Het geweld grijpt om zich heen

● Vier jongens in de tienerleeftijd gingen zestien dagen als beesten tekeer. Zij sloegen verscheidene bejaarde mannen in elkaar — van wie één het niet overleefde — ranselden twee tienermeisjes af met een rijzweep, bonden in benzine gedrenkte lappen om de benen van een man en staken die in brand, sleurden een andere man zeven blokken mee en gooiden hem in de rivier, waar hij verdronk. „Het was een machtig avontuur!” zei een van de jongens. „Ik deed het puur voor de lol”, voegde een ander eraan toe. Alle vier kwamen uit een goed gezin, hadden goede cijfers op school en waren mentor voor jongere leerlingen geweest.

● De drieënzestigjarige Joseph, vader van acht kinderen, kon niet slapen. Hij stond op en ging naar zijn garage, pakte daar twee geweren, liep de straat over in zijn rustige buurt en opende het vuur op een groep gasten rond het zwembad van een buurman. Hij doodde er twee, terwijl twee anderen levensgevaarlijk gewond raakten. Vervolgens joeg hij een dodelijke kogel in zijn eigen slaap. De politie kon geen motief voor het bloedbad vaststellen.

● Marjorie was geïrriteerd toen water uit haar afwasmachine op de vloer van haar mooie, luxe keuken liep. IJlings greep zij naar een dweil. Op dat moment kwam haar zesjarige zoontje jengelend binnen. Toen hij geen aandacht kreeg, gooide hij de afvalemmer leeg in de steeds groter wordende plas water. Marjorie sloeg hem zo hard zij kon in zijn gezicht. Hij gilde van angst en pijn. Daarop pakte zij een leren riem en sloeg hem op zijn zitvlak. Zij sloeg en zij sloeg en zij kon niet meer ophouden.

● De stemming was al enige tijd aan het verslechteren bij de vijfentwintigjarige Lee thuis. Hij was kwaad op zijn moeder en zijn zus. Zijn moeder zette hem het huis uit met de beschuldiging dat hij haar bestal. Enige tijd later kwam de broeiende agressie aan de oppervlakte toen Lee van zijn moeder geld eiste — onder bedreiging met een revolver. „Je zult toch niet op je eigen moeder schieten”, riep ze uit. Hij vuurde en zij viel dodelijk gewond op de grond. Toen schoot hij tweemaal op zijn zuster, verwondde haar levensgevaarlijk, en vluchtte.

Zo zijn er talloze verslagen. Geweld, het produkt van onbeheerste agressie, regeert op veel straten en in menig gezin. Dit hadden uw buren, familieleden of vrienden kunnen zijn. Boosaardige agressie kent geen leeftijd of raciale, economische, sociale of etnische grenzen.

De kans is groot dat ook u of iemand van wie u houdt met geweld te maken krijgt, want het aantal geweldmisdrijven is overal ter wereld dramatisch toegenomen. In Groot-Brittannië is het aantal moorden tussen 1970 en 1980 met 50 procent gestegen. De Bondsrepubliek Duitsland, Zuid-Afrika, Italië en Canada maken allemaal melding van een alarmerende toename in geweldpleging. „Het lijdt absoluut geen twijfel dat steeds meer van onze jonge mensen tot geweld overgaan”, zei de substituut-officier van justitie in Toronto.

Het geweld dat de politieverslagen bereikt, is slechts het topje van de ijsberg. Talloze daden van agressie spelen zich in het gezin af en blijven verborgen. Uit onderzoek is gebleken dat u veel meer kans loopt door een vriend, een kennis of een gezinslid gedood te worden, dan door een straatrover. Een team van Amerikaanse sociologen kwam tot de conclusie dat „geweld tussen broer en zus, man en vrouw, ouders en kinderen ’vaker voorkomt dan tussen andere personen of onder andere omstandigheden — oorlogen en rellen uitgezonderd’”.

De huidige situatie is beslist een vervulling van de profetische beschrijving die tweeduizend jaar geleden in de bijbel werd gegeven: „Maar weet dit, dat er in de laatste dagen kritieke tijden zullen aanbreken, die moeilijk zijn door te komen. Want de mensen zullen zichzelf liefhebben, . . . geen natuurlijke genegenheid hebbend, . . . zonder zelfbeheersing, heftig.” — 2 Tim. 3:1-4.

Maar wat maakt mensen zo heftig of agressief, en wat doet hen zo vaak beestachtig tekeergaan tegen onschuldige slachtoffers? Een jongeman kreeg een onbetekenende woordenwisseling met de vader van zijn meisje. In een uitbarsting van geweld ranselde hij de man dood, verkrachtte en doorstak het jongere zusje van zijn meisje, stak haar jongere broer dood en stak ook een tweejarige baby die in zijn wieg lag te slapen met een mes. Later, in de gevangenis, kon de jongeman zich niet meer herinneren dat hij de moorden had begaan. „Ik denk dat een heleboel dingen die ik opgekropt had”, zei hij, „er in één keer uitkwamen.” En zijn hoofd in ongeloof schuddend voegde hij eraan toe: ’Ik zat me daar steeds weer af te vragen: Ben ik dat? Heb ik dat allemaal gedaan?’

Had deze jongeman de agressie die in hem groeide, kunnen beheersen? Waaruit spruit zo’n agressie voort? Waren vroegere omstandigheden in zijn leven, de ouderlijke zorg inbegrepen, ervoor verantwoordelijk? Was het zijn omgeving? Was er lichamelijk iets met hem aan de hand? Was het het uitvloeisel van zijn eigen verkeerde denkwijze? Maar een nog belangrijker vraag: Wat kunt u doen om het geweld buiten de deur te houden? In de volgende artikelen zal op deze vragen worden ingegaan.

Er bestaan op het moment een aantal theorieën over de oorzaken van agressie. Opdat u zich een beeld kunt vormen van wat sommige deskundigen als de oorzaken en de antwoorden zien, heeft een medewerker van de „Ontwaakt!”-redactie vier onderzoekers op dit terrein geïnterviewd. De volgende vier pagina’s zijn het resultaat van die interviews en geven hun mening weer over de wortels van het geweld.

[Grafiek op blz. 4]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

GEWELDMISDRIJVEN IN VS IN 20 JAAR TOEGENOMEN MET 360%

600

500

400

300

200

100

1960 1965 1970 1975 1980

Ontleend aan: FBI Uniform Crime Reports. De getallen vertegenwoordigen het aantal moorden, verkrachtingen, mishandelingen en berovingen per 100.000 mensen