Wijsheid voor het leven

 1. Waarom hebben we allemaal de wijsheid die van God komt nodig? (Spreuken 4:7)

ONGETWIJFELD heb je weleens om wijsheid gebeden toen je voor een belangrijke beslissing stond. Je wist dat je het nodig had (Jak. 1:5). Koning Salomo schreef: ‘Wijsheid is het belangrijkst.’ (Lees Spreuken 4:7.) Salomo had het niet over wijsheid in het algemeen. Hij had het over de wijsheid die van Jehovah komt (Spr. 2:6). Maar wat hebben we aan de wijsheid van God voor de problemen van tegenwoordig? Die vraag wordt in dit artikel beantwoord.

 2. Wat is één manier om echt wijs te worden?

² Wat is één manier om echt wijs te worden? Je kunt de adviezen toepassen van twee mannen die alom gerespecteerd werden om hun wijsheid. De eerste is Salomo. De Bijbel zegt dat ‘God Salomo heel veel wijsheid en inzicht gaf’ (1 Kon. 4:29). De tweede is Jezus. Zijn wijsheid was ongeëvenaard (Matth. 12:42). Over hem werd geprofeteerd: ‘Op hem zal de geest van Jehovah rusten, de geest van wijsheid en van verstand’ (Jes. 11:2).

 3. Wat gaan we in dit artikel bespreken?

³ Salomo en Jezus gebruikten allebei hun wijsheid van God om goede adviezen te geven over onderwerpen die ons allemaal aangaan. In dit artikel gaan we er drie bespreken. We zullen zien waarom je een evenwichtige kijk moet hebben op geld, op werk en op jezelf.

 4. Wat was het verschil tussen de financiële situatie van Salomo en die van Jezus?

⁴ Salomo was schatrijk en leefde in weelde (1 Kon. 10:7, 14, 15). Jezus daarentegen had heel weinig bezittingen en geen vaste verblijfplaats (Matth. 8:20). Toch hadden ze allebei een evenwichtige kijk op materiële dingen. Dat is omdat hun wijsheid afkomstig is van dezelfde bron: Jehovah God.

 5. Welke evenwichtige kijk op geld had Salomo?

⁵ Salomo erkende dat geld ‘een bescherming’ is (Pred. 7:12). Met geld kun je kopen wat je echt nodig hebt maar ook wat je verlangt. Salomo besefte echter ondanks zijn grote rijkdom dat er belangrijkere dingen zijn dan geld. Hij schreef bijvoorbeeld: ‘Een goede naam [of ‘een goede reputatie’, vtn.] is te verkiezen boven grote rijkdom’ (Spr. 22:1). Hij had ook gezien dat mensen die van geld houden zelden gelukkig zijn met wat ze hebben (Pred. 5:10, 12). En hij waarschuwde dat geld heel snel kan verdwijnen en dus geen prioriteit moet krijgen in je leven (Spr. 23:4, 5).

 6. Welke evenwichtige kijk op materiële dingen had Jezus? (Mattheüs 6:31-33)

⁶ Jezus had een evenwichtige kijk op materiële dingen. Hij genoot van eten en drinken (Luk. 19:2, 6, 7). Bij een gelegenheid maakte hij heel goede wijn. Dat was zelfs zijn eerste wonder (Joh. 2:10, 11). En op de dag dat hij stierf bleek hij een duur kledingstuk aan te hebben (Joh. 19:23, 24). Maar Jezus liet zulke materiële dingen niet het belangrijkste worden in zijn leven. Hij zei tegen zijn volgelingen: ‘Niemand kan twee meesters dienen (…). Je kunt niet God én de Rijkdom dienen’ (Matth. 6:24). Hij onderwees dat Jehovah ervoor zorgt dat je krijgt wat je nodig hebt als je eerst het Koninkrijk zoekt. (Lees Mattheüs 6:31-33.)

 7. Welke voordelen ondervond één broeder van een evenwichtige kijk op geld?

⁷ Veel broeders en zusters hebben ervaren hoe goed het is Jehovah’s wijze raad over geld toe te passen. Daniel, een alleenstaande broeder, zegt: ‘Als tiener besloot ik geestelijke activiteiten tot het belangrijkste in m’n leven te maken.’ Omdat hij zijn leven eenvoudig hield, kon hij zijn tijd en vaardigheden gebruiken voor allerlei theocratische projecten. ‘Ik kan eerlijk zeggen dat ik nooit spijt heb gehad van m’n keuze. Natuurlijk had ik veel geld kunnen verdienen als ik daar in m’n leven prioriteit aan had gegeven. Maar geld kan nooit de vriendschappen vervangen die ik heb opgebouwd. Of de voldoening die ik voel omdat ik weet dat ik het Koninkrijk op de eerste plaats stel. Ik heb heel veel zegeningen van Jehovah gekregen, dat is met geen geld te koop.’ Het heeft duidelijk veel voordelen ons niet op geld maar op geestelijke dingen te richten.

 8. Hoe weten we dat Salomo een evenwichtige kijk op werk had? (Prediker 5:18, 19)

⁸ Salomo zei dat hard werken je veel vreugde kan geven. Hij noemde dat ‘een geschenk van God’. (Lees Prediker 5:18, 19.) Salomo schreef: ‘Elk hard werk levert iets op’ (Spr. 14:23). En hij wist waar hij het over had, want hij was zelf een harde werker. Hij bouwde huizen, plantte wijngaarden, legde tuinen en vijvers aan en bouwde zelfs steden (1 Kon. 9:19; Pred. 2:4-6). Ongetwijfeld haalde hij voldoening uit al dat harde werk. Maar hij wist dat er meer nodig was om echt gelukkig te zijn. Daarom deed hij ook veel op geestelijk terrein. Hij zag bijvoorbeeld toe op de bouw van een glorieuze tempel voor de aanbidding van Jehovah — een project dat zeven jaar in beslag nam (1 Kon. 6:38; 9:1). Nadat hij veel verschillende dingen had ondernomen, besefte hij dat geestelijke activiteiten veruit het belangrijkst waren. Hij schreef: ‘Nu alles is gehoord, is dit de slotconclusie: heb ontzag voor de ware God en leef zijn geboden na’ (Pred. 12:13).

 9. Hoe zorgde Jezus voor de juiste balans?

⁹ Jezus was een harde werker. Op aarde werkte hij aanvankelijk als timmerman (Mark. 6:3). Zijn ouders, die hard moesten werken om in de behoeften van het grote gezin te voorzien, waren ongetwijfeld blij als hij ze hielp. En er moet veel vraag zijn geweest naar het timmerwerk van de volmaakte Jezus. Hoogstwaarschijnlijk genoot hij van zijn werk. Maar hoe hard hij ook werkte, hij vergat nooit de tijd te nemen voor geestelijke zaken (Joh. 7:15). Later gaf hij als volletijdprediker het advies: ‘Werk niet voor het voedsel dat bederft maar voor het voedsel dat goed blijft en eeuwig leven geeft’ (Joh. 6:27). En in de Bergrede zei hij: ‘Verzamel schatten in de hemel’ (Matth. 6:20).

10. Wat kan een uitdaging zijn als het om je werk gaat?

¹⁰ De wijsheid van God kan je helpen een evenwichtige kijk te hebben op je baan. Als christenen leren we om ‘hard te werken’ en ‘eerlijk werk te doen’ (Ef. 4:28). Die eerlijkheid en inzet worden vaak opgemerkt door werkgevers. Stel dat je te horen krijgt hoeveel je wordt gewaardeerd om je goede werkethiek. Het motiveert je misschien om meer uren te gaan werken. Je wilt tenslotte dat je werkgever een goede indruk van Jehovah’s Getuigen heeft. Maar al gauw merk je dat je theocratische activiteiten en gezinsverantwoordelijkheden begint te verwaarlozen. Dan is het tijd om iets te veranderen. Je moet de juiste balans zoeken.

11. Wat heeft één broeder geleerd over een evenwichtige kijk op werk?

¹¹ Een jonge broeder die William heet, heeft gezien hoe belangrijk het is de juiste balans te vinden. Hij vertelt dat hij heeft gewerkt voor een ouderling met ‘een evenwichtige kijk op werk’. William zegt: ‘Hij werkt hard en staat in een goed blaadje bij zijn klanten omdat hij goed werk aflevert. Maar als het werk erop zit, weet hij het los te laten en concentreert hij zich op zijn gezin en zijn geloof. En ik moet toegeven: hij is een van de gelukkigste mensen die ik ken!’b

12. Hoe liet Salomo zien dat hij een evenwichtige kijk op zichzelf had, maar waardoor veranderde dat?

¹² Toen Salomo trouw was aan Jehovah, had hij een evenwichtige kijk op zichzelf. Als jonge man gaf hij bescheiden toe wat zijn beperkingen waren en vroeg hij Jehovah om leiding (1 Kon. 3:7-9). In het begin van zijn regering was hij zich ook bewust van het gevaar van trots. Hij schreef: ‘Trots komt voor de ondergang, hoogmoed komt voor de val’ (Spr. 16:18). Helaas heeft hij die woorden zelf niet ter harte genomen. Als koning werd hij op een gegeven moment trots. Hij begon Gods vereisten naast zich neer te leggen. Zo was het een Hebreeuwse koning volgens de wet ‘niet toegestaan veel vrouwen te hebben’ omdat ‘anders zijn hart zou kunnen afdwalen’ (Deut. 17:17). Salomo trok zich niets van die wet aan en kreeg 700 vrouwen en 300 bijvrouwen, grotendeels heidenen (1 Kon. 11:1-3). Misschien dacht hij dat hij alles onder controle had. Maar uiteindelijk moest hij de consequenties ondervinden van zijn ongehoorzaamheid aan Jehovah (1 Kon. 11:9-13).

13. Wat kunnen we leren van Jezus’ nederige houding?

¹³ Jezus had altijd een evenwichtige en nederige kijk op zichzelf. Voordat hij naar de aarde kwam, had hij veel geweldige dingen gedaan in Jehovah’s dienst. Via hem ‘zijn alle andere dingen in de hemel en op aarde geschapen’ (Kol. 1:16). Kennelijk kon hij zich bij zijn doop herinneren wat hij had bereikt toen hij bij zijn Vader was (Matth. 3:16; Joh. 17:5). Maar die kennis maakte hem niet trots. Integendeel, hij verhief zich nooit boven anderen. Tegen zijn discipelen zei hij dat hij niet naar de aarde was gekomen ‘om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als een losprijs in ruil voor velen’ (Matth. 20:28). Hij gaf ook bescheiden toe dat hij niets uit zichzelf kon doen (Joh. 5:19). Wat een nederigheid! En wat een goed voorbeeld om te volgen!

14. Wat kunnen we van Jezus leren over een evenwichtige kijk op jezelf?

¹⁴ Jezus leerde zijn volgelingen de juiste kijk op zichzelf te hebben. Hij zei bijvoorbeeld eens: ‘De haren op je hoofd zijn allemaal geteld’ (Matth. 10:30). Die woorden kunnen je echt bemoedigen, vooral als je geneigd bent een negatieve kijk op jezelf te hebben. Het betekent dat je hemelse Vader echt in je geïnteresseerd is, dat je waardevol voor hem bent. Als Jehovah vindt dat je het waard bent hem te aanbidden en eeuwig in de nieuwe wereld te leven, moet je dat niet in twijfel trekken.

15. (a) Welke evenwichtige kijk werd in De Wachttoren aanbevolen? (b) Welke zegeningen loop je mis als je te veel op jezelf gefocust bent, zoals te zien is in de afbeeldingen?

¹⁵ Ruim 15 jaar geleden werd in De Wachttoren de volgende evenwichtige kijk aanbevolen: ‘We zullen beslist niet te veel van onszelf willen denken en op die manier verwaand willen worden; ook zullen we niet in het andere uiterste willen vervallen door niets van onszelf te denken. Ons doel zou daarentegen moeten zijn een evenwichtige kijk op onszelf te ontwikkelen, waarbij we zowel met onze sterke kanten als met onze beperkingen rekening houden. Een christelijke vrouw zei het zo: “Ik ben noch een en al slecht, noch een en al goed. Ik heb zowel goede als slechte kanten, en dat geldt voor iedereen.”’c Dat laat duidelijk zien waarom het goed is een evenwichtige kijk op jezelf te hebben.

16. Waarom geeft Jehovah ons wijze adviezen?

¹⁶ Jehovah geeft ons via zijn Woord wijze adviezen. Hij houdt van ons en wil dat we gelukkig zijn (Jes. 48:17, 18). Wat je het beste kunt doen, en wat je het gelukkigst maakt, is Jehovah’s belangen vooropstellen in je leven. Daarmee voorkom je veel van de problemen die mensen meemaken omdat ze te veel gefocust zijn op geld, op hun werk of op zichzelf. Wees dus vastbesloten wijs te zijn en Jehovah’s hart blij te maken (Spr. 23:15).