Adviezen voor het gezinsleven
Met uw kinderen over seks praten
Aliciaa, een tiener: „Soms wil ik gewoon iets over seks weten, maar als ik mijn ouders vragen stel, ben ik bang dat ze denken dat ik verkeerde dingen wil doen.”
Inez, Alicia’s moeder: „Ik zou graag rustig met mijn dochter over seks willen praten, maar ze heeft het zo druk met haar eigen leven. Het is moeilijk een moment te vinden dat ze tijd heeft.”
TEGENWOORDIG worden we overal met seks geconfronteerd: op tv, in films en in allerlei reclame. Het onderwerp lijkt alleen nog taboe te zijn in gesprekken tussen ouders en kinderen. „Ik zou willen dat ouders wisten hoe eng en gênant het is om met ze over seks te praten”, zegt Michael, een Canadese tiener. „Het is makkelijker om met een vriend te praten.”
Vaak zien ouders er net zo tegen op om over het onderwerp te praten als hun kinderen. Voorlichtingsdeskundige Debra Haffner schrijft in haar boek Beyond the Big Talk: „Veel ouders hebben me verteld dat ze een boek over seksualiteit of de puberteit in de kamer van hun jonge tiener hebben achtergelaten en er nooit meer over hebben gepraat.” Haffner zegt dat de boodschap aan kinderen duidelijk is: „We willen dat je weet hoe je lichaam in elkaar zit en hoe het met seks zit; we willen er alleen niet met je over praten.”
Als u kinderen hebt, is het belangrijk dat u een andere benadering kiest. Het is cruciaal dat u persoonlijk met uw kinderen over seks praat. Sta eens stil bij drie redenen daarvoor:
De definitie van seks is veranderd. James (20) zegt: „Seks kan niet meer alleen gedefinieerd worden als gemeenschap tussen een man en zijn vrouw. Er is nu orale seks, anale seks, cyberseks — en zelfs ’sexting’ via de telefoon.”
Uw kinderen krijgen waarschijnlijk al jong verkeerde informatie. Sheila, zelf moeder, zegt: „Ze horen over seks zodra ze naar school gaan, en ze krijgen dan niet het beeld dat je als ouder graag wilt dat ze hebben.”
Uw kinderen hebben vragen over seks maar zullen er waarschijnlijk niet zelf met u over beginnen. „Ik heb eigenlijk geen idee hoe ik met mijn ouders over seks zou moeten praten”, zegt Ana (15), die in Brazilië woont.
Met uw kinderen over seks praten, hoort in feite bij de verantwoordelijkheid die God u als ouder gegeven heeft (Efeziërs 6:4). Misschien vindt zowel u als uw kind het moeilijk om over dat onderwerp te praten. Maar gelukkig denken veel jongeren er net zo over als Danielle (14): „We willen van onze ouders horen hoe het met seks zit, en niet van een leraar of een tv-programma.” Hoe kunt u met uw kinderen over dit belangrijke maar moeilijke onderwerp praten?b
Houd rekening met hun leeftijd
Tenzij kinderen totaal geïsoleerd wonen, horen ze al jong over seks. Wat nog verontrustender is, is dat in deze „laatste dagen” slechte mensen „van kwaad tot erger voortgaan” (2 Timotheüs 3:1, 13). Helaas worden veel kinderen door perverse volwassenen misbruikt.
Het is daarom belangrijk er al heel jong mee te beginnen uw kinderen voorlichting te geven. Renate, een moeder in Duitsland, zegt: „Als je wacht tot ze bijna een tiener zijn, willen ze er vaak niet meer openlijk over praten omdat ze zich er in de puberteit voor schamen.” Het geheim is kinderen voorlichting te geven die bij hun leeftijd past.
Peuterleeftijd:
Het is nu vooral belangrijk hun de juiste namen voor de geslachtsdelen te leren en te benadrukken dat niemand die mag aanraken. „Ik gaf mijn zoon al voorlichting toen hij nog maar drie was”, vertelt Julia, een moeder in Mexico. „Ik maakte me erg bezorgd dat leraren, babysitters of oudere kinderen hem iets konden aandoen. Hij moest weten hoe hij zichzelf tegen vreemden kon beschermen.”
SUGGESTIE: Leer uw kind om duidelijk nee te zeggen als iemand met zijn of haar geslachtsdelen probeert te spelen. U kunt uw kind bijvoorbeeld leren zeggen: „Niet doen! Ik ga het zeggen!” Verzeker uw kind ervan dat het altijd goed is om het te vertellen, zelfs als iemand hem cadeautjes belooft of probeert hem bang te maken.c
Basisschoolleeftijd:
Gebruik deze jaren om uw kind beetje bij beetje verder voor te lichten. Peter, die zelf vader is, geeft het advies: „Peil de reactie voordat u iets vertelt. Kijk wat ze al weten en of ze meer willen weten. Forceer het gesprek niet. Waarschijnlijk gaat het vanzelf als u geregeld tijd met uw kinderen doorbrengt.”
SUGGESTIE: Voer geregeld korte gesprekjes in plaats van één keer een lang verhaal af te steken (Deuteronomium 6:6-9). Op die manier zult u uw kinderen niet overweldigen. En naarmate ze ouder worden, zullen ze de informatie krijgen die ze op hun leeftijd nodig hebben.
Puberleeftijd:
Nu is het belangrijk ervoor te zorgen dat uw kind voldoende weet van de lichamelijke, emotionele en morele aspecten van seks. Ana vertelt: „Jongens en meisjes op mijn school gaan al met anderen naar bed. Als christen is het belangrijk dat ik genoeg over dit onderwerp weet. Het is best gênant om over seks te praten, maar ik moet wel weten hoe het zit.”d
Een waarschuwing: Soms stellen tieners geen vragen omdat ze bang zijn dat hun ouders hen dan zullen verdenken van verkeerd gedrag. Steven heeft dat gemerkt: „Onze zoon wilde niet meer over seks praten. Later kwamen we erachter dat hij dacht dat we zijn gedrag niet vertrouwden. We legden uit dat de reden waarom we over dit onderwerp praatten niet was dat we hem ergens van verdachten, maar dat we wilden dat hij leerde omgaan met de verkeerde invloeden om hem heen.”
SUGGESTIE: Confronteer uw kind niet met rechtstreekse vragen over seks, maar vraag hoe zijn of haar klasgenoten erover denken. U kunt bijvoorbeeld vragen: „Veel mensen vinden dat orale seks niet echt seks is. Denken jouw klasgenoten er ook zo over?” Door zulke indirecte vragen zal uw kind eerder vertellen hoe hij of zij erover denkt.
Over de schaamte heen komen
Met uw kinderen over seks praten, kan een van de moeilijkste dingen zijn die u als ouder moet doen. Maar het is echt de moeite waard. Diane, die moeder is, zegt: „Na een tijdje wordt het minder gênant, en door met je kind over seks te praten kun je zelfs een betere band krijgen.” Steven is het daarmee eens: „Het is makkelijker om over moeilijke onderwerpen als seks te praten als je ervoor zorgt dat je open bent over elk onderwerp dat in het gezin aan de orde komt. Het wordt nooit heel makkelijk, maar een open communicatie is essentieel voor een gezond christelijk gezin.”
a De namen in dit artikel zijn veranderd.
b Dit artikel gaat erop in waarom het belangrijk is met uw kinderen over seks te praten. In een toekomstig artikel zal besproken worden hoe bij zulke gesprekken morele waarden kunnen worden overgebracht.
c Gebaseerd op blz. 171 van Lessen van de Grote Onderwijzer, uitgegeven door Jehovah’s Getuigen.
d U kunt met uw kind in de puberleeftijd over seks praten aan de hand van hfst. 1-5, 28, 29 en 33 van Wat jonge mensen vragen — Praktische antwoorden, Deel 2, uitgegeven door Jehovah’s Getuigen.
OM OVER NA TE DENKEN:
Lees de volgende uitspraken van jongeren over de hele wereld en denk dan na over de vragen die erbij staan.
„Mijn ouders zeggen tegen me dat ik artikelen moet lezen die over seks gaan en dat ik hun eventueel vragen mag stellen. Maar ik zou willen dat ze er meer met me over zouden praten.” — Ana (Brazilië).
Waarom is het volgens u belangrijk om meer te doen dan uw kind gewoon iets te lezen te geven over het onderwerp?
„Ik heb veel rare dingen over seks gehoord waar mijn vader waarschijnlijk niks vanaf weet. Hij zou zich een ongeluk schrikken als ik ernaar vroeg.” — Ken (Canada).
Waar ziet uw kind misschien tegen op als hij met u over zijn of haar vragen wil praten?
„Ik had al mijn moed bijeengeraapt om mijn ouders iets over seks te vragen, en toen reageerden ze alsof ze me van iets beschuldigden. Ze vroegen: ’Waarom vraag je dat? Is er iets gebeurd?’” — Masami (Japan).
Als uw kind u een vraag over seks stelt, hoe kan uw reactie de deur dan openen of juist sluiten voor toekomstige gesprekken?
„Ik zou het prettig vinden als mijn ouders me zouden vertellen dat ze op mijn leeftijd met dezelfde vragen zaten en dat het normaal is dat ik ook vragen heb.” — Lisette (Frankrijk).
Hoe kunt u het uw kind makkelijker maken om met u over seks te praten?
„Mijn moeder stelde me soms vragen over seks, maar altijd op een prettige manier. Ik vind dat belangrijk, want dan voel je je als kind niet veroordeeld.” — Gerald (Frankrijk).
Op welke toon praat u met uw kind over seks? Moet u daar iets aan veranderen?