ബൈബിൾ പുസ്‌തക നമ്പർ 44—പ്രവൃത്തികൾ

എഴുത്തുകാരൻ: ലൂക്കൊസ്‌

എഴുതിയ സ്ഥലം: റോം

എഴുത്തു പൂർത്തി​യാ​യത്‌: പൊ.യു. ഏകദേശം 61

ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന കാലം: പൊ.യു. 33-ഏകദേശം 61

1, 2. (എ) പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളിൽ ഏതു ചരി​ത്ര​പ​ര​മായ സംഭവ​ങ്ങ​ളും പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളും വർണി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു? (ബി) പുസ്‌തകം ഏതു കാലഘ​ട്ടത്തെ ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു?

നിശ്വസ്‌ത തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ 42-ാം പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ യേശു​വി​ന്റെ സ്വർഗാ​രോ​ഹ​ണം​വ​രെ​യു​ളള അവന്റെ ജീവി​ത​ത്തെ​യും പ്രവർത്ത​ന​ത്തെ​യും അവന്റെ​യും അനുഗാ​മി​ക​ളു​ടെ​യും ശുശ്രൂ​ഷ​യെ​യും ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തുന്ന ഒരു വിവരണം ലൂക്കൊസ്‌ നൽകുന്നു. തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ 44-ാം പുസ്‌ത​ക​മായ അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രു​ടെ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ ചരി​ത്ര​പ​ര​മായ രേഖ, പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്റെ പ്രവർത്ത​ന​ഫ​ല​മായ ക്രിസ്‌തീയ സഭയുടെ സ്ഥാപി​ക്ക​ലി​നെ വർണി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ആദിമ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വ​ത്തി​ന്റെ ചരിത്രം തുടരു​ന്നു. യഹൂദൻമാ​രു​ടെ ഇടയി​ലും പിന്നീടു സകല ജനതക​ളി​ലെ​യും ആളുക​ളു​ടെ ഇടയി​ലും കൊടു​ക്ക​പ്പെട്ട സാക്ഷ്യ​ത്തി​ന്റെ വികസ​ന​ത്തെ​യും അതു വർണി​ക്കു​ന്നു. ആദ്യത്തെ 12 അധ്യാ​യ​ങ്ങ​ളി​ലെ വിവര​ങ്ങ​ളിൽ അധിക​പ​ങ്കി​ലും പത്രൊ​സി​ന്റെ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളും ശേഷിച്ച 16 അധ്യാ​യ​ങ്ങ​ളിൽ പൗലൊ​സി​ന്റെ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളു​മാണ്‌ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. പൗലൊ​സി​ന്റെ പര്യട​ന​ങ്ങ​ളിൽ പലതി​ലും ലൂക്കൊസ്‌ കൂടെ പോയി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവനു​മാ​യി ലൂക്കൊ​സിന്‌ ഉററ സഹവാ​സ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

² പുസ്‌തകം തെയോ​ഫി​ലോ​സി​നെ സംബോ​ധ​ന​ചെ​യ്യു​ന്നു. അവനെ “ശ്രീമാ​നായ” തെയോ​ഫി​ലോ​സേ എന്നു സംബോ​ധ​ന​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നാൽ അവൻ ഏതോ ഔദ്യോ​ഗി​ക​സ്ഥാ​നം വഹിച്ചി​രി​ക്കാൻ സാധ്യ​ത​യുണ്ട്‌, അല്ലെങ്കിൽ അതു കേവലം ഉയർന്ന വിലമ​തി​പ്പി​ന്റെ ഒരു പ്രകട​ന​മാ​യി​രി​ക്കാം. (ലൂക്കൊ. 1:1) ഈ വിവരണം ക്രിസ്‌തീയ സഭയുടെ സ്ഥാപന​ത്തി​ന്റെ​യും വളർച്ച​യു​ടെ​യും കൃത്യ​മായ ഒരു ചരി​ത്ര​രേഖ നൽകുന്നു. അതു യേശു​വി​ന്റെ പുനരു​ത്ഥാ​നത്തെ തുടർന്നു ശിഷ്യൻമാർക്കു​ണ്ടായ അവന്റെ പ്രത്യ​ക്ഷ​ത​കൾമു​തൽ തുടങ്ങു​ക​യും അനന്തരം പൊ.യു. 33 മുതൽ പൊ.യു. ഏകദേശം 61 വരെയു​ളള പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട സംഭവങ്ങൾ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊണ്ട്‌ എല്ലാം​കൂ​ടെ ഏകദേശം 28 വർഷങ്ങളെ ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

3. പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌തകം ആർ എഴുതി, എഴുത്ത്‌ എപ്പോൾ പൂർത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെട്ടു?

³ പുരാ​ത​ന​കാ​ല​ങ്ങൾമു​തൽതന്നെ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ എഴുത്തു നടത്തി​യ​തി​ന്റെ ബഹുമതി ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ സുവി​ശേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ എഴുത്തു​കാ​രനു കൊടു​ക്കു​ന്നു. രണ്ടു പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും തെയോ​ഫി​ലോ​സി​നെ​യാ​ണു സംബോ​ധ​ന​ചെ​യ്യു​ന്നത്‌. തന്റെ സുവി​ശേ​ഷ​ത്തി​ലെ അവസാ​ന​സം​ഭ​വങ്ങൾ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പ്രാരം​ഭ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളിൽ ആവർത്തി​ക്കു​ന്ന​തി​നാൽ ലൂക്കൊസ്‌ രണ്ടി​നെ​യും ഒരേ രചയി​താ​വി​ന്റെ കൃതി​യാ​യി ഒന്നിപ്പി​ക്കു​ന്നു. പൊ.യു. ഏതാണ്ട്‌ 61-ൽ, ഒരുപക്ഷേ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പൗലൊ​സി​നോ​ടു​കൂ​ടെ​യു​ളള റോമി​ലെ രണ്ടു വർഷത്തെ താമസ​ത്തി​ന്റെ അവസാ​ന​ത്തോ​ട​ടുത്ത്‌, ലൂക്കൊസ്‌ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ എഴുത്തു പൂർത്തി​യാ​ക്കി​യെന്നു തോന്നു​ന്നു. ആ വർഷം വരെയു​ളള സംഭവങ്ങൾ അതു രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌, അതിനു​മുമ്പ്‌ അതു പൂർത്തി​യാ​ക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. അതു കൈസ​റി​ങ്ക​ലു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ അപ്പീലി​നു തീരു​മാ​ന​മാ​കാ​ത്ത​താ​യി വിടു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആ വർഷം അതു പൂർത്തി​യാ​യി എന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

4. പ്രവൃ​ത്തി​കൾ കാനോ​നി​ക​വും വിശ്വാ​സ്യ​വു​മാ​ണെന്ന്‌ എന്തു തെളി​യി​ക്കു​ന്നു?

⁴ അതിപു​രാ​തന കാലങ്ങൾ മുതൽ പ്രവൃ​ത്തി​കൾ കാനോ​നി​ക​മാ​ണെന്നു പണ്ഡിതൻമാർ അംഗീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ഭാഗങ്ങൾ ഗ്രീക്ക്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ ഏററവും പഴക്കമു​ളള ചില പപ്പൈ​റസ്‌ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളിൽ, ശ്രദ്ധാർഹ​മാ​യി പൊ.യു. മൂന്നാം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ​യോ നാലാം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ​യോ മിച്ചിഗൻ നമ്പർ 1571 (P³⁸)-ലും മൂന്നാം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ ചെസ്‌ററർ ബീററി നമ്പർ 1 (P⁴⁵)-ലും കണ്ടെത്ത​പ്പെ​ടു​ന്നു. നിശ്വസ്‌ത തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ മററു പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം പ്രവൃ​ത്തി​കൾ പ്രചരി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും തന്നിമി​ത്തം നേര​ത്തെ​തന്നെ പുസ്‌ത​ക​പ്പ​ട്ടി​ക​യു​ടെ ഭാഗമാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും ഇവ രണ്ടും സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ലെ ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ എഴുത്ത്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ സുവി​ശേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ സവി​ശേ​ഷ​ത​യാ​യി നാം ഗൗനിച്ച അതേ ശ്രദ്ധേ​യ​മായ കൃത്യ​തയെ പ്രതി​ഫ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. സർ വില്യം എം റാംസേ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ എഴുത്തു​കാ​രന്‌ “ഒന്നാം കിടയി​ലു​ളള ചരി​ത്ര​കാ​രൻമാ​രു​ടെ ഇടയിൽ” സ്ഥാനം കൊടു​ക്കു​ന്നു. “വലിയ ചരി​ത്ര​കാ​രന്റെ പ്രഥമ​വും സാരവ​ത്തു​മായ ഗുണം സത്യമാണ്‌. അദ്ദേഹം പറയു​ന്നതു വിശ്വാ​സ​യോ​ഗ്യ​മാ​യി​രി​ക്കണം” എന്നു പറഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ അതിന്റെ അർഥ​മെ​ന്തെന്ന്‌ അദ്ദേഹം വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.a

5. ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ കൃത്യ​മായ വിവര​ണ​ത്തി​ന്റെ ദൃഷ്ടാന്തം നൽകുക.

⁵ ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ എഴുത്തു​ക​ളു​ടെ സവി​ശേ​ഷ​ത​യായ കൃത്യ​ത​യു​ളള വിവര​ണ​ത്തി​ന്റെ ദൃഷ്ടാ​ന്ത​മെ​ന്നോ​ണം, ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​കാ​ലത്തു മെഡി​റ​റ​റേ​നി​യ​നി​ലെ ബ്രിട്ടീഷ്‌ യുദ്ധക്ക​പ്പൽസ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്റെ കമാൻഡ​റായ എഡ്വിൻ സ്‌മി​ത്തി​നെ ഞങ്ങൾ ഉദ്ധരി​ക്കു​ന്നു, 1947 മാർച്ചി​ലെ ദി റഢർ എന്ന മാസി​ക​യിൽ അദ്ദേഹം എഴുതു​ന്നു: “പുരാ​ത​ന​കാ​ലത്തെ ജലവാ​ഹ​നങ്ങൾ ആധുനി​ക​കാ​ല​ത്തേ​തു​പോ​ലെ അണിയ​ത്തൂ​ണിൽ ബന്ധിപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഒരൊററ ചുക്കാൻകൊ​ണ്ടല്ല തിരി​ച്ചു​വി​ട്ടി​രു​ന്നത്‌, പിന്നെ​യോ അണിയ​ത്തി​ന്റെ ഇരുവ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലു​മു​ളള രണ്ടു വലിയ തുഴക​ളാ​ലോ തണ്ടുക​ളാ​ലോ ആയിരു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു വി. ലൂക്കൊസ്‌ അവയെ ബഹുവ​ച​ന​ത്തിൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ [പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 27:40, NW] . . . ഈ കപ്പൽ ശുഭസ​ങ്കേതം വിട്ട​പ്പോൾമു​തൽ മാൾട്ടാ​യു​ടെ തീരത്ത​ടു​ക്കു​ന്ന​തു​വ​രെ​യു​ളള അതിന്റെ നീക്കങ്ങൾ സംബന്ധി​ച്ചു വി. ലൂക്കൊസ്‌ നടത്തുന്ന ഓരോ പ്രസ്‌താ​വ​ന​യും അത്യന്തം കൃത്യ​വും തൃപ്‌തി​ക​ര​വു​മായ സ്വഭാ​വ​ത്തി​ലു​ളള ബാഹ്യ​വും സ്വത​ന്ത്ര​വു​മായ തെളി​വി​നാൽ പരി​ശോ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടുണ്ട്‌; എന്നുമാ​ത്രമല്ല, കപ്പൽ കടലിൽ കിടന്ന സമയം സംബന്ധിച്ച അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പ്രസ്‌താ​വ​നകൾ, പിന്നിട്ട ദൂര​ത്തോട്‌ ഒത്തുവ​രു​ന്നു; ഒടുവിൽ, ചെന്നെ​ത്തിയ സ്ഥലത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വർണന സ്ഥലത്തിന്റെ പ്രകൃ​തിക്ക്‌ അനു​യോ​ജ്യ​മാണ്‌; ഇതെല്ലാം നമ്മുടെ പരി​ശോ​ധ​ന​യിൽ നാം കണ്ടെത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. വർണി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ​യു​ളള സമു​ദ്ര​യാ​ത്ര ലൂക്കൊസ്‌ നടത്തി​യെന്നു പ്രകട​മാ​ക്കാൻ ഇതെല്ലാം ഉതകുന്നു, കൂടാതെ, അവന്റെ നിരീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും പ്രസ്‌താ​വ​ന​ക​ളും ഏററവും ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയ​യോ​ഗ്യ​വും വിശ്വാ​സ്യ​വു​മാ​യി എടുക്കാ​വു​ന്ന​താ​ണെന്നു തെളി​ഞ്ഞി​ട്ടുണ്ട്‌.”b

6. പുരാ​വ​സ്‌തു​ശാ​സ്‌ത്ര​സം​ബ​ന്ധ​മായ കണ്ടുപി​ടി​ത്തങ്ങൾ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ കൃത്യ​തയെ സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യെന്ന്‌ ഏതു ദൃഷ്ടാ​ന്തങ്ങൾ പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു?

⁶ പുരാ​വ​സ്‌തു​ശാ​സ്‌ത്ര​സം​ബ​ന്ധ​മായ കണ്ടുപി​ടി​ത്ത​ങ്ങ​ളും ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ വിവര​ണ​ത്തി​ന്റെ കൃത്യ​തയെ സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിന്‌, എഫേസൂ​സി​ലെ ഖനനങ്ങൾ അർത്തേ​മി​സി​ന്റെ ക്ഷേത്ര​വും അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പൗലൊ​സി​നെ​തി​രെ എഫെസ്യർ ലഹളയു​ണ്ടാ​ക്കിയ സ്ഥലമായ പുരാതന തിയേ​റ​റ​റും കണ്ടെത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. (പ്രവൃ. 19:27-41) തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യ​യി​ലെ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥൻമാർക്കു ബാധക​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു ലൂക്കൊസ്‌ ഉപയോ​ഗിച്ച ‘നഗരാ​ധി​പൻമാർ’ എന്ന സ്ഥാന​പ്പേ​രി​ന്റെ കൃത്യ​തയെ സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കുന്ന ആലേഖ​നങ്ങൾ കണ്ടുപി​ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടുണ്ട്‌. (17:6, 8) പുബ്ലി​യ​സി​നെ മാൾട്ടാ​യി​ലെ “പ്രമാണി”യെന്നു ലൂക്കൊസ്‌ പരാമർശി​ച്ച​തും ശരിയാ​യി​രു​ന്നു​വെന്നു രണ്ടു മാൾട്ടീസ്‌ ആലേഖ​നങ്ങൾ പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു.—28:7.c

7. രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന പ്രസം​ഗങ്ങൾ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ രേഖ വസ്‌തു​നി​ഷ്‌ഠ​മാ​ണെന്നു തെളി​യി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

⁷ കൂടാതെ, പത്രൊ​സും സ്‌തേ​ഫാ​നോ​സും കൊർന്നേ​ല്യോ​സും തെർത്തു​ല്ലൊ​സും പൗലൊ​സും മററു ചിലരും നടത്തിയ വിവിധ പ്രസം​ഗങ്ങൾ ലൂക്കൊസ്‌ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌, അവയെ​ല്ലാം ശൈലി​യി​ലും രചനയി​ലും വ്യത്യ​സ്‌ത​മാണ്‌. വ്യത്യസ്‌ത സദസ്സു​കൾക്കു​മു​മ്പാ​കെ നടത്തിയ പൗലൊ​സി​ന്റെ പ്രസം​ഗങ്ങൾ പോലും സന്ദർഭ​ത്തി​നു ചേർച്ച​യി​ലാ​കാൻ ശൈലി​യിൽ മാററം വരുത്തി​യ​വ​യാണ്‌. ലൂക്കൊ​സ്‌തന്നെ കേട്ടതോ മററു ദൃക്‌സാ​ക്ഷി​കൾ അവനെ അറിയി​ച്ച​തോ ആയവ മാത്രമേ അവൻ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യു​ളളു എന്ന്‌ ഇതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ലൂക്കൊസ്‌ കെട്ടു​ക​ഥ​യെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ന​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

8. ലൂക്കൊ​സി​നെ​യും പൗലൊ​സു​മാ​യു​ളള അവന്റെ സഹവാ​സ​ത്തെ​യും കുറിച്ചു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ നമ്മോട്‌ എന്തു പറയുന്നു?

⁸ ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ വ്യക്തി​പ​ര​മായ ജീവി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു വളരെ കുറച്ചു മാത്രമേ അറിയ​പ്പെ​ടു​ന്നു​ളളു. ലൂക്കൊ​സ്‌തന്നെ ഒരു അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു, എന്നാൽ അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രാ​യി​രു​ന്ന​വ​രോ​ടു സഹവസി​ച്ചി​രു​ന്നു. (ലൂക്കൊ. 1:1-4) മൂന്നു സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളിൽ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പൗലൊസ്‌ ലൂക്കൊ​സി​ന്റെ പേരെ​ടു​ത്തു പറയു​ന്നുണ്ട്‌. (കൊലൊ. 4:10, 14; 2 തിമൊ. 4:11; ഫിലേ. 24) കുറേ വർഷക്കാ​ലം അവൻ പൗലൊ​സി​ന്റെ സന്തത സഹചാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. ‘പ്രിയ വൈദ്യൻ’ എന്നാണു പൗലൊസ്‌ അവനെ വിളി​ച്ചത്‌. വിവര​ണ​ത്തിൽ “അവർ” എന്നും “ഞങ്ങൾ” എന്നും മാറി​മാ​റി ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. പൗലൊ​സി​ന്റെ രണ്ടാം മിഷന​റി​യാ​ത്ര​യിൽ ലൂക്കൊസ്‌ ത്രോ​വാ​സിൽ പൗലൊസിനോടുകൂടെയുണ്ടായിരുന്നുവെന്നും കുറേ വർഷങ്ങൾക്കു​ശേഷം പൗലൊസ്‌ മടങ്ങി​വ​രു​ന്ന​തു​വരെ അവൻ ഫിലി​പ്പി​യിൽ തങ്ങിയി​രി​ക്കാ​മെ​ന്നും പിന്നീട്‌ വീണ്ടും പൗലൊ​സി​നോ​ടു ചേർന്ന്‌ അവൻ വിചാ​ര​ണ​ക്കു​വേണ്ടി റോമി​ലേക്കു പോയ​പ്പോൾ അനുഗ​മി​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും അതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.—പ്രവൃ. 16:8, 10; 17:1; 20:4-6; 28:16.

പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ ഉളളടക്കം

9. യേശു​വി​ന്റെ സ്വർഗാ​രോ​ഹ​ണ​സ​മ​യത്തു ശിഷ്യൻമാ​രോട്‌ ഏതു കാര്യങ്ങൾ പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു?

⁹ പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തു​വ​രെ​യു​ളള സംഭവങ്ങൾ (1:1-26). ലൂക്കൊസ്‌ ഈ രണ്ടാമത്തെ വിവരണം തുടങ്ങു​മ്പോൾ, പുനരു​ത്ഥാ​നം പ്രാപിച്ച യേശു തന്റെ ആകാം​ക്ഷാ​ഭ​രി​ത​രായ ശിഷ്യ​രോട്‌ അവർ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വിൽ സ്‌നാ​പനം ഏൽക്കു​മെന്നു പറയുന്നു. ഈ സമയത്തു രാജ്യം പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മോ? ഇല്ല. എന്നാൽ അവർക്കു ശക്തി ലഭിക്കു​ക​യും “ഭൂമി​യു​ടെ അററ​ത്തോ​ള​വും” അവർ സാക്ഷി​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​ക​യും ചെയ്യും. യേശു ഉയർത്ത​പ്പെട്ട്‌ അവരുടെ കാഴ്‌ച​യിൽനി​ന്നു മറയു​മ്പോൾ “നിങ്ങളെ വിട്ടു സ്വർഗ്ഗാ​രോ​ഹണം ചെയ്‌ത ഈ യേശു​വി​നെ സ്വർഗ്ഗ​ത്തി​ലേക്കു പോകു​ന്ന​വ​നാ​യി നിങ്ങൾ കണ്ടതു​പോ​ലെ തന്നേ അവൻ വീണ്ടും വരും” എന്ന്‌, വെളള​വ​സ്‌ത്രം ധരിച്ച രണ്ടു പുരു​ഷൻമാർ അവരോ​ടു പറയുന്നു.—1:8, 11.

10. (എ) പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തു​ദി​വസം ഏതു സ്‌മര​ണാർഹ​മായ കാര്യങ്ങൾ സംഭവി​ക്കു​ന്നു? (ബി) പത്രൊസ്‌ ഏതു വിശദീ​ക​രണം നൽകുന്നു, അതിൽനിന്ന്‌ എന്തു ഫലമു​ണ്ടാ​കു​ന്നു?

¹⁰ സ്‌മര​ണാർഹ​മായ പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തു​ദി​വസം (2:1-42). ശിഷ്യൻമാ​രെ​ല്ലാം യെരു​ശ​ലേ​മിൽ സമ്മേളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. പെട്ടെന്ന്‌ ആഞ്ഞടി​ക്കുന്ന കാററു​പോ​ലെ ഒരു ശബ്ദം വീടിനെ നിറയ്‌ക്കു​ന്നു. തീകൊ​ണ്ടെന്നു തോന്നുന്ന നാവുകൾ ഹാജരാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ​മേൽ ഇരിക്കു​ന്നു. അവർ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വു​കൊ​ണ്ടു നിറയു​ക​യും “ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വൻകാ​ര്യ​ങ്ങളെ”ക്കുറിച്ചു വ്യത്യ​സ്‌ത​ഭാ​ഷ​ക​ളിൽ സംസാ​രി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. (2:11) കാണികൾ പരി​ഭ്ര​മി​ക്കു​ന്നു. ഇപ്പോൾ പത്രൊസ്‌ എഴു​ന്നേ​ററു സംസാ​രി​ക്കു​ന്നു. പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്റെ ഈ പകരൽ യോ​വേൽപ്ര​വ​ച​ന​ത്തി​ന്റെ നിവൃ​ത്തി​യാ​യി​ട്ടാ​ണെ​ന്നും (2:28-32) ഇപ്പോൾ പുനരു​ത്ഥാ​നം​പ്രാ​പി​ച്ചു ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വലതു​ഭാ​ഗ​ത്തേക്ക്‌ ഉയർത്ത​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കുന്ന യേശു​ക്രി​സ്‌തു​വാ​ണു “നിങ്ങൾ ഈ കാണു​ക​യും കേൾക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്നതു പകർന്നു”തന്നതെ​ന്നും അവൻ വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. ഹൃദയ​ത്തിൽ കുത്തു​കൊണ്ട്‌ ഏതാണ്ട്‌ 3,000 പേർ വചനം കൈ​ക്കൊ​ള​ളു​ക​യും സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.—2:33.

11. യഹോവ പ്രസം​ഗ​വേ​ലയെ എങ്ങനെ അഭിവൃ​ദ്ധി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു?

¹¹ സാക്ഷ്യം വികസി​ക്കു​ന്നു (2:43–5:42). അനുദി​നം, രക്ഷിക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​വരെ യഹോവ അവരോ​ടു ചേർക്കു​ന്ന​തിൽ തുടരു​ന്നു. ദൈവാ​ല​യ​ത്തി​നു പുറത്തു​വെച്ചു പത്രൊ​സും യോഹ​ന്നാ​നും, ആയുസ്സിൽ ഒരിക്ക​ലും നടന്നി​ട്ടി​ല്ലാത്ത ഒരു മുടന്ത​നായ മനുഷ്യ​നെ കാണുന്നു. “നസറാ​യ​നായ യേശു​ക്രി​സ്‌തു​വി​ന്റെ നാമത്തിൽ നടക്ക,” പത്രൊസ്‌ കൽപ്പി​ക്കു​ന്നു. പെട്ടെന്ന്‌ ആ മനുഷ്യൻ “നടന്നും തുളളി​യും ദൈവത്തെ പുകഴ്‌ത്തി”ത്തുടങ്ങു​ന്നു. അനന്തരം പത്രൊസ്‌ ‘കർത്താ​വി​ന്റെ [“യഹോ​വ​യു​ടെ,” NW] സമ്മുഖ​ത്തു​നി​ന്നു ആശ്വാസ കാലങ്ങൾ വരേണ്ട​തിന്‌’ അനുത​പി​ച്ചു തിരി​ഞ്ഞു​വ​രാൻ ജനത്തോട്‌ അഭ്യർഥി​ക്കു​ന്നു. പത്രൊ​സും യോഹ​ന്നാ​നും യേശു​വി​ന്റെ പുനരു​ത്ഥാ​നം പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിൽ മുഷിഞ്ഞ്‌ മതനേ​താ​ക്കൻമാർ അവരെ അറസ്‌റ​റു​ചെ​യ്യു​ന്നു. എന്നാൽ വിശ്വാ​സി​ക​ളു​ടെ അണികൾ ഏതാണ്ട്‌ 5,000 പുരു​ഷൻമാ​രാ​യി ഉയരുന്നു.—3:6, 8, 19.

12. (എ) പ്രസംഗം നിർത്താൻ കൽപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മ്പോൾ ശിഷ്യൻമാർ എന്ത്‌ ഉത്തരം കൊടു​ക്കു​ന്നു? (ബി) അനന്യാ​സും സഫീറ​യും ശിക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തെ​ന്തിന്‌?

¹² അടുത്ത ദിവസം, ചോദ്യം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു പത്രൊ​സി​നെ​യും യോഹ​ന്നാ​നെ​യും യഹൂദ ഭരണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളു​ടെ മുമ്പാകെ കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നു. രക്ഷ യേശു​ക്രി​സ്‌തു​വിൽകൂ​ടെ മാത്ര​മാ​ണു വരുന്ന​തെന്നു പത്രൊസ്‌ സംസാ​ര​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ടെ സാക്ഷ്യം പറയുന്നു. തങ്ങളുടെ പ്രസം​ഗ​വേല നിർത്താൻ കൽപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​മ്പോൾ “ദൈവ​ത്തെ​ക്കാൾ അധികം നിങ്ങളെ അനുസ​രി​ക്കു​ന്നതു ദൈവ​ത്തി​ന്റെ മുമ്പാകെ ന്യായ​മോ എന്നു വിധി​പ്പിൻ. ഞങ്ങൾക്കോ ഞങ്ങൾ കണ്ടും കേട്ടു​മി​രി​ക്കു​ന്നതു പ്രസ്‌താ​വി​ക്കാ​തി​രി​പ്പാൻ കഴിയു​ന്നതല്ല” എന്നു പത്രൊ​സും യോഹ​ന്നാ​നും മറുപടി പറയുന്നു. (4:19, 20) അവരെ വിട്ടയ​യ്‌ക്കു​ന്നു, ശിഷ്യൻമാ​രെ​ല്ലാം ദൈവ​വ​ചനം ധൈര്യ​പൂർവം പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിൽ തുടരു​ന്നു. സാഹച​ര്യ​ങ്ങൾ നിമിത്തം അവർ തങ്ങളുടെ ഭൗതി​ക​സ്വ​ത്തു​ക്കൾ ഒരുമി​ച്ചു​കൂ​ട്ടു​ക​യും ആവശ്യാ​നു​സ​രണം വിതരണം നടത്തു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ഒരു അനന്യാ​സും അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഭാര്യ​യായ സഫീറ​യും കുറേ വസ്‌തു വിൽക്കു​ക​യും മുഴു തുകയും ഏൽപ്പി​ക്കു​ന്ന​തായ ഭാവ​ത്തോ​ടെ വിലയു​ടെ ഒരു ഭാഗം രഹസ്യ​മാ​യി സൂക്ഷി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. പത്രൊസ്‌ അവരുടെ കളളത്തരം തുറന്നു​കാ​ട്ടു​ന്നു, അവർ ദൈവ​ത്തോ​ടും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നോ​ടും വ്യാജം കാണി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു മരിച്ചു​വീ​ഴു​ന്നു.

13. അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രിൽ എന്തു കുററ​മാ​രോ​പി​ക്കു​ന്നു, അവർ എങ്ങനെ മറുപടി പറയുന്നു, അവർ എന്തു തുടർന്നു ചെയ്യുന്നു?

¹³ വീണ്ടും, കുപി​ത​രായ മതനേ​താ​ക്കൻമാർ അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രെ ജയിലി​ലി​ടു​ന്നു, എന്നാൽ ഈ പ്രാവ​ശ്യം യഹോ​വ​യു​ടെ ദൂതൻ അവരെ വിടു​വി​ക്കു​ന്നു. അടുത്ത ദിവസം അവർ വീണ്ടും സൻഹെ​ദ്രീ​മി​ന്റെ മുമ്പാകെ വരുത്ത​പ്പെ​ടു​ക​യും ‘യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ അവരുടെ ഉപദേ​ശം​കൊ​ണ്ടു നിറച്ച​താ​യി’ കുററ​മാ​രോ​പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. അവർ മറുപടി പറയുന്നു: “മനുഷ്യ​രെ​ക്കാൾ ദൈവത്തെ അനുസ​രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​കു​ന്നു.” അടി​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യും ഭീഷണി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെയ്‌തി​ട്ടും അവർ നിർത്താൻ വിസമ്മ​തി​ക്കു​ന്നു, അവർ ‘ദിന​മ്പ്രതി ദൈവാ​ല​യ​ത്തി​ലും വീടു​തോ​റും വിടാതെ ഉപദേ​ശി​ക്ക​യും യേശു​വി​നെ ക്രിസ്‌തു എന്നു സുവി​ശേ​ഷി​ക്ക​യും ചെയ്യുന്നു.’—5:28, 29, 42.

14. സ്‌തേ​ഫാ​നോസ്‌ രക്തസാ​ക്ഷി​മ​ര​ണത്തെ നേരി​ടു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹⁴ സ്‌തേ​ഫാ​നോ​സി​ന്റെ രക്തസാ​ക്ഷി​മ​രണം (6:1–8:1എ). മേശക​ളിൽ ഭക്ഷണം വിതര​ണം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നാൽ നിയമി​ത​രായ ഏഴു​പേ​രിൽ ഒരാളാ​ണു സ്‌തേ​ഫാ​നോസ്‌. അവൻ സത്യത്തി​നു ശക്തമായി സാക്ഷ്യം​വ​ഹി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. അവൻ വിശ്വാ​സ​ത്തി​നു വളരെ തീക്ഷ്‌ണ​മായ പിന്തുണ കൊടു​ക്കു​ന്ന​തിൽ കുപി​ത​രായ അവന്റെ എതിരാ​ളി​കൾ ദൈവ​ദൂ​ഷ​ണ​കു​ററം ചുമത്തി അവനെ സൻഹെ​ദ്രീം​മു​മ്പാ​കെ കൊണ്ടു​വ​രു​ന്നു. സ്‌തേ​ഫാ​നോസ്‌ പ്രതി​വാ​ദം നടത്തവേ ആദ്യമാ​യി ഇസ്രാ​യേ​ലി​നോ​ടു​ളള ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ദീർഘ​ക്ഷ​മ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറയുന്നു. പിന്നീട്‌, നിർഭ​യ​മായ വാഗ്‌​വൈ​ഭ​വ​ത്തോ​ടെ അവൻ ആശയത്തി​ലേക്കു കടക്കുന്നു: ‘ശാഠ്യ​ക്കാ​രേ, നിങ്ങൾ എല്ലായ്‌പ്പോ​ഴും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നോ​ടു മറുത്തു​നിൽക്കു​ന്നു. നിങ്ങൾ ദൈവ​ദൂ​തൻമാ​രു​ടെ നിയോ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​യി ന്യായ​പ്ര​മാ​ണം പ്രാപി​ച്ചു എങ്കിലും അതു പ്രമാ​ണി​ച്ചി​ട്ടില്ല.’ (7:51-53) അത്‌ അവർക്ക്‌ ഇഷ്ടപ്പെ​ട്ടില്ല. അവർ അവന്റെ​മേൽ ചാടി​വീ​ഴു​ക​യും നഗരത്തി​നു പുറത്താ​ക്കി കല്ലെറി​ഞ്ഞു​കൊ​ല്ലു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ശൗൽ അംഗീ​കാ​ര​ത്തോ​ടെ നോക്കി​നിൽക്കു​ന്നു.

15. പീഡന​ത്തിൽനിന്ന്‌ എന്തു ഫലമു​ണ്ടാ​കു​ന്നു, ഫിലി​പ്പോ​സിന്‌ ഏതു പ്രസം​ഗാ​നു​ഭ​വങ്ങൾ ഉണ്ടാകു​ന്നു?

¹⁵ പീഡനങ്ങൾ, ശൗലിന്റെ പരിവർത്തനം (8:1ബി–9:30). അന്നു യെരു​ശ​ലേ​മിൽ സഭക്കെ​തി​രെ തുടങ്ങുന്ന പീഡനം അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രൊ​ഴി​കെ എല്ലാവ​രെ​യും ദേശത്തു​ട​നീ​ളം ചിതറി​ക്കു​ന്നു. ഫിലി​പ്പോസ്‌ ശമര്യ​യി​ലേക്കു പോകു​ന്നു, അവിടെ അനേകർ ദൈവ​വ​ചനം സ്വീക​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ വിശ്വാ​സി​കൾക്ക്‌ “അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രു​ടെ കൈ​വെ​പ്പി​ലൂ​ടെ” പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വു ലഭി​ക്കേ​ണ്ട​തി​നു പത്രൊ​സും യോഹ​ന്നാ​നും യെരു​ശ​ലേ​മിൽനിന്ന്‌ അവി​ടേക്ക്‌ അയയ്‌ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു. (8:18, NW) പിന്നീട്‌ ഒരു ദൂതൻ ഫിലി​പ്പോ​സി​നെ തെക്കോ​ട്ടു യെരു​ശ​ലേം-ഗസ്സാ റോഡി​ലേക്കു നയിക്കു​ന്നു. അവിടെ എത്യോ​പ്യ രാജധാ​നി​യി​ലെ ഒരു ഷണ്ഡൻ തന്റെ രഥത്തിൽ സഞ്ചരി​ക്കു​ന്ന​തും യെശയ്യാ​പ്ര​വാ​ച​കന്റെ പുസ്‌തകം വായി​ക്കു​ന്ന​തും കാണുന്നു. പ്രവച​ന​ത്തി​ന്റെ അർഥം സംബന്ധി​ച്ചു ഫിലി​പ്പോസ്‌ അവനെ പ്രബു​ദ്ധ​നാ​ക്കു​ക​യും അവനെ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽപ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

16. ശൗലിന്റെ പരിവർത്തനം നടക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹⁶ അതിനി​ട​യിൽ, പിന്നെ​യും “കർത്താ​വി​ന്റെ ശിഷ്യൻമാ​രു​ടെ നേരെ ഭീഷണി​യും കുലയും നിശ്വ​സി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു” ശൗൽ ദമാസ്‌ക​സിൽ ‘ഈ മാർഗ​ത്തിൽ പെട്ടവരെ’ അറസ്‌റ​റു​ചെ​യ്യാൻ പുറ​പ്പെ​ടു​ന്നു. പെട്ടെന്ന്‌ ആകാശ​ത്തു​നി​ന്നു​ളള ഒരു വെളിച്ചം അവനു ചുററും മിന്നുന്നു, അവൻ അന്ധനായി താഴെ വീഴുന്നു. സ്വർഗ​ത്തിൽനി​ന്നു​ളള ഒരു ശബ്ദം അവനോ​ടി​ങ്ങനെ പറയുന്നു: “നീ ഉപദ്ര​വി​ക്കുന്ന യേശു ആകുന്നു ഞാൻ.” ദമാസ്‌ക​സിൽ മൂന്നു ദിവസം ചെലവ​ഴി​ച്ച​ശേഷം അനന്യാസ്‌ എന്നു പേരുളള ഒരു ശിഷ്യൻ അവനെ ശുശ്രൂ​ഷി​ക്കു​ന്നു. ശൗലിന്‌ തന്റെ കാഴ്‌ച തിരികെ കിട്ടുന്നു. അവൻ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വു​കൊ​ണ്ടു നിറയു​ക​യും ചെയ്യുന്നു, തന്നിമി​ത്തം അവൻ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യും പ്രാപ്‌തി​യു​മു​ളള, സുവാർത്ത​യു​ടെ ഒരു പ്രസം​ഗ​ക​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. (9:1, 2, 5) ഈ വിസ്‌മ​യാ​വ​ഹ​മായ സംഭവ​ഗ​തി​യിൽ പീഡകൻ പീഡി​ത​നാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു, ജീവനു​വേണ്ടി ആദ്യം ദമാസ്‌ക​സിൽനി​ന്നും പിന്നീടു യെരു​ശ​ലേ​മിൽനി​ന്നും പലായ​നം​ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​വ​രു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

17. സുവാർത്ത പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യേൽക്കാത്ത വിജാ​തീ​യ​രി​ലേക്ക്‌ എത്തുന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹⁷ സുവാർത്ത പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യേൽക്കാത്ത വിജാ​തീ​യ​രി​ലേക്ക്‌ എത്തുന്നു (9:31–12:25). ഇപ്പോൾ ‘സഭെക്കു സമാധാ​ന​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു, അത്‌ ആത്മിക​വർദ്ധന പ്രാപി​ച്ചും കർത്താ​വി​നോ​ടു​ളള [“യഹോ​വ​യോ​ടു​ളള,” NW] ഭക്തിയി​ലും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്റെ പ്രബോ​ധ​ന​യി​ലും നടക്കു​ക​യും പെരു​കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.’ (9:31) യോപ്പ​യിൽ പത്രൊസ്‌ പ്രിയ​ങ്ക​രി​യായ തബീഥയെ (ഡോർക്കാസ്‌) മരിച്ച​വ​രിൽനിന്ന്‌ ഉയിർപ്പി​ക്കു​ന്നു, ഇവി​ടെ​നി​ന്നാ​ണു കൈസ​ര്യ​ക്കു പോകാൻ അവനു ക്ഷണം കിട്ടു​ന്നത്‌, അവിടെ കൊർന്നേ​ല്യോസ്‌ എന്നു പേരുളള ഒരു സേനാ​പതി അവനു​വേണ്ടി കാത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. അവൻ കൊർന്നേ​ല്യോ​സി​നോ​ടും അവന്റെ കുടും​ബ​ത്തോ​ടും പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക​യും അവർ വിശ്വ​സി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാവ്‌ അവരു​ടെ​മേൽ പകര​പ്പെ​ടു​ന്നു. “ദൈവ​ത്തി​ന്നു മുഖപ​ക്ഷ​മില്ല എന്നും ഏതു ജാതി​യി​ലും അവനെ ഭയപ്പെട്ടു നീതി പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്ന​വനെ അവൻ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു എന്നും” മനസ്സി​ലാ​ക്കി പത്രൊസ്‌ അവർക്കു സ്‌നാ​പനം നൽകുന്നു.—പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യേൽക്കാത്ത ആദ്യത്തെ വിജാ​തീയ പരിവർത്തി​തർ. പത്രൊസ്‌ പിന്നീട്‌ ഈ പുതിയ വികാ​സത്തെ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ സഹോ​ദ​രൻമാ​രോ​ടു വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു, അതിങ്കൽ അവർ ദൈവത്തെ മഹത്ത്വ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു.—10:34, 35.

18. (എ) അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ അടുത്ത​താ​യി എന്തു സംഭവി​ക്കു​ന്നു? (ബി) ഏതു പീഡനം പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു, എന്നാൽ അത്‌ അതിന്റെ ലക്ഷ്യം​നേ​ടു​ന്നു​വോ?

¹⁸ സുവാർത്ത സത്വരം വ്യാപി​ക്കു​ന്ന​തിൽ തുടരു​മ്പോൾ ബർന്നബാ​സും ശൗലും അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ നല്ല ഒരു കൂട്ടത്തെ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്നു, ‘ആദ്യം അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽവെച്ചു ശിഷ്യൻമാർക്കു ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ എന്നു പേർ ഉണ്ടാകു​ന്നു.’ (11:26) പീഡനം ഒരിക്കൽകൂ​ടെ പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഹെരോ​ദാവ്‌ അഗ്രിപ്പാ 1-ാമൻ യോഹ​ന്നാ​ന്റെ സഹോ​ദ​ര​നായ യാക്കോ​ബി​നെ വാൾകൊ​ണ്ടു കൊല്ലി​ക്കു​ന്നു. അവൻ പത്രൊ​സി​നെ തുറു​ങ്കി​ലി​ടു​ക​യും​ചെ​യ്യു​ന്നു, എന്നാൽ വീണ്ടും യഹോ​വ​യു​ടെ ദൂതൻ പത്രൊ​സി​നെ മോചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ദുഷ്ടനായ ഹെരോ​ദാ​വിന്‌ അയ്യോ കഷ്ടം! അവൻ ദൈവ​ത്തി​നു സ്‌തു​തി​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തിൽ പരാജ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവനെ പുഴു തിന്നു​ക​യും അവൻ മരിക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. മറിച്ച്‌, ‘യഹോ​വ​യു​ടെ വചനം തുടർന്നു വളരു​ക​യും വ്യാപി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.’—12:24, NW.

19. പൗലൊ​സി​ന്റെ ഒന്നാമത്തെ മിഷന​റി​യാ​ത്ര എത്ര വിപു​ല​മാണ്‌, എന്തു നിർവ​ഹി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു?

¹⁹ പൗലൊ​സി​ന്റെ ഒന്നാമത്തെ മിഷന​റി​പ​ര്യ​ടനം, ബർന്നബാ​സി​നോ​ടു​കൂ​ടെ (13:1–14:28).d ബർന്നബാ​സും ‘പൗലൊസ്‌ എന്നും പേരുളള ശൌലും’ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നാൽ വേർതി​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽനിന്ന്‌ അയയ്‌ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. (13:9) സൈ​പ്രസ്‌ ദ്വീപിൽ, ദേശാ​ധി​പ​തി​യായ സെർഗ്യൊസ്‌ പൗലൊസ്‌ ഉൾപ്പെടെ അനേകർ വിശ്വാ​സി​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. ഏഷ്യാ​മൈനർ വൻകര​യിൽ അവർ ആറോ അധിക​മോ നഗരങ്ങ​ളിൽ ചുററി​സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​ന്നു, എല്ലായി​ട​ത്തും കഥ ഒന്നുത​ന്നെ​യാണ്‌: സന്തോ​ഷ​പൂർവം സുവാർത്ത സ്വീക​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രും യഹോ​വ​യു​ടെ സന്ദേശ​വാ​ഹ​കർക്കെ​തി​രെ കല്ലെറി​യുന്ന ജനക്കൂ​ട്ട​ങ്ങളെ ഇളക്കി​വി​ടുന്ന ശാഠ്യ​ക്കാ​രായ എതിരാ​ളി​ക​ളും തമ്മിൽ വ്യക്തമായ ഒരു വേർതി​രി​വു കാണുന്നു. പുതു​താ​യി രൂപവൽക്ക​രി​ക്ക​പ്പെട്ട സഭകളിൽ പ്രായ​മേ​റിയ പുരു​ഷൻമാ​രെ നിയമിച്ച ശേഷം പൗലൊ​സും ബർന്നബാ​സും സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യി​ലേക്കു മടങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്നു.

20. പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യു​ടെ വിവാ​ദ​ത്തിന്‌ എന്തു തീരു​മാ​ന​ത്താൽ പരിഹാ​ര​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു?

²⁰ പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യു​ടെ വിവാ​ദ​പ്ര​ശ്‌ന​ത്തി​നു തീർപ്പു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു (15:1-35). യഹൂദൻമാ​ര​ല്ലാ​ത്ത​വ​രു​ടെ വലിയ ഒഴുക്കു​ണ്ടാ​കു​മ്പോൾ അവരെ പരിച്‌ഛേദന കഴിപ്പി​ക്ക​ണ​മോ​യെന്ന വിവാ​ദ​പ്ര​ശ്‌നം ഉയർന്നു​വ​രു​ന്നു. പൗലൊ​സും ബർന്നബാ​സും പ്രശ്‌നം അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രു​ടെ​യും യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ പ്രായ​മേ​റിയ പുരു​ഷൻമാ​രു​ടെ​യും മുമ്പാകെ കൊണ്ടു​വ​രു​ന്നു. അവിടെ ശിഷ്യ​നായ യാക്കോബ്‌ അധ്യക്ഷത വഹിക്കു​ക​യും ഔപചാ​രിക ലേഖന​ത്താൽ ഐകക​ണ്‌ഠ്യേ​ന​യു​ളള തീരു​മാ​നം അയച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാൻ ക്രമീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു: “വിഗ്ര​ഹാർപ്പി​തം, രക്തം, ശ്വാസം​മു​ട്ടി​ച്ച​ത്തതു, പരസംഗം എന്നിവ വർജ്ജി​ക്കു​ന്നതു ആവശ്യം എന്നല്ലാതെ അധിക​മായ ഭാരം ഒന്നും നിങ്ങളു​ടെ മേൽ ചുമത്ത​രു​തു എന്നു പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്നും ഞങ്ങൾക്കും തോന്നി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.” (15:28, 29) ഈ ലേഖന​ത്താ​ലു​ളള പ്രോ​ത്സാ​ഹനം അന്ത്യോ​ക്യ​യി​ലെ സഹോ​ദ​രൻമാർ സന്തോ​ഷി​ക്കാ​നി​ട​യാ​ക്കു​ന്നു.

21. (എ) രണ്ടാം മിഷന​റി​യാ​ത്ര​യിൽ ആരെല്ലാം പൗലൊ​സി​നോ​ടു സഹവസി​ക്കു​ന്നു? (ബി) മാസി​ഡോ​ണി​യാ​യി​ലെ സന്ദർശ​ന​ത്തി​ലേക്കു നയിക്കുന്ന സംഭവ​ങ്ങ​ളേവ?

²¹ പൗലൊ​സി​ന്റെ രണ്ടാം പര്യട​ന​ത്തോ​ടെ ശുശ്രൂഷ വികസി​ക്കു​ന്നു (15:36–18:22).e “കുറെ​നാൾ കഴിഞ്ഞി​ട്ടു” ബർന്നബാ​സും മർക്കൊ​സും സൈ​പ്ര​സി​ലേക്കു കപ്പൽയാ​ത്ര നടത്തുന്നു, അതേസ​മയം പൗലൊ​സും ശീലാ​സും സിറി​യ​യി​ലൂ​ടെ​യും ഏഷ്യാ​മൈ​ന​റി​ലൂ​ടെ​യും പോകു​ന്നു. (15:36) യുവാ​വായ തിമോ​ത്തി ലുസ്‌ത്ര​യിൽവെച്ചു പൗലൊ​സി​നോ​ടു ചേരുന്നു. അവർ ഈജിയൻ സമു​ദ്ര​തീ​ര​ത്തു​ളള ത്രോ​വാ​സി​ലേക്കു സഞ്ചരി​ക്കു​ന്നു. ഇവി​ടെ​വച്ച്‌ ഒരു ദർശന​ത്തിൽ “നീ മക്കദോ​ന്യെ​ക്കു കടന്നു​വന്നു ഞങ്ങളെ സഹായിക്ക” എന്നു തന്നോട്‌ ഒരു മനുഷ്യൻ അഭ്യർഥി​ക്കു​ന്നതു പൗലൊസ്‌ കാണുന്നു. (16:9) ലൂക്കൊസ്‌ പൗലൊ​സി​നോ​ടു ചേരുന്നു, അവർ മാസി​ഡോ​ണി​യ​യി​ലെ മുഖ്യ​ന​ഗ​ര​മായ ഫിലി​പ്പി​യി​ലേ​ക്കു​ളള ഒരു കപ്പലിൽ കയറുന്നു. അവിടെ പൗലൊ​സും ശീലാ​സും തടവി​ലി​ട​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇത്‌ ഒരു ജയിലർ വിശ്വാ​സി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​തി​ലും സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ന്ന​തി​ലും കലാശി​ക്കു​ന്നു. അവരുടെ മോച​ന​ത്തി​നു​ശേഷം അവർ തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യ​യി​ലേക്കു നീങ്ങുന്നു, അവിടെ അസൂയാ​ലു​ക്ക​ളായ യഹൂദൻമാർ അവർക്കെ​തി​രെ ജനക്കൂ​ട്ടത്തെ ഇളക്കി​വി​ടു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു രാത്രി​യിൽ സഹോ​ദ​രൻമാർ പൗലൊ​സി​നെ​യും ശീലാ​സി​നെ​യും ബെരോ​വ​യി​ലേക്കു പറഞ്ഞയ​യ്‌ക്കു​ന്നു. ഇവിടെ യഹൂദൻമാർ തങ്ങൾ പഠിച്ച കാര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്ഥിരീ​ക​ര​ണ​ത്തി​നാ​യി “വചനം പൂർണ്ണ​ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടെ കൈ​ക്കൊ​ണ്ട​ത​ല്ലാ​തെ അതു അങ്ങനെ തന്നെയോ എന്നു ദിന​മ്പ്രതി തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കളെ പരി​ശോ​ധി”ക്കുന്നതി​നാൽ ഉത്തമ മനസ്ഥിതി പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു. (17:11) പൗലൊസ്‌ ലൂക്കൊ​സി​നെ ഫിലി​പ്പി​യിൽ വിട്ടതു​പോ​ലെ ശീലാ​സി​നെ​യും തിമൊ​ഥെ​യൊ​സി​നെ​യും ഈ പുതിയ സഭയോ​ടു​കൂ​ടെ വിട്ടിട്ടു തെക്കോട്ട്‌ ഏഥെൻസി​ലേക്കു യാത്ര തുടരു​ന്നു.

22. അരയോ​പ​ഗ​സി​ലെ പൗലൊ​സി​ന്റെ വിദഗ്‌ധ പ്രസം​ഗ​ത്തിൽനിന്ന്‌ എന്തു ഫലമു​ണ്ടാ​കു​ന്നു?

²² വിഗ്ര​ഹങ്ങൾ നിറഞ്ഞ ഈ നഗരത്തിൽ, അഹങ്കാ​രി​ക​ളായ എപ്പിക്കൂ​ര്യ​രും സ്‌റ്റോ​യി​ക്ക​രു​മായ തത്ത്വജ്ഞാ​നി​കൾ “വിടു​വാ​യൻ” എന്നും “അന്യ​ദേ​വ​ത​കളെ ഘോഷി​ക്കു​ന്നവൻ” എന്നും അവനെ നിന്ദി​ക്കു​ന്നു. അവർ അവനെ അരയോ​പ​ഗ​സി​ലേക്ക്‌ അഥവാ മാഴ്‌സ്‌ കുന്നി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നു. വിദഗ്‌ധ​മായ പ്രസം​ഗ​പാ​ട​വ​ത്തോ​ടെ പൗലൊസ്‌ ‘സ്വർഗ​ത്തി​നും ഭൂമി​ക്കും നാഥനായ’ സത്യ​ദൈ​വത്തെ അന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അനുകൂ​ല​മാ​യി വാദി​ക്കു​ന്നു, അവൻ മരിച്ച​വ​രിൽനി​ന്നു താൻ ഉയിർപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഒരുവ​നാൽ നീതി​യു​ളള ന്യായ​വി​ധിക്ക്‌ ഉറപ്പു​നൽകു​ന്നു. പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള പ്രസ്‌താ​വം സദസ്സിനെ ഭിന്നി​പ്പി​ക്കു​ന്നു, എന്നാൽ ചിലർ വിശ്വാ​സി​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു.—17:18, 24.

23. കൊരി​ന്തിൽ എന്തു സാധി​ക്കു​ന്നു?

²³ അടുത്ത​താ​യി, കൊരി​ന്തിൽവെച്ചു പൗലൊസ്‌ അക്വി​ലാ​യു​ടെ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യു​ടെ​യും കൂടെ താമസി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു കൂടാ​ര​നിർമാ​ണ​ത്തൊ​ഴി​ലിൽ അവരോ​ടു ചേരുന്നു. പ്രസം​ഗ​ത്തോ​ടു​ളള എതിർപ്പ്‌ അവനെ സിന​ഗോ​ഗിൽനിന്ന്‌ ഇറങ്ങി​പ്പോ​കാ​നും അടുത്തു​ളള തീത്തൊസ്‌ യുസ്‌തൊ​സി​ന്റെ വീട്ടിൽ മീററിം​ഗു​കൾ നടത്താ​നും നിർബ​ന്ധി​ത​നാ​ക്കു​ന്നു. സിന​ഗോ​ഗി​ന്റെ അധ്യക്ഷ​സ്ഥാ​നി​യായ ക്രിസ്‌പോസ്‌ ഒരു വിശ്വാ​സി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. കൊരി​ന്തിൽ 18 മാസം താമസി​ച്ച​ശേഷം പൗലൊസ്‌ അക്വി​ലാ​യോ​ടും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യോ​ടും​കൂ​ടെ എഫേസൂ​സി​ലേക്കു പോകു​ക​യും അവരെ അവിടെ വിട്ടിട്ടു സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യി​ലേക്കു യാത്ര തുടരു​ക​യും ചെയ്യുന്നു, അങ്ങനെ തന്റെ രണ്ടാമത്തെ മിഷന​റി​പ​ര്യ​ടനം പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു.

24, 25. (എ) പൗലൊസ്‌ തന്റെ മൂന്നാം യാത്ര തുടങ്ങുന്ന സമയത്ത്‌ എഫേസൂ​സിൽ എന്തു നടക്കുന്നു? (ബി) പൗലൊ​സി​ന്റെ മൂന്നു​വർഷത്തെ താമസ​ത്തി​ന്റെ പര്യവ​സാ​ന​ത്തിൽ ഏതു ബഹളം നടക്കുന്നു?

²⁴ പൗലൊസ്‌ വീണ്ടും സഭകൾ സന്ദർശി​ക്കു​ന്നു, മൂന്നാം പര്യടനം (18:23–21:26)f അപ്പല്ലോസ്‌ എന്നു പേരുളള ഒരു യഹൂദൻ ഈജി​പ്‌തി​ലെ അലക്‌സാ​ണ്ട്രി​യാ​യിൽനിന്ന്‌ എഫേസൂ​സിൽ വന്നു സിന​ഗോ​ഗിൽ യേശു​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു സധൈ​ര്യം പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്നു, എന്നാൽ അവൻ കൊരി​ന്തി​ലേക്കു പോകു​ന്ന​തി​നു​മുമ്പ്‌ അവന്റെ പഠിപ്പി​ക്ക​ലി​നു തിരുത്തൽ ആവശ്യ​മാ​ണെന്ന്‌ അക്വി​ലാ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യും കണ്ടെത്തു​ന്നു. പൗലൊസ്‌ ഇപ്പോൾ മൂന്നാ​മത്തെ മിഷന​റി​പ​ര്യ​ട​ന​ത്തി​ലാണ്‌, തക്കസമ​യത്ത്‌ എഫേസൂ​സിൽ വന്നെത്തു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ഇവിടത്തെ വിശ്വാ​സി​കൾ യോഹ​ന്നാ​ന്റെ സ്‌നാ​പ​ന​മാണ്‌ ഏററി​രി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു പൗലൊസ്‌ യേശു​വി​ന്റെ നാമത്തി​ലു​ളള സ്‌നാ​പ​നത്തെ വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. പിന്നീട്‌ അവൻ 12 പുരു​ഷൻമാർക്കു സ്‌നാ​പനം നൽകുന്നു; അവൻ അവരു​ടെ​മേൽ കൈകൾ വെക്കു​മ്പോൾ അവർക്കു പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വു ലഭിക്കു​ന്നു.

²⁵ എഫേസൂ​സിൽ പൗലൊ​സി​ന്റെ മൂന്നു വർഷത്തെ വാസക്കാ​ലത്തു ‘യഹോ​വ​യു​ടെ വചനം ഒരു ശക്തമായ വിധത്തിൽ വളർന്നു പ്രബല​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു,’ അനേകർ നഗരത്തി​ന്റെ സംരക്ഷ​ക​ദേ​വ​ത​യായ അർത്തേ​മി​സി​ന്റെ ആരാധന ഉപേക്ഷി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. (19:20, NW) വെളളി​കൊ​ണ്ടു ക്ഷേത്ര​രൂ​പങ്ങൾ നിർമി​ക്കു​ന്നവർ തൊഴിൽ നഷ്ടപ്പെ​ടാ​നു​ളള സാധ്യ​ത​യിൽ കുപി​ത​രാ​യി നഗരത്തിൽ ഉണ്ടാക്കിയ അത്യു​ഗ്ര​മായ ലഹള നിമിത്തം ജനക്കൂ​ട്ടത്തെ പിരി​ച്ചു​വി​ടു​ന്ന​തി​നു മണിക്കൂ​റു​ക​ളെ​ടു​ക്കു​ന്നു. പിന്നീടു താമസി​യാ​തെ, പൗലൊസ്‌ മക്കദോ​ന്യ​യി​ലേ​ക്കും ഗ്രീസി​ലേ​ക്കും പുറ​പ്പെ​ടു​ക​യും വഴിമ​ധ്യേ വിശ്വാ​സി​കളെ സന്ദർശി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

26. (എ) ത്രോ​വാ​സിൽ പൗലൊസ്‌ എന്ത്‌ അത്ഭുതം ചെയ്യുന്നു? (ബി) എഫേസൂ​സിൽനി​ന്നു​ളള മേൽവി​ചാ​ര​കൻമാർക്ക്‌ അവൻ എന്തു ബുദ്ധ്യു​പ​ദേശം നൽകുന്നു?

²⁶ പൗലൊസ്‌ മൂന്നു മാസം ഗ്രീസിൽ തങ്ങിയി​ട്ടു മക്കദോ​ന്യ​വഴി മടങ്ങി​പ്പോ​രു​ന്നു, അവി​ടെ​വച്ചു ലൂക്കൊസ്‌ അവനോ​ടു വീണ്ടും ചേരുന്നു. അവർ ത്രോ​വാ​സി​ലേക്കു കടക്കുന്നു. ഇവിടെ പൗലൊസ്‌ രാത്രി​യിൽ ദീർഘ​മാ​യി പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക​നി​മി​ത്തം ഒരു യുവാവ്‌ ഉറങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്നു, അവൻ മൂന്നാം നിലയി​ലെ ജനാല​യിൽനി​ന്നു താഴെ വീഴുന്നു. അവനെ മരിച്ച​വ​നാ​യി എടുത്തു​കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്നു, എന്നാൽ പൗലൊസ്‌ അവനെ ജീവനി​ലേക്കു പുനഃ​സ്ഥി​തീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. അടുത്ത ദിവസം പൗലൊ​സും സംഘവും മിലേ​ത്തോ​സി​ലേക്കു പുറ​പ്പെ​ടു​ന്നു, യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേ​ക്കു​ളള വഴിമ​ധ്യേ അവിടെ പൗലൊസ്‌ തങ്ങുക​യും എഫേസൂ​സിൽനി​ന്നു​ളള പ്രായ​മേ​റിയ പുരു​ഷൻമാ​രു​മാ​യി ഒരു യോഗം നടത്തു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. അവർ മേലാൽ തന്റെ മുഖം കാണു​ക​യി​ല്ലെന്ന്‌ അവൻ അവരെ അറിയി​ക്കു​ന്നു. അപ്പോൾ, അവർ നേതൃ​ത്വ​മെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തും ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ആട്ടിൻകൂ​ട്ടത്തെ മേയി​ക്കു​ന്ന​തും എത്ര അടിയ​ന്തി​ര​മാണ്‌, ‘അതിന്റെ ഇടയിൽ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാവ്‌ അവരെ അദ്ധ്യക്ഷ​രാ​ക്കി വെച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌’! താൻ അവരുടെ ഇടയിൽ വെച്ച ദൃഷ്ടാന്തം അവൻ അനുസ്‌മ​രി​ക്കു​ന്നു, സഹോ​ദ​രൻമാർക്കു​വേണ്ടി കൊടു​ക്കു​ന്ന​തിൽനിന്ന്‌ ഒഴിഞ്ഞു​മാ​റാ​തെ ഉണർന്നി​രി​ക്കാൻ അവരെ ബുദ്ധ്യു​പ​ദേ​ശി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. (20:28) യെരു​ശ​ലേ​മിൽ കാലു​കു​ത്തു​ന്ന​തി​നെ​തി​രെ മുന്നറി​യി​പ്പു​കി​ട്ടി​യി​ട്ടും പൗലൊസ്‌ പിൻമാ​റു​ന്നില്ല. അവന്റെ സഹപ്ര​വർത്തകർ “കർത്താ​വി​ന്റെ [“യഹോ​വ​യു​ടെ”, NW] ഇഷ്ടം നടക്കട്ടെ” എന്നു പറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു സമ്മതി​ക്കു​ന്നു. (21:14) ജനതക​ളു​ടെ ഇടയിലെ തന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ​മേ​ലു​ളള ദൈവാ​നു​ഗ്ര​ഹ​ത്തെ​സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു പൗലൊസ്‌ യാക്കോ​ബി​നോ​ടും പ്രായ​മേ​റിയ പുരു​ഷൻമാ​രോ​ടും പറയു​മ്പോൾ വലിയ സന്തോ​ഷ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു.

27. പൗലൊ​സിന്‌ ആലയത്തിൽ എന്തു സ്വീക​രണം ലഭിക്കു​ന്നു?

²⁷ പൗലൊ​സി​നെ അറസ്‌റ​റു​ചെ​യ്‌തു വിസ്‌ത​രി​ക്കു​ന്നു (21:27-26:32). പൗലൊസ്‌ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ ആലയത്തിൽ പ്രത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​മ്പോൾ അവനു പ്രതി​കൂ​ല​മായ ഒരു സ്വീക​ര​ണ​മാ​ണു ലഭിക്കു​ന്നത്‌. ആസ്യയിൽനി​ന്നു​ളള യഹൂദൻമാർ മുഴു​ന​ഗ​ര​ത്തെ​യും അവനെ​തി​രെ ഇളക്കി​വി​ടു​ന്നു, തക്കസമ​യത്തു റോമാ​പ​ട​യാ​ളി​കൾ അവനെ മോചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

28. (എ) സൻഹെ​ദ്രീ​മി​ന്റെ മുമ്പാകെ പൗലൊസ്‌ ഏതു പ്രശ്‌നം ഉന്നയി​ക്കു​ന്നു, എന്തു ഫലത്തോ​ടെ? (ബി) അവൻ അപ്പോൾ എവി​ടേക്ക്‌ അയയ്‌ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു?

²⁸ ഈ ലഹള​യെ​ല്ലാം എന്തിനാണ്‌? ഈ പൗലൊസ്‌ ആരാണ്‌? അവന്റെ കുററ​മെ​ന്താണ്‌? പരി​ഭ്രാ​ന്ത​നായ പട്ടാള മേധാവി ഉത്തരങ്ങൾ കിട്ടാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു. പൗലൊ​സി​ന്റെ റോമൻ പൗരത്വം നിമിത്തം അവൻ അടി​കൊ​ള​ളാ​തെ രക്ഷപ്പെ​ടു​ക​യും സൻഹെ​ദ്രി​മി​ന്റെ​മു​മ്പാ​കെ വരുത്ത​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ഹാ, പരീശൻമാ​രും സദൂക്യ​രു​മ​ട​ങ്ങുന്ന ഒരു ഭിന്നിച്ച കോടതി! തന്നിമി​ത്തം പൗലൊസ്‌ പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ വിവാ​ദ​വി​ഷയം ഉന്നയി​ക്കു​ക​യും അവരെ വിപരീത ചേരി​ക​ളി​ലാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ഭിന്നത ഉഗ്രമാ​കു​മ്പോൾ, പൗലൊ​സി​നെ വലിച്ചു​കീ​റു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പു റോമൻ പടയാ​ളി​കൾക്കു സൻഹെ​ദ്രി​മി​ന്റെ ഇടയിൽനിന്ന്‌ അവനെ പിടി​ച്ചു​മാ​റേ​റ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നു. പടയാ​ളി​ക​ളു​ടെ കനത്ത അകമ്പടി​യോ​ടെ അവൻ രാത്രി​യിൽ കൈസ​ര്യ​യിൽ ഗവർണ​റായ ഫേലി​ക്‌സി​ന്റെ അടുക്ക​ലേക്കു രഹസ്യ​മാ​യി അയയ്‌ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു.

29. രാജ​ദ്രോ​ഹം ചുമത്ത​പ്പെ​ട്ട​തി​നാൽ പൗലൊസ്‌ ഏതു വിസ്‌താ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ അഥവാ വിചാ​ര​ണ​ക​ളു​ടെ പരമ്പരയെ നേരി​ടു​ന്നു, അവൻ ഏത്‌ അപ്പീൽ നടത്തുന്നു?

²⁹ കുററാ​രോ​പ​ക​രാൽ രാജ​ദ്രോ​ഹം ചുമത്ത​പ്പെട്ട പൗലൊസ്‌ ഫേലി​ക്‌സി​ന്റെ മുമ്പാകെ സമർഥ​മാ​യി പ്രതി​വാ​ദം നടത്തുന്നു. എന്നാൽ പൗലൊ​സി​ന്റെ മോച​ന​ത്തി​നു​വേണ്ടി കൈക്കൂ​ലി കിട്ടു​മെ​ന്നു​ളള പ്രത്യാ​ശ​യിൽ ഫേലി​ക്‌സ്‌ തീരു​മാ​നം നീട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്നു. രണ്ടുവർഷം കടന്നു​പോ​കു​ന്നു. പോർഷ്യസ്‌ ഫെസ്‌തോസ്‌ ഗവർണ​റെന്ന നിലയിൽ ഫേലി​ക്‌സി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു, അവൻ ഒരു പുതിയ വിചാ​ര​ണക്ക്‌ ആജ്ഞാപി​ക്കു​ന്നു. വീണ്ടും ഗുരു​ത​ര​മായ ആരോ​പ​ണങ്ങൾ ഉന്നയി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു, വീണ്ടും പൗലൊസ്‌ തന്റെ നിരപ​രാ​ധി​ത്വം പ്രഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ ഫെസ്‌തോസ്‌ യഹൂദൻമാ​രു​ടെ പ്രീതി നേടു​ന്ന​തി​നു യെരു​ശ​ലേ​മിൽവച്ചു തന്റെ മുമ്പാകെ വീണ്ടു​മൊ​രു വിചാരണ നടത്താൻ നിർദേ​ശി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു പൗലൊസ്‌ “ഞാൻ കൈസരെ അഭയം​ചൊ​ല്ലു​ന്നു” എന്നു പ്രഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്നു. (25:11) കൂടുതൽ സമയം കടന്നു​പോ​കു​ന്നു. ഒടുവിൽ, ഹെരോ​ദാവ്‌ അഗ്രിപ്പാ II-ാമൻ ഫെസ്‌തോ​സി​ന്റെ അടുക്കൽ ഒരു സൗഹൃ​ദ​സ​ന്ദർശനം നടത്തുന്നു. വീണ്ടും പൗലൊസ്‌ ന്യായ​വി​സ്‌താര മണ്ഡപത്തി​ലേക്കു വരുത്ത​പ്പെ​ടു​ന്നു. സാക്ഷ്യം വളരെ ശക്തവും ബോധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​മാ​ക​യാൽ “ഞാൻ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​യാ​യി​ത്തീ​രു​വാൻ നീ എന്നെ അല്‌പം​കൊ​ണ്ടു സമ്മതി​പ്പി​ക്കു​ന്നു” എന്ന്‌ അവനോ​ടു പറയാൻ അഗ്രി​പ്പാവ്‌ പ്രേരി​ത​നാ​കു​ന്നു. (26:28) അഗ്രി​പ്പാ​വും പൗലൊ​സി​ന്റെ നിരപ​രാ​ധി​ത്വം അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും അവൻ കൈസരെ അഭയം​ചൊ​ല്ലി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ വിട്ടയ​യ്‌ക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെന്നു പറയു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

30. മാൾട്ടാ​വ​രെ​യു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ കപ്പൽയാ​ത്ര​യിൽ ഏതനു​ഭ​വങ്ങൾ ഉണ്ടാകു​ന്നു?

³⁰ പൗലൊസ്‌ റോമി​ലേക്കു പോകു​ന്നു (27:1–28:31).g റോമി​ലേ​ക്കു​ളള യാത്ര​യു​ടെ ആദ്യഘ​ട്ട​ത്തിൽ തടവു​കാ​ര​നായ പൗലൊ​സി​നെ​യും മററു​ള​ള​വ​രെ​യും ഒരു കപ്പലിൽ കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നു. കാററു പ്രതി​കൂ​ല​മാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു പുരോ​ഗതി സാവധാ​ന​ത്തി​ലാണ്‌. മുറാ തുറമു​ഖത്ത്‌ അവർ കപ്പൽ മാറുന്നു. ക്രേത്ത​യി​ലെ ശുഭസ​ങ്കേ​ത​ത്തിൽ എത്തു​മ്പോൾ, അവിടെ ശീതകാ​ലം കഴിക്കാൻ പൗലൊസ്‌ ശുപാർശ​ചെ​യ്യു​ന്നു, എന്നാൽ ഭൂരി​പ​ക്ഷ​വും കപ്പൽയാ​ത്ര തുടരാൻ ഉപദേ​ശി​ക്കു​ന്നു. അവർ സമു​ദ്ര​യാ​ത്ര തുടങ്ങിയ ഉടനേ ഒരു കൊടു​ങ്കാ​റ​റിൽ അകപ്പെ​ടു​ക​യും നിഷ്‌ക​രു​ണം അടിച്ചു​നീ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. രണ്ടാഴ്‌ച​ക്കു​ശേഷം ഒടുവിൽ അവരുടെ കപ്പൽ മാൾട്ടാ തീരത്തി​ന​ടുത്ത്‌ ആഴംകു​റഞ്ഞ ഒരു സ്ഥലത്ത്‌ ഇടിച്ചു തകരുന്നു. പൗലൊസ്‌ മുന്നമേ കൊടുത്ത ഉറപ്പു​പോ​ലെ കപ്പലിൽ ഉണ്ടായി​രുന്ന 276 പേരിൽ ആർക്കും ജീവഹാ​നി സംഭവി​ക്കു​ന്നില്ല! മാൾട്ടാ​യി​ലെ നിവാ​സി​കൾ അസാധാ​രണ മാനു​ഷദയ കാണി​ക്കു​ന്നു. ആ ശീതകാ​ലത്തു ദൈവാ​ത്മാ​വി​ന്റെ അത്ഭുത​ശ​ക്തി​യാൽ അവരി​ല​നേ​കരെ പൗലൊസ്‌ സൗഖ്യ​മാ​ക്കു​ന്നു.

31. റോമിൽ എത്തു​മ്പോൾ പൗലൊസ്‌ എങ്ങനെ സ്വീക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു, അവൻ അവിടെ എന്തിൽ തിര​ക്കോ​ടെ ഏർപ്പെ​ടു​ന്നു?

³¹ അടുത്ത വസന്തത്തിൽ പൗലൊസ്‌ റോമി​ലെ​ത്തു​ന്നു, സഹോ​ദ​രൻമാർ അവനെ കാണാൻ വഴിയി​ലേക്കു വരുന്നു. അവർ വന്നു കണ്ടതു പൗലൊസ്‌ ‘ദൈവ​ത്തി​നു നന്ദി​കൊ​ടു​ക്കാ​നും ധൈര്യ​പ്പെ​ടാ​നും’ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു. അപ്പോ​ഴും ഒരു തടവു​പു​ള​ളി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും സ്വന്തം വാടക​വീ​ട്ടിൽ ഒരു കാവൽഭ​ട​നോ​ടു​കൂ​ടെ താമസി​ക്കാൻ പൗലൊ​സി​നെ അനുവ​ദി​ക്കു​ന്നു. തന്റെ അടുക്കൽ വരുന്ന​വ​രെ​യെ​ല്ലാം പൗലൊസ്‌ സദയം സ്വീക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​യും “പൂർണ്ണ​പ്രാ​ഗ​ത്ഭ്യ​ത്തോ​ടെ വിഘ്‌നം​കൂ​ടാ​തെ ദൈവ​രാ​ജ്യം പ്രസം​ഗി​ച്ചും കർത്താ​വായ യേശു​ക്രി​സ്‌തു​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു ഉപദേ​ശി​ച്ചും” പോരു​ന്ന​തി​നെ​യും വർണി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു ലൂക്കൊസ്‌ തന്റെ വിവരണം അവസാ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.—28:15, 30.

എന്തു​കൊ​ണ്ടു പ്രയോ​ജ​ന​പ്ര​ദം

32. പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തി​ലും അതിനു​മു​മ്പും പത്രൊസ്‌ എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ വിശ്വാ​സ്യ​തയെ സാക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യത്‌ എങ്ങനെ?

³² എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ വിശ്വാ​സ്യ​ത​യെ​യും നിശ്വ​സ്‌ത​ത​യെ​യും സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു സുവി​ശേ​ഷ​വി​വ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ സാക്ഷ്യ​ങ്ങ​ളോ​ടു പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌തകം അതിന്റെ സാക്ഷ്യം കൂട്ടുന്നു. പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തു സമീപി​ച്ച​പ്പോൾ, പത്രൊസ്‌ “യൂദ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വു ദാവീ​ദ്‌മു​ഖാ​ന്തരം മുൻപറഞ്ഞ” രണ്ടു പ്രവച​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ നിവൃത്തി ഉദ്ധരിച്ചു. (പ്രവൃ. 1:16, 20; സങ്കീ. 69:25; 109:8) വിസ്‌മ​യാ​ധീ​ന​രായ പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തു ജനക്കൂ​ട്ട​ത്തോട്‌ അവർ യഥാർഥ​ത്തിൽ പ്രവച​ന​നി​വൃ​ത്തി കാണു​ക​യാ​ണെ​ന്നും പത്രൊസ്‌ പറഞ്ഞു: “ഇതു യോ​വേൽപ്ര​വാ​ചകൻ മുഖാ​ന്തരം അരുളി​ച്ചെ​യ്‌ത​ത​ത്രേ.”—പ്രവൃ. 2:16-21; യോവേൽ 2:28-32; സങ്കീർത്തനം 16:8-11-ഉം 110:1-ഉം ആയി പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 2:25-28, 34, 35 എന്നിവ താരത​മ്യം ചെയ്യുക.

33. പത്രൊ​സും ഫിലി​പ്പോ​സും യാക്കോ​ബും പൗലൊ​സു​മെ​ല്ലാം എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ നിശ്വ​സ്‌ത​മാ​ണെന്നു തെളി​യി​ച്ച​തെ​ങ്ങനെ?

³³ ആലയത്തി​നു പുറത്തെ മറെറാ​രു ജനക്കൂ​ട്ടത്തെ ബോധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തിന്‌, പത്രൊസ്‌ ആദ്യം മോശയെ ഉദ്ധരി​ക്കു​ക​യും പിന്നീട്‌ “അത്രയു​മല്ല ശമൂവേൽ ആദിയാ​യി സംസാ​രിച്ച പ്രവാ​ച​കൻമാർ ഒക്കെയും ഈ കാല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു” എന്നു പറയു​ക​യും ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ വീണ്ടും എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കളെ ആശ്രയി​ക്കു​ന്നു. പിന്നീടു സൻഹെ​ദ്രീ​മി​നു മുമ്പാകെ, അവർ തളളി​ക്ക​ള​ഞ്ഞി​രുന്ന കല്ലായ ക്രിസ്‌തു “മൂലക്ക​ല്ലാ​യി”ത്തീർന്നി​രു​ന്ന​താ​യി കാണി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പത്രൊസ്‌ സങ്കീർത്തനം 118:22 ഉദ്ധരിച്ചു. (പ്രവൃ. 3:22-24; 4:11) യെശയ്യാ​വു 53:7, 8-ലെ പ്രവചനം എങ്ങനെ നിവൃ​ത്തി​യേ​റി​യെന്ന്‌ എത്യോ​പ്യ​ക്കാ​രൻ ഷണ്ഡനോ​ടു ഫിലി​പ്പോസ്‌ വിശദീ​ക​രി​ച്ചു. ആ ഒരുവൻ പ്രകാ​ശി​ത​നാ​യ​പ്പോൾ വിനീ​ത​മാ​യി സ്‌നാ​പ​ന​ത്തിന്‌ അപേക്ഷി​ച്ചു. (പ്രവൃ. 8:28-35) അതു​പോ​ലെ​തന്നെ, യേശു​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു കൊർന്നേ​ല്യോ​സി​നോ​ടു സംസാ​രി​ച്ച​പ്പോൾ അവനു “സകല​പ്ര​വാ​ച​കൻമാ​രും സാക്ഷ്യം പറയുന്നു” എന്നു പത്രൊസ്‌ സാക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. (10:43) പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യു​ടെ കാര്യം​സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു വാദ​പ്ര​തി​വാ​ദം നടന്നു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​പ്പോൾ ‘എഴുത​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഇതി​നോ​ടു പ്രവാ​ച​കൻമാ​രു​ടെ വാക്യ​ങ്ങ​ളും ഒക്കുന്നു’ എന്നു പറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു യാക്കോബ്‌ തന്റെ തീരു​മാ​ന​ത്തി​നു പിന്തുണ കൊടു​ത്തു. (15:15-18) അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പൗലൊസ്‌ അതേ പ്രമാ​ണ​ങ്ങളെ ആശ്രയി​ച്ചു. (26:22; 28:23, 25-27) ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമെന്ന നിലയിൽ എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കളെ ശിഷ്യൻമാ​രും അവരുടെ ശ്രോ​താ​ക്ക​ളും മടിയി​ല്ലാ​തെ സ്‌പഷ്ട​മാ​യി അംഗീ​ക​രി​ച്ചത്‌ ആ എഴുത്തു​ക​ളു​ടെ​മേൽ നിശ്വസ്‌ത അംഗീ​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ മുദ്ര കുത്തുന്നു.

34. ക്രിസ്‌തീയ സഭയെ​സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു പ്രവൃ​ത്തി​കൾ എന്തു വെളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു, ഇത്‌ ഇന്നു വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​ണോ?

³⁴ ക്രിസ്‌തീയ സഭ എങ്ങനെ സ്ഥാപി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​വെ​ന്നും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്റെ ശക്തിയിൻകീ​ഴിൽ അത്‌ എങ്ങനെ വളർന്നു​വെ​ന്നും പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു പ്രവൃ​ത്തി​കൾ അത്യന്തം പ്രയോ​ജ​ന​പ്ര​ദ​മാണ്‌. ഈ നാടകീയ വിവര​ണ​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം വികസ​ന​ത്തി​ന്റെ ദൈവാ​നു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളും ആദിമ​ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​ക​ളു​ടെ ധൈര്യ​വും സന്തോ​ഷ​വും പീഡനത്തെ അഭിമു​ഖീ​ക​രി​ക്കു​മ്പോൾ അവരുടെ വിട്ടു​വീ​ഴ്‌ച​യി​ല്ലാത്ത നിലപാ​ടും വിദേ​ശ​സേ​വ​ന​ത്തിൽ പ്രവേ​ശി​ച്ചു മാസി​ഡോ​ണി​യാ​യി​ലേക്കു പോകാ​നു​ളള വിളിക്കു പൗലൊസ്‌ കൊടു​ക്കുന്ന മറുപ​ടി​യാൽ ഉദാഹ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​പ്ര​കാ​രം അവരുടെ സേവന​സ​ന്ന​ദ്ധ​ത​യും നാം നിരീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. (4:13, 31; 15:3; 5:28, 29; 8:4; 13:2-4; 16:9, 10) ക്രിസ്‌തീ​യസഭ ഇന്നു വ്യത്യ​സ്‌തമല്ല, എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്റെ നടത്തി​പ്പിൻകീ​ഴിൽ “ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വൻകാ​ര്യ​ങ്ങളെ”ക്കുറിച്ചു സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ അതു സ്‌നേ​ഹ​ത്തി​ലും ഐക്യ​ത്തി​ലും പൊതു താത്‌പ​ര്യ​ത്തി​ലും ഒററ​ക്കെ​ട്ടാ​യി നില​കൊ​ള​ളു​ക​യാണ്‌.—2:11, 17, 45; 4:34, 35; 11:27-30; 12:25.

35. സാക്ഷ്യം കൊടു​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യെന്ന്‌ പ്രവൃ​ത്തി​കൾ കാണി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ, ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ ഏതു ഗുണത്തിന്‌ ഊന്നൽ കൊടു​ക്കു​ന്നു?

³⁵ ദൈവ​രാ​ജ്യം ഘോഷി​ക്കുന്ന ക്രിസ്‌തീയ പ്രവർത്തനം എങ്ങനെ നിർവ​ഹി​ക്ക​ണ​മെന്നു പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌തകം പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു. “പ്രയോ​ജ​ന​മു​ള​ളതു ഒന്നും മറെച്ചു​വെ​ക്കാ​തെ പരസ്യ​മാ​യും വീടു​തോ​റും നിങ്ങ​ളോ​ടു അറിയി​ക്ക​യും ഉപദേ​ശി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു”വെന്നു പറഞ്ഞ പൗലൊ​സ്‌തന്നെ ഒരു ദൃഷ്ടാ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. അനന്തരം അവൻ തുടർന്നു പറയുന്നു: “ഞാൻ പൂർണ​മാ​യി സാക്ഷീ​ക​രി​ച്ചു.” [NW] ‘പൂർണ​മായ സാക്ഷീ​കരണ’ത്തിന്റെ ഈ പ്രതി​പാ​ദ്യം പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം നമ്മുടെ ശ്രദ്ധയെ ആകർഷി​ക്കു​ന്നു. അത്‌ അവസാ​ന​ഖ​ണ്ഡി​ക​ക​ളിൽ ഗംഭീ​ര​മാ​യി മുൻപ​ന്തി​യി​ലേക്കു വരുന്നു. അവിടെ തടവു​ബ​ന്ധ​ന​ങ്ങ​ളിൻകീ​ഴിൽപോ​ലും പ്രസം​ഗ​ത്തോ​ടും പഠിപ്പി​ക്ക​ലി​നോ​ടു​മു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ മുഴു​ഹൃ​ദ​യ​ത്തോ​ടെ​യു​ളള അർപ്പണം ഈ വാക്കു​ക​ളിൽ തെളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു: “അവരോ​ടു അവൻ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്നു സാക്ഷ്യം പറഞ്ഞു മോ​ശെ​യു​ടെ ന്യായ​പ്ര​മാ​ണ​വും പ്രവാ​ച​ക​പു​സ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും ആധാര​മാ​ക്കി യേശു​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു അവർക്കു ബോധം​വ​രു​മാ​റു രാവിലെ തുടങ്ങി സന്ധ്യവരെ വിവരി​ച്ചു.” നാം നമ്മുടെ രാജ്യ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തിൽ എന്നും അതു​പോ​ലെ ഏകാ​ഗ്ര​ഹൃ​ദ​യ​മു​ള​ള​വ​രാ​യി​രി​ക്കട്ടെ!—20:20, 21; 28:23; 2:40; 5:42; 26:22.

36. പൗലൊ​സി​നാ​ലു​ളള ഏതു പ്രാ​യോ​ഗിക ബുദ്ധ്യു​പ​ദേശം ഇന്നത്തെ മേൽവി​ചാ​ര​കൻമാർക്കു ശക്തമായി ബാധക​മാ​കു​ന്നു?

³⁶ എഫേസൂ​സിൽനി​ന്നു വന്ന മേൽവി​ചാ​ര​കൻമാ​രോ​ടു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ പ്രസം​ഗ​ത്തിൽ ഇന്നത്തെ മേൽവി​ചാ​ര​കൻമാർക്കു പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മായ വളരെ​യ​ധി​കം ബുദ്ധ്യു​പ​ദേശം അടങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇവർ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നാൽ നിയമി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യ​തു​കൊണ്ട്‌ ആട്ടിൻകൂ​ട്ടത്തെ സ്‌നേ​ഹ​പൂർവം മേയി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും അവയുടെ നാശം അന്വേ​ഷി​ക്കുന്ന മർദക​ചെ​ന്നാ​യ്‌ക്കൾക്കെ​തി​രെ അവയെ സംരക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും ‘തങ്ങൾക്കു​ത​ന്നെ​യും മുഴു ആട്ടിൻകൂ​ട്ട​ത്തി​നും ശ്രദ്ധ കൊടു​ക്കു​ന്നത്‌’ [NW] അതി​പ്ര​ധാ​ന​മാണ്‌. ഇതു നിസ്സാ​ര​മായ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​മല്ല! മേൽവി​ചാ​ര​കൻമാർ ഉണർന്നി​രി​ക്കു​ക​യും ദൈവ​ത്തി​ന്റെ അനർഹ​ദ​യ​യു​ടെ വചനത്തിൽ തങ്ങളേ​ത്തന്നെ കെട്ടു​പ​ണി​ചെ​യ്യു​ക​യും ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യ​മുണ്ട്‌. ദുർബ​ലരെ സഹായി​ക്കാൻ കഠിന​യ​ത്‌നം ചെയ്യു​മ്പോൾ അവർ “വാങ്ങു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാൾ കൊടു​ക്കു​ന്നതു ഭാഗ്യം എന്നു കർത്താ​വായ യേശു​താൻ പറഞ്ഞ വാക്കു ഓർത്തു”കൊള​ളണം.—20:17-35.

37. നയപൂർവ​ക​മായ ഏതു വാദ​ത്തോ​ടെ പൗലൊസ്‌ അരയോ​പ​ഗ​സിൽവെച്ചു തന്റെ ആശയം ധരിപ്പി​ച്ചു?

³⁷ പൗലൊ​സി​ന്റെ മററു പ്രസം​ഗ​ങ്ങ​ളും ബൈബിൾത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളു​ടെ വ്യക്തമായ വിശദീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളാൽ തിളങ്ങു​ക​യാണ്‌. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിന്‌, അരയോ​പ​ഗ​സിൽവെച്ചു സ്‌റ്റോ​യി​ക്ക​രോ​ടും എപ്പിക്കൂ​ര്യ​രോ​ടും നടത്തിയ പ്രസം​ഗ​ത്തി​ലെ വിശി​ഷ്ട​മായ വാദം. ആദ്യമാ​യി അവൻ “അജ്ഞാത​ദേ​വന്നു” എന്ന വേദി​ക്ക​ല്ലി​ലെ ആലേഖനം ഉദ്ധരി​ക്കു​ക​യും ഇതിനെ ഒരു മനുഷ്യ​നിൽനി​ന്നു ഭൂമി​യി​ലെ സകല മനുഷ്യ​ജ​ന​ത​ക​ളെ​യും ഉണ്ടാക്കിയ ആകാശ​ത്തി​ന്റെ​യും ഭൂമി​യു​ടെ​യും കർത്താ​വായ ഏകസത്യ​ദൈവം “നമ്മിൽ ആർക്കും അകന്നി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​ന​ല്ല​താ​നും” എന്നു വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ളള ന്യായ​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. പിന്നീട്‌ അവർ പൊന്നോ വെളളി​യോ കല്ലോ കൊണ്ടു​ളള നിർജീവ വിഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ ഉത്ഭവി​ച്ചു​വെന്നു സങ്കൽപ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ എത്ര മൗഢ്യ​മാ​ണെന്നു കാണി​ക്കാൻ അവൻ “നാം അവന്റെ സന്താന​മ​ല്ലോ” എന്ന അവരുടെ കവിക​ളു​ടെ വാക്കുകൾ ഉദ്ധരി​ക്കു​ന്നു. അങ്ങനെ പൗലൊസ്‌ നയപൂർവം ജീവനു​ളള ദൈവ​ത്തി​ന്റെ പരമാ​ധി​കാ​രത്തെ സ്ഥാപി​ക്കു​ന്നു. തന്റെ ഉപസം​ഹാ​ര​വാ​ക്കു​ക​ളിൽമാ​ത്ര​മാണ്‌ അവൻ പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ വിവാ​ദ​വി​ഷയം ഉന്നയി​ക്കു​ന്നത്‌, അപ്പോൾപ്പോ​ലും അവൻ ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ പേർ പറയു​ന്നില്ല. അവൻ ഏകസത്യ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ പരമോ​ന്നത പരമാ​ധി​കാ​രം​സം​ബ​ന്ധിച്ച തന്റെ ആശയം ധരിപ്പി​ച്ചു. തത്‌ഫ​ല​മാ​യി ചിലർ വിശ്വാ​സി​ക​ളാ​യി​ത്തീർന്നു.—17:22-34.

38. പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളിൽ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തരം പഠനത്തിൽനിന്ന്‌ എന്തനു​ഗ്ര​ഹങ്ങൾ കൈവ​രും?

³⁸ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌തകം ‘എല്ലാ തിരു​വെ​ഴു​ത്തി’ന്റെയും തുടർച്ച​യായ, ഉത്സുക​മായ പഠനത്തി​നു പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. പൗലൊസ്‌ ആദ്യം ബെരോ​വ​യിൽ പ്രസം​ഗി​ച്ച​പ്പോൾ അവിടത്തെ യഹൂദൻമാർ “വചനം പൂർണ്ണ​ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടെ കൈ​ക്കൊ​ണ്ട​ത​ല്ലാ​തെ അതു അങ്ങനെ തന്നെയോ എന്നു ദിന​മ്പ്രതി തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കളെ പരി​ശോ​ധി​ച്ചു​പോ​ന്നു”വെന്നതി​നാൽ ‘ഉത്തമൻമാർ’ എന്നു പ്രശം​സി​ക്ക​പ്പെട്ടു. (17:11) അന്നത്തെ​പ്പോ​ലെ ഇന്നും യഹോ​വ​യു​ടെ ആത്മനി​റ​വു​ളള സഭയോ​ടു​ളള സഹവാ​സ​ത്തിൽ നടത്തുന്ന തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ ഈ ആകാം​ക്ഷാ​പൂർവ​ക​മായ പരി​ശോ​ധന ബോധ്യ​ത്തി​ന്റെ​യും ശക്തമായ വിശ്വാ​സ​ത്തി​ന്റെ​യും അനു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളിൽ കലാശി​ക്കും. അങ്ങനെ​യു​ളള അധ്യയ​ന​ത്താ​ലാണ്‌ ഒരുവനു ദിവ്യോ​ദ്ദേ​ശ്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള വ്യക്തമായ വിലമ​തി​പ്പിൽ എത്തി​ച്ചേ​രാൻ കഴിയു​ന്നത്‌. ഈ തത്ത്വങ്ങ​ളിൽ ചിലതി​ന്റെ ഒരു നല്ല പ്രസ്‌താ​വന പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 15:29-ൽ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇവിടെ അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രും യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ പ്രായ​മേ​റിയ സഹോ​ദ​രൻമാ​രു​മ​ട​ങ്ങിയ ഭരണസം​ഘം, ആത്മീയ ഇസ്രാ​യേ​ലി​നു പരിച്‌ഛേദന ഒരു വ്യവസ്ഥ​യ​ല്ലാ​തി​രി​ക്കെ വിഗ്ര​ഹാ​രാ​ധ​ന​യും രക്തവും പരസം​ഗ​വും സംബന്ധി​ച്ചു സുനി​ശ്ചി​ത​മായ വിലക്കു​കൾ ഉണ്ടെന്ന്‌ അറിയി​ച്ചു.

39. (എ) പീഡന​ങ്ങളെ നേരി​ടു​ന്ന​തി​നു ശിഷ്യൻമാർ എങ്ങനെ ബലിഷ്‌ഠ​രാ​ക്ക​പ്പെട്ടു? (ബി) അവർ ഏതു ധീരമായ സാക്ഷ്യം കൊടു​ത്തു? അതു ഫലപ്ര​ദ​മാ​യി​രു​ന്നോ?

³⁹ ആ ആദിമ​ശി​ഷ്യൻമാർ യഥാർഥ​മാ​യി നിശ്വസ്‌ത തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ പഠിച്ചു, ആവശ്യാ​നു​സ​രണം ഉദ്ധരി​ക്കാ​നും ബാധക​മാ​ക്കാ​നും പ്രാപ്‌ത​രു​മാ​യി. ഭയങ്കര പീഡന​ങ്ങളെ നേരി​ടു​ന്ന​തി​നു സൂക്ഷ്‌മ​പ​രി​ജ്ഞാ​ന​ത്താ​ലും ദൈവാ​ത്മാ​വി​നാ​ലും അവർ ബലിഷ്‌ഠ​രാ​ക്ക​പ്പെട്ടു. എതിർക്കുന്ന ഭരണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളോ​ടു പത്രൊ​സും യോഹ​ന്നാ​നും, “ദൈവ​ത്തെ​ക്കാൾ അധികം നിങ്ങളെ അനുസ​രി​ക്കു​ന്നതു ദൈവ​ത്തി​ന്റെ മുമ്പാകെ ന്യായ​മോ എന്നു വിധി​പ്പിൻ. ഞങ്ങൾക്കോ ഞങ്ങൾ കണ്ടും കേട്ടു​മി​രി​ക്കു​ന്നതു പ്രസ്‌താ​വി​ക്കാ​തി​രി​പ്പാൻ കഴിയു​ന്നതല്ല” എന്നു സധൈ​ര്യം പറഞ്ഞ​പ്പോൾ എല്ലാ വിശ്വസ്‌ത ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾക്കും മാതൃക വെച്ചു. യേശു​വി​ന്റെ നാമത്തി​ന്റെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തിൽ പഠിപ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്ക​രു​തെന്ന്‌ “അമർച്ച​യാ​യി കല്‌പിച്ച” സൻഹെ​ദ്രീ​മി​ന്റെ മുമ്പാകെ വീണ്ടും വരുത്ത​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ അവർ സംശയ​ലേ​ശ​മെ​ന്യേ “മനുഷ്യ​രെ​ക്കാൾ ദൈവത്തെ അനുസ​രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​കു​ന്നു” എന്നു പറഞ്ഞു. ഈ നിർഭ​യ​മായ മൊഴി ഭരണാ​ധി​കാ​രി​കൾക്കു​ളള ഒരു നല്ല സാക്ഷ്യ​ത്തിൽ കലാശി​ച്ചു. അതു പ്രശസ്‌ത ന്യായ​പ്ര​മാണ ഉപദേ​ഷ്ടാ​വായ ഗമാലി​യേൽ ആരാധ​നാ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തിന്‌ അനുകൂ​ല​മാ​യു​ളള തന്റെ സുപ്ര​സിദ്ധ പ്രസ്‌താ​വന ചെയ്യു​ന്ന​തി​ലേക്കു നയിച്ചു, അത്‌ അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രു​ടെ മോച​ന​ത്തി​ലേക്കു നയിച്ചു.—4:19, 20; 5:28, 29, 34, 35, 38, 39.

40. രാജ്യ​ത്തി​നു പൂർണ​സാ​ക്ഷ്യം കൊടു​ക്കു​ന്ന​തി​നു പ്രവൃ​ത്തി​കൾ നമുക്ക്‌ എന്തു പ്രചോ​ദനം നൽകുന്നു?

⁴⁰ മുഴു​ബൈ​ബി​ളി​ലു​മു​ട​നീ​ളം ഒരു പൊൻച​ര​ടു​പോ​ലെ നീളുന്ന തന്റെ രാജ്യ​ത്തെ​സം​ബ​ന്ധിച്ച യഹോ​വ​യു​ടെ മഹത്തായ ഉദ്ദേശ്യം പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ വളരെ പ്രമു​ഖ​മാ​യി മുന്തി​നിൽക്കു​ന്നു. തുടക്ക​ത്തിൽ, യേശു സ്വർഗാ​രോ​ഹ​ണ​ത്തി​നു മുമ്പുളള തന്റെ 40 ദിവസ​ക്കാ​ലത്തു “ദൈവ​രാ​ജ്യം സംബന്ധിച്ച കാര്യങ്ങൾ പറഞ്ഞു”കൊണ്ടി​രു​ന്ന​താ​യി പ്രകട​മാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. രാജ്യ​ത്തി​ന്റെ പുനഃ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള ശിഷ്യൻമാ​രു​ടെ ചോദ്യ​ത്തിന്‌ ഉത്തരമാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു അവർ ആദ്യം ഭൂമി​യു​ടെ അതിവി​ദൂ​ര​ഭാ​ഗ​ത്തോ​ളം തന്റെ സാക്ഷി​ക​ളാ​യി​രി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണെന്നു യേശു അവരോ​ടു പറഞ്ഞത്‌. (1:2, 6, 8) യെരു​ശ​ലേ​മിൽ തുടങ്ങി ശിഷ്യൻമാർ അചഞ്ചല​മായ ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ രാജ്യം പ്രസം​ഗി​ച്ചു. പീഡനങ്ങൾ സ്‌തേ​ഫാ​നോ​സി​നെ കല്ലെറി​ഞ്ഞു​കൊ​ല്ലാൻ ഇടയാ​ക്കു​ക​യും ശിഷ്യ​രിൽ അനേകരെ പുതിയ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു ചിതറി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. (7:59, 60) ഫിലി​പ്പോസ്‌ ശമര്യ​യിൽ വളരെ​യ​ധി​കം വിജയ​ത്തോ​ടെ ‘ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ സുവി​ശേഷം’ ഘോഷി​ച്ചു​വെ​ന്നും പൗലൊ​സും അവന്റെ കൂട്ടാ​ളി​ക​ളും ആസ്യയി​ലും കൊരി​ന്തി​ലും എഫേസൂ​സി​ലും റോമി​ലും “രാജ്യം” പ്രസം​ഗി​ച്ചു​വെ​ന്നും രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ ആദിമ​ക്രി​സ്‌ത്യാ​നി​ക​ളെ​ല്ലാം യഹോ​വ​യു​ടെ​മേ​ലും താങ്ങി​നിർത്തുന്ന അവന്റെ ആത്മാവിൻമേ​ലു​മു​ളള അചഞ്ചല​മായ ആശ്രയ​ത്തി​ന്റെ തിളക്ക​മാർന്ന ദൃഷ്ടാന്തം വെച്ചു. (8:5, 12; 14:5-7, 21, 22; 18:1, 4; 19:1, 8; 20:25; 28:30, 31) അവരുടെ അദമ്യ​മായ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യെ​യും ധൈര്യ​ത്തെ​യും വീക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തും അവരുടെ ശ്രമങ്ങളെ യഹോവ എത്ര സമൃദ്ധ​മാ​യി അനു​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു​വെന്നു ഗൗനി​ക്കു​ന്ന​തും “ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നു പൂർണ​സാ​ക്ഷ്യം വഹിക്കു​ന്ന​തിൽ” വിശ്വ​സ്‌ത​രാ​യി​രി​ക്കാൻ നമുക്കും അത്ഭുത​ക​ര​മായ പ്രചോ​ദ​ന​മാണ്‌.—28:23, NW.

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]