Weduwen helpen in hun beproevingen
EEN van de bekendste verhalen over weduwen is het bijbelverhaal van Ruth en haar schoonmoeder, Naomi. Beide vrouwen waren weduwen. Naomi had echter niet alleen haar man verloren maar ook haar twee zoons, van wie er een de echtgenoot van Ruth was geweest. Omdat Naomi en Ruth in een agrarische maatschappij leefden die grotendeels afhankelijk was van wat de mannen presteerden, was hun situatie werkelijk tragisch. — Ruth 1:1-5, 20, 21.
Naomi had echter een voortreffelijke vriendin en steun in de persoon van haar schoondochter Ruth, die weigerde haar te verlaten. Na verloop van tijd bleek Ruth voor Naomi ’beter te zijn dan zeven zonen’ — niet alleen wegens haar diepe liefde voor Naomi, maar ook wegens haar liefde voor God (Ruth 4:15). Toen Naomi Ruth de raad gaf naar haar Moabitische familie en vrienden terug te gaan, vormde Ruths antwoord een van de roerendste uitingen van loyaliteit die ooit zijn opgetekend: „Waarheen gij gaat, zal ik gaan, en waar gij de nacht doorbrengt, zal ik de nacht doorbrengen. Uw volk zal mijn volk zijn, en uw God mijn God. Waar gij sterft, zal ik sterven, en daar zal ik begraven worden. Moge Jehovah zo met mij doen en daaraan toevoegen indien iets anders dan de dood scheiding zou maken tussen mij en u.” — Ruth 1:16, 17.
Ruths houding ontging niet aan de aandacht van Jehovah God. Hij zegende de kleine huishouding van Naomi en Ruth, en uiteindelijk trouwde Ruth met de Israëliet Boaz. Hun zoon, die een voorouder werd van Jezus Christus, werd door Naomi verzorgd alsof het haar eigen kind was. Deze geschiedenis toont aan hoe Jehovah weduwen die dicht tot hem naderen en zich op hem verlaten dierbaar acht. Verder zegt de bijbel ons dat hij veel waardering heeft voor degenen die weduwen liefdevol in hun beproevingen helpen. Hoe kunnen wij in deze tijd derhalve de weduwen in ons midden steunen? — Ruth 4:13, 16-22; Psalm 68:5.
Wees specifiek, maar niet dominerend
Wanneer u een weduwe hulp aanbiedt, is het het beste duidelijk en specifiek te zijn zonder haar te domineren. Vermijd vage opmerkingen als: „Laat het me weten als je iets nodig hebt.” Dat zou net zoiets zijn als tegen iemand die het koud heeft en hongerig is te zeggen: „Houdt u warm en goed gevoed”, zonder daarna iets te doen om hulp te bieden (Jakobus 2:16). Veel mensen zullen geen hulp vragen wanneer ze iets nodig hebben; in plaats daarvan lijden ze in stilte. Voor het geven van hulp aan zulke personen is onderscheidingsvermogen nodig, waarbij men opmerkt waaraan behoefte bestaat. Aan de andere kant kan te veel initiatief nemen — en feitelijk het leven van de weduwe overnemen — tot gekwetste gevoelens of conflicten leiden. De bijbel legt daarom de nadruk op evenwicht in onze omgang met anderen. Hoewel de bijbel ons aanmoedigt een onzelfzuchtige persoonlijke belangstelling voor mensen aan de dag te leggen, brengt hij ons ook onder de aandacht ons niet met andermans zaken te bemoeien. — Filippenzen 2:4; 1 Petrus 4:15.
Ruth gaf van zo’n evenwichtige houding jegens Naomi blijk. Hoewel ze haar schoonmoeder loyaal terzijde stond, oefende ze geen druk op haar uit en ook domineerde ze haar niet. Ze ontplooide verstandige initiatieven, door er bijvoorbeeld voor te zorgen dat Naomi en zijzelf te eten hadden, maar volgde ook Naomi’s instructies op. — Ruth 2:2, 22, 23; 3:1-6.
Wat nodig is, kan natuurlijk van persoon tot persoon nogal verschillen. De eerder genoemde Sandra zegt: „Ik had wat ik in mijn narigheid nodig had — heel dierbare en liefdevolle vrienden die zich om me heen verzamelden.” Haar vriendin Elaine had daarentegen tijd voor zichzelf nodig. Behulpzaam zijn, betekent daarom onderscheidingsvermogen gebruiken en het evenwicht bewaren tussen het respecteren van iemands privacy en beschikbaar zijn om hulp te bieden wanneer dat nodig is.
De steun van de familie
Als een weduwe een hartelijke, liefdevolle familie heeft, kan deze veel doen om een weduwe de geruststelling te geven dat ze de situatie zal aankunnen. Hoewel sommige familieleden wellicht meer hulp kunnen bieden dan andere, kunnen allen een bijdrage leveren. „Indien een weduwe kinderen of kleinkinderen heeft, laten die dan eerst leren in hun eigen huisgezin godvruchtige toewijding te beoefenen en een passende vergoeding aan hun ouders en grootouders te blijven betalen, want dit is aangenaam in Gods ogen.” — 1 Timotheüs 5:4.
In veel gevallen zal het niet nodig zijn financiële steun of een financiële „vergoeding” te geven. Sommige weduwen beschikken over voldoende middelen om in hun behoeften te voorzien en andere komen in aanmerking voor de sociale voorzieningen die in sommige landen zijn getroffen. Zijn weduwen echter behoeftig, dan dienen gezins- en familieleden hulp te bieden. Als een weduwe geen naaste familieleden heeft die hulp kunnen bieden of als zulke familieleden hier niet toe in staat zijn, moedigt de Schrift medegelovigen aan haar te hulp te komen: „De vorm van aanbidding die van het standpunt van onze God en Vader uit bezien rein en onbesmet is, is deze: voor wezen en weduwen zorgen in hun verdrukking.” — Jakobus 1:27.
Degenen die overeenkomstig deze bijbelse beginselen handelen, ’eren weduwen’ werkelijk (1 Timotheüs 5:3). Iemand eren, betekent in feite respect voor die persoon aan de dag leggen. Mensen aan wie eer geschonken wordt, voelen zich gewaardeerd en bemind en met waardigheid bejegend. Ze hebben niet het gevoel dat anderen alleen maar uit plichtsbesef hulp bieden. Hoewel Ruth zelf een tijdlang weduwe was, eerde ze Naomi daadwerkelijk door zich er bereidwillig en liefdevol van te vergewissen dat er in Naomi’s fysieke en emotionele behoeften werd voorzien. Ruth verwierf door haar houding in feite snel een voortreffelijke reputatie, zodat haar toekomstige echtgenoot tegen haar zei: „Iedereen in de stad van mijn volk weet dat gij een voortreffelijke vrouw zijt” (Ruth 3:11, voetnoot). Terzelfder tijd maakten Naomi’s liefde voor God, haar inschikkelijke aard en haar grote waardering voor Ruths inspanningen ten behoeve van haar het voor Ruth ongetwijfeld tot een genoegen haar bij te staan. Wat vormt Naomi een voortreffelijk voorbeeld voor weduwen in deze tijd!
Nader dicht tot God
Familieleden en vrienden kunnen natuurlijk niet de leegte vullen die door de dood van een levenspartner is ontstaan. Het is daarom belangrijk dat degene die een dierbare heeft verloren, vooral dicht nadert tot „de Vader der tedere barmhartigheden en de God van alle vertroosting, die ons vertroost in al onze verdrukking” (2 Korinthiërs 1:3, 4). Beschouw eens het voorbeeld van Anna, een godvruchtige weduwe die ten tijde van Jezus’ geboorte 84 jaar was.
Toen Anna’s echtgenoot slechts zeven jaar na hun huwelijk stierf, wendde ze zich voor troost tot Jehovah. „Nimmer ontbrak [zij] in de tempel, terwijl zij nacht en dag heilige dienst verrichtte met vasten en smekingen” (Lukas 2:36, 37). Reageerde Jehovah gunstig op Anna’s godvruchtige toewijding? Ja! Hij gaf op een heel speciale wijze blijk van zijn liefde voor haar door haar toe te staan de baby te zien die tot de Redder van de wereld zou opgroeien. Wat was dit ontroerend en vertroostend voor Anna! Ze ervoer duidelijk de waarheid van Psalm 37:4: „Schep . . . heerlijke verrukking in Jehovah, en hij zal u de beden van uw hart geven.”
God werkt via medechristenen
Elaine zegt: „Nog lang na Davids dood had ik een fysieke pijn, alsof er een mes in mijn maag ronddraaide. Ik dacht dat het indigestie was. Op zekere dag werd het zo erg dat ik naar de dokter wilde gaan. Een opmerkzame geestelijke zuster en vriendin opperde dat mijn verdriet een factor zou kunnen zijn en moedigde me aan Jehovah om hulp en vertroosting te vragen. Ik volgde haar raad onmiddellijk op en zond een stil maar innig gebed tot Jehovah op met het verzoek me in mijn verdriet te schragen. En dat heeft hij gedaan!” Elaine begon zich beter te voelen, en kort daarna verdween zelfs haar fysieke pijn.
Vooral gemeenteouderlingen kunnen treurende weduwen vriendelijk bijstaan. Door tactvol en met onderscheidingsvermogen geregeld geestelijke steun en troost te bieden, kunnen ouderlingen hen helpen ondanks hun beproevingen dicht bij Jehovah te blijven. Waar nodig kunnen ouderlingen ook behulpzaam zijn door regelingen te treffen voor materiële steun. Zulke meelevende, opmerkzame ouderlingen worden werkelijk „een wijkplaats voor de wind”. — Jesaja 32:2; Handelingen 6:1-3.
Blijvende troost door de nieuwe Koning over de aarde
De bejaarde Anna zag zo’n 2000 jaar geleden vol blijdschap degene die nu de Messiaanse Koning is geworden van Gods hemelse koninkrijk. Deze regering zal binnenkort alle oorzaken van verdriet, met inbegrip van de dood, uitbannen. Openbaring 21:3, 4 zegt in dit verband: „Zie! De tent van God is bij de mensen . . . En hij zal elke traan uit hun ogen wegwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geschreeuw, noch pijn zal er meer zijn. De vroegere dingen zijn voorbijgegaan.” Hebt u opgemerkt dat in deze passage wordt gesproken over „de mensen”? Ja, mensen zullen van de dood worden bevrijd, waardoor er ook een eind aan alle uitingen van droefheid en smart gekomen zal zijn.
Er is echter nog meer goed nieuws! De bijbel belooft ook een opstanding voor de doden. „Het uur komt waarin allen die in de herinneringsgraven zijn, zijn [Jezus’] stem zullen horen en te voorschijn zullen komen” (Johannes 5:28, 29). Net als Lazarus, die door Jezus uit de dood werd opgewekt, zullen de doden als mensen en niet als geestelijke schepselen te voorschijn komen (Johannes 11:43, 44). Degenen die daarna ’goede dingen doen’, zullen tot menselijke volmaaktheid worden gebracht en persoonlijk Jehovah’s vaderlijke zorg ervaren wanneer hij ’zijn hand opent en de begeerte verzadigt van al wat leeft’. — Psalm 145:16.
Voor degenen die een dierbare in de dood hebben verloren, blijkt geloof in deze zekere hoop een bron van grote vertroosting te zijn (1 Thessalonicenzen 4:13). Als u dus een weduwe bent, zorg er dan vooral voor God „zonder ophouden” in gebed om de vertroosting en hulp te vragen die u dagelijks nodig hebt om uw verschillende lasten te dragen (1 Thessalonicenzen 5:17; 1 Petrus 5:7). En neem elke dag de tijd om Gods Woord te lezen, opdat Gods gedachten u kunnen vertroosten. Als u deze dingen doet, zult u persoonlijk ervaren hoe Jehovah u ondanks alle beproevingen en uitdagingen waarmee u als weduwe te maken hebt, beslist kan helpen vrede te vinden.
[Inzet op blz. 5]
Hulp bieden, betekent het juiste evenwicht vinden tussen het respecteren van iemands privacy en beschikbaar zijn wanneer dit nodig is
[Illustratie op blz. 7]
De bejaarde weduwe Anna werd door God gezegend