Spiritisme — Waarom zo’n groeiende belangstelling?

FRANS is een steunpilaar van de plaatselijke protestantse kerk. Als er werk voor de kerk gedaan moet worden, is hij de eerste die een handje helpt. Ook Wilhelmina vreest God. „Naar de kerk gaan, moet”, zegt zij, en zij gaat. Ook Esther bezoekt de kerk geregeld en laat geen dag voorbijgaan zonder haar gebeden op te zeggen. Alle drie hebben nog een ding gemeen: Zij zijn ook geestenmediums.

Deze drie inwoners van Suriname zijn geen op zichzelf staande gevallen. In de hele wereld neemt de belangstelling voor het spiritisme hand over hand toe. Beschouw de volgende cijfers maar eens: Alleen al in de Verenigde Staten zijn er zo’n dertig tijdschriften met een gezamenlijke oplaag van meer dan 10.000.000 die gewijd zijn aan verschillende terreinen van paranormale verschijnselen. In Engeland zijn naar schatting 2.000.000 mensen geïnteresseerd in hetzelfde onderwerp. Uit een recente enquête in Nederland bleek dat men personen die in bovennatuurlijke verschijnselen geloven aantreft onder de inwoners van grote steden, in de kringen van de meer ontwikkelde personen en onder jonge mensen. Bovendien is, zoals inwoners van Afrika, Azië en Latijns-Amerika kunnen getuigen, in tal van landen het spiritisme een integrerend deel van het dagelijks leven geworden. Geen wonder dat de auteurs John Weldon en Clifford Wilson in hun boek Occult Shock and Psychic Forces tot de conclusie komen: „Een grote verscheidenheid van commentators schijnt van oordeel te zijn dat wij thans een wederopbloei van het occultisme beleven die zijn weerga in de geschiedenis niet kent.”

Ja, spiritisme en het occulte — in de vorm van astrologie, hypnotisme, parapsychologie, buitenzintuiglijke waarneming, magie, droomuitlegging, enzovoort — oefenen aantrekkingskracht uit op mensen van alle rangen en standen. Waarom?

Eén factor is dat sommige kerken van de christenheid spiritisme niet alleen door de vingers zien maar zelfs goedkeuren. Ze doen het voorkomen alsof in contact komen met geesten gewoon nog een manier is om dichter tot God te naderen.

Neem bij wijze van voorbeeld Izaak Amelo eens, een zeventigjarige koopman in Suriname. Zeven jaar lang was hij een gerespecteerd lid van de kerkeraad en tegelijkertijd een welbekend geestenmedium. Hij vertelt: „Iedere zaterdag kwam onze voltallige kerkeraad buiten het dorp bijeen om de geesten te raadplegen. Wij hielden ons daar de hele nacht mee bezig. Als de volgende ochtend aanbrak, hield de diaken zijn horloge in de gaten en tegen vijf uur gaf hij ons het teken om op te houden. Dan namen wij een bad, verkleedden ons en begaven ons naar de kerk — precies op tijd voor de zondagochtenddienst. In al die jaren heeft de dominee nooit één woord van afkeuring laten horen.”

De Nederlandse hoogleraar R. van Lier, die een studie heeft gemaakt van de relatie tussen het spiritisme en de kerken in Suriname, bevestigt dat velen het spiritisme beschouwen als een „aanvullende religie”. In een onlangs door de Universiteit van Leiden gepubliceerde studie merkt hij tevens op dat het spiritisme wordt erkend als „een onderdeel van een groots opgezet religieus systeem waarbinnen het een plaats heeft naast het christendom”.

Maar misschien vraagt u zich af: ’Is aanvaarding van het spiritisme door kerken van de christenheid een garantie dat het door God wordt goedgekeurd? Zult u een hechtere band met God krijgen door met geesten in contact te komen? Wat zegt de bijbel nu precies over spiritisme?’

[Illustratie op blz. 3]

Izaak Amelo vertelt hoe een voltallige kerkeraad deelnam aan spiritistische seances