Het pijnloze leven waarin u zich kunt verheugen
PIJN heeft iets paradoxaals. Het vormt een wezenlijke bescherming, maar tevens een gevreesd verschijnsel.
Het gevoel van pijn beweegt ons er onmiddellijk toe onze hand weg te trekken van een voorwerp dat zo heet is dat we ons eraan zouden branden. Deze pijnzin — dit prachtige verdedigingsmechanisme van het lichaam — is niet datgene waar de bijbel over spreekt wanneer daarin de belofte wordt gedaan dat ’er geen pijn meer zal zijn’. — Openb. 21:4.
Waar de bijbel hier op doelt, is de knagende, chronische pijn die het dagelijkse leven van letterlijk honderden miljoenen mensen ongelukkig maakt en ter verlichting waarvan ze bij elkaar miljarden uitgeven. Wat zal het een zegen zijn wanneer iemand nooit meer aan reuma lijdt, en evenmin aan hoofdpijn, kiespijn, of welke andere ziekte of verwonding maar ook! Maar hoe kan dat ooit verwezenlijkt worden?
De veranderingen die zullen komen
Ten eerste zal er, zoals we reeds in het voorgaande artikel zagen, een radicale verandering in het huidige samenstel van dingen moeten komen. En God heeft beloofd dat dit zal gebeuren! Hij heeft het voornemen onze „aarde” te veranderen en alle huidige koninkrijken of regeringen volledig te verwijderen. Hij zal dit tot stand brengen door middel van zijn eigen regering, zoals de bijbel zegt: „De God des hemels [zal] een koninkrijk oprichten dat nooit te gronde zal worden gericht. En het koninkrijk . . . zal al deze koninkrijken verbrijzelen en er een eind aan maken, en zelf zal het tot onbepaalde tijden blijven bestaan.” — Dan. 2:44.
Maar hoe kan een verandering van regering ons verlossen van de pijn waar zovelen van ons zo vaak onder gebukt gaan? Dat is mogelijk vanwege de wijsheid en macht van degene die God als hoofd van zijn regering heeft uitgekozen, namelijk Jezus Christus. Over hem schrijft een bijbelprofetie: „En de vorstelijke heerschappij zal op zijn schouder komen. . . . Aan de overvloed van de vorstelijke heerschappij en aan vrede zal geen einde zijn” (Jes. 9:6, 7). Iemand met een dergelijke autoriteit kan zijn kennis omtrent hetgeen het menselijke lichaam nodig heeft, aanwenden om pijnlijke ziekten te voorkomen.
Datgene wat in de achttiende eeuw op de Britse vloot plaatsvond, illustreert hoe dit wellicht tot stand zal worden gebracht. Indertijd werden alle schepen nog volop geteisterd door de gevreesde ’scheurbuikinfectie’, die jaarlijks duizenden zeelieden het leven kostte. Hun tandvlees begon op te zwellen en te bloeden, hun tanden raakten los, hun gewrichten en onderste ledematen raakten pijnlijk en stijf. Maar toen deed men de ontdekking dat er iets wezenlijks aan hun voeding ontbrak — namelijk voedingsprodukten die vitamine C bevatten. En zo werd citroensap een dagelijks onderdeel van de voeding van de Britse zeelieden, die daarna niet langer leden en stierven aan scheurbuik.
Een soortgelijk verhaal is er te vertellen over de pijnlijke en dodelijke ziekte beriberi. Al weer heel wat jaren terug werd ontdekt dat onder mensen die hoofdzakelijk van rijst leefden, degenen die gepolijste, witte rijst aten, beriberi kregen, en degenen die ongepolijste rijst nuttigden, niet. Aldus kwam men te weten dat de rijstvliesjes een belangrijke voedingsstof bevatten, die men meer recent heeft geïdentificeerd als thiamine, en dat maakte het mogelijk deze pijnlijke en dodelijke ziekte uit te bannen.
De kennis en wijsheid van Jezus Christus, die nu tot leven in de hemel is opgewekt, is veel en veel groter dan van enige aardse geneesheer. Hij begrijpt de werking van ons fysieke lichaam volkomen, zoals hij ook heeft bewezen. Toen hij meer dan 1900 jaar geleden als mens op aarde was, genas hij de ergste ziekten en kwalen, aldus tonend wat hij als regeerder van Gods koninkrijk op veel grotere schaal zal doen. Over één zo’n gelegenheid schrijft de bijbel:
„Toen kwamen er grote scharen naar hem toe, die kreupelen, verminkten, blinden, stommen en vele anderen bij zich hadden, en zij wierpen hen gewoonweg aan zijn voeten, en hij genas hen, zodat de schare verbaasd stond toen zij zagen dat de stommen spraken en de kreupelen liepen en de blinden konden zien.” — Matth. 15:30, 31.
Wat een wonderbaarlijke verandering! En Gods regeerder Jezus Christus zal niet alleen ziekten als scheurbuik, beriberi en andere aandoeningen die mensen met hun beperkte kennis hebben weten te bestrijden, genezen, maar alle menselijke ziekten! En dit zal niet slechts in een klein gebied van de aarde geschieden, maar wereldomvattend! De belofte van de Schepper luidt: „Niemand die daar woont, zal zeggen: ’Ik ben ziek’” (Jes. 33:24). Ja, dan zal onder de heerschappij van Gods koninkrijk de belofte worden vervuld dat er ’geen pijn meer zal zijn’. — Openb. 21:4.
Enkele verdere inlichtingen over pijn zullen ons wellicht kunnen helpen ons voor te stellen hoe de Grote Geneesheer, Jezus Christus, ervoor zal zorgen dat er geen pijn wordt gevoeld, zelfs als men normaal gesproken wel pijn zou verwachten.
Wat is pijn?
Dit lijkt een eenvoudige vraag. „Wat is pijn?” Maar dat is het niet. Dr. J. J. Bonica, autoriteit op het gebied van narcose en pijn, merkt op: „Als u 100 verschillende autoriteiten die vraag zou voorleggen, zou u 100 verschillende antwoorden krijgen.” Maar waarom?
Science News van 26 oktober 1974 verklaart: „Onderzoekers zijn er nog steeds niet zeker van wat pijn is en hoe ze behandeld moet worden.” Wat recenter verklaarde Dr. P. J. Dyke, hoogleraar in de neurologie aan de Mayo Medische Hogeschool: „Wij pretenderen niet, te weten hoe pijn werkt.”
Door onderzoek is komen vast te staan dat pijn een veel ingewikkelder verschijnsel is dan voordien werd gedacht. Zeer verhelderend waren de onderzoekingen die men 20 jaar geleden heeft verricht bij een vrouw die haar gehele leven geen pijn had gevoeld. De doktoren aan de universiteit van Saskatchewan in Canada trachtten de oorzaak hiervan op te sporen. „Zij onderzochten de zenuwuiteinden”, aldus The Star Weekly Magazine. „Als Joyce die niet zou bezitten, zou dat een verklaring voor de ongevoeligheid van het meisje vormen. Maar ze had ze wel en zo te zien verkeerden ze in perfecte staat.
Vervolgens onderzochten de artsen de zenuwvezels die vermoedelijk de zenuwuiteinden met de hersenen verbonden. Daarin zou men stellig een defect ontdekken. Maar nee hoor, de vezels verkeerden, voor zover men kon vaststellen, in goede conditie, met uitzondering van enkele die ten gevolge van verwondingen waren gedegenereerd.
Ten slotte werden de hersenen van het meisje aan een onderzoek onderworpen, en opnieuw kon geen enkele stoornis worden vastgesteld. Volgens alle bestaande kennis en theorieën zou dit meisje normaal pijn hebben moeten voelen, maar zelfs kietelen voelde ze niet.” Ze was echter wel gevoelig voor op de huid uitgeoefende druk, en kon een onderscheid maken tussen de druk van een speldepunt en een speldekop, hoewel de prik met de speld haar geen pijn deed.
Vóór deze onderzoekingen in Saskatchewan werd algemeen aangenomen dat pijn in dezelfde categorie gewaarwordingen viel als gezicht, gehoor en gevoel. Pijn, zo geloofde men, werd gevoeld door speciale zenuwuiteinden in de huid en via speciale zenuwvezels doorgegeven naar de hersenen. Volgens deze opvatting bezat het lichaam een soort van pijn-telefoonsysteem, waarbij pijnimpulsen net als een telefoonboodschap langs speciale zenuwlijnen liepen. Maar zoals aan het licht trad bij personen die in alle andere opzichten volkomen normaal leken, maar enkel geen pijn voelden, ligt de zaak veel ingewikkelder. Andere voorbeelden illustreren eveneens de ingewikkelde aard van het verschijnsel pijn.
Zo is het bekend dat mensen bij wie een arm of been is geamputeerd, soms ernstige pijn voelen in een deel van het ontbrekende lichaamsdeel. Ook kent men het verschijnsel van de „weerpijn” — dat mensen die een slecht functionerend orgaan bezitten, het hart bijvoorbeeld, pijn voelen in een ander lichaamsdeel, bijvoorbeeld de arm. En recent heeft de acupunctuur de pijnpuzzel met nieuwe vraagtekens omgeven.
Acupunctuur is een medische procedure waarbij haardunne naalden op bepaalde welgedefinieerde punten in het lichaam worden gestoken. Het is in China de meest toegepaste methode van verdoven geworden. Grote operaties zijn met acupunctuur als enige methode van verdoving met succes uitgevoerd op volledig bij bewustzijn zijnde patiënten.
De Medical Tribune berichtte: „Dr. White en Dr. Dimond, beide cardiologen, sloegen in Peking een open-hartoperatie gade waarbij acupunctuur als verdoving werd gebruikt. Zij zeiden dat de patiënt tijdens de operatie volledig bij zijn positieven en volkomen ontspannen was, en dat de chirurgische ingreep zelf niet onderdeed voor iedere andere operatie die ze hadden gezien.”
Verklaringen
In een poging enkele van deze zonderlinge aspecten van pijn te verklaren, is er een „poorttheorie” gelanceerd. Het openen of sluiten van een zogenaamde „poort” in het ruggemerg zou de weg openen of afsluiten voor pijnsignalen naar de hersenen. Zo vermoedt men dat acupunctuur pijn kan verhinderen, zelfs bij iemand die bij volledig bewustzijn een open-hartoperatie ondergaat, doordat ze impulsen opwekt die de poort in het ruggemerg sluit, zodat geen pijnsignalen de hersenen bereiken. Hoewel dit nu de nieuwe, belangrijke theorie is, geven de ontwerpers ervan zelf toe dat niet alle aspecten van pijn ermee verklaard kunnen worden.
Nu zijn er nieuwe ontdekkingen gedaan die verdere verklaringen verschaffen. In de afgelopen jaren hebben geleerden ontdekt dat ons lichaam zijn eigen pijnstillende stoffen produceert, die men heeft aangeduid met de naam enkefalinen en endorfinen. „Het heeft er veel van weg”, aldus Dr. S. Snyder van de Johns Hopkins-Universiteit, „dat de menselijke hersenen hun eigen morfine vervaardigen.”
In december 1975 werd de ontdekking van de eerste natuurlijke pijnstillende stoffen aangekondigd. Men had ze geïsoleerd uit varkenshersenen en ze de naam enkefalinen gegeven. En daarna, begin 1976, werden de eerste verwante stoffen, endorfinen genaamd, geïsoleerd. Bèta-endorfine, de tweede endorfine die men ontdekte, werd gewonnen uit gedroogde hypofysen van kamelen. Deze stof zou „wanneer men haar rechtstreeks in de hersenen van ratten en muizen injecteert, bij het verlichten van pijn 20- tot 40-maal werkzamer zijn dan morfine”.
Niemand weet echter nog precies wat de werking is van enkefalinen en endorfinen bij het verzachten of blokkeren van de pijn. „De endorfinen worden waarschijnlijk niet constant uitgescheiden”, aldus Dr. A. Goldstein van de Stanford-Universiteit in Californië. „Ze worden in reserve gehouden voor extreme situaties,” wanneer het lichaam verlichting van pijn nodig heeft.
B. Pomeranz van de Universiteit van Toronto (Canada) gelooft dat het bestaan van endorfinen verklaart waarom acupunctuur pijnstillend werkt. Volgens hem is het mogelijk dat de naalden bepaalde zenuwen stimuleren die de lichaamscellen ertoe aanzetten endorfinen vrij te maken. Die endorfinen zorgen er dan op de een of andere wijze voor dat de zenuwen die zijn betrokken bij het waarnemen van de pijn, worden verdoofd.
Deze stoffen vormen naar men gelooft, wellicht ook de verklaring voor het mysterie dat bepaalde mensen geen pijn kunnen voelen. „Als hun hersenen en bloedstroom een hoger gehalte aan één of meer van deze stoffen bevatten,” aldus een onderzoeker, „zou dat wellicht een verklaring kunnen vormen voor hun ongevoeligheid voor pijn.”
De belangrijke rol van geest en gevoelens
Het is bovendien een feit dat iemands gevoelens en geestelijke instelling heel veel te maken hebben met het waarnemen van pijn. Voetbalspelers die volkomen opgaan in hun spel, of soldaten die in het heetst van een veldslag gewikkeld zijn, kunnen ernstig gewond raken en toch op dat moment geen pijn voelen. Ook vrouwen die erop zijn getraind zich bij een bevalling te ontspannen en kalm te blijven, ervaren bij het baren vaak veel minder pijn dan vrouwen die pijnstillende middelen krijgen toegediend om hun pijn te verlichten.
Dr. J. J. Bonica gaf het volgende commentaar op de verschillende reacties van mensen op pijn: „De reactie wordt beïnvloed door wat men in het begin van zijn leven heeft geleerd, de volkenkundige achtergrond, de persoonlijkheid, de ontvankelijkheid voor suggesties, de concentratie, de stemming en andere factoren. Vrees en angst brengen een overtrokken reactie teweeg. . . . Wij vermoeden dat dit komt doordat angst de hersenen ertoe aanzet boodschappen naar het ruggemerg te zenden om de poorten te openen, met het gevolg dat de persoon in feite meer pijn gaat voelen.”
Men kan dus leren pijn te voelen. Ja, pijn kan zelfs een geconditioneerd reflex zijn, dat wil zeggen een automatische, aangeleerde reactie op bepaalde gegeven omstandigheden. Zo stelt bijvoorbeeld Dr. S. Diamond, hoofdpijndeskundige aan de Medische Hogeschool van Chicago, dat negen van de tien gevallen van hoofdpijn aan emoties en andere psychologische factoren zijn toe te schrijven en slechts 10 percent aan een werkelijk organische oorzaak. Over het verband tussen aanleren (conditioneren) en pijn verklaarde Dr. W. Fordyce, een hoogleraar in de psychologie die zich specialiseert in de problemen van pijn:
„De vraag is niet of de pijn echt is. Natuurlijk is ze echt. De vraag is wat de bepalende factoren zijn die erop van invloed zijn. Als ik vlak voor het eten met u praat over een boterham met ham, loopt het water u in de mond. Dat is een zeer reëel lichamelijk gebeuren. Maar het vindt plaats vanwege conditionering. Er is helemaal geen boterham met ham. Menselijke wezens zijn bijzonder gevoelig voor conditionering. Ze is van invloed op ons sociale gedrag, op onze speekselafscheiding, onze bloeddruk, de snelheid van onze spijsvertering, pijn, en allerlei dingen meer.”
Evenals uw gevoelens en geestelijke instelling pijn kunnen verhevigen, kunnen ze haar ook onderdrukken of verzachten, zoals reeds in verband met voetballers en soldaten, gewikkeld in het heetst van de strijd, werd opgemerkt. Dienstknechten van Jehovah God, die in tijden van moeilijkheden kalm en in volledig vertrouwen naar hem opzien, hebben eveneens de ervaring gehad dat hun pijn werd onderdrukt. Een reizende opziener van Jehovah’s Getuigen in een land waar christenen zwaar werden vervolgd, schreef: „Ongeacht de hoon en slaag die we ontvingen, voelden we al na een paar seconden niets meer, ook al ging het slaan door.”
De apostelen van Christus hebben wellicht een zelfde ervaring gehad, want de bijbel verklaart: „Zij riepen de apostelen, geselden hen en gaven hun het bevel niet meer op basis van Jezus’ naam te spreken en lieten hen gaan. Zij dan gingen van het Sanhedrin vandaan, verheugd dat zij waardig gerekend waren ten behoeve van zijn naam oneer te lijden.” — Hand. 5:40, 41.
U kunt zich verheugen in een leven zonder pijn
Ondanks echter alle pogingen om het verschijnsel pijn beter te begrijpen, blijft het voor het overgrote deel in een mysterieus waas gehuld. Het valt buiten de beheersing van de mens. Wat mensen over pijn te weten zijn gekomen, doet ons beseffen dat de bijbelse belofte „noch pijn zal er meer zijn” slechts door de regeerder van Gods koninkrijk, Jezus Christus, verwezenlijkt zal worden (Openb. 21:4). Terzelfder tijd zal echter het prachtige waarschuwingsmechanisme waarmee het menselijke lichaam is toegerust, niet ophouden te functioneren, maar tot welzijn van de mensheid dienst blijven verrichten.
Maar hoe zal Christus zijn onderdanen bevrijden van alle ongewenste pijn? Zoals reeds eerder werd opgemerkt, is het Gods wil dat Christus hen opheft uit hun zondige staat en hun een volmaakte gezondheid teruggeeft. Een voorname bijdrage tot de verlichting van pijn zal stellig gelegen zijn in het genezen van hun geest, zodat hun gevoelens en geestelijke instelling volledig gezond en juist zullen zijn. Maar ook de genezing van hun fysieke lichaam zal belangrijk zijn. Onder de Koninkrijksheerschappij zullen de diverse lichaamsfuncties die betrokken zijn bij het pijnmechanisme — met inbegrip van de produktie van het lichaam van zijn eigen pijnstillende middelen — volkomen juist functioneren. En aldus zal pijn nooit meer opnieuw lijden brengen!
U kunt onder Gods Koninkrijksheerschappij van het leven genieten, wanneer de soort van pijn die nu miljoenen mensen plaagt, er niet meer zal zijn. Ja, de belofte luidt zelfs dat ’de dood er niet meer zal zijn’ (Openb. 21:4). U kunt deze zegeningen echter niet ervaren zonder inspanning; u moet iets doen. Jezus Christus wees op een fundamenteel vereiste waaraan u moet voldoen, toen hij tot God in gebed opmerkte: „Dit betekent eeuwig leven, dat zij voortdurend kennis in zich opnemen van u, de enige ware God, en van hem die gij hebt uitgezonden, Jezus Christus.” — Joh. 17:3.
Jehovah’s Getuigen zullen u graag helpen die belangrijke kennis te verwerven. Neem contact op met een van de Getuigen in uw woonplaats, of schrijf naar de uitgevers van dit tijdschrift, om thuis of op een andere geschikte plaats een bijbelstudie te ontvangen. Dan zullen er kosteloos regelingen voor worden getroffen om u te helpen meer te weten te komen over Gods voornemen voor mensen een leven zonder pijn te scheppen.
[Inzet op blz. 7]
„Onderzoekers zijn er nog steeds niet zeker van wat pijn is.”
[Inzet op blz. 8]
Ons lichaam produceert zijn eigen pijnstillende stoffen.