de tijd dat God hen zou gedenken en hen tot eeuwig leven zou opwekken (Job 14:13, 14; Ps. 37:29). Die rechtvaardigen vertrouwden op Gods vermogen om hen tot leven terug te brengen op een gereinigde aarde, waar hij tot de verste uithoeken ervan „oorlogen [zal doen] ophouden”. — Ps. 46:9.

Maar zij wisten niet wanneer deze dingen zouden plaatsvinden. De tijd waarin God handelend zou optreden, werd eenvoudig aangeduid als „de tijd van het einde” of „het laatst der dagen” (Dan. 11:40; Jes. 2:2). Het is dan ook geen wonder dat de discipelen van Jezus hem in een vertrouwelijk gesprek kwamen vragen: „Wanneer zullen deze dingen zijn, en wat zal het teken zijn van uw tegenwoordigheid en van het besluit van het samenstel van dingen?” — Matth. 24:3.

Het eerste van de door Jezus genoemde dingen die een aanwijzing zouden vormen voor het naderende einde, was: „Gij zult horen van oorlogen en berichten van oorlogen” (Matth. 24:6). Zou het feit dat wij in „de bloedigste eeuw in de geschiedenis van het mensdom” leven, de vervulling kunnen zijn van dit door Jezus gegeven teken? Leven wij werkelijk in de laatste dagen?

De Eerste Wereldoorlog en het begin van „weeën der benauwdheid”

VANAF het begin der tijden is de geschiedenis van de mensheid een aaneenschakeling van geweld en oorlogen. Omdat „de aarde . . . met geweldpleging vervuld” werd, veroorzaakte God in Noachs tijd de wereldomvattende vloed (Gen. 6:11-13). Daarna vermelden de bijbel en de wereldse geschiedenis honderden oorlogen die zelfs al vóór de tijd van Jezus werden gestreden. „Oorlogen en berichten van oorlogen” zouden voor de mensenwereld dus niets nieuws zijn.

Wilden deze „oorlogen en berichten van oorlogen” betekenis kunnen hebben voor de discipelen van Jezus, dan zouden ze zich op de een of andere wijze duidelijk van andere oorlogen moeten onderscheiden. Jezus vervolgde met de toelichting: „Want natie zal tegen natie opstaan en koninkrijk tegen koninkrijk, en er zullen in de ene plaats na de andere voedseltekorten en aardbevingen zijn. Al deze dingen zijn een begin van weeën der benauwdheid” (Matth. 24:7, 8; vergelijk Lukas 21:10, 11). Het zou dus niet een kwestie zijn van slechts af en toe iets horen over een oorlog hier of daar. Dit aspect van het teken zou vele natiën en koninkrijken omvatten. Het zou op totale oorlogvoering duiden!

Hebben wij een dergelijke oorlog gezien? Jazeker, en wel te beginnen bij de generatie van 1914. Wij hebben binnen het bestek van deze eeuw zelfs twee van zulke wereldomvattende oorlogen te zien gekregen. Dat dit soort van oorlogvoering inderdaad iets nieuws was in de annalen van de menselijke geschiedenis, wordt bevestigd door de namen die historici eraan gegeven hebben. De eerste werd de Grote Oorlog genoemd. Later werd dit gewijzigd in de Eerste Wereldoorlog, en de volgende werd de Tweede Wereldoorlog genoemd. Te beginnen met het jaar 1914 werd het begrip wereldoorlog een feit.

Weeën zonder weerga

In overeenstemming met de voorspelling van Jezus, betekende de Eerste Wereldoorlog een „begin van weeën der benauwdheid”. Het is zoals de uitgevers van het