ഗ്രീക്കു ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ഡയോ​ഡോ​റസ്‌ സിക്കളസ്‌ 2,000 വർഷം മുമ്പാണു ജീവി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. അദ്ദേഹം അവകാ​ശ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത​നു​സ​രി​ച്ചു നീനവേ ഒരു ചതുഷ്‌ക്കോണ നഗരമാ​യി​രു​ന്നു; നാലു വശങ്ങളു​ടെ​യും ആകെ നീളം 480 സ്‌റേ​റ​ഡി​യ​യാ​യി​രു​ന്നു. അതായത്‌ 96 കിലോ​മീ​ററർ [60 മൈൽ] ചുററ​ളവ്‌! ബൈബി​ളും നീന​വേയെ “മൂന്നു ദിവസത്തെ വഴിയുള്ള” ഒരു മഹാന​ഗ​ര​മാ​യി വർണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു സമാന​മായ ഒരു ചിത്ര​മാ​ണു നല്‌കു​ന്നത്‌.—യോനാ 3:3.

പത്തൊ​മ്പ​താം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ ബൈബിൾ വിമർശകർ പുരാതന ലോക​ത്തി​ലെ ഒരു അജ്ഞാത നഗരത്തിന്‌ അത്ര വലുതാ​യി​രി​ക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നു വിശ്വ​സി​ക്കാൻ വിസമ്മ​തി​ച്ചു. നീനവേ എന്നെങ്കി​ലും സ്ഥിതി ചെയ്‌തി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ അതു ബാബി​ലോ​നു മുമ്പു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഒരു പുരാതന സംസ്‌ക്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കണം എന്നുകൂ​ടി അവർ പറഞ്ഞു.

അതിനി​ട​യിൽ മറെറാ​രു പുരാ​വ​സ്‌തു​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞ​നായ ഓസ്‌ററൻ ഹെൻറി ലേയാർഡ്‌ ഖോർസ​ബാ​ദിന്‌ ഏകദേശം 42 കിലോ​മീ​ററർ തെക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റാ​യി നിമ്രൂദ്‌ എന്ന സ്ഥലത്തെ നാശാ​വ​ശി​ഷ്ടങ്ങൾ ഖനനം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. ആ നാശാ​വ​ശി​ഷ്ടങ്ങൾ ഉല്‌പത്തി 10:11-ൽ പരാമർശി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന നാല്‌ അസീറി​യൻ നഗരങ്ങ​ളിൽ ഒന്നായ കാലഹ്‌ ആണെന്നു തെളിഞ്ഞു. പിന്നീട്‌ 1849-ൽ ലേയാർഡ്‌ കാലാ​ഹി​നും ഖോർസാ​ബാ​ദി​നും ഇടയിൽ കൂയഞ്ഞിക്‌ എന്നു പറയുന്ന സ്ഥലത്ത്‌ ഒരു കൂററൻ കൊട്ടാ​ര​ത്തി​ന്റെ അവശി​ഷ്ടങ്ങൾ പുറ​ത്തെ​ടു​ത്തു. പ്രസ്‌തുത കൊട്ടാ​രം നീന​വേ​യു​ടെ ഭാഗ​മെന്നു തെളിഞ്ഞു. ഖോർസ​ബാ​ദി​നും കാലഹി​നും ഇടയിൽ കാരം​ലസ്‌ എന്നു വിളി​ക്കുന്ന ഒരു മൺകൂ​ന​യുൾപ്പെടെ മററു അധിനി​വേ​ശ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ അവശി​ഷ്ടങ്ങൾ കിടക്കു​ന്നുണ്ട്‌. “നമ്മൾ നിമ്രൂദ്‌ (കാലഹ്‌), കൂയഞ്ഞിക്‌ (നീനവേ), ഖോർസ​ബാദ്‌, കാരം​ലസ്‌ എന്നീ നാലു മൺകൂ​ന​കളെ ഒരു ചതുര​ത്തി​ന്റെ മൂലക​ളാ​യെ​ടു​ത്താൽ, അതിന്റെ നാലു വശങ്ങൾ കൃത്യ​മാ​യി 480 സ്‌റേ​റ​ഡി​യ​യു​മാ​യി അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമി​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞന്റെ 60 മൈലു​മാ​യി [96 കിലോ​മീ​ററർ] ഒത്തുവ​രു​ന്ന​താ​യി കാണ​പ്പെ​ടും, അതാണു (യോനാ) പ്രവാ​ച​കന്റെ മൂന്നു ദിവസത്തെ യാത്ര ഉളവാ​ക്കു​ന്നത്‌.”

അപ്പോൾ പ്രത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ യോനാ ഈ അധിനി​വേശ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം ഉല്‌പത്തി 10:11-ൽ ആദ്യമാ​യി പട്ടിക​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന നഗര നാമം, അതായതു നീനവേ എന്നു വിളി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌, ഒരു “മഹാനഗര”ത്തിൽ ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തി. അതുതന്നെ ഇന്നും ചെയ്യുന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ആദിമ ലണ്ടൻ നഗരവും ചില​പ്പോൾ “വിശാല ലണ്ടൻ” എന്നു വിളി​ക്കുന്ന അതിന്റെ പരിസ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളും തമ്മിൽ ഒരു വ്യത്യാ​സ​മുണ്ട്‌.