De kinderdoop — Waarom sommige priesters „Nee” zeggen
ALAN en Sonia wilden gewoon hun baby laten dopen. Het was dan ook een schok voor hen toen hun Anglicaanse priester niet alleen weigerde deze rite te verrichten, maar hun ook de volgende raad toevoegde: „Doe het zelf maar.” De reden? Alan noch Sonia waren geregelde kerkgangers. — The Christian Century, 3-10 juni 1981.
Vrij veel echtparen zijn de laatste tijd op die manier afgewezen — een duidelijk teken dat sommige kerken hun zienswijze met betrekking tot de kinderdoop aan het wijzigen zijn. Beschouw bijvoorbeeld de Rooms Katholieke Kerk. Na het Tweede Vaticaanse Concilie heeft de kerk haar riten voor de kinderdoop herzien. Ja, de kerk doopt nog steeds baby’s, maar nu moeten de ouders eerst de verzekering geven dat zij het kind katholiek zullen opvoeden. Het Vaticaan verordende: „Indien deze verzekeringen niet werkelijk ernstig zijn, kunnen er gronden zijn om het sacrament uit te stellen; en indien ze beslist ontbreken, dient het sacrament zelfs te worden geweigerd.”— L’Osservatore Romano, „Instructie voor de kinderdoop”, 1 december 1980.
Dit is wel heel ver verwijderd van de dagen toen, volgens de katholieke priester Joseph M. Champlin, „ijverige missionarissen heidense baby’s doopten die langs de kant van de weg te vondeling waren gelegd” en priesters „ouders aanspoorden de Doop van een pasgeborene op straffe van doodzonde niet langer dan een maand uit te stellen”.
Wat is de achtergrond van deze veranderde opvattingen? Om te beginnen zien kerkleiders thans in dat de doop iemand niet tot een christen maakt. Het teruglopende kerkbezoek en een algemeen gebrek aan devotie onder gedoopte katholieken zijn een ware bron van bezorgdheid geworden. „Waarom zou de kerk het probleem nog vergroten door kinderen te dopen die vrijwel gegarandeerd niet-praktizerende volwassenen zullen worden?” zo betoogt een artikel in U.S. Catholic.
De nieuwe harde lijn op het gebied van de doop brengt echter ook een ernstige kloof tussen de theologen aan het licht. Zoals de katholieke schrijver Joseph Martos opmerkt, geloven veel geestelijken eenvoudig niet dat de kinderdoop een „magische rite met een onzichtbare uitwerking op de ziel” is. Zij beschouwen zo’n zienswijze als middeleeuws en uit de tijd.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel oprechte katholieken in verwarring zijn gebracht. Heeft de kerk niet altijd geleerd dat ongedoopte baby’s in een vurige hel terecht kunnen komen of in het vagevuur moeten verblijven? Als dit waar is, zo vragen sommigen zich af, hoe kan de doop dan ooit geweigerd worden? Dit zijn belangrijke vragen. Zoals de katholieke priester Vincent Wilkin opmerkte, is de som van alle ongedoopte gestorvenen „werkelijk een enorm en onbecijferbaar aantal, waarvan men zich gemakkelijk kan voorstellen dat het de overgrote meerderheid van het mensdom vertegenwoordigt”.
Laten wij daarom eens een blik werpen op de kinderdoop — in historisch en in bijbels perspectief.