Wat is de zienswijze van de bijbel?
Dient u wraak te nemen?
„IK KRIJG je nog wel!” Klinkt dat dreigement u bekend in de oren? Gedurende de gehele menselijke geschiedenis is het voor mensen gewoon geweest kwaad met kwaad te vergelden of zich te wreken. Deze houding komt vooral thans algemeen voor.
Wraak kan vele vormen aannemen. Kinderen slaan vaak terug wanneer andere kinderen hen lastig vallen. Boze automobilisten wreken zich op andere automobilisten of voetgangers door hevig te toeteren of door andere autobestuurders op de een of andere manier dwars te zitten. Familieleden wreken zich door tegen elkaar te schreeuwen of door nors „stommetje te spelen”. Miljoenen mensen zijn in internationale oorlogen en in „bloedveten” tussen families of clans, als gevolg van wraak om het leven gekomen.
Waarom wreken mensen zich? Voor sommigen is het een kwestie van trots het anderen „betaald te zetten”. Anderen redeneren dat wanneer zij zich niet wreken als zij door anderen worden gekwetst of onheus worden bejegend, zij anderen er in werkelijkheid toe aanmoedigen misbruik van hen te maken.
Hoe denkt u hierover? Als iemand u onheus bejegent, zou het dan verstandig zijn de kwestie door de vingers te zien? Of dient u zich te wreken?
Niemand weet beter hoe mensen elkaar dienen te behandelen dan Jehovah God, onze Schepper. Gods standpunt hoe mensen dienen te reageren wanneer anderen hen door hun houding onder druk zetten, staat opgetekend in de Heilige Schrift, die „door God [is] geïnspireerd en nuttig [is] om . . . dingen recht te zetten” (2 Tim. 3:16). En wat heeft de bijbel over wraak te zeggen?
In Spreuken 24:29 gebiedt Gods Woord: „Zeg niet: ’Net als hij mij gedaan heeft, zo zal ik hem doen.’” Eén Petrus 3:9 voegt hieraan toe dat het christenen niet past „schimping met schimping” te vergelden. Wraak dient dus zowel in woord als in daad te worden vermeden. Zelfs de gedachte kwaad met kwaad te vergelden mishaagt God. „Een hart dat schadelijke plannen verzint” behoort tot de „zes dingen die Jehovah werkelijk haat”. — Spr. 6:16, 18.
In plaats van wraak moedigt de bijbel aan tot vergeven en het betonen van liefde jegens allen, zelfs jegens iemands vijanden (Luk. 17:3, 4; 10:27; 6:27, 35). In zijn Bergrede beklemtoonde Jezus hoe belangrijk het is te vergeven door te zeggen: „Want indien gij de mensen hun overtredingen vergeeft, zal uw hemelse Vader ook u vergeven; maar als gij de mensen hun overtredingen niet vergeeft, zal uw Vader ook uw overtredingen niet vergeven.” — Matth. 6:14, 15.
Is het echter praktisch een dergelijke raad op te volgen? Ja. Degenen die vastbesloten zijn zich te wreken op iemand die hun iets heeft aangedaan, maken de situatie naar alle waarschijnlijkheid alleen maar erger. In Spreuken 26:21 wordt verklaard: „Als houtskool voor de gloeiende kolen en hout voor het vuur, zo is een twistzieke man om een ruzie te doen opvlammen.” Aan de andere kant zullen degenen die weigeren kwaad met kwaad te vergelden vaak bemerken dat de situatie voor hen verbetert. „Een zacht antwoord keert woede af.” — Spr. 15:1.
Ook waarschuwt de Schrift: „Trots komt vóór een ineenstorting, en een hoogmoedige geest vóór struikeling” (Spr. 16:18). Iemand die zich wreekt, verlaagt zich in Jehovah’s ogen tot het peil van degene die hem heeft beledigd. — Spr. 26:4.
Onze gezondheid kan er ook onder te lijden hebben. Emoties zoals toorn, haat en wrok, die vaak tot wraak leiden, kunnen bijzonder schadelijk voor de gezondheid zijn. De Amerikaanse arts T. R. Van Dellen merkte onlangs op: „Woede wordt zelden op een overlijdensakte vermeld, maar deze emotie is een algemener doodsoorzaak dan veel mensen geloven.” Dr. H. Selye, directeur van het Instituut van Experimentele Geneeskunst en Chirurgie van de universiteit van Montreal zette uiteen:
„De gehate persoon of de frustrerende baas is niet degene die maagzweren, een te hoge bloeddruk en hartziekten krijgt. Het is degene die haat koestert of degene die toelaat dat hij gefrustreerd raakt. ’Heb uw naaste lief’ is een van de veiligste medische raadgevingen die ooit is gegeven.”
Bovendien is het helemaal niet op zijn plaats wanneer iemand zich tracht te wreken voor nare dingen die hem zijn aangedaan. Waarom niet? Omdat Gods Woord in Romeinen 12:19 zegt: „Wreekt uzelf niet, geliefden, maar geeft plaats aan de gramschap; want er staat geschreven: ’Aan mij is de wraak; ik zal vergelden, zegt Jehovah.’” Iemand die zich wreekt, matigt zich dus aan de rol van God te spelen.
De mensen die thans leven, kunnen speciaal moed vatten. Waarom? Omdat zij een wereldomvattende vervulling zien van het „teken” dat Jezus betreffende „het besluit van het samenstel van dingen” heeft gegeven (Matth. 24:3–25:46). De huidige generatie zal derhalve nog meemaken hoe God handelend optreedt ten einde de aarde van alle vormen van goddeloosheid te reinigen. — Matth. 24:32-34.
Iemand die de schriftuurlijke raad gehoorzaamt om zich niet te wreken, zal misschien ondervinden dat anderen hem van lafheid beschuldigen. Is zo’n beschuldiging echter gerechtvaardigd? Wanneer u op uw eigen ervaringen afgaat, wat bleek dan moeilijker te zijn: kwaad te worden en u te wreken, of uw zelfbeheersing te bewaren? Gods Woord verklaart: „Hij die langzaam tot toorn is, is beter dan een sterke man, en hij die zijn geest beheerst dan wie een stad inneemt.” — Spr. 16:32.
Vergelijk dit met wat in Spreuken 25:28 wordt gezegd: „Als een opengebroken stad, zonder muur, is de man die zijn geest niet in bedwang houdt.” Wilt u als een stad zijn die wijd opengelaten wordt zodat ze door vijandelijke legers aangevallen kan worden? Wilt u indruk maken op mensen die tot twist aanzetten? De Schrift geeft de raad: „Heb geen omgang met iemand die snel toornig is; en bij een man die woedeuitbarstingen heeft, moogt gij niet binnengaan, opdat gij niet vertrouwd raakt met zijn paden en stellig een strik in ontvangst neemt voor uw ziel.” — Spr. 22:24, 25.
Jehovah God verschaft het juiste voorbeeld van de wijze waarop mensen dienen te reageren wanneer zij worden getart. De psalmist schreef over Jehovah: „Hij heeft ons zelfs niet naar onze zonden gedaan; noch naar onze dwalingen over ons gebracht wat wij verdienen.” — Ps. 103:10.
Maar ook al doet u uw best twist en degenen die deze veroorzaken, te vermijden, dan nog zullen anderen u af en toe beslist irriteren. Hoe dient u te reageren wanneer dit gebeurt?
Welnu, wat deed Jezus toen trouweloze tegenstanders van Gods waarheid hem schade trachtten te berokkenen? Eén Petrus 2:23 licht ons hierover in: „Wanneer hij werd beschimpt, ging hij niet terugschimpen. Wanneer hij leed, ging hij niet dreigen.” Wat deed Jezus in plaats van zich te wreken? Hetzelfde vers vervolgt met te zeggen: „Maar hij bleef zich toevertrouwen aan degene die rechtvaardig oordeelt.” Doordat Jezus zich onder druk getrouw op zijn Vader verliet, ondersteunde Jehovah God hem in al zijn beproevingen. God zal hetzelfde voor u doen als u Christus’ getrouwe voorbeeld volgt en „uw last op Jehovah” werpt in plaats van te trachten uzelf te wreken. — Ps. 55:22; 1 Petr. 2:21; 5:9, 10.
Dit zijn krachtige redenen om wraak te vermijden. Wraak is in strijd met Gods geboden en kan iemands verhouding tot Jehovah schaden. De emoties die met wraak gepaard gaan, kunnen ernstige lichamelijke kwalen tot gevolg hebben. De vastberadenheid waarmee men iemand iets betaald wil zetten, kan tot ernstiger overtredingen van Gods wet leiden, met inbegrip van gewelddaad en moord. Hierbij komt nog dat Jehovah belooft dat hijzelf binnenkort alle goddeloosheid zal verwijderen. Dient u, alles wel beschouwd, dus wraak te nemen?