De zienswijze van de bijbel

Wat was de erfzonde?

WAT was de erfzonde? „Seks”, zullen veel mensen antwoorden. Zij geloven dat de verboden vrucht in de tuin van Eden een symbool was van seksuele betrekkingen en dat Adam en Eva zondigden door de geslachtsdaad te bedrijven.

De gedachte is niet nieuw. „De bewering dat Adam en Eva zondigden door geslachtsgemeenschap te hebben”, was, aldus de geschiedkundige Elaine Pagels, „algemeen onder [tweede-eeuwse] leraren als Tatianus de Syriër, die onderwees dat de vrucht van de boom der kennis vleselijke gemeenschap symboliseerde”. Ook volgens de kerkvader van de christenheid Augustinus uit de vijfde eeuw G.T., vond de zonde haar oorsprong in seksuele begeerte van Adams zijde. In feite, aldus Psychology Today, „was Adams zonde vleselijke gemeenschap”.

Anderen zijn van mening dat de boom der kennis van goed en kwaad een voorstelling vormde van kennis op zich. De Encyclopædia Britannica beweert dat „kennis van goed en kwaad” gold als „een klassieke uitdrukking voor alle kennis”. Dat zou betekenen dat God wilde dat Adam en Eva onwetend waren, en dat zij tegen God in opstand kwamen doordat zij hun kennis probeerden te vergroten.

Beide interpretaties schetsen beslist een beeld van een onredelijke en grillige Schepper. Waarom zou hij de mens met zowel seksuele als verstandelijke behoeften scheppen en hem dan geen mogelijkheid bieden deze verlangens te bevredigen zonder zich de doodstraf op de hals te halen? Wie zou zich ertoe aangetrokken voelen zo’n God lief te hebben en te dienen?

Was seks de erfzonde?

Velen weten niet dat beide interpretaties totaal in strijd zijn met de context van het Genesisverslag. Laten wij eerst de gedachte eens beschouwen dat Gods verbod in Eden in werkelijkheid seksuele betrekkingen betrof. De desbetreffende wet staat in Genesis 2:16, 17: „Van elke boom van de tuin moogt gij tot verzadiging eten. Maar wat de boom der kennis van goed en kwaad betreft, gij moogt daarvan niet eten, want op de dag dat gij daarvan eet, zult gij beslist sterven.”

Was dat werkelijk een verholen zinspeling op seksuele omgang? Nu, God gebood de man en de vrouw, zoals in Genesis 1:27, 28 staat opgetekend: „Weest vruchtbaar en wordt tot velen en vult de aarde.” Hoe konden Adam en Eva dit gebod gehoorzamen zonder geslachtsgemeenschap te hebben? Geloven wij echt dat God hun een gebod gaf en hen vervolgens ter dood veroordeelde omdat zij het probeerden te gehoorzamen?

Bovendien laat het Genesisverslag zien dat Adam en Eva elk apart zondigden, niet tegelijk. Vers 6 van hoofdstuk 3 maakt ons duidelijk dat eerst Eva verleid werd om van de vrucht te eten, en „daarna gaf zij er ook van aan haar man, toen deze bij haar was, en hij ging ervan eten”. Als het eten van de verboden vrucht seksuele betrekkingen moest voorstellen, zou dat dus een onbeholpen en vergezochte symboliek zijn.

Was het kennis?

Hoe staat het met de bewering dat de verboden vrucht een symbool was van alle kennis? In feite hadden zowel Adam als Eva al heel wat kennis in zich opgenomen voordat zij de wet in Genesis 2:16, 17 overtraden. Hun Schepper, Jehovah zelf, was rechtstreeks bij hun ontwikkeling betrokken. Hij bracht bijvoorbeeld alle dieren en vogels tot de mens opdat hij ze een naam zou geven (Genesis 2:19, 20). Adam heeft ieder dier ongetwijfeld zorgvuldig moeten bestuderen om het een toepasselijke naam te geven. Wat een les in zoölogie! Ook Eva was, hoewel later geschapen, niet onwetend. Toen zij door de slang werd ondervraagd, liet zij blijken dat zij in Jehovah’s wet was onderwezen. Zij kende het verschil tussen goed en kwaad, en zij was zelfs op de hoogte van de gevolgen van verkeerde daden. — Genesis 3:2, 3.

De interpretatie dat de erfzonde verband hield met hetzij seksuele betrekkingen of kennis, is dan ook puur een menselijke interpretatie, meer niet. De zwakheid ervan treedt aan het licht door de vraag van de getrouwe man Jozef: „Zijn uitleggingen niet een zaak van God?” (Genesis 40:8) De bijbel is veel gemakkelijker te begrijpen als wij er geen menselijke gedachten aan opleggen, maar het boek veeleer zichzelf laten verklaren. Wat was de erfzonde dan wel? Het Genesisverslag geeft ons alle reden om te geloven dat de boom der kennis van goed en kwaad een letterlijke boom was. Er wordt ons verteld waar die in de tuin stond en er wordt over gesproken in samenhang met de andere bomen. Zijn vruchten waren echt, en Adam en Eva aten werkelijk van de vrucht.

Was het ongehoorzaamheid?

Wat deden zij door van die vrucht te eten? De New Catholic Encyclopedia oppert schuchter: „Het zou gewoon een openlijke minachting voor God geweest kunnen zijn, een schaamteloze weigering om hem te gehoorzamen.” Is dat niet wat Genesis duidelijk zegt? Romeinen 5:19 bevestigt dat: „Door de ongehoorzaamheid van één mens [werden] allen zondaars” (Willibrordvertaling). De erfzonde was een daad van ongehoorzaamheid.

Een zonde van ongehoorzaamheid mag op het eerste gezicht simpel lijken, maar beschouw de diepgaande gevolgen eens. Een voetnoot in The New Jerusalem Bible zegt het zo: „Ze [de kennis van goed en kwaad] heeft betrekking op het vermogen om zelf te beslissen wat goed en wat kwaad is en dienovereenkomstig te handelen, het aanspraak maken op volledige morele onafhankelijkheid . . . De eerste zonde was een aanval op Gods soevereiniteit.” Ja, „de boom der kennis van goed en kwaad” symboliseerde Gods recht om de maatstaven voor de mens vast te stellen aangaande wat goedgekeurd of veroordeeld is. Door te weigeren Gods wet te gehoorzamen, trok de mens Gods recht om over hem te regeren in twijfel. Jehovah ging terecht op deze uitdaging in door de mens toe te staan zichzelf te regeren. Bent u het er niet mee eens dat de gevolgen rampzalig zijn geweest? — Deuteronomium 32:5; Prediker 8:9.

Daarom verschaft het thema van de bijbel, Gods koninkrijk, zoveel hoop. Jehovah belooft door middel van dat koninkrijk binnenkort een einde te maken aan onderdrukkende menselijke heerschappij en deze door Zijn heerschappij te vervangen — een regering die een aards paradijs zal herstellen — iets wat Adam en Eva verbeurden. — Psalm 37:29; Daniël 2:44.

[Illustratie op blz. 12]

Begingen Adam en Eva de erfzonde door seksuele betrekkingen te hebben?

[Verantwoording]

Gustave Doré