തന്നെ അശുദ്ധ​രാ​ക്കി. അതു നിമിത്തം ദേശം അശുദ്ധ​മാണ്‌, ഞാൻ അതിന്റെ തെററിന്‌ അതി​ന്റെ​മേൽ ശിക്ഷ വരുത്തു​ക​യും ദേശം അതിന്റെ നിവാ​സി​കളെ ഛർദ്ദിച്ചു കളയു​ക​യും ചെയ്യും.” അവൻ തുടർന്നു യിസ്രാ​യേ​ലി​നു തുറന്ന മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകി: “നിങ്ങൾ എന്റെ ചട്ടങ്ങൾ എല്ലാം പാലി​ക്കു​ക​യും എന്റെ ന്യായ​തീർപ്പു​കൾ എല്ലാം അനുഷ്‌ഠി​ക്ക​യും വേണം. നിങ്ങൾക്കു പാർപ്പാൻ നിങ്ങളെ കൊണ്ടു​വ​ന്നി​രി​ക്കുന്ന ദേശം നിങ്ങളെ ഛർദ്ദിച്ചു കളയാ​തി​രി​പ്പാൻ തന്നെ.”—ലേവ്യ​പു​സ്‌തകം 18:24-26; 20:22.

സന്ദേശം വ്യക്തമാണ്‌. കനാന്യർ നീക്ക​പ്പെ​ട്ടത്‌ എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ അവരുടെ വ്യഭി​ചാ​രം, അവരുടെ സ്വവർഗ്ഗ​രതി, അവരുടെ ശിശു​രക്തം ചൊരി​യി​ക്കൽ ഇങ്ങനെ​യുള്ള അവരുടെ വമ്പിച്ച അധാർമ്മി​ക​ത​യാൽ അവർ ദേശത്തെ മലിനീ​ക​രി​ച്ചു. ബാൽ ആരാധ​ന​യു​ടെ ഈ കനാന്യ​മ​തത്തെ പകർത്തി​യാൽ യിസ്രാ​യേ​ല്യ​രും തൂത്തെ​റി​യ​പ്പെ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു.

യിസ്രാ​യേൽ അതു പകർത്തുക തന്നെ ചെയ്‌തു. യിസ്രാ​യേ​ല്യർ ദേശത്തു പാർത്തി​രുന്ന കാലത്ത്‌ സ്ഥാപി​ത​മായ ശിലാ​പാ​ളി​യിൽ അസ്‌താ​രോ​ത്തി​ന്റെ ഒരു ക്ഷേത്ര​ത്തി​ന്റെ അവശി​ഷ്ട​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ പുരാ​വ​സ്‌തു​ഗ​വേ​ഷകർ കുഴി​ക്കു​ക​യും “ക്ഷേത്ര​ത്തിൽ നിന്ന്‌ കുറച്ചു ചുവടു​കൾക്ക​കലെ ഒരു ശ്‌മശാ​ന​ത്തിൽ ഈ ക്ഷേത്ര​ത്തിൽ ബലി​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന ശിശു​ക്ക​ളു​ടെ അവശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ള​ട​ങ്ങിയ അസംഖ്യം ഭരണികൾ കണ്ടെടു​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. . . . ബാലി​ന്റെ​യും അസ്‌താ​രോ​ത്തി​ന്റെ​യും പ്രവാ​ചകർ പിഞ്ചു​കു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളു​ടെ ഔദ്യോ​ഗിക ഘാതകർ ആയിരു​ന്നു.”—ഹാലീസ്‌ ബൈബിൾ ഹാൻഡ്‌ ബുക്ക്‌ പേജ്‌ 198.

മോശെ മുഖാ​ന്തി​രം നൽകപ്പെട്ട യഹോ​വ​യു​ടെ ന്യായ​പ്ര​മാ​ണം അത്തരം ലൈം​ഗിക വൈകൃ​ത​ങ്ങളെ തീർത്തും നിരോ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു. ലേവ്യ​പു​സ്‌തകം 20:13 ഇങ്ങനെ പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു: “ഒരു പുരുഷൻ സ്‌ത്രീ​യോ​ടു​കൂ​ടെ ശയിക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഒരു ആണി​നോ​ടു കൂടെ ശയിച്ചാൽ അവർ ഇരുവ​രും ഒരു മ്ലേഛകാ​ര്യം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു. അവരെ വീഴ്‌ച വരാതെ മരണത്തിന്‌ ഏൽപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കണം.”

ആവർത്തനം 23:17, 18-ൽ മോ​ശൈക നിയമം ഇങ്ങനെ​യും പറഞ്ഞു: “യിസ്രാ​യേൽ പുത്രി​മാ​രിൽ ആരും ഒരു ആലയ​വേ​ശ്യ​യാ​ക​രുത്‌. യിസ്രാ​യേൽ പുത്രൻമാ​രി​ലാ​രും ഒരു ആലയ​മൈ​ഥു​ന​ക്കാ​രൻ ആകരുത്‌. വ്യഭി​ചാ​രി​ണി​യു​ടെ വാടക​യും നായയു​ടെ വിലയും [പുതി​യ​ലോ​ക​ഭാ​ഷാ​ന്തരം റഫറൻസ്‌ ബൈബിൾ, അടിക്കു​റിപ്പ്‌: “സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ബാലകരെ ദുരു​പ​യോ​ഗം ചെയ്യു​ന്നവൻ; വിശേ​ഷാൽ ഒരു ആൺകു​ട്ടി​യോ​ടൊ​പ്പം ഗുദ​മൈ​ഥു​നം നടത്തു​ന്നവൻ”] യാതൊ​രു നേർച്ച​യാ​യി​ട്ടും നിന്റെ ദൈവ​മായ യഹോ​വ​യു​ടെ ഭവനത്തിൽ കൊണ്ടു​വ​ര​രുത്‌, എന്തെന്നാൽ അവർ, ഇരുവ​രും തന്നെ യഹോ​വക്ക്‌ അറപ്പു​ള്ള​വ​രാണ്‌.”

യിസ്രാ​യേ​ലി​നു മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകാൻ യഹോവ പ്രവാ​ച​കൻമാ​രെ അയച്ചു: “യഹോവ അതിരാ​വി​ലെ പ്രവാ​ച​കൻമാ​രായ തന്റെ എല്ലാ ദാസൻമാ​രെ​യും ഉണർത്തു​ക​യും നിന്റെ അടുക്ക​ലേ​ക്ക​യ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. എന്നാൽ നീ ശ്രദ്ധി​ച്ചില്ല.” യിരെ​മ്യാവ്‌ 25:4. മറിച്ച്‌, യിസ്രാ​യേൽ തങ്ങൾക്കാ​യി എല്ലാ ഉയർന്ന മലയിൻമേ​ലും തഴച്ച വൃക്ഷത്തിൻകീ​ഴെ​യും പൂജാ​ഗി​രി​ക​ളും പാവന സ്‌തം​ഭ​ങ്ങ​ളും വിശുദ്ധ തൂണു​ക​ളും പണിയു​ന്ന​തിൽ തുടർന്നു. ആലയ മൈഥു​ന​ക്കാർ പോലും ദേശത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. [പുതി​യ​ലോക ഭാഷാ​ന്തരം റഫറൻസ്‌ ബൈബിൾ, അടിക്കു​റിപ്പ്‌, “സ്‌​ത്രൈ​ണ​ഭാ​വി​ക​ളായ പുരു​ഷൻമാർ”] യഹോവ യിസ്രാ​യേൽ പുത്രൻമാ​രു​ടെ മുമ്പിൽ നിന്നു തുരത്തി​ക്കളഞ്ഞ ജനതക​ളു​ടെ എല്ലാ വെറു​ക്കത്തക്ക കാര്യ​ങ്ങ​ളും അനുസ​രിച്ച്‌ അവർ പ്രവർത്തി​ച്ചു.”—1 രാജാ​ക്കൻമാർ 14:23, 24.

യെശയ്യാ പ്രവാ​ചകൻ അവർക്ക്‌ ഇങ്ങനെ മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകി​യി​രു​ന്നു: “ഉയർന്ന​തും ഉന്നതവു​മായ പർവ്വത​ത്തിൻമേൽ നീ നിന്റെ കിടക്ക​വി​രി​ച്ചു; അവി​ടേക്കു തന്നെ നീ ബലിയർപ്പി​ക്കാൻ കയറി​ച്ചെ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. കതകിനു പിന്നി​ലും കട്ടിള​ക​ളിൻമേ​ലും നീ നിന്റെ ലിംഗ​പ്ര​തീ​കം [ലൈം​ഗി​കാ​വ​യ​വ​ത്തി​ന്റെ പ്രതീകം] സ്ഥാപി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; നീ എന്നെ കൂടാതെ നിന്നെ​ത്തന്നെ അനാവൃ​ത​യാ​ക്കി കയറി​ച്ചെന്ന്‌ നിന്റെ ദേഹം വിസ്‌ത​രി​ച്ചു കിടന്നു; നീ ആരുടെ ആശ്ലേഷ​ങ്ങൾക്കാ​യി പ്രിയ​പ്പെ​ട്ടു​വോ അവർക്കു​വേണ്ടി നീ വില​പേശി; അവരു​മാ​യി നീ നിന്റെ വേശ്യാ​സം​ഗം വർദ്ധി​പ്പി​ച്ചു. ലൈം​ഗി​കാ​വ​യ​വത്തെ നോക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​തന്നെ.”—യെശയ്യാ 57:7, 8 ഒരു അമേരി​ക്കൻ ഭാഷാ​ന്തരം.

സ്‌ത്രീ​കൾ ലൈം​ഗി​കാ​വ​യ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രതി​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി അവയു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ടു, “നീ പുരു​ഷ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കി അവയു​മാ​യി വഷളത്തം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു.” (യെഹെ​സ്‌ക്കേൽ 16:17, റോതർഹാം) അഥവാ ഒരു അമേരി​ക്കൻ ഭാഷാ​ന്തരം പറയു​ന്ന​തു​പോ​ലെ “അവയു​മാ​യി നീ വേശ്യ സംഗം നടത്തി.”

യിസ്രാ​യേൽ ജനം വ്യാജ​വും സത്യവു​മായ ആരാധ​നകൾ കൂട്ടി​ക്ക​ലർത്തി. സീനായ്‌ പർവ്വത​ത്തി​ങ്കൽ അവർ സ്വർണ്ണ കാളക്കു​ട്ടി​യെ ആരാധി​ക്ക​യും ലൈം​ഗിക അധാർമ്മി​ക​ത​യി​ലേർപ്പെ​ടു​ക​യും അതേ സമയം തന്നെ ഒരാ​ഘോ​ഷം നടത്തി​ക്കൊണ്ട്‌ അതിനെ “യഹോ​വക്ക്‌ ഒരുൽസവം” എന്നു വിളി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. (പുറപ്പാട്‌ 32:5, 6) നൂററാ​ണ്ടു​കൾ കഴിഞ്ഞി​ട്ടും അവർ പിന്നെ​യും വ്യാജ​വും സത്യവും കൂട്ടി​ക്ക​ലർത്തി​പോ​ന്നു. ഏലിയാ​പ്ര​വാ​ചകൻ അതിന​വരെ അപലപി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​ങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “‘നിങ്ങ​ളെ​ത്ര​കാ​ലം രണ്ട്‌ ഭിന്ന അഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളിൽ ചാഞ്ചാടി നടക്കും? യഹോ​വ​യാണ്‌ സത്യ​ദൈ​വ​മെ​ങ്കിൽ അവനെ അനുഗ​മി​പ്പിൻ; ബാലാ​കു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ അവനെ അനുഗ​മി​പ്പിൻ.’ മറുപ​ടി​യാ​യി ജനം അവനോട്‌ ഒരു വാക്കു​പോ​ലും പറഞ്ഞില്ല.” (1 രാജാ​ക്കൻമാർ 18:21) മനശ്ശെ​യു​ടെ മനംമാ​റ​റ​ത്തി​നു​ശേഷം അവൻ വിദേശ ദൈവ​ങ്ങളെ നീക്കി​ക്ക​ള​യു​ക​യും യഹോ​വക്ക്‌ സമാധാ​ന​യാ​ഗ​ങ്ങ​ളും സ്‌തോ​ത്ര​യാ​ഗ​ങ്ങ​ളും അർപ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും 2 ദിനവൃ​ത്താ​ന്തം 33:17 പറയു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, “ജനം അപ്പോ​ഴും പൂജാ​ഗി​രി​ക​ളിൽ യാഗം കഴിച്ചു പോന്നു. അത്‌ അവരുടെ ദൈവ​മായ യഹോ​വക്കു മാത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു.”

നൂററാ​ണ്ടു​ക​ളാ​യി യിസ്രാ​യേൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സത്യാ​രാ​ധ​നയെ ബാലാ​രാ​ധ​ന​യു​മാ​യി കൂട്ടി​ച്ചേർത്ത്‌ അതിനെ ദുഷി​പ്പി​ച്ചു, അവർ പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പൗലോസ്‌ ചോദ്യ​രൂ​പ​ത്തിൽ അവതരി​പ്പിച്ച തത്വം ലംഘിച്ചു: “ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ആലയത്തി​നു വിഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി എന്തു യോജി​പ്പാ​ണു​ള്ളത്‌?” (2 കൊരി​ന്ത്യർ 6:16) അതു​കൊണ്ട്‌ ക്രി. മു. 740-ൽ യിസ്രാ​യേ​ലി​ന്റെ പത്തു​ഗോ​ത്ര​രാ​ജ്യം അസ്സീറി​യ​ക്കാ​രാൽ അടിമ​ക​ളാ​യി പിടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു പോക​പ്പെ​ടു​ക​യും യഹൂദ​യു​ടെ രണ്ടു​ഗോ​ത്ര രാജ്യം ബാബി​ലോ​ന്യ​രാൽ ക്രി. മു. 607-ൽ ബന്ദിക​ളാ​യി കൊണ്ടു​പോ​ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു. രണ്ടു ജനതക​ളും കനാന്യർ ചെയ്‌തി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ദേശം മലിനീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും അവർ ഇരുവ​രും കനാന്യ​രെ​പ്പോ​ലെ തന്നെ ദേശത്തു​നിന്ന്‌ ഛർദ്ദിച്ചു കളയ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു.

ഇക്കാലത്തെ ജനതകളെ സംബന്ധി​ച്ചെന്ത്‌? അവരുടെ സഭകൾ അധാർമ്മി​ക​ത​യാൽ കളങ്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു​വോ? അവർ ദേശത്തെ മലിനീ​ക​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​കയാ​ണോ? അവരെ​യും ദേശം ഛർദ്ദി​ച്ചു​ക​ള​യു​മോ? (g89 1/22)

[6-ാം പേജിലെ ആകർഷ​ക​വാ​ക്യം]

“ബാലി​ന്റെ​യും അസ്‌തോ​ര​ത്തി​ന്റെ​യും പ്രവാ​ചകർ പിഞ്ചു​കു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളു​ടെ ഔദ്യോ​ഗിക ഘാതക​രാ​യി​രു​ന്നു”

[5-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ഭരണിയിൽ സംസ്‌ക്ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ശിശു​ക്ക​ളു​ടെ അവശി​ഷ്ട​ങ്ങൾ

[കടപ്പാട്‌]

Lawrence E. Stager/Oriental Institute, University of Chicago