Hoe kun je een goede vader zijn?

„Wat heb ik fout gedaan?”, vroeg Michaela (Zuid-Afrika) zich wanhopig af. Hij had heel erg zijn best gedaan om een goede vader te zijn, maar elke keer dat hij aan zijn opstandige zoon van negentien dacht, vroeg hij zich af of hij het niet beter had kunnen doen.

Terry (Spanje) lijkt het als vader goed te hebben gedaan. Zijn zoon, Andrew, zegt: „Uit mijn kindertijd kan ik me nog goed herinneren dat mijn vader me vaak voorlas, met me speelde of me ergens mee naartoe nam zodat we tijd met z’n tweetjes konden doorbrengen. Hij maakte leren leuk.”

Een goede vader zijn is natuurlijk niet makkelijk. Maar er zijn een aantal basisprincipes die een hulp kunnen zijn. Veel vaders hebben ondervonden dat het voor het hele gezin nuttig is als ze de praktische wijsheid uit de Bijbel volgen. Laten we eens een paar Bijbelse adviezen bekijken.

Hoe laat een vader aan zijn kinderen zien dat ze belangrijk voor hem zijn? Er zijn natuurlijk veel dingen die hij voor ze doet. Hij moet misschien offers brengen om ze voedsel en onderdak te kunnen geven. Dat zou hij niet doen als zijn kinderen niet belangrijk voor hem zouden zijn. Maar als hij nauwelijks tijd met zijn kinderen doorbrengt, zouden ze de conclusie kunnen trekken dat hij meer om zijn baan, zijn vrienden, zijn hobby’s of andere dingen geeft.

Wanneer moet een vader ermee beginnen tijd met zijn kinderen door te brengen? Een moeder begint een band met haar kind te ontwikkelen als het nog in de baarmoeder zit. Waarschijnlijk kan een ongeboren kind al zo’n zestien weken na de conceptie horen. In dat stadium kan ook de vader ermee beginnen een band met zijn kind op te bouwen. Hij kan naar het hartje luisteren, voelen hoe het kind schopt, ertegen praten en ervoor zingen.

Bijbels principe: In Bijbelse tijden waren mannen persoonlijk betrokken bij de opleiding van hun kinderen. Vaders werden aangemoedigd regelmatig tijd met hun kinderen door te brengen, zoals blijkt uit de woorden in Deuteronomium 6:6, 7: „Deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn; en gij moet ze uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.”

Om effectief met je kinderen te kunnen communiceren, moet je een goede luisteraar zijn. Je moet leren luisteren zonder te sterk te reageren.

Als kinderen weten dat hun vader snel boos wordt en altijd met een oordeel klaarstaat, zullen ze niet gauw vertellen hoe ze zich voelen. Maar als hij rustig luistert, laat hij zien dat hij oprecht in ze geïnteresseerd is. Zij zullen dan veel eerder geneigd zijn om hun diepste gedachten en gevoelens met hem te delen.

Bijbels principe: De praktische wijsheid uit de Bijbel is een hulp in veel aspecten van het dagelijks leven. Zo wordt er bijvoorbeeld in gezegd: „Ieder mens moet zich haasten om te luisteren, maar traag zijn om te spreken, traag ook in het kwaad worden” (Jakobus 1:19, De Nieuwe Bijbelvertaling). Vaders die dit principe toepassen, zullen beter met hun kinderen communiceren.

Zelfs als je gefrustreerd of kwaad bent, moet de correctie die je aan je kind geeft altijd een uiting zijn van liefdevolle bezorgdheid voor zijn of haar welzijn op de lange termijn. Correctie omvat niet alleen het geven van raad en opleiding, maar ook straf als het nodig is.

Verder is correctie veel effectiever als een vader zijn kinderen regelmatig prijst. Een oude spreuk zegt: „Als gouden appels in zilver beeldsnijwerk is een woord, gesproken op de juiste tijd ervoor” (Spreuken 25:11). Complimenten helpen een kind om mooie eigenschappen te ontwikkelen. Een kind zal gelukkiger zijn als het serieus genomen en gewaardeerd wordt. Als een vader zoekt naar gelegenheden om zijn kinderen een compliment te geven, zullen ze meer zelfvertrouwen krijgen en gemotiveerd zijn om het goede te blijven doen.

Bijbels principe: „Gij vaders, tergt uw kinderen niet, zodat zij niet moedeloos worden” (Kolossenzen 3:21).

De manier waarop een man met zijn vrouw omgaat, heeft absoluut invloed op de kinderen.b Een groep deskundigen op het gebied van de ontwikkeling van kinderen legt uit: „Een van de beste dingen die een vader voor zijn kinderen kan doen, is respect tonen voor hun moeder. (...) Een vader en moeder die elkaar respecteren en dat aan hun kinderen duidelijk maken, creëren een sfeer van geborgenheid voor ze” (The Importance of Fathers in the Healthy Development of Children).

Bijbels principe: „Mannen, blijft uw vrouw liefhebben (...) Laat (...) een ieder van u afzonderlijk zijn vrouw zo liefhebben als zichzelf” (Efeziërs 5:25, 33).

Vaders die oprecht van God houden, kunnen hun kinderen iets heel kostbaars meegeven: een hechte band met hun hemelse Vader.

Antonio, een van Jehovah’s Getuigen, heeft jaren zijn best gedaan om zes kinderen groot te brengen. Hij kreeg de volgende brief van een van zijn dochters: „Lieve pa, ik wilde je gewoon even bedanken dat je me hebt geleerd om van Jehovah, anderen en mezelf te houden, zodat ik een evenwichtig persoon ben geworden. Je hebt me laten zien dat je van Jehovah houdt en dat je om mij persoonlijk geeft. Bedankt pa, dat je Jehovah op de eerste plaats in je leven hebt gesteld en dat je ons allemaal als een geschenk van God hebt behandeld!”

Bijbels principe: „Gij moet Jehovah, uw God, liefhebben met geheel uw hart en geheel uw ziel en geheel uw levenskracht. En deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn” (Deuteronomium 6:5, 6).

Het is duidelijk dat er meer bij het vaderschap komt kijken dan deze vijf punten. De realiteit is: ook al doet u nog zo uw best, u zult nooit een volmaakte vader worden. Maar als u deze principes liefdevol en evenwichtig toepast, zal het u echt lukken een goede vader te zijn.c