„Religie in Brazilië”

IN EEN artikel getiteld „Religie in Brazilië”, dat in een Braziliaans nieuwsblad verscheen, werd op interessante wijze uiteengezet hoeveel praktizerende katholieken er zich in dat land bevinden. Het artikel spreekt voor zichzelf:

● „In het werk ’Brazilië’, dat in 1955 door het ministerie van buitenlandse zaken is samengesteld, wordt in het hoofdstuk over religie op bladzijde 77 het volgende gezegd: ’Er moet worden toegegeven dat de apostolische rooms-katholieke religie, ondanks dat de Staat niet religieus is, door haar geschiedkundige vorming de dominerende religie in het land is. Haar organisatie strekt zich over het gehele gebied van de natie uit. 93,7 percent van de Braziliaanse bevolking behoort tot de katholieke godsdienst, waardoor Brazilië het grootste katholieke land in de wereld is. . . .’

● Ondanks het gunstige beeld dat deze cijfers geven, waardoor de indruk van een exact en gewetensvol werk wordt gewekt, zijn deze gegevens echter onjuist. . . . Men behoeft alleen maar om zich heen te kijken en in de cafés met de mensen te spreken, om aan de weet te komen dat deze inlichtingen grotelijks zijn overdreven. Nu ga ik eraan toevoegen dat het maar gelukkig is dat een dergelijke overweldigende katholieke meerderheid niet in overeenstemming met de waarheid is, omdat, indien dit waar zou zijn, wij met het oog op het jammerlijke aantal personen in ons gebied die de priesterlijke roeping volgen, tot de verschrikkelijke gevolgtrekking zouden moeten komen dat Brazilië het grootste aantal slechte katholieken ter wereld zou bezitten. . . .

● De reden waarom al de tellingen van kerklidmaten in Brazilië een verkeerd beeld geven, schuilt in het feit — een meer cultureel en sociologisch dan religieus feit — dat bijna allen zijn gedoopt. Het is heel goed mogelijk dat 93,7 percent van alle Brazilianen is gedoopt, omdat de doop meer een gewoonte, een traditie en een sociologisch onderdeel van onze cultuur is geworden, en veeleer een feest, een vorm van ontspanning betekent . . .

● Ik zou nu het volgende willen zeggen: In overeenstemming met de aantrekkingskracht die er van de verscheidenheid van culturen uitgaat, zijn er verschillende natuurlijke religiën. Wel, Brazilië is er in dit opzicht in geslaagd werkelijk iets origineels tot stand te brengen, namelijk, onder de naam van ’apostolisch rooms-katholiek’ een natuurlijke religie te scheppen. Deze niet-praktizerende gelovigen die in de statistieken ’katholieken’ worden genoemd, behoren tot deze klasse. Zij behouden bepaalde gewoonten die zij van hun voorvaders hebben ontvangen. . . . Dit alles heeft een immer toenemende berg van moeilijke gevallen en theologische problemen tot gevolg die niet kunnen worden opgelost, of op zijn minst even verbijsterend zijn als de theologische problemen die door de bekering van de Indianen ontstonden die zelfs niet eens wisten met wie zij getrouwd waren.

● Wij komen nu tot de conclusie dat het religieuze probleem in Brazilië boven alles verwarrend, onnauwkeurig, veelomvattend, dubbelzinnig, terughoudend en geesteloos is, en dat het voor ons katholieken alsmede voor niet-katholieken beter zou zijn, indien er iets meer openhartigheid en nauwkeurigheid zou zijn. . . . Er bevinden zich in Brazilië verreweg veel minder trouwe katholieken dan u denkt. Ik heb de indruk dat in plaats van 93,7%, minder dan tien percent van de bevolking katholiek is. Laten zij opnieuw gaan tellen, maar daarbij bepaalde vragen duidelijker maken, en zij zullen zien dat ik de lage cijfers niet heb overdreven. Ik zeg nogmaals dat dit de enige verklaring is waardoor wij in een gunstig licht worden geplaatst, omdat wij anders, zoals wij hebben gezien, het grootste aantal slechte katholieken in de wereld zouden hebben”. — Gustavo Corção, in de Correio do Povo van Pôrto Alegre, Brazilië, van 21 september 1958.