De zienswijze van de bijbel
Kan de bijbel de eenzamen helpen?
Het leven was eenzaam voor de oude man nu zijn vrouw in een verpleeghuis zat. Toen de weken voorbijgingen, kwam hij tot de conclusie dat er geen reden was om te blijven leven. Daarom greep hij een vuurwapen . . .
EENZAAMHEID is wel „de ziekte van de 20ste eeuw” genoemd. Eenzaamheid treft niet alleen de ouderen maar is ook een oorzaak van drugmisbruik, alcoholisme en zelfs zelfmoord onder de jongeren.
Ja, eenzaamheid is een hedendaagse plaag. Pogingen om de leegte van eenzaamheid te vullen, blijken vaak vergeefs. Sommigen trachten zich te omringen met „vrienden” — en komen dan tot de ontdekking dat die verhoudingen vaak oppervlakkig en onbevredigend zijn. Anderen storten zich overhaast in een huwelijk. De bekende psychologe dr. Joyce Brothers merkte op: „Zich overhaast in een huwelijk storten is niet de oplossing [voor eenzaamheid]. Voordat je een goede verhouding met een ander kunt opbouwen, moet je eerst meer inzicht krijgen in je eigen problemen.”
De juiste kijk
De bijbel geeft echter een praktische kijk op eenzaamheid. Toegegeven, eenzaamheid kan pijnlijk zijn, maar alleen zijn is niet altijd nadelig. Over Jezus Christus wordt gezegd dat hij het prettig vond om korte periodes alleen te zijn (Matthéüs 14:13). In plaats van eenzaam of in zichzelf gekeerd te worden, gebruikte hij zulke gelegenheden om uit te rusten en om te bidden. — Markus 6:31; Lukas 9:18.
Welke les kunnen wij hieruit leren? Als u alleen bent, hoeft u zich nog niet eenzaam te voelen! Hoe u zich voelt, wordt in werkelijkheid eerder bepaald door uw kijk op alleenzijn dan door uw fysieke isolement op zich. Wat doet u daarom met uw tijd als u alleen bent? Probeert u eenvoudig de tijd te doden? Waarom gebruikt u die tijd niet produktief? Er zijn veel lonende bezigheden waarmee iemand zich in zijn eentje kan vermaken, zoals het luisteren naar muziek of het verrichten van steeds uitgestelde huishoudelijke karweitjes. Het Woord van God lezen kan bijzonder heilzaam zijn. Dit Woord is „levend en oefent kracht uit” en kan onze gedachten van onszelf afleiden (Hebreeën 4:12). Mits op de juiste wijze gebruikt, kunnen momenten van alleenzijn u helpen ’bij te tanken’ — in fysiek, emotioneel en geestelijk opzicht.
Goede verhoudingen met anderen
Er zijn evenwel tijden waarop u behoefte hebt aan het gezelschap van anderen. Het hoeft u daarom niet te verbazen dat de bijbel ook raad bevat over het aankweken van voldoening schenkende verhoudingen met anderen. Spreuken 18:24 zegt bijvoorbeeld: „Er bestaat een vriend die aanhankelijker is dan een broeder.” Om de eenzaamheid te verdrijven, is het dan ook niet altijd nodig een grote vriendenkring te hebben. U kunt een paar hechte vriendschappen onderhouden.
Maar eenzame mensen vinden het vaak moeilijk om vrienden te maken. Een Canadese gezinsadviseur merkt echter op: „Mensen die eenzaam zijn, vooral degenen van in de 20, verwachten veel maar willen er niets tegenover stellen.” De bijbel zegt iets soortgelijks, namelijk dat ’wie zich afzondert, zijn eigen zelfzuchtige verlangen zoekt’. — Spreuken 18:1.
Als u aan eenzaamheid lijdt, moet u daarom misschien meer belangstelling voor anderen tonen. Wanneer u mogelijke nieuwe vrienden ontmoet, toont u dan belangstelling voor wat hen bezighoudt of brengt u het gesprek op uzelf? Om de cyclus van eenzaamheid te doorbreken, moet u bereid zijn te geven.
In Filippenzen 2:4 spoort de apostel Paulus ons aan om ’niet alleen uit persoonlijk belang het oog te houden op onze eigen zaken, maar ook uit persoonlijk belang op die van de anderen’. Hoe kan deze raad helpen tegen eenzaamheid? In de oorspronkelijke taal van de bijbel ligt in het werkwoord dat met ’het oog houden op’ vertaald is, de gedachte opgesloten dat men een ’geestelijke beschouwing’ of ’inspectie’ houdt met het doel nauwkeurig de gunstigste tijd vast te stellen om te handelen. Kijk dus om u heen en let op wie hulp nodig heeft, wie een vriend nodig heeft. Hebt u zo iemand eenmaal ontdekt, kom dan in actie! Veel mensen bekommeren zich alleen om zichzelf; ieder ander komt op de tweede plaats, zo die er al is. De bijbel beveelt het tegenovergestelde aan: Bekommer u eerst om anderen.
Om vrienden te hebben, moet u derhalve eerst handelen als een vriend! De bijbel zegt: „Beoefent het geven, en u zal gegeven worden” (Lukas 6:38). Bovendien „is [het] gelukkiger te geven dan te ontvangen”. — Handelingen 20:35.
’Ik ben niet alleen’
Menselijke verhoudingen kunnen echter nooit volledig in al onze behoeften voorzien, en wel omdat de mens geschapen werd met de behoefte aan een nauwe band met zijn Schepper. (Vergelijk Matthéüs 5:3.) Vriendschap met God kan bestendig blijken, zelfs wanneer menselijke vriendschappen verkoelen. Jezus Christus zei eens tegen zijn discipelen: „Ziet! Het uur komt, ja, het is gekomen, dat gij verstrooid zult worden, een ieder naar zijn eigen huis, en gij mij alleen zult laten.” Wat verschrikkelijk! Maar Jezus kon zeggen: „En toch ben ik niet alleen, omdat de Vader met mij is.” — Johannes 16:32.
Vriendschap met God is derhalve het beste middel tegen eenzaamheid. Neem er daarom de tijd voor hem te leren kennen. „Proeft en ziet dat Jehovah goed is” door de bijbel te gaan bestuderen (Psalm 34:8; Johannes 17:3). U hoeft dat echter niet alleen te doen.
God heeft zich „een volk voor zijn naam” genomen (Handelingen 15:14). Thans dragen meer dan drie miljoen Jehovah’s Getuigen vol trots die naam. Zij willen u graag helpen meer over deze God te weten te komen. Herinnert u zich nog de oude man die in het begin van dit artikel werd genoemd? Voor hij de hand aan zichzelf kon slaan, belden Jehovah’s Getuigen bij hem aan. Zij hielpen hem te beseffen dat er een levende God was die zich om hem bekommerde (1 Petrus 5:7). Wanhoop maakte plaats voor vreugde toen hij de bijbel begon te bestuderen.
Het is interessant dat omgang met ware christenen ook gelegenheden biedt om nieuwe vrienden te maken. Omdat zulke vriendschappen gebaseerd zijn op een gemeenschappelijke liefde voor God, moeten het wel blijvende, duurzame verhoudingen zijn. Zoek Jehovah’s volk daarom op. Met hun hulp en de hulp van Gods Woord kunt u leren de pijn van de eenzaamheid te verdrijven. — Matthéüs 12:48-50; Johannes 15:14.