Hoe u geluk kunt vinden in het huwelijk
MET toepassen van Gods maatstaven zal elk huwelijk verbeteren. Echtparen hebben hiermee als het ware de gereedschappen in handen om problemen op te lossen die voor andere mensen onoplosbaar zijn.
Neen, de dingen op Gods manier doen, zal geen volmaakte huwelijken voortbrengen. Het is niet realistisch dat in deze tijd te verwachten. Maar hoe meer wij aan Gods wetten en beginselen voor de huwelijksregeling beantwoorden, hoe gelukkiger wij zullen zijn.
Eén van de punten die wij moeten beschouwen, is hoe man en vrouw zijn geschapen. Een juist begrip hiervan zal helpen sommige moeilijkheden reeds bij het begin van het huwelijk uit de weg te ruimen.
Hoe geschapen
Het is duidelijk dat God man en vrouw heeft geschapen met bepaalde lichamelijke kenmerken die aan elkaar gelijk zijn en andere die van elkaar verschillen: Zij werden ook geschapen met mentale en emotionele hoedanigheden, die voor hen beiden gelijk zijn, maar ook met enkele die vrij sterk van elkaar verschillen.
Waarom die verschillen? Ze waren bedoeld om man en vrouw te helpen een verschillende rol te vervullen. Elk was gemaakt met een behoefte die de ander kon bevredigen. Terwijl beiden dus niet dezelfde krachten en bekwaamheden inbrengen in hun huwelijk, zouden de verschillen elkaar aanvullen.
Betekenen deze verschillen dat de één „superieur” of „inferieur” aan de ander is? Neen. Elke verschillende hoedanigheid is met het oog op het doel dat er door wordt gediend, een superieure hoedanigheid. Ter illustratie: Is een hamer superieur aan een zaag omdat hij anders is? Als iemand met een zaag probeert te timmeren of met een hamer probeert te zagen, zou hij al gauw bemerken dat elk op zijn eigen manier superieur is, maar dat het tot problemen leidt wanneer de functies door elkaar worden gehaald.
Hoewel een hamer en een zaag verschillend zijn, ondersteunen ze elkaar of vullen ze elkaar aan. Hetzelfde is het geval met de ingeschapen verschillen tussen man en vrouw. Vanwege hun verschillende rollen heeft elk superieure kwaliteiten die de ander niet heeft. Maar zij ondersteunen elkaars kwaliteiten of vullen die aan. Daarom ook dat God zei dat hij de vrouw als „een hulp” voor de man zou maken, „als zijn tegenhanger”. — Gen. 2:18.
Dus wanneer man en vrouw elkaar begrijpen en waarderen en binnen de hun toebedeelde verschillen samenwerken, passen zij bij elkaar als een hand in een handschoen. Maar als zij de verschillen niet willen zien of zich ertegen verzetten, is het alsof men een gebalde vuist in een handschoen probeert te wringen. Dat gaat nu eenmaal niet.
Elk moet zijn rol aanvaarden
Een huwelijk of een gezin heeft leiding nodig. In de grond der zaak was het de man die met het vermogen daartoe werd geschapen, want hem werd een grotere mate toebedeeld van de kracht en de hoedanigheden die een gezinshoofd nodig heeft (Ef. 5:23). Dit is praktisch, want wanneer er geen leiding is, heerst er tweedracht en verwarring.
Getrouwd zijn en een gezin hebben terwijl een dergelijke leiding niet bestaat, zou te vergelijken zijn met een poging een ritje te maken in een auto zonder stuur. Of, als de vrouw zou trachten dat gezag als hoofd over te nemen, zou het lijken op de aanwezigheid van twee bestuurders in de auto, die elk met hun eigen stuur hun eigen voorwiel zouden besturen. Er is niet veel verbeeldingskracht voor nodig om in te zien wat een verwarring dat zou geven.
Vooral in onze moderne tijd is er zowel bij mannen als bij vrouwen over deze rol van „hoofd” een vertroebeld en verkeerd begrip ontstaan. Met welke resultaten? Dr. H. Voth van de Menninger-Stichting in Amerika stelde dat dit „vervagen van de rollen van beide seksen in het gezin” een „rampzalig” gevolg heeft. Hij raadde aan: „Wij moeten gaan kijken naar de gezinsstructuur zoals die hier in de oude tijd van de pioniers bestond. De man was het onbetwiste hoofd van het gezin. Hij was sterk. Het gezin kon zich op hem verlaten.”
Toch klagen veel vrouwen dat hun man niet echt de leiding neemt. En dit is waar. Soms ligt de schuld in de eerste plaats bij de man, die zich meer om zijn eigen zelfzuchtige belangen bekommert. In andere gevallen is hij wellicht zelfs lui. Sommigen willen de verantwoordelijkheden die bij hun positie als hoofd horen, niet op zich nemen en staan die zelfs af.
Maar in andere gevallen zou het wel eens de houding van de vrouw kunnen blijken te zijn die het meest tot het probleem bijdraagt. Wanneer een vrouw zich overdreven wil doen gelden en gaat wedijveren om de positie die haar man als hoofd inneemt, zal dat gewoonlijk wrevel bij hem oproepen. Misschien is zijn reactie dat hij zijn vrouw haar gang laat gaan, hoewel hij op vele manieren blijk zal geven van zijn afkeuring.
De wrevel die vrouwen voelen wanneer mannen slechte leiding geven, en de wrevel die mannen voelen wanneer vrouwen de leiding willen overnemen, zijn belangrijke struikelblokken voor huwelijksgeluk. Maar wat kan er worden gedaan om te verzekeren dat de huwelijksregeling werkt zoals was bedoeld, zoals het het beste is voor het huwelijk?
De juiste soort van echtgenoot
Een echtgenoot die een gelukkig huwelijk en een gelukkige vrouw wil hebben, moet de juiste houding ontwikkelen ten opzichte van zijn positie als hoofd. Voor een werkelijk gelukkig huwelijk is juiste leiding onontbeerlijk.
Sommige mannen die niet bekend zijn met Gods wegen, denken dat met hoofd zijn bedoeld wordt dat men de „baas” is een soort „dictator”. Een man die een dergelijke houding aanneemt, begaat een ernstige vergissing. De meeste normale vrouwen zullen er vijandig op reageren.
Het soort van leiderschap dat God van de man verlangt, verschaft hem geen vrijbrief zijn vrouw te onderdrukken of wreed te behandelen of haar tot de positie van „tweederangs burger” te verlagen. God heeft nooit bedoeld dat de man zo’n soort van hoofd zou zijn.
Integendeel, de man krijgt het gebod om te leren vriendelijk te zijn, teder, vol begrip, en actief geïnteresseerd in het welzijn van zijn vrouw. Gods maatstaf is dat „mannen hun vrouw [behoren] lief te hebben als hun eigen lichaam”, met de bereidheid zich voor haar opofferingen te getroosten. — Ef. 5:28.
Tot in welke mate? Merk op dat er staat: „Mannen, blijft uw vrouw liefhebben, evenals ook de Christus de gemeente heeft liefgehad.” Hoever ging Christus hierin? De bijbel antwoordt dat hij „zich voor haar heeft overgeleverd” toen dat noodzakelijk werd. Ja, Jezus gaf een voortreffelijk voorbeeld door zichzelf helemaal te geven aan degenen die hij liefhad. Hij was zelfs bereid voor hen te sterven. — Ef. 5:25.
De juiste soort van echtgenoot zal er bewust moeite voor doen zijn vrouw te laten weten dat hij van haar houdt en dat hij haar bijdrage waardeert. Hij moet dit niet alleen tonen door wat hij voor haar doet, maar ook door wat hij tegen haar zegt. „Aangename woorden zijn een honingraat, zoet voor de ziel en genezing voor de beenderen”, zegt Spreuken 16:24. De vrouw werd geschapen met de emotionele behoefte aan uitingen van genegenheid, uitingen waaruit blijkt dat zij gewenst en nodig is en gewaardeerd wordt. En het is voor een echtgenoot geen teken van onmannelijkheid of zwakheid als hij dat laat blijken.
De man die zijn vrouw door wat hij zegt en doet, laat weten dat hij van haar houdt, zal gewoonlijk een gunstige reactie van haar ontvangen. De meeste vrouwen zullen zijn attente houding beantwoorden door nog meer liefde en een dieper respect voor zo’n echtgenoot te tonen. Zij zullen sneller voor hem klaarstaan. Waarom is dit zo?
Omdat God de vrouw heeft gemaakt om op vriendelijkheid, tederheid en genegenheid te reageren. Hoe meer een man zijn liefde voor zijn vrouw toont, hoe gunstiger zij zal reageren. En het interessante is dat hoe gunstiger zij reageert, hoe eerder de man ermee zal voortgaan haar attenties te bewijzen. Ja, het is een zaak van ’oogsten wat men zaait’.
De bijbelse „blauwdruk” voor het gezinshoofd stelt zelfs: „Gij mannen, blijft insgelijks bij haar wonen overeenkomstig kennis, haar eer toekennend als aan een zwakker vat, het vrouwelijke.” — 1 Petr. 3:7.
Hoe betoont men anderen eer? Door rekening te houden met hun meningen, hun sympathieën en antipathieën. Door aan hen de keus te laten als er geen belangrijke kwestie op het spel staat. Door hen niet te kleineren of in verlegenheid te brengen, noch wanneer men samen is, noch in het bijzijn van anderen. Ja, door zich om hen te bekommeren en dit duidelijk te laten blijken.
Deze consideratie dient zich ook uit te strekken tot het seksuele aspect van het huwelijk. Wanneer de man teder en zorgzaam is, zal hij bemerken dat zijn vrouw gewoonlijk beter reageert. Zij is niet geschapen om gehoor te geven aan een ruwe, veeleisende, zelfzuchtige partner en zij zal haar respect voor zo’n man verliezen.
Wanneer een echtgenoot het juiste soort van hoofd is, zal zijn vrouw zijn gezag als hoofd niet als een last ervaren. Integendeel, zij zal zich bevrijd voelen van het dragen van lasten waarvoor zij niet geschapen is.
Wanneer echtgenotes hun deel bijdragen
Een echtgenote die haar deel doet, kan veel doen om haar man aan te moedigen het juiste soort van hoofd te zijn. Vrouwen die eraan werken om ’aan hun man onderworpen te zijn’, staan vaak verbaasd over de resultaten. — Kol. 3:18; Tit. 2:4, 5.
Hoe kan een vrouw dit doen? Om te beginnen kan zij de bereidheid tonen haar man als het door God aangestelde gezinshoofd te beschouwen. Zij moet het vermijden met hem te wedijveren of voortdurend op hem te vitten. Wanneer er problemen rijzen, kan zij hem om zijn suggesties en leiding vragen. Dan laat zij zien dat zij voor leiding naar hem opziet en zijn meningen waardeert. Wanneer hij fouten maakt, zal zij het willen vermijden hem te kleineren. Wanneer het niet om een belangrijke kwestie gaat, moet zij niet tegen zijn beslissing ingaan. En wanneer hij de bereidheid begint te tonen de leiding op zich te nemen, moet de vrouw haar waardering daarvoor uiten.
Eén vrouw die zo ging handelen, zei: „Ik kan het haast niet geloven. Een paar maanden geleden stonden mijn man en ik op het punt uit elkaar te gaan. Maar nu zijn we net . . . net een stel dat op huwelijksreis is, maar dan nog beter.” Deze enorme verandering werd veroorzaakt door „vrouwelijke onderworpenheid”.
Het tijdschrift Woman’s Day schreef met betrekking tot vrouwelijke onderworpenheid: „Het is een huwelijksfilosofie die duizenden toegewijde aanhangsters heeft gewonnen — vrouwen die zo tevreden zijn over de resultaten” dat zij het niet erg vinden wanneer de man het hoofd is. Zij geven er de voorkeur aan, omdat zij hebben gemerkt dat de man veel meer rekening gaat houden met hun behoeften en meer bereid is concessies ten behoeve van haar te doen.
Meestal had zelfs al een gedeeltelijke poging van de vrouw om te werken aan de vervulling van haar rol een aanzienlijke invloed ten goede op het huwelijk. En hoe meer de vrouw zich aanpast aan de rol die voor haar is weggelegd, hoe beter de resultaten, waarschijnlijk zullen zijn. Een ander gedrag kan alleen maar tot strijd leiden, net alsof men in een straat met eenrichtingsverkeer zou proberen tegen het verkeer in te rijden.
Het hoofd bieden aan onvolmaaktheid
Een andere realiteit waarmee men rekening moet houden, is menselijke onvolmaaktheid. Wij zijn allen geboren met de neiging om fouten te maken. „Wij allen struikelen vele malen”, zegt de bijbel. — Jak. 3:2; Ps. 51:5; Rom. 5:12.
Door deze waarheid vanaf het allereerste begin te aanvaarden, zal de ene huwelijkspartner niet van de ander verlangen wat de ander niet heeft volmaaktheid. Zij zullen daarentegen met elkaars tekortkomingen rekening houden. Daarom verwachten zij geen volmaakt geluk, omdat onvolmaakte mensen dat niet kunnen realiseren. Psycholoog L. Cash schreef in het Canadese tijdschrift Châtelaine:
„Hoewel ik een aanhanger ben van de filosofie dat er grote mogelijkheden in de mens schuilen, moet ik toegeven dat deze filosofie mij kwaad heeft gemaakt. Onopzettelijk hebben we heel wat mensen misleid door hen te doen verwachten dat zij voor 99,44 percent gelukkig kunnen zijn, terwijl in werkelijkheid 70 percent geluk al een heel resultaat is.”
Natuurlijk zullen man en vrouw ernaar willen streven datgene te vermijden wat de ander irriteert. Niettemin zullen de tekortkomingen blijven en soms pijnlijk duidelijk aan het licht treden. Wat moet dan de aanpak zijn? ’Van een mug een olifant maken’? Neen, de bijbelse raad luidt: „Liefde bedekt een menigte van zonden” (1 Petr. 4:8). Liefde blijft geen fouten blootleggen of „oppoetsen”. Liefde zegt feitelijk: ’Oké, jij maakte een fout. Maar die maak ik ook. Dus ik zal de jouwe over het hoofd zien, doe jij dat dan ook met die van mij.’
Wanneer huwelijkspartners niet proberen te doen alsof zij volmaakt of onfeilbaar zijn, zullen zij ook niet proberen iedere discussie te winnen. Iemand kan zogezegd de strijd winnen maar de oorlog verliezen. Men moet zich in het huwelijk ten doel stellen problemen op te lossen, niet discussies te winnen.
Echtparen die bereid zijn fouten toe te geven en ze in alle nederigheid proberen te corrigeren, kunnen een berg extra twistgesprekken en hartzeer vermijden. Zoals een vrouw schreef:
„Ik doe er meer moeite voor dit huwelijk goed te laten functioneren. Ik vermijd het mijn man te irriteren. Ik probeer onzelfzuchtig te zijn en zijn standpunt te begrijpen. Ik ben bereid me te schikken. Het is niet meer belangrijk of ik elke discussie win of mijn zin krijg. We zijn attent voor elkaar.”
De vrijheid om te kiezen
Op deze wijze consideratie betonen is om nog een andere reden van essentieel belang. God heeft ons met een vrije wil geschapen. Dat wil zeggen, hij staat ons toe binnen de grenzen van zijn rechtvaardige wetten en beginselen op vele terreinen zelf onze keuze te maken.
Wij moeten daarom niet verwachten twee personen te kunnen vinden die precies dezelfde opvattingen zullen hebben of van dezelfde dingen wel of niet zullen houden. Door er rekening mee te houden dat er verschillen zijn, raakt men niet teleurgesteld of geïrriteerd, wanneer de ene partner niet precies dezelfde voorkeur heeft als de ander.
De vrouw kan bijvoorbeeld bij de inrichting van het huis een bepaalde smaak hebben die verschilt van die van haar man. Maar aangezien de vrouw over het algemeen meer talenten op dit gebied zal hebben meegekregen geeft een verstandige echtgenoot zijn vrouw op dit terrein veel vrijheid van handelen. Insgelijks is de voorkeur van de man niet altijd gelijk aan die van zijn vrouw. Zij zal daar rekening mee houden, vooral op gebieden waarvoor hij geschikter is, zoals het geven van leiding, het nemen van beslissingen in verband met grote aankopen, of met betrekking tot waar zij zullen wonen en werken.
Maar wat te doen als er verschillen bestaan op gebieden waarop beiden inderdaad het „recht” hebben op hun eigen smaak, zoals bij de keuze van voedsel? Wel, waarom niet de ene dag het ene soort en de volgende dag het andere soort van voedsel geserveerd? Of elke dag van beide soorten iets? Op die manier wordt met de voorkeur van beiden rekening gehouden en wordt individualiteit niet onderdrukt.
Op deze wijze met elkaars gevoelens rekening houden is in overeenstemming met bijbelse beginselen, want „de liefde is geduldig, vriendelijk en niet jaloers. . . . niet . . . egoïstisch” (1 Kor. 13:4, 5, Het Nieuwe Testament in de omgangstaal). Huwelijkspartners moeten daarom de regel volgen „niet alleen uit persoonlijk belang het oog . . . op [hun] eigen zaken [te houden], maar ook uit persoonlijk belang op die van de anderen”. — Fil. 2:4.
Maar er zullen zich in een huwelijk waarschijnlijk wel kwesties voordoen die erg moeilijk zijn op te lossen. Beide partners hebben misschien een zeer uitgesproken mening over een bepaald punt en willen hun zin hebben. Wat moet er gebeuren wanneer alle voornoemde beginselen in praktijk zijn gebracht en de standpunten nog steeds niet tot elkaar zijn gekomen? Dan geldt de bijbelse regel dat ’vrouwen aan hun man onderworpen moeten zijn, in alles’ (Ef. 5:24). Met andere woorden, wanneer een uiteindelijke beslissing genomen moet worden, moet de vrouw die zich aan Gods zienswijze houdt, het aan haar man overlaten die uiteindelijke beslissing te nemen, tenzij hij natuurlijk van haar verlangt Gods wetten te overtreden. Het is waar dat hij een verkeerde beslissing kan nemen. Maar dat kan haar ook overkomen. In ieder geval ligt de verantwoordelijkheid voor dergelijke eindbeslissingen bij hem.
Toch zal een liefdevolle en nederige echtgenote ongetwijfeld vaker wel dan niet bemerken dat haar man aan haar verlangens de voorrang geeft. Dus die keren dat hij van zijn recht gebruik maakt om ten slotte anders te beslissen dan zij zou willen, behoort zij mee te werken.
Krachtige hulpmiddelen
Vaak ligt de werkelijke schuld van huwelijksproblemen bij de frustrerende en onbevredigende wereld waarin wij leven. Wanneer iemand echter weet wat Gods voornemen is, verdwijnen er al heel wat van die frustraties.
De bijbel identificeert juist onze generatie als levend in de „laatste dagen” van dit huidige samenstel, en toont aan dat dit tijdperk, met zijn „kritieke tijden . . . die moeilijk zijn door te komen”, spoedig zal eindigen (2 Tim. 3:1). Dan zal God dit in verval rakende samenstel vervangen door zijn eigen rechtvaardige nieuwe ordening (2 Petr. 3:13). In die nieuwe ordening zullen mensen mogelijkheden tot het verkrijgen van leven en geluk ontvangen waarvan wij nu alleen nog maar kunnen dromen. Ja, „de wereld gaat . . . voorbij en ook haar begeerte, maar wie de wil van God doet, blijft in eeuwigheid”. — 1 Joh. 2:17.
Zoals de bijbel zegt, zullen degenen die deze kennis omtrent de toekomst niet hebben, „mat worden van vrees” vanwege de verslechterende toestanden. Maar zij die versterkt zijn door nauwkeurige kennis over Gods voornemen, ’richten zich rechtop en heffen hun hoofd omhoog, omdat hun bevrijding nabijkomt’ (Luk. 21:25-28). Dit vooruitzicht doet het huwelijk van godvrezende personen enorm verschillen van de huwelijken van personen die dit vooruitzicht niet hebben.
Bovendien kunnen huwelijkspartners die zich voor leiding tot God wenden, nog iets anders verwachten. De bijbel zegt dat God „handelt voor degene die hem blijft verwachten” (Jes. 64:4). Gods machtige werkzame kracht, de kracht die dit ontzagwekkende universum heeft geschapen, zal ten behoeve van zulke personen werkzaam zijn.
Daarom kunnen zij zich in hun huwelijksleven laten helpen door een „kracht die datgene wat normaal is te boven gaat” (2 Kor. 4:7). En wat kan Gods werkzame kracht, of heilige geest, tot stand brengen bij echtparen die zich ervoor openstellen? „De vrucht van de geest . . . is liefde, vreugde, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtaardigheid, zelfbeheersing” (Gal. 5:22, 23). Wat een verbazingwekkende reeks van positieve hoedanigheden, ten gunste van huwelijksgeluk!
U zult dan ook kunnen begrijpen waarom mensen die God als de insteller van het huwelijk erkennen, die zich laten leiden door zijn wetten en beginselen, en die hulp van hem ontvangen, de gelukkigste en bevredigendste huwelijken hebben die in deze tijd mogelijk zijn.
Neen. Het huwelijk gaat niet verdwijnen! Wat gaat verdwijnen, is deze huidige onbevredigende wereld met haar ontaarde ideeën over het, huwelijk. Ervoor in de plaats komt een nieuwe ordening van God. En aangezien God het huwelijk heeft ingesteld, kunnen wij erop vertrouwen dat zijn voornemen met betrekking tot het huwelijk volledig zal worden verwezenlijkt, zowel nu als in die toekomst.
Ten aanzien van het huwelijk staan ons dus twee wegen open. Wij kunnen de ontaarde ideeën van de wereld volgen en daarvan de wrange vruchten plukken. Of wij kunnen de maatstaven van onze Schepper hooghouden en nu reeds de voordelen van een gelukkig huwelijksleven oogsten met het vooruitzicht van zelfs nog meer geluk in de toekomst.
[Inzet op blz. 19]
Doet u uw deel om uw huwelijk gelukkig te maken?
[Illustratie op blz. 21]
Ja, het huwelijk kan standhouden en gelukkig zijn wanneer men . . .
. . . Gods blauwdruk voor het huwelijk respecteert
. . . zijn eigen rol aanvaardt
. . . samenwerkt en niet wedijvert
. . . rekening houdt met onvolmaaktheden
. . . ruimte laat voor eigen keuze
. . . verenigd is in dezelfde toekomsthoop