Ziekten en kwalen — Zal er ooit een eind aan komen?
ZIEKTEN en kwalen hebben de mensheid gedurende de gehele menselijke geschiedenis gekweld. Elke beschaving heeft er moeite voor gedaan menselijk lijden te verlichten of uit de weg te ruimen. Maar de successen zijn beperkt geweest.
Zo is het ook thans, want waar ter wereld is geen ellende als gevolg van ziekten en kwalen? Iedereen kent op zijn minst wel enkele personen die lijden ondergaan, als men er zelf geen slachtoffer van is. De mensen vragen zich nog steeds af: Zal er ooit een eind aan ziekten en kwalen komen?
Jezus Christus toonde honderden jaren geleden aan dat wij konden verwachten dat ziekten tot in de tijdsperiode die hij „het besluit van het samenstel van dingen” noemde, zouden voortduren. Hij zei: „Er zullen . . . in de ene plaats na de andere pestilentiën en voedseltekorten [zijn]” (Matth. 24:3-7; Luk. 21:10, 11). Het woord „pestilentiën” is in Het Nieuwe Testament in de omgangstaal en in de vertaling door H. Ogilvie met „epidemieën” vertaald.
Zoals reeds vele malen in dit tijdschrift is aangetoond, ging de mensheid in het jaar 1914 „het besluit van het samenstel van dingen” binnen. Vele huidige ziekten vormen derhalve een vervulling van zijn woorden. Toch zijn er mensen die Jezus’ profetie en de huidige vervulling ervan in twijfel trekken. Op grond waarvan?
Sommigen vragen zich af: Wat is er zo ongewoon aan die voorzegging? Zijn er niet altijd ziekten en kwalen geweest? Het is waar dat lijden en wijdverbreide ziekten niet nieuw zijn. Maar het frustrerende is dat deze thans ondanks de schitterendste medische voorzieningen, het uitstekende medische onderwijs en de vele beschikbare ziekenhuizen, hardnekkig blijven voortbestaan. De gezondheidszorg en medische kennis zijn tot de verste uithoeken van de aarde doorgedrongen. Toch tieren ziekten welig. Dit feit draagt ertoe bij deze tijd als een bijzondere tijd in de geschiedenis te kenmerken.
Aan de andere kant stellen sommigen de vraag: Heeft de medische wetenschap de meeste ziekten niet overwonnen? Indien dit waar zou zijn, zou Jezus’ profetie niet in vervulling zijn gegaan. Laten wij dus, om goed doordrongen te zijn van de nauwkeurigheid van zijn voorzegging, de feiten onderzoeken en zien of de wetenschap een eind maakt aan ziekten.
EEUWENOUDE ZIEKTEN BESTAAN NOG STEEDS
Laten wij cholera, een eeuwenoude ziekte, eens beschouwen. Is deze ziekte verdwenen? Beslist niet. In het begin van de jaren zestig brak er in Indonesië een cholera-„pandemie” — een wereldomvattende epidemie — uit, terwijl deze ziekte zich over een groot deel van Azië verbreidde. In 1971 berichtten veertien natiën (een derde van de natiën waar choleragevallen voorkwamen) dat de ziekte voor het eerst in hun land voorkwam.
Cholera is betrekkelijk nieuw in Afrika. Toch werd er gedurende 1971 en 1972 van ongeveer 80.000 officiële gevallen melding gemaakt, waarvan 20.000 in de dood eindigden. Vorig jaar zomer werd Italië nog door een cholera-epidemie getroffen, en in de Verenigde Staten kwam één geval van cholera voor. De pogingen die zijn gedaan om cholera over de gehele wereld te bedwingen, hebben slechts in beperkte mate succes gehad.
Ook malaria is een oude aandoening. Heerst de ziekte nog steeds? Men kan de een of andere arts of organisatie periodiek voorzeggingen horen doen over een malariavrije wereld. In 1961 ging de Wereldgezondheidsorganisatie er prat op „een volledige serie doeltreffende geneesmiddelen voor de behandeling van alle stadiums” van malaria te bezitten. Hoe doeltreffend waren deze „doeltreffende geneesmiddelen”? Dat zelfde jaar deed zich een dramatische stijging in het aantal malariagevallen voor! Daarmee eindigde wat één hoogleraar in de medicijnen een „periode van zelfvoldane tevredenheid” met betrekking tot de ziekte noemde.
In een vier-maandenperiode die eind 1971 begon, was het aantal gevallen in Sri Lanka meer dan verdubbeld, tot 20.000. Malaria heerst nog steeds. Malaria, trachoom en schistosomiasis (bilharziaziekte) teisteren nu achthonderd miljoen mensen in de arme landen van de wereld. Verder zijn er pokken, tuberculose, difteritis, acuut reuma, polio en influenza — allemaal ziekten die een dodelijke afloop kunnen hebben. De mens heeft geen eind gemaakt aan ziekten!
Maar hoe komt het dat ziekten, ondanks de medische vooruitgang, blijven bestaan? Hier zijn verscheidene redenen voor.
WAAROM DE GENEESKUNDE GEEN EIND HEEFT GEMAAKT AAN ZIEKTEN
Een van de redenen is dat de geneeskunde niet in staat is alle nietige organismen die ziekten veroorzaken, volledig uit te roeien. Er zijn er te veel dat de mens ook maar zou kunnen proberen ze onder controle te krijgen. Maar heeft men niet een aantal ziekten met vaccins kunnen bedwingen? Ja, er zijn enkele overwinningen behaald. Maar merk op wat P. Farb in Ecology (1970) zegt:
„Er zijn nu vaccins die bescherming bieden tegen polio, mazelen, pokken, tetanus, cholera en talrijke andere gevreesde ziekten. Deze overwinningen zijn echter voornamelijk illusies. Ze houden geen rekening met het feit dat de microben zelf in staat zijn buitengewoon snelle . . . veranderingen teweeg te brengen, hetgeen tot nieuwe stammen leidt die ’s mensen sterkste geneesmiddelen kunnen weerstaan.”
Ziektekiemen ontwikkelen nieuwe, tegen geneesmiddelen bestand zijnde stammen. Gonorroea, malaria, tuberculose en shigellosis kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door variëteiten die bestand zijn tegen bekende antibiotica.
Zo heeft Mexico een krachtige strijd aangebonden tegen wat „de grootste tyfusuitbarsting die zich in de loop van verscheidene decennia ooit ergens in de wereld heeft voorgedaan” genoemd zou kunnen worden. Hoewel er geneesmiddelen tegen tyfus bestaan, reageert deze speciale tyfusbacteriestam niet op de toegepaste behandeling.
ANDERE REDENEN WAAROM ZIEKTEN BLIJVEN VOORTBESTAAN
Men dient in gedachten te houden dat ziekten en kwalen niet slechts „medische” problemen zijn. Ze houden verband met zulke kwesties als goede voeding. Mensen die geen juiste voeding ontvangen, lopen meer kans ernstige ziekten te krijgen. Een miljard mensen over de gehele aarde lijden aan ondervoeding of lijden honger. Meer dan 20 percent van de kinderen die aan deze mensen worden geboren, sterven voordat zij vijf jaar oud zijn. Volgens recente medische gemiddelden zal hun leven twintig jaar korter zijn dan dat van een kind dat in een van de rijkere landen wordt geboren.
Ziekte houdt ook verband met problemen van maatschappelijke en milieuhygiënische aard. Zo blijkt ziekte niet geheel en al grillig te zijn in de wijze waarop ze zich voordoet. Met andere woorden, er zijn redenen voor het ontstaan ervan. De levensomstandigheden in vuile en kleine krotwoningen, met onrein water en weinig privacy, zijn zeer bevorderlijk voor het uitbreken van ziekten. Deze grijpen onder zulke omstandigheden snel om zich heen zodra ze zijn verschenen.
Deze ellendige omstandigheden worden vaak door oorlogen veroorzaakt. Oorlogen zijn in de afgelopen zestig jaar internationaal van omvang geweest. In grote gebieden is het normale levenspatroon totaal ontwricht. Dan verschijnen er ziekten, die om zich heen grijpen en in hevigheid toenemen, waardoor het harde werk van veel doktoren teniet gedaan wordt. Dit zijn slechts enkele van de redenen waarom mensen er niet in geslaagd zijn ziekten te bedwingen.
MODERNE „VERBETERINGEN” VEROORZAKEN ZIEKTE
Verbazingwekkend genoeg hebben sommige van de vorderingen die de mens heeft gemaakt, in werkelijkheid tot verergering van ziekten en kwalen bijgedragen. Dit bewijst des te meer de juistheid van Jezus’ profetie over „epidemieën” die in onze tijd zouden uitbreken.
Er zijn gebieden waar besmettelijke ziekten zoals malaria en cholera onder controle schijnen te zijn, nu althans. Er worden aldaar geen oorlogen gevoerd en er is voldoende voedzaam voedsel. Maar toch heersen er nog steeds ziekten en kwalen. Waarom?
Te zamen met deze schijnbaar goede dingen komt de moderne geïndustrialiseerde maatschappij met haar druk en spanningen. Hartaanvallen en spijsverteringsstoornissen eisen een hoge tol. Met roet bezwangerde mist (smog) vervult de lucht, hetgeen ademhalingsproblemen en kanker tot gevolg heeft. En wat valt er over zwaarlijvigheid te zeggen? Een op de vijf mannen en een op de vier vrouwen in Amerika is te zwaar en vormt een rechtstreeks doelwit voor bepaalde dodelijke ziekten, met inbegrip van suikerziekte.
Nog iets: De ogenschijnlijke successen van de wetenschap hebben duizenden mensen een gevoel van zelfvoldaanheid gegeven. Er is een sfeer van een overmatig vertrouwen in de geneeskunde ontstaan. Dr. J. J. Witte van het Centrum voor Ziektebeperking in Atlanta, Georgia (V.S.), geeft hier een voorbeeld van: „Ik ben ervan overtuigd dat veel jonge ouders lang niet zo bevreesd zijn voor de verwoestende uitwerking van polio dan ouders van een decennium geleden, omdat zij geen epidemieën hebben meegemaakt of geen gevallen van polio gezien hebben.” Als gevolg hiervan, zo zegt hij, „zou polio zich in ernstige mate kunnen verbreiden als ze zich in bepaalde gebieden zou voordoen”.
De mogelijkheid van grote epidemieën, niet slechts van polio maar van andere schijnbaar overwonnen ziekten in de „ontwikkelde landen”, is zeer reëel. Wij lezen daarom ook: „Eén catastrofale verandering in de Amerikaanse levensomstandigheden zou tuberculose opnieuw tot een bedreiging kunnen maken voor miljoenen mensen in de gehele natie.” — Health and Disease, Time, Inc. (1965).
ZAL ER EEN EIND KOMEN AAN ZIEKTEN EN KWALEN?
Hoe de kwestie ook wordt bekeken, wij kunnen zien dat Jezus’ woorden in vervulling zijn gegaan. Ziekten blijven bestaan, ondanks — soms wegens — alle toegewijde en ijverige krachtsinspanningen op medisch gebied om ze te bedwingen. Er is weinig reden voor werkelijk optimisme dat de mens ’s mensen gezondheidsproblemen volledig zal oplossen. Maar betekent dit dat er nooit een eind aan deze problemen zal komen?
Veel mensen berusten in die houding en denken er net zo over als R. J. Dubos, die in Mirage of Health schreef: „Volledige en blijvende vrijheid van ziekte is slechts een droom.” Maar het is geen onmogelijke droom. Er bestaat een gezonde basis voor de overtuiging dat er een eind aan ziekte zal komen!
Is het niet redelijk naar God, ’s mensen Maker, op te zien en te verwachten dat hij onze gezondheidsproblemen blijvend zal oplossen? Wie weet beter hoe de mens gemaakt is dan Hij? Hij belooft in de bijbel dat het bestaande wereldomvattende goddeloze samenstel van dingen door Jezus Christus vernietigd zal worden, en wel heel binnenkort. Daarna zal Jezus’ koninkrijk regeren „totdat God alle vijanden onder zijn voeten heeft gelegd. Als laatste vijand wordt de dood tenietgedaan” (1 Kor. 15:25, 26). Indien de dood zal verdwijnen, zal er dan ook niet een eind komen aan de toestanden die tot de dood leiden, zoals ziekte en het ouderdomsproces? Beslist.
Dat God zich voldoende om de mens bekommert om een eind te maken aan ziekten en kwalen en dat hij hiertoe in staat is, wordt geïllustreerd door de Wet die hij in vroeger tijden aan zijn volk Israël gaf. Als zij de Wet gehoorzaamden, werd hun leven verlengd en werden zij voor vele van de ziekten en rampen van naburige natiën gespaard (Ex. 15:22-26; 23:25; Lev. 26:14, 16, 25; Deut. 28:15, 20). Waren zij die Wet echter ongehoorzaam, of zondigden zij ertegen, dan leidde dit tot onnodige ziekten.
Overtreding van Gods wet (zondigen) en ziekte worden aldus met elkaar in verband gebracht. Dit verband wordt beklemtoond in de profetie uit Jesaja 33:24, welke ten aanzien van het Israël uit de oudheid in vervulling ging. Hierin staat: „Niemand die daar woont, zal zeggen: ’Ik ben ziek.’” Hoe kon iemand destijds die bewering uiten? Het vers antwoordt: „Het volk dat in het land woont, zal vergiffenis van zijn dwaling hebben ontvangen.” Dat zij God weer gehoorzaamden, leidde tot wat ’geestelijke gezondheid’ genoemd zou kunnen worden. En dat leidde weer tot de lichamelijke gezondheidsvoordelen die door Jehovah waren beloofd. (Vergelijk ook Psalm 103:1-5.) Dit is ook thans het geval.
Degenen die zich aan de goddelijke wetten houden waarin seksuele immoraliteit wordt verboden, worden bijvoorbeeld niet door geslachtsziekten gekweld. Mensen die hun lichaam rein houden van het roken van sigaretten, stellen zich niet opzettelijk aan afschuwelijke vormen van kanker bloot, niet waar? Gehoorzaamheid aan God leidt nu reeds tot werkelijke gezondheidsvoordelen. — Matth. 5:27, 28; 2 Kor. 7:1.
Maar zelfs als iemand probeert een rechtschapen leven te leiden, sterft hij ten slotte. Waarom? Omdat mensen onvolmaakt geboren worden; zij erven zonde (Rom. 5:12). En over deze soort van zonde hebben zij vrijwel geen macht. Toen Jezus op aarde was, toonde hij zijn autoriteit met betrekking tot alle zonde door mensen op wonderbare wijze gezond te maken of te genezen. Wij lezen over zijn genezing van een verlamde: „Kind, uw zonden zijn vergeven . . . Ik zeg u: Sta op, neem uw veldbed op en ga naar uw huis.” — Mark. 2:5-12; Matth. 9:1-5.
Indien Jezus toen hij op een klein gedeelte van de aarde woonde zonden kon vergeven en mensen letterlijk kon genezen, kan hij beslist nog meer doen wanneer hij vanuit de hemel regeert. Alle zonde zal worden uitgewist. Over de gehele wereld zal genezing tot stand komen.
Iemand die verstandig is, zal thans de wetten van God gehoorzamen. Hij zal er moeite voor doen een goede gezondheid te handhaven. Maar hij weet dat uiteindelijk God degene is die in zijn nieuwe samenstel van dingen definitief een eind aan kwalen zal maken. Waarom zou u niet met Jehovah’s getuigen studeren en te weten komen hoe ook u in leven kunt zijn wanneer „niemand die daar woont, zal zeggen: ’Ik ben ziek.’” — Jes. 33:24; Openb. 21:1-4.
[Grafiek op blz. 355]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
TOENAME VAN ZIEKTEN 1960-1969 V.S.
13%— BEVOLKING
21%— HARTZIEKTEN
49%——— LONGKANKER
200%—————————————— GESLACHTSZIEKTEN
[Illustratie op blz. 357]
Kunt u zich voorstellen hoeveel aangenamer het leven zal zijn wanneer ziekten en kwalen zijn verdwenen?