दोस्रो राजा
२३ त्यसैले राजाले सन्देश पठाएर यहुदा र यरुसलेमका सबै नाइकेलाई जम्मा गर्न लगाए।+ २ त्यसपछि राजा योसियाहले यहुदाका सबै मानिस, यरुसलेमका सबै बासिन्दा, पुजारीहरू, भविष्यवक्ताहरू अनि के साना, के ठूला सबै मानिसलाई आफूसँगै यहोवा परमेश्वरको भवनमा लगे। अनि तिनले यहोवा परमेश्वरको भवनमा भेटिएको करारको+ पुस्तक+ ठूलो स्वरमा पढ्न थाले।+ ३ तब तिनी खम्बाको छेउमा उभिए अनि यहोवा परमेश्वरसित करार बाँधे।*+ तिनले त्यस पुस्तकमा लेखिएको करारअनुसार चलेर आफ्नो सारा हृदयले र आफ्नो सारा ज्यानले यहोवा परमेश्वरको पछि लाग्ने अनि उहाँका आज्ञाहरू, सम्झौटाहरू र विधिविधान मान्ने करार बाँधे। तब सबै मानिस पनि त्यही करारअनुसार चल्न राजी भए।+
४ त्यसपछि राजाले प्रधानपुजारी हिल्कियाह,+ अरू पुजारीहरू र पहरेदारहरूलाई यहोवा परमेश्वरको मन्दिरबाट ती सबै सरसामान निकालेर ल्याउन हुकुम गरे, जुन बाआल, पवित्र खामो*+ र आकाशका सारा सेनाको* उपासनाको लागि बनाइएका थिए। तब तिनले ती सरसामानहरू यरुसलेमबाहिर लगेर किद्रोनका पाखाहरूमा जलाइदिए र त्यसको खरानीचाहिँ बेथेलमा लगे।+ ५ तिनले विदेशी देवीदेवताका पुजारीहरूलाई हटाइदिए, जसलाई यहुदाका राजाहरूले यहुदाका सहरहरू र यरुसलेमको वरिपरि भएका अग्ला थानहरूमा* माथिसम्मै धुवाँ उठ्नेगरि बलि चढाउन खटाएका थिए। तिनले बाआल, सूर्य, चन्द्र, राशिफलका तारामण्डलहरू र आकाशका सारा सेनाको निम्ति माथिसम्मै धुवाँ उठ्नेगरि बलि चढाउने मानिसहरूलाई पनि धपाइदिए।+ ६ तिनले यहोवा परमेश्वरको भवनबाट पवित्र खामोलाई+ निकालेर यरुसलेमबाहिर किद्रोन बेँसीमा लगे र त्यहाँ जलाइदिए।+ तिनले त्यसलाई धुलोपिठो पारेर आम मानिसहरूको चिहानमा छर्किदिए।+ ७ तिनले यहोवा परमेश्वरको भवनमा भएका ती पुरुषहरूका घरहरू पनि भत्काइदिए, जो मन्दिरमा पुरुषहरूसित सम्बन्ध राख्थे।+ त्यहाँ स्त्रीहरू पवित्र खामोको निम्ति पालहरू बुनेर पूजाथान बनाउने गर्थे।
८ त्यसपछि तिनले यहुदाका सहरहरूबाट सबै पुजारीलाई बाहिर ल्याए अनि गेबादेखि+ बेर्सेबासम्मका+ अग्ला थानहरू, जहाँ पुजारीहरू माथिसम्मै धुवाँ उठ्नेगरि बलि चढाउने गर्थे, ती सबै ठाउँलाई अशुद्ध पारेर उपासना गर्नै नमिल्ने बनाइदिए। साथै तिनले सहरका अगुवा यहोसुको घरको ढोकाको छेउमा उपासनाको लागि बनाइएका अग्ला थानहरू पनि भत्काइदिए। ती थानहरू सहरको मूलढोकाबाट छिर्दा बायाँतिर पर्थे। ९ अग्ला थानहरूमा सेवा गर्ने पुजारीहरूलाई यरुसलेममा यहोवा परमेश्वरको वेदीमा सेवा गर्न दिइएन+ तर अन्य पुजारीहरूसँगै* अखमिरा* रोटी खान भने दिइयो। १० राजाले ‘हिन्नोमका सन्तानको बेँसी’-मा*+ पर्ने तोफेथ+ भन्ने ठाउँलाई पनि अशुद्ध पारेर उपासना गर्नै नमिल्ने बनाइदिए। कसैले पनि त्यहाँ मोलेक देवताको निम्ति आफ्नो छोरा वा छोरीलाई आगोमा बलि चढाउन नपाओस् भनेर तिनले यसो गरेका थिए।+ ११ अनि तिनले सूर्यलाई अर्पण गरिएका घोडाहरूलाई यहोवा परमेश्वरको भवनमा लैजान मनाही गरे। यहुदाका राजाहरूले ती घोडाहरू सूर्यलाई अर्पण गरेका थिए र ती घोडाहरूलाई दरबारका अफिसर नाथान-मेलेकको कोठा* हुँदै परमेश्वरको भवनमा लैजाने गरिन्थ्यो। नाथान-मेलेकको कोठा भवनको दलानमा थियो। राजाले सूर्यको उपासनामा प्रयोग गरिने रथहरू पनि जलाइदिए।+ १२ साथै तिनले यहुदाका राजाहरूले आहाजको माथिल्लो कोठाको छतमा बनाएका वेदीहरू+ अनि मनस्सेले यहोवा परमेश्वरको भवनको दुवै चोकमा बनाएका वेदीहरू भत्काइदिए।+ तिनले ती वेदीहरूलाई धुलोपिठो पारे र त्यो धुलो किद्रोन बेँसीमा लगेर छरिदिए। १३ तिनले यरुसलेमको अगाडिपट्टि ‘विनाशको डाँडा’-को* दक्षिणतिर* बनाइएका अग्ला थानहरूलाई पनि अशुद्ध पारेर उपासना गर्नै नमिल्ने बनाइदिए। ती अग्ला थानहरू इस्राएलका राजा सुलेमानले सिदोनीहरूको घिनलाग्दो देवी अस्तोरेथ, मोआबीहरूको घिनलाग्दो देवता केमोस र अम्मोनीहरूको घृणित देवता+ मिल्कोमको+ निम्ति बनाएका थिए। १४ योसियाहले पवित्र थामहरू* टुक्राटुक्रा पारे र पवित्र खामाहरू ढालिदिए+ अनि जुन-जुन ठाउँमा ती ठड्याइएका थिए, ती ठाउँहरू मान्छेको हड्डीहरूले भरिदिए। १५ नबातका छोरा यरोबामले बेथेलमा जुन वेदी र अग्लो थान बनाएर इस्राएलीहरूलाई पाप गर्न लगाएका थिए,+ त्यो वेदी र अग्लो थान पनि योसियाहले भत्काइदिए। त्यसपछि तिनले त्यो अग्लो थानमा आगो लगाइदिए अनि त्यसलाई धुलोपिठो पारिदिए र पवित्र खामो पनि जलाइदिए।+
१६ योसियाहले फर्केर हेर्दा डाँडामा चिहानहरू देखे। तब तिनले ती चिहानहरूबाट हड्डीहरू निकाल्न लगाए र ती हड्डीहरू वेदीमा जलाएर त्यस वेदीलाई उपासनाको लागि चलाउनै नमिल्ने बनाइदिए। यसरी साँचो परमेश्वर यहोवाका सेवकले घोषणा गरेको उहाँको वचन पूरा भयो। यी सबै घटना हुनेछन् भनेर ती सेवकले भविष्यवाणी गरेका थिए।+ १७ त्यसपछि योसियाहले सोधे: “त्यो परको चिहान कसको हो?” सहरका मानिसहरूले जवाफ दिए: “त्यो चिहान यहुदाबाट आएका साँचो परमेश्वरका सेवकको हो।+ तपाईँले आज बेथेलको वेदीलाई जे-जे गर्नुभयो, त्यसबारे उनले भविष्यवाणी गरेका थिए।” १८ तब योसियाहले भने: “उनका हड्डीहरू कसैलाई चलाउन नदेऊ। ती त्यहीँ रहून्।” त्यसैले तिनीहरूले साँचो परमेश्वरका ती सेवकका हड्डीहरूलाई भने केही गरेनन्। तिनीहरूले सामरियाबाट आएका भविष्यवक्ताका हड्डीहरूलाई पनि चलाएनन्।+
१९ योसियाहले सामरियाका सहरहरूमा अग्ला ठाउँहरूमा बनाइएका सबै पूजाथान पनि हटाइदिए।+ इस्राएलका राजाहरूले ती पूजाथानहरू बनाएर परमेश्वरलाई असाध्यै रिस उठाएका थिए। तिनले बेथेलको पूजाथानको जस्तो हालत बनाएका थिए, सामरियाका पूजाथानहरूको पनि त्यस्तै हालत बनाइदिए।+ २० तिनले त्यहाँका अग्ला थानहरूमा सेवा गर्ने सबै पुजारीलाई वेदीहरूमा बलि दिए र ती वेदीहरूमा मान्छेका हड्डीहरू जलाइदिए।+ त्यसपछि तिनी यरुसलेम फर्के।
२१ राजाले सबै मानिसलाई यस्तो आदेश दिए: “करारको यस पुस्तकमा लेखिएअनुसारै आफ्ना परमेश्वर यहोवाको निम्ति निस्तार चाड* मनाओ।”+ २२ त्यसबेला इस्राएलमा धूमधामसित निस्तार चाड मनाइयो। इस्राएलमा न्यायकर्ताहरूले शासन गरेको समयदेखि यता अथवा न इस्राएलका न त यहुदाका कुनै राजाको शासनकालमा नै त्यति धूमधामसित निस्तार चाड मनाइएको थियो।+ २३ राजा योसियाहको शासनकालको १८ औँ वर्षमा यरुसलेममा यहोवा परमेश्वरको निम्ति त्यो निस्तार चाड मनाइएको थियो।
२४ योसियाहले यहुदा र यरुसलेमबाट भूतप्रेत खेलाउने र भावी बताउने+ सबैलाई लखेटे। तिनले कुलदेवताका मूर्तिहरू,*+ घिनलाग्दा मूर्तिहरू* र अरू सबै घिनलाग्दा चिजबिज पनि हटाइदिए। यसरी तिनले पुजारी हिल्कियाहले यहोवा परमेश्वरको भवनमा भेट्टाएको+ व्यवस्थाको पुस्तकमा लेखिएका सबै कुरा पालन गरे।+ २५ मोसाको व्यवस्थामा लेखिएका सबै कुरा पालन गरेर योसियाह आफ्नो सारा हृदयले, आफ्नो सारा ज्यानले र आफ्नो सारा शक्तिले+ यहोवा परमेश्वरतर्फ फर्के। तिनीअघि वा तिनीपछिका कोही पनि राजा तिनीजस्ता भएनन्।
२६ तैपनि यहुदामाथि यहोवा परमेश्वरको जुन क्रोध दन्केको थियो, त्यो शान्त भएन। किनकि मनस्सेले दुष्ट कामहरू गरेर उहाँलाई असाध्यै रिस उठाएका थिए।+ २७ यहोवा परमेश्वरले यसो भन्नुभयो: “जसरी मैले इस्राएललाई मेरो सामनेबाट हटाएको थिएँ,+ त्यसरी नै म यहुदालाई मेरो सामनेबाट हटाइदिनेछु।+ मैले रोजेको सहर यरुसलेमलाई म त्याग्नेछु। अनि जुन भवनको विषयमा मैले यसो भनेको थिएँ, ‘म यस भवनसित आफ्नो नाम जोड्नेछु,’ त्यसलाई पनि म तिरस्कार गर्नेछु।”+
२८ योसियाहको जीवनकालका बाँकी घटनाहरू र तिनले गरेका सबै काम यहुदाका राजाहरूको इतिहासको पुस्तकमा लेखिएका छन्। २९ तिनको शासनकालमा मिश्रका फारो नेको अस्सेरियाका राजालाई मदत गर्न युफ्रेटिस नदीतर्फ लागे। त्यसबेला राजा योसियाह नेकोविरुद्ध लडाइँ गर्न गए। तर जब नेकोले योसियाहलाई देखे, तब उनले तिनलाई मगिद्दोमा मारे।+ ३० योसियाहका सेवकहरूले तिनको लास रथमा हालेर मगिद्दोबाट यरुसलेम ल्याए र तिनलाई तिनकै निम्ति बनाइएको चिहानमा गाडे। त्यसपछि देशका मानिसहरूले योसियाहका छोरा यहोअहाजलाई अभिषेक गरेर उनको बुबाको ठाउँमा राजा बनाए।+
३१ राजा हुँदा यहोअहाज+ २३ वर्षका थिए र उनले यरुसलेममा तीन महिना शासन गरे। उनकी आमाको नाम हमुतल+ थियो। तिनी लिब्नाहमा बस्ने यर्मियाकी छोरी थिइन्। ३२ उनले आफ्ना पितापुर्खाले जस्तै यहोवा परमेश्वरको नजरमा जे खराब छ, त्यही गर्न थाले।+ ३३ उनले यरुसलेममा शासन गर्न नसकून् भनेर फारो नेकोले+ उनलाई हमाथको इलाकामा पर्ने रिब्लाहमा+ कैद गरिदिए। त्यसपछि नेकोले देशलाई १०० टालेन्ट* चाँदी र १ टालेन्ट सुन जरिबाना तिर्न लगाए।+ ३४ साथै फारो नेकोले योसियाहको ठाउँमा उनका अर्का छोरा एलियाकिमलाई राजा बनाए र तिनको नाम परिवर्तन गरेर यहोयाकिम राखिदिए। तर नेकोले यहोअहाजलाई चाहिँ मिश्र लगे+ र त्यहीँ उनको मृत्यु भयो।+ ३५ यहोयाकिमले फारोलाई जरिबानास्वरूप सुन र चाँदी दिए तर त्यसको लागि तिनले देशका मानिसहरूबाट कर उठाउनुपऱ्यो। फारो नेकोलाई जरिबाना तिर्न तिनले हरेक मानिसबाट उसको जमिनको आम्दानीअनुसार सुन र चाँदी असुले।
३६ राजा हुँदा यहोयाकिम+ २५ वर्षका थिए र तिनले यरुसलेममा ११ वर्ष शासन गरे।+ तिनकी आमाको नाम जेबिदाह थियो। उनी रुमाहमा बस्ने पदायाहकी छोरी थिइन्। ३७ तिनले आफ्ना पितापुर्खाले जस्तै+ यहोवा परमेश्वरको नजरमा जे खराब छ, त्यही गरिरहे।+