Hoe kun je de strijd aangaan met negatieve gevoelens?
HEBT u weleens last van negatieve gevoelens? Wie niet eigenlijk? We leven in een tijd van economische moeilijkheden, wijdverbreid geweld en buitensporig onrecht. Het is dus niet vreemd dat veel mensen geplaagd worden door een overweldigende somberheid, overmatige schuldgevoelens of een gevoel van waardeloosheid.
Zulke gevoelens kunnen gevaarlijk zijn. Ze kunnen ons zelfvertrouwen ondermijnen, ons denkvermogen verlammen en ons van vreugde beroven. De Bijbel zegt: „Hebt gij u ontmoedigd betoond op de dag van benauwdheid? Uw kracht zal gering zijn” (Spreuken 24:10). We hebben onze kracht, onze energie, nodig om in deze door problemen gekwelde wereld staande te blijven. Daarom is het heel belangrijk negatieve gevoelens onder controle te houden.a
De Bijbel biedt krachtige hulpmiddelen om negatieve gevoelens te bestrijden. Jehovah God, de Schepper en Instandhouder van alle leven, wil niet dat u bezwijkt onder de druk van wanhoop of radeloosheid (Psalm 36:9). Laten we daarom eens drie manieren bekijken waarop zijn Woord ons kan helpen de strijd aan te gaan met negatieve gevoelens.
Besef dat God belangstelling voor u heeft
Sommige mensen denken dat God het te druk heeft met andere dingen om aandacht te schenken aan hun persoonlijke gevoelens. Denkt u dat ook? In werkelijkheid verzekert de Bijbel ons dat onze Schepper belangstelling voor onze gevoelens heeft. De psalmist zei: „Jehovah is nabij de gebrokenen van hart; en de verbrijzelden van geest redt hij” (Psalm 34:18). Wat is het bemoedigend te weten dat de almachtige Soeverein dicht bij ons is als we het moeilijk hebben!
God is niet ongevoelig of afstandelijk. De Bijbel zegt: „God is liefde” (1 Johannes 4:8). Hij houdt van mensen en heeft aandacht voor degenen die lijden. Toen de Israëlieten bijvoorbeeld zo’n 3500 jaar geleden slaven in Egypte waren, zei hij: „Ontegenzeglijk heb ik de ellende van mijn volk, dat in Egypte is, gezien, en ik heb hun luide geroep ten gevolge van degenen die hen tot werken aandrijven, gehoord; want ik weet terdege wat voor smarten zij lijden. En ik ga ertoe over neer te dalen om hen (...) te bevrijden” (Exodus 3:7, 8).
God kent onze emotionele geaardheid heel goed. Tenslotte ’is hij het die ons heeft gemaakt, en niet wijzelf’ (Psalm 100:3). Dus ook al hebben we het gevoel dat andere mensen ons niet begrijpen, we kunnen er zeker van zijn dat God ons wel begrijpt. Zijn Woord zegt: „God ziet niet zoals de mens ziet, want de méns ziet datgene wat zichtbaar is voor de ogen; maar wat Jehovah aangaat, hij ziet hoe het hart is” (1 Samuël 16:7). Zelfs onze diepste gevoelens zijn voor God niet verborgen.
Natuurlijk ziet Jehovah ook onze fouten en zwakheden. Maar we kunnen dankbaar zijn dat onze liefdevolle Maker vergevensgezind is. De geïnspireerde Bijbelschrijver David zei: „Zoals een vader barmhartigheid toont jegens zijn zonen, heeft Jehovah barmhartigheid getoond jegens hen die hem vrezen. Want hijzelf weet zeer goed hoe wij zijn gevormd, gedachtig dat wij stof zijn” (Psalm 103:13, 14). God ziet ons anders dan we onszelf misschien zien. Hij kijkt naar het goede en negeert het kwade, zolang we berouw hebben van onze zonden (Psalm 139:1-3, 23, 24).
Daarom moeten we, als we geplaagd worden door gevoelens van waardeloosheid, vastbesloten zijn terug te vechten. We moeten in gedachte houden hoe God ons ziet! — 1 Johannes 3:20.
Ontwikkel een hechte vriendschap met God
Hoe hebben we er baat bij onszelf te zien zoals God ons ziet? We zullen het dan makkelijker vinden de volgende stap te doen in de strijd tegen negatieve gevoelens: het opbouwen van een hechte vriendschap met God. Is dat echt mogelijk?
Als zorgzame Vader wil Jehovah God ons heel graag helpen een hechte vriendschap met hem te ontwikkelen. De Bijbel drukt ons op het hart: „Nadert tot God en hij zal tot u naderen” (Jakobus 4:8). Denk eens over dit schitterende feit na: wij als zwakke, zondige mensen kunnen een hechte, persoonlijke vriendschap opbouwen met de Soeverein van het universum.
God heeft zich in de Bijbel geopenbaard, zodat we hem als persoon kunnen leren kennen. Door de Bijbel geregeld te lezen, leren we Gods innemende eigenschappen kennen.b Als we over die kennis mediteren, gaan we een steeds hechtere band met hem voelen. We gaan hem duidelijker zien als een zorgzame, meelevende Vader — en dat is hij ook echt.
Als we diep nadenken over wat we in de Bijbel lezen, doet dat nog iets met ons. We krijgen een hechtere band met onze hemelse Vader door zijn gedachten in onze geest en ons hart op te nemen en ons daardoor te laten corrigeren, vertroosten en leiden. Dat is vooral nodig als we te kampen hebben met gedachten en gevoelens die ons dwarszitten of verontrusten. De psalmist zei het zo: „Toen ik door zorgen werd overstelpt, was uw troost de vreugde van mijn ziel” (Psalm 94:19, De Nieuwe Bijbelvertaling). Gods Woord kan intens vertroostend zijn. Als we zijn waarheidsboodschap nederig aanvaarden, gaan we wellicht merken dat onze negatieve gevoelens geleidelijk verdreven worden door de troost en de vrede die alleen Jehovah kan geven. Hij troost ons zoals een zorgzame ouder een kind kalmeert dat zich heeft bezeerd of van streek is.
Nog iets wat heel belangrijk is om Gods vriend te worden, is geregeld met hem praten. De Bijbel verzekert ons dat „ongeacht wat wij vragen overeenkomstig zijn wil, hij [God] ons hoort” (1 Johannes 5:14). Wat voor angsten of zorgen we ook hebben, we kunnen tot God bidden en om zijn hulp vragen. Als we ons hart voor hem openen, krijgen we innerlijke vrede. De apostel Paulus schreef: „Laat in alles door gebed en smeking te zamen met dankzegging uw smeekbeden bij God bekend worden; en de vrede van God, die alle gedachte te boven gaat, zal uw hart en uw geestelijke vermogens behoeden door bemiddeling van Christus Jezus” (Filippenzen 4:6, 7).
Als u vasthoudt aan een programma van Bijbellezen, mediteren en persoonlijk gebed, zult u vast en zeker merken dat u een hechte band met uw hemelse Vader krijgt. Die band is een krachtig wapen in de strijd tegen negatieve gevoelens. Wat kan nog meer een hulp zijn?
Concentreer u op een betrouwbare hoop voor de toekomst
Zelfs onder de moeilijkste omstandigheden kunnen we onze gedachten op goede dingen concentreren. Waarom is dat zo? God geeft ons een betrouwbare hoop voor de toekomst. De apostel Petrus vatte deze schitterende hoop als volgt samen: „Er zijn nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, die wij overeenkomstig zijn [Gods] belofte verwachten, en daarin zal rechtvaardigheid wonen” (2 Petrus 3:13). Wat betekent dat?
De uitdrukking „nieuwe hemelen” duidt feitelijk op een regering: Gods hemelse koninkrijk in handen van Jezus Christus. „Nieuwe aarde” verwijst naar een nieuwe aardse mensenmaatschappij die Gods goedkeuring heeft. Onder het bestuur van de „nieuwe hemelen” zal de nieuwe aardse maatschappij vrij zijn van alles wat negatieve gevoelens veroorzaakt. Wat de getrouwe mensen betreft die dan zullen leven, verzekert de Bijbel ons dat God „elke traan uit hun ogen [zal] wegwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geschreeuw, noch pijn zal er meer zijn” (Openbaring 21:4).
U bent het er vast wel mee eens dat dit aangename, bemoedigende gedachten zijn. In de Bijbel worden de toekomstvooruitzichten die God ware christenen geeft dan ook „de gelukkige hoop” genoemd (Titus 2:13). Als we ons concentreren op Gods beloften voor de toekomst van de mensheid — en op de redenen waarom die beloften betrouwbaar en waar zijn — verdrijven we negatieve gedachten (Filippenzen 4:8).
In de Bijbel wordt onze hoop op redding vergeleken met een helm (1 Thessalonicenzen 5:8). In de oudheid zou een soldaat het niet wagen zich in de strijd te begeven zonder zijn helm. Hij wist dat die heel wat klappen zou opvangen en dat er heel wat projectielen op zouden afschampen zonder hem te verwonden. Zoals een helm het hoofd beschermt, beschermt hoop de geest. Als we stilstaan bij gedachten die ons hoop geven, kan dat ons van negatieve, angstige, pessimistische gedachten afhouden.
Het is dus mogelijk de strijd aan te gaan met negatieve gevoelens. U kunt het! Denk erover na hoe God u beziet, ontwikkel een hechtere band met hem en concentreer u op uw hoop voor de toekomst. Dan kunt u er zeker van zijn de tijd te zullen meemaken dat negatieve gevoelens voorgoed verdwenen zijn! — Psalm 37:29.
[Voetnoten]
a Iemand die last heeft van langdurige of ernstige depressiviteit moet misschien een arts raadplegen (Mattheüs 9:12).
b In De Wachttoren van 1 augustus 2009 staat een praktisch schema om de Bijbel te lezen.
[Inzet op blz. 19]
„Ik weet terdege wat voor smarten zij lijden.” EXODUS 3:7, 8
[Inzet op blz. 20]
„Toen ik door zorgen werd overstelpt, was uw troost de vreugde van mijn ziel.” PSALM 94:19, DE NIEUWE BIJBELVERTALING
[Inzet op blz. 21]
„De vrede van God, die alle gedachte te boven gaat, zal uw hart en uw geestelijke vermogens behoeden.” FILIPPENZEN 4:7
[Kader/Illustratie op blz. 20, 21]
Vertroostende teksten over Jehovah God
„Jehovah, een God barmhartig en goedgunstig, langzaam tot toorn en overvloedig in liefderijke goedheid en waarheid.” — EXODUS 34:6.
„Zijn ogen gaan de gehele aarde rond om zijn sterkte te tonen ten behoeve van hen wier hart onverdeeld is jegens hem.” — 2 KRONIEKEN 16:9.
„Jehovah is nabij de gebrokenen van hart; en de verbrijzelden van geest redt hij.” — PSALM 34:18.
„Gij, o Jehovah, zijt goed en vergevensgezind.” — PSALM 86:5.
„Jehovah is goed jegens allen, en zijn barmhartigheden zijn over al zijn werken.” — PSALM 145:9.
„Ik, Jehovah uw God, grijp uw rechterhand vast, die tot u zegt: ’Wees niet bevreesd. Ikzelf wil u helpen.’” — JESAJA 41:13.
„Gezegend zij (...) de Vader der tedere barmhartigheden en de God van alle vertroosting.” — 2 KORINTHIËRS 1:3.
„Wij zullen voor zijn aangezicht ons hart zekerheid geven met betrekking tot alles waarin ons hart ons veroordeelt, want God is groter dan ons hart en weet alle dingen.” — 1 JOHANNES 3:19, 20.
[Kader/Illustraties op blz. 22]
Hoe het sommigen lukt met negatieve gevoelens om te gaan
„Mijn vader is alcoholist, en hij heeft me veel narigheid bezorgd. Zolang ik me kan herinneren, heb ik last gehad van gevoelens van waardeloosheid. Maar toen ik met een van Jehovah’s Getuigen de Bijbel ging bestuderen, leerde ik de belofte van eeuwig leven op aarde kennen. Die hoop vulde mijn hart en geest met vreugde. Bijbellezen werd een deel van mijn leven. Ik heb altijd een bijbel bij de hand. Als ik door negatieve gevoelens overmand word, sla ik die open en lees vertroostende teksten. Als ik over Gods innemende eigenschappen lees, verzekert dat me ervan hoe kostbaar ik ben in zijn ogen.” — Kátiac, een vrouw van 33.
„Ik was verslaafd aan alcohol, marihuana, cocaïne, crack en lijmsnuiven. Omdat ik bijna alles wat ik had, was kwijtgeraakt, begon ik te bedelen. Maar nadat ik met Jehovah’s Getuigen de Bijbel was gaan bestuderen, veranderde ik mijn leven totaal. Ik leerde God als Persoon kennen. Hoewel ik nog steeds tegen gevoelens van schuld en waardeloosheid moet vechten, heb ik geleerd op Gods barmhartigheid en liefderijke goedheid te vertrouwen. Ik weet zeker dat God me de kracht zal blijven geven om mijn negatieve gevoelens te overwinnen. Dat ik de Bijbelse waarheid heb leren kennen, is het beste wat me ooit is overkomen.” — Renato, een man van 37.
„Van kleins af aan heb ik me met mijn oudere broer vergeleken. Ik voelde me altijd minder dan hij. Ik ben nog steeds heel onzeker en twijfel aan mijn bekwaamheden. Maar ik ben vastbesloten deze strijd te winnen. Ik bid aanhoudend tot Jehovah, en hij helpt me mijn gevoelens van onbekwaamheid te overwinnen. Het is bemoedigend te weten dat God echt van me houdt en voor me zorgt!” — Roberta, een vrouw van 45.
[Voetnoot]
c Sommige namen zijn veranderd.