weiden die aan hun zorg is toevertrouwd’, willen handelen zoals door Petrus is aangegeven, dat wil zeggen, niet „heersen over hen die Gods erfdeel zijn” (1 Petrus 5:2, 3). In de loop van hun liefdevolle werk kunnen vragen rijzen over kwesties ten aanzien waarvan verscheidene voorkeuren kunnen bestaan. Misschien is het een plaatselijke gewoonte om de paragrafen tijdens de Wachttoren-studie staande voor te lezen. Groepsregelingen voor de velddienst en vele andere details over de dienst op zich worden misschien volgens een bepaalde gewoonte uitgevoerd. Maar zou het een ramp zijn als iemand dat iets anders deed? Liefdevolle opzieners wensen dat „dingen betamelijk en volgens regeling geschieden”, welke uitdrukking Paulus gebruikte betreffende de wonderbare gaven van de geest. Maar de context laat zien dat Paulus’ hoofddoel de „opbouw van de gemeente” was (1 Korinthiërs 14:12, 40). Hij toonde geen neiging een eindeloze hoeveelheid regels op te stellen, alsof absolute uniformiteit of volledige efficiëntie zijn hoofddoel was. Hij schreef: ’De Heer heeft ons de autoriteit gegeven om u op te bouwen en niet om u af te breken.’ — 2 Korinthiërs 10:8.

23. Wat zijn enkele manieren waarop wij Paulus’ voorbeeld in het opbouwen van anderen kunnen navolgen?

²³ Paulus spande zich ontwijfelbaar in om anderen door positieve en aanmoedigende spraak op te bouwen. In plaats van alleen omgang te hebben met een klein kringetje van vrienden, deed hij moeite veel broeders en zusters op te zoeken, zowel de geestelijk sterken alsook degenen die speciaal opgebouwd moesten worden. En hij beklemtoonde liefde — in plaats van regels — want „liefde bouwt op”. — 1 Korinthiërs 8:1.

Gezellige bijeenkomsten — Geniet van de voordelen, mijd de valstrikken

„Er [is] niets beters dan dat [een mens] eet en inderdaad drinkt en zijn ziel het goede doet zien wegens zijn harde werk.” — PREDIKER 2:24.

 1. Op welke manieren helpt Gods leiding zijn volk met betrekking tot vermaak?

JEHOVAH’S leiding verschaft zijn dienstknechten veel voordelen. Wij kunnen dit zien op het terrein van vermaak. Zijn leiding helpt christenen de extreme standpunten aan beide einden van het spectrum te vermijden. Sommige religieaanhangers, die strak vasthouden aan ernst en strengheid in kleding en gedrag, bezien haast elk plezier als zondig. Anderzijds jagen de meeste mensen allerlei vormen van plezier na ook al zijn ze in conflict met Jehovah’s wetten en beginselen. — Romeinen 1:24-27; 13:13, 14; Efeziërs 4:17-19.

 2. Wat verschafte een vroege aanwijzing ten aanzien van Gods kijk op vermaak?

² Hoe staat het echter met Gods volk? Velen die de bijbel gaan bestuderen, zijn verrast te vernemen dat God mensen heeft geschapen met het vermogen van het leven te genieten. Hij gaf onze eerste ouders werk te doen — maar niet het deprimerende, geestdodende werk dat het leven van de meeste onvolmaakte mensen heeft gekenmerkt (Genesis 1:28-30). Denk eens aan de vele gezonde manieren waarop allen die in een aards paradijs leven, vreugde zouden kunnen vinden. Stel u hun vreugde voor bij het gadeslaan van wilde dieren die geen gevaar zouden vormen, en het contact met een verscheidenheid van huisdieren die deel kunnen uitmaken van het dagelijks leven! En wat een maaltijden zouden zij genieten van de vrucht van „allerlei geboomte . . ., begeerlijk voor het gezicht en goed tot voedsel”! — Genesis 2:9; Prediker 2:24.

3-5. (a) Welk doel moet vermaak dienen? (b) Waarom kunnen wij er zeker van zijn dat God de Israëlieten niet ontmoedigde vreugde te vinden?

³ Die activiteiten kunnen feitelijk als vermaak worden gezien, iets dat in het Paradijs hetzelfde doel zou hebben als nu: verkwikking en het herwinnen van de vitaliteit voor verdere produktieve activiteiten (werk). Wanneer vermaak dat bewerkt, is het heilzaam. Wil dit zeggen dat ware aanbidders in hun leven een plaats kunnen toekennen aan vermaak ook al leven zij nog niet in het Paradijs? Ja. Insight on the Scriptures zegt over amusement onder Jehovah’s volk in de oudheid:

⁴ „Amusement en vermaak bij de Israëlieten neemt in het bijbelse verslag geen voorname plaats in. Niettemin blijkt eruit dat amusement zowel juist als wenselijk werd geacht indien het in overeenstemming was met de religieuze beginselen van de natie. De voornaamste vormen van ontspanning bestonden in het bespelen van muziekinstrumenten, zingen, dansen, converseren, alsook in verschillende spelletjes. Het opgeven van raadsels en moeilijke vragen was een geliefkoosde vorm van vermaak. — Re 14:12.” — Deel 1, blz. 102.

⁵ Toen David als overwinnaar terugkeerde, gebruikten Hebreeuwse vrouwen luiten en tamboerijnen terwijl zij vreugde bedreven (Hebreeuws: sa·chaqʹ) (1 Samuël 18:6, 7). Het Hebreeuwse woord heeft als grondbetekenis „lachen”. Terwijl de Ark werd overgebracht, ’bedreven David en heel het huis van Israël vreugde voor het aangezicht van Jehovah, met allerlei instrumenten’. Michal, Davids vrouw, had een onevenwichtige kijk, want zij maakte er bezwaar tegen dat David een aandeel had aan het feestvertoon (2 Samuël 6:5, 14-20). God voorzei dat de uit Babylon terugkerende ballingen aan soortgelijke vreugdevolle activiteiten zouden deelnemen. — Jeremia 30:18, 19; 31:4; vergelijk Psalm 126:2.

 6. Hoe helpen de christelijke Griekse Geschriften ons in onze kijk op vermaak?

⁶ Ook wij moeten proberen evenwichtig te zijn met betrekking tot vermaak. Beseffen wij bijvoorbeeld dat Jezus geen asceet was? Hij nam de tijd voor verkwikkende maaltijden, zoals het ’grote gastmaal’ dat Levi aanrechtte. En toen zelfrechtvaardige personen hem bekritiseerden vanwege zijn eten en drinken, verwierp Jezus hun zienswijzen en handelwijze (Lukas 5:29-31; 7:33-36). Herinner u ook dat hij niet alleen een huwelijksfeest bijwoonde maar tevens bijdroeg tot de festiviteiten (Johannes 2:1-10). Jezus’ halfbroer Judas vermeldt dat christenen „liefdemaaltijden” hadden, kennelijk maaltijden waar behoeftigen konden genieten van voedsel en plezierige, ontspannen omgang. — Judas 12.

Gezellige bijeenkomsten binnen juiste grenzen

 7. Hoe moedigt Gods Woord aan tot evenwicht in vermaak?

⁷ Prediker 10:19 spreekt gunstig over ’brood voor het lachen van de werkers en wijn die het leven verblijdt’. Dat klinkt niet alsof vermaak op zich verkeerd of slecht is, nietwaar? Toch zegt hetzelfde boek: „Voor alles is er een vastgestelde tijd, . . . een tijd om te wenen en een tijd om te lachen, een tijd om te weeklagen en een tijd om rond te huppelen” (Prediker 3:1, 4). Ja, terwijl passend vermaak niet wordt veroordeeld, geeft de bijbel ons wel waarschuwingen. Hierbij is inbegrepen de raad om gezellige bijeenkomsten beperkt te houden naar tijd en aantal. Ook worden wij gewaarschuwd voor valstrikken die zich maar al te vaak voordoen wanneer grote groepen voor gezelligheid bij elkaar zijn. — 2 Timotheüs 3:4.

8, 9. Waarom moeten de tijd waarin wij leven en onze van God ontvangen toewijzing van invloed zijn op vermaak?

⁸ Wij hebben opgemerkt dat joden die uit Babylon terugkeerden — die heel wat werk te doen hadden — vreugdevolle ontspanning met elkaar zouden genieten. Toch had Jeremia voordien gezegd dat hij ’niet neerzat in de intieme groep van hen die schertsten en zich niet overgaf aan uitgelatenheid’ (Jeremia 15:17). Hij had de van God ontvangen toewijzing een boodschap van ophanden zijnde straf te verkondigen, en het was voor hem dus niet de tijd om pret te maken.

⁹ Christenen in deze tijd hebben de toewijzing Gods boodschap van hoop bekend te maken alsook zijn oordelen tegen Satans verdorven stelsel uit te spreken (Jesaja 61:1-3; Handelingen 17:30, 31). Het dient dus duidelijk te zijn dat wij niet mogen toelaten dat vermaak een prominente plaats in ons leven gaat innemen. Wij kunnen dit punt illustreren met het snuifje zout of een bepaalde specerij waardoor de smaak van voedsel wordt versterkt. Zou u er de specerijen in zulke hoeveelheden overheen strooien dat het de smaak van het voedsel gaat overheersen? Nee, uiteraard niet. In overeenstemming met Jezus’ woorden in Johannes 4:34 en Mattheüs 6:33 behoort onze belangrijkste zorg — ons voedsel zelfs — het doen van Gods wil te zijn. Ontspanning wordt dus als het kruiden van voedsel. Het moet verkwikkend en versterkend zijn en niet uitputten of overweldigen.

10. Waarom moeten wij allemaal ons vermaak opnieuw beschouwen ten aanzien van de eraan gespendeerde tijd?

¹⁰ Sta hier echter even bij stil: Zouden de meeste mensen niet zeggen dat de tijd en aandacht die zij aan amusement besteden, gematigd is? Als zij daar anders over dachten, zouden zij er wel verandering in gebracht hebben. Geeft dit niet te kennen dat een ieder van ons hierbij stil moet staan en serieus en eerlijk moet analyseren welke plaats amusement werkelijk in ons leven inneemt? Is ze misschien heel geleidelijk en onopgemerkt behoorlijk belangrijk geworden? Zetten wij bijvoorbeeld automatisch de televisie aan zodra wij thuiskomen? Hebben wij er een patroon van gemaakt elke week een heel brok tijd te blokkeren voor amusement, zoals iedere vrijdag- of zaterdagavond? Ervaren wij het als een teleurstelling als die periode aanbreekt en wij gewoon thuis zijn en geen vermaak hebben gepland? Nog twee vragen: Bemerken wij op de dag na een gezellige bijeenkomst dat wij het zo laat hebben gemaakt of zo ver hebben gereisd dat wij doodmoe zijn, te uitgeput misschien om een aandeel te kunnen hebben aan de christelijke bediening of onze werkgever een eerlijke dag werk te geven? Als ons amusement soms of vaak die uitwerking heeft, is dat dan een juiste en evenwichtige vorm van pret? — Vergelijk Spreuken 26:17-19.

11. Waarom is een opnieuw beschouwen van de aard van ons vermaak passend?

¹¹ Wij doen er misschien ook goed aan de aard van ons vermaak nog eens te beschouwen. Dat wij dienstknechten van God zijn, garandeert nog niet dat ons vermaak passend is. Beschouw wat de apostel Petrus aan gezalfde christenen schreef: „Het is voldoende dat gij in de voorbijgegane tijd de wil van de natiën hebt volbracht door u over te geven aan daden van losbandig gedrag, wellusten, overdaad van wijn, brasserijen, drinkpartijen en onwettige afgoderijen” (1 Petrus 4:3). Dit was geen vermanend opgestoken vinger als het ware, geen beschuldiging dat zijn broeders nabootsten wat men in de wereld deed. Maar wel is waakzaamheid geboden voor christenen (zowel toen als nu) omdat men gemakkelijk ten prooi kan vallen aan schadelijk vermaak. — 1 Petrus 1:2; 2:1; 4:7; 2 Petrus 2:13.

Wees op uw hoede voor valstrikken

12. Welke soort valstrik wordt beklemtoond in 1 Petrus 4:3?

¹² Voor wat voor soort valstrik moeten wij op onze hoede zijn? Welnu, Petrus noemde „overdaad van wijn, brasserijen, drinkpartijen”. Een Duitse commentator legde uit dat de hier gebruikte Griekse woorden „hoofdzakelijk van toepassing waren op sociaal drinken bij een feestmaal”. Een Zwitserse hoogleraar schreef dat die praktijken destijds algemeen waren: „De beschrijving moet slaan op georganiseerde bijeenkomsten of zelfs regelrechte clubs waarin de beschreven schandelijke activiteiten werden bedreven.”

13. Hoe is het gebruik van alcohol op bijeenkomsten een valstrik geweest? (Jesaja 5:11, 12)

¹³ De aanwezigheid van alcoholische dranken op grote gezellige bijeenkomsten is voor velen een valstrik geweest. Niet dat de bijbel een matig gebruik van zulke dranken verbiedt, want dat is niet zo. Als een blijk hiervan mag gelden dat Jezus wijn maakte op een bruiloftsfeest in Kana. Er kan geen sprake zijn geweest van te veel drinken, want Jezus zal Gods raad hoog hebben gehouden zich niet onder zware drinkers te bevinden (Spreuken 23:20, 21). Maar merk dit detail op: De feestleider zei dat op andere feesten eerst de goede wijn werd geserveerd ’en wanneer men dronken was, de mindere’ (Johannes 2:10). Het was dus gewoon dat joden dronken werden op bruiloften waar royaal wijn voor allen aanwezig was.

14. Wat kunnen christelijke gastheren zoal doen in verband met de valstrik die alcoholische dranken kunnen vormen?

¹⁴ Bijgevolg hebben sommige christelijke gastheren besloten alleen wijn, bier en andere alcoholische dranken te verschaffen als zij er persoonlijk het oog op kunnen houden wat hun gasten geserveerd krijgen of consumeren. Als een groep groter is dan de gastheer direct kan overzien, zoals de genoemde joodse bruiloften, kan alcohol in royale hoeveelheden een gevaarlijke valstrik vormen. Er zou iemand aanwezig kunnen zijn die met veel moeite een drankprobleem heeft overwonnen. U kunt begrijpen dat een situatie waarin iedereen vrij toegang heeft tot alcohol, hem zou kunnen verleiden tot overmatig gebruik en de gelegenheid voor allen zou kunnen bederven. Een opziener en vader in Duitsland uitte zich over de voordelen voor zijn gezin van prettige omgang op gezellige bijeenkomsten met medegelovigen. Hij voegde er echter aan toe dat de mogelijkheid van problemen duidelijk groter was als de biertjes vrijelijk voorhanden waren.

15. Hoe kan er voor juiste leiding worden gezorgd op gezellige bijeenkomsten?

¹⁵ De bruiloft in Kana had een „feestleider” (Johannes 2:8). Dit wil niet zeggen dat een gezin dat een aantal gasten thuis uitnodigt voor een maaltijd of wat gezelligheid, daarvoor een ’leider’ moet aanstellen. De echtgenoot zal verantwoordelijk zijn voor het toezicht bij die gelegenheid. Maar of een groep nu uit twee gezinnen bestaat of wat groter is, het moet duidelijk zijn dat er iemand verantwoordelijk is voor wat er gebeurt. Veel ouders doen hier navraag naar wanneer hun zoon of dochter ergens wordt uitgenodigd. Zij nemen contact op met de gastheer om te vragen wie het toezicht over het geheel zal hebben, wat ook inhoudt dat hij tot het eind aanwezig zal zijn. Christelijke ouders hebben zelfs hun eigen schema aangepast om aanwezig te zijn zodat zowel ouderen alsook jongeren konden genieten van omgang met elkaar.

16. Wat zijn verstandige overwegingen ten aanzien van de omvang van bijeenkomsten?

¹⁶ Het Canadese bijkantoor van het Wachttorengenootschap schrijft: „Raad met betrekking tot het beperken van de omvang van gezellige bijeenkomsten is door enkele ouderlingen opgevat in de zin dat grote bijeenkomsten bij huwelijksrecepties in strijd zijn met de raad. Zij hebben geconcludeerd dat als wij de raad krijgen onze gezellige bijeenkomsten tot een kleine, hanteerbare omvang te beperken, het verkeerd zou zijn 200 of 300 mensen op een huwelijksreceptie te hebben.”a In plaats van te veel nadruk te leggen op een willekeurige omvang dient men allereerst aandacht te schenken aan het juiste toezicht, ongeacht hoeveel er aanwezig zullen zijn. De hoeveelheid wijn die Jezus beschikbaar stelde, geeft te kennen dat er een behoorlijk grote groep op die bruiloft in Kana aanwezig was, maar er was duidelijk toezicht bij de gelegenheid. Andere feesten in die tijd hadden dat niet; de grootte ervan heeft misschien bijgedragen tot gebrekkig toezicht. Hoe groter een bijeenkomst, hoe groter ook de uitdaging, omdat het gemakkelijker is voor de zwakkeren, die tot uitersten geneigd zijn, zich te doen gelden. Op bijeenkomsten zonder toezicht kunnen zij twijfelachtige activiteiten bevorderen. — 1 Korinthiërs 10:6-8.

17. Hoe kan christelijk evenwicht worden getoond bij het plannen van een bijeenkomst?

¹⁷ Goed toezicht ten aanzien van een gezellige bijeenkomst omvat ook het plannen maken en de voorbereiding. Dit vereist niet het bedenken van een pakkend thema dat er iets unieks of gedenkwaardigs van maakt maar een nabootsing zou zijn van wereldse feesten, zoals een gekostumeerd of een gemaskerd bal. Kunt u zich voorstellen dat getrouwe Israëlieten in het Beloofde Land plannen maakten om een feest te geven waarop alle aanwezigen zich zouden kleden als de heidenen in Egypte of een ander land? Zouden zij plannen maken voor zinnelijke dansen of wilde muziek van een soort dat misschien onder de heidenen populair was? Destijds bij de berg Sinaï raakten zij verstrikt in muziek en dansen zoals die wellicht in Egypte in zwang en populair zijn geweest. Wij weten hoe God en zijn rijpe dienstknecht Mozes dat amusement bezagen (Exodus 32:5, 6, 17-19). Vandaar dat de gastheer of de ’feestleider’ van een gezellige bijeenkomst moet beschouwen of er gezongen of gedanst zal worden; en zo ja, dan dient hij er zeker van te zijn dat het in overeenstemming is met christelijke beginselen. — 2 Korinthiërs 6:3.

18, 19. Welk inzicht verwerven wij uit het feit dat Jezus voor een bruiloftsfeest werd uitgenodigd, en hoe kunnen wij dit toepassen?

¹⁸ Ten slotte herinneren wij ons dat ’Jezus en zijn discipelen voor het bruiloftsfeest waren uitgenodigd’ (Johannes 2:2). Toegegeven, een individuele christen of een gezin zou eenvoudig anderen kunnen bezoeken voor een aangenaam opbouwend samenzijn. Maar ten aanzien van geplande sociale evenementen leert de ervaring dat het problemen voorkomt als men van tevoren bepaalt wie er aanwezig zullen zijn. Hoe belangrijk dit is, werd beklemtoond door een ouderling in Tennessee (VS), die zoons en dochters heeft grootgebracht die nu in de volle-tijddienst zijn. Voordat hij of zijn vrouw een invitatie aannamen of zijn kinderen daarvoor toestemming kregen, nam hij contact op met de gastheer om zich ervan te vergewissen dat de aanwezigen van tevoren bepaald waren. Zijn gezin werd beschermd tegen valstrikken waarmee sommigen te maken kregen op bijeenkomsten waar iedereen kon komen, of dat nu een maaltijd betrof, een picknick of wat lichaamsbeweging zoals een balspel.

¹⁹ Jezus moedigde het niet aan voor een bijeenkomst alleen verwanten, goede vrienden of personen van ongeveer dezelfde leeftijd of inkomensklasse uit te nodigen (Lukas 14:12-14; vergelijk Job 31:16-19; Handelingen 20:7-9). Als u zorgvuldig genodigden kiest, is het gemakkelijker om daar ook christenen in diverse leeftijden en omstandigheden bij uit te nodigen (Romeinen 12:13; Hebreeën 13:2). Enkelen van hen zouden geestelijk zwakkeren of nieuwelingen kunnen zijn die voordeel kunnen trekken van omgang met rijpe christenen. — Spreuken 27:17.

Vermaak op zijn plaats

20, 21. Waarom mag vermaak zijn plaats hebben in ons leven?

²⁰ Het is passend als wij als godvrezende mensen geïnteresseerd zijn in ons vermaak en ons erom bekommeren dat dit juist is en dat wij evenwichtig zijn in de hoeveelheid tijd die wij eraan besteden (Efeziërs 2:1-4; 5:15-20). De geïnspireerde schrijver van Prediker dacht er zo over: „Ik voor mij liet mij prijzend uit over de verheuging, omdat de mens niets beters onder de zon heeft dan te eten en te drinken en zich te verheugen, en dat dit hem dient te vergezellen bij zijn harde werk gedurende de dagen van zijn leven die de ware God hem onder de zon heeft gegeven” (Prediker 8:15). Zulke evenwichtige genoegens kunnen het lichaam verkwikken en enigszins een tegenwicht verschaffen tegen de problemen en frustraties die in het huidige samenstel algemeen zijn.

²¹ Illustratief is wat een Oostenrijkse pionierster aan een oude vriendin schreef: „Een paar dagen terug hadden wij een fijn uitstapje. Zo’n 50 van ons gingen naar een klein meertje bij Ferlach. Broeder B—— leidde de hele karavaan in zijn busje, waarin hij drie grills meevoerde, en klapstoelen, tafels, en zelfs een tafeltennistafel. Wij hebben geweldig genoten. Eén zuster had een accordeon en er zijn dus heel wat Koninkrijksliederen gezongen. De broeders en zusters, jong en oud, hebben genoten van de omgang.” Zij had fijne herinneringen aan ontspanning met goed toezicht die vrij was gehouden van valstrikken zoals te veel drinken en losbandig gedrag. — Jakobus 3:17, 18.

22. Welke waarschuwing moet een ieder van ons steeds goed in gedachte houden terwijl wij genieten van gezellige omgang?

²² Paulus drong er bij ons op aan op te letten dat wij niet toegeven aan de verlangens van het onvolmaakte vlees, en zelfs geen plannen te maken die ons aan verleiding blootstellen (Romeinen 13:11-14). Dat omvat ook plannen voor gezelligheid. Wanneer wij zijn raad daarop toepassen, zullen wij omstandigheden kunnen vermijden die sommigen geestelijk schipbreuk hebben doen lijden (Lukas 21:34-36; 1 Timotheüs 1:19). In plaats daarvan zullen wij zo verstandig zijn heilzame ontspanning te kiezen die ons zal helpen onze verhouding met God te bewaren. Wij zullen zo voordeel trekken van gezellige omgang die beschouwd kan worden als een van Gods goede gaven. — Prediker 5:18.

[Voetnoot]

Wat hebben wij geleerd?

◻ Welke evenwichtige kijk vinden wij in de bijbel betreffende het genieten van gezellige omgang?

◻ Waarom moeten wij aandacht schenken aan het aspect van tijd en aard van het vermaak?

◻ Wat zijn enkele dingen die een christelijke gastheer kan doen om te waken voor valstrikken?

◻ Wat kan vermaak, mits passend en evenwichtig, voor christenen doen?

[Illustratie op blz. 18]

Een gastheer of een leider van een bijeenkomst is ervoor verantwoordelijk dat gasten beschermd worden tegen valstrikken