Waarom is het zo moeilijk aan de kost te komen?
VINDT u dat het moeilijker is geworden om aan de kost te komen? De meeste mensen hebben gemerkt dat dit zo is. Het geld is niet meer zoveel waard als vroeger. Huisvrouwen merken dat bijna alles in de winkels meer kost.
De oorzaak van het probleem is inflatie — dat wil zeggen, voortdurend stijgende prijzen. Dit is nu reeds vele decennia het patroon. En in 1974 was de inflatiegraad over de gehele wereld hoger dan ooit tevoren. Als gevolg van de inflatie moet u steeds meer geld neertellen om dezelfde dingen te kunnen kopen.
De situatie was vorig jaar vooral zorgwekkend doordat de prijzen veel sneller stegen dan de lonen. En in het geval van sommige mensen stegen de lonen erg weinig of in het geheel niet. Dit betekende dat bijna iedereen aan het einde van het jaar een beetje armer was geworden.
Voor anderen is het probleem echter veel ernstiger. De New York Times berichtte: „Hoe ernstig de inflatie van voedselprijzen in de Verenigde Staten ook is geweest, ze is nog matig vergeleken bij die in vele andere landen waar de prijzen in de afgelopen maanden zijn verdubbeld of verdrievoudigd. Voor veel arme mensen overtreft de prijs van een enkele maaltijd thans een daginkomen.” — (Wij cursiveren)
Deze toestand vormt een treffende vervulling van de bijbelse profetieën betreffende onze tijd, zoals de profetie waarin werd voorzegd: „Een heel dagloon voor een brood” (Openb. 6:6, Weymouth). Er was geprofeteerd dat hoge prijzen, voedseltekorten, epidemieën, wereldoorlogen en andere ongekende moeilijkheden in onze generatie het gevolg zouden zijn van de activiteit van de ’apocalyptische ruiters’ en onze tijd als de voorzegde „laatste dagen” zouden identificeren. — Openb. hoofdst. 6; 2 Tim. 3:1-5.
WAAROM ZIJN DE PRIJZEN GESTEGEN?
Welke huidige factoren hebben deze enorme stijging in prijzen veroorzaakt? Er kunnen verscheidene factoren worden aangewezen, onder andere een tekort aan voedsel en diverse grondstoffen. Ook heeft de bevolkings-„explosie” steeds meer druk uitgeoefend op alle verbruiksartikelen. Verder was er de enorme stijging in olieprijzen in de afgelopen twee jaar.
Een meer fundamentele reden voor de inflatie gedurende zoveel decennia is echter dat te veel natiën en volken boven hun inkomen leven. Dit geldt vooral voor de meer „ontwikkelde” industriële landen. Reeds jaren achtereen geven de meeste regeringen en bedrijven en vele afzonderlijke personen veel meer geld uit dan ze verdienen. Aldus geraken ze steeds dieper in de schuld. In de afgelopen paar jaar is deze schuldenlast sneller toegenomen. Op het ogenblik is de staatsschuld en de particuliere schuld in de meeste natiën hoger dan ooit tevoren.
Zulke leningen en uitgaven stimuleren een grotere vraag naar goederen en diensten dan normaal. Maar wanneer de geldvoorraad sneller toeneemt dan de beschikbare goederen en diensten, stijgen de prijzen. Dan verlangen de arbeiders hogere lonen om de stijgende prijzen te kunnen betalen. Aldus wordt er een vicieuze cirkel geschapen en wordt er een inflatoire „psychologie” opgebouwd die erg moeilijk te stoppen is wanneer er geen drastische maatregelen worden getroffen.
WAT STEEKT ERACHTER?
Wat steekt er eigenlijk achter deze kwestie van lenen en uitgeven? In de meeste gevallen is dit zelfzucht, er niet tevreden mee zijn binnen zijn inkomen te leven. Het is het verlangen naar meer dan men werkelijk nodig heeft of zich kan veroorloven.
Indien iemands inkomen (en dit geldt ook voor een natie) hem dus niet toestaat de dingen te kopen die hij graag zou willen hebben, steekt hij zich vaak in de schuld. Maar er komt altijd een dag van afrekening. Schulden moeten worden terugbetaald of men gaat failliet. En dit gebeurt thans meer dan eens, niet alleen met afzonderlijke personen, maar ook met bedrijven en banken. Ja, hele natiën staan thans op de rand van faillissement!
Stijgende schulden hebben veel narigheid, slapeloze nachten, dubbele betrekkingen, gekibbel tussen echtgenoten en zelfs uiteengevallen gezinnen tot gevolg gehad. Er valt niet te ontkomen aan de in de bijbel opgetekende waarheid dat „de liefde voor geld . . . een wortel van allerlei schadelijke dingen” is en dat velen zich als gevolg daarvan „overal met vele pijnen doorboord” hebben. — 1 Tim. 6:10.
Hoewel er verscheidene oorzaken voor inflatie aan te wijzen zijn, is een van de meest fundamentele oorzaken dus dat men boven zijn inkomen leeft. De New York Times merkte over deze oorzaak op:
„De Times van Londen bevatte onlangs een artikel van de hand van Christopher Derrick over ’het morele probleem van inflatie’.
’Wat is inflatie eigenlijk?’ vroeg hij. ’Het is het woord van de econoom voor overconsumptie, voor leven boven iemands inkomen, voor meer uit de pot nemen dan men erin stopt.’
’Het feit doet zich voor dat wij allen . . . een zeer fantastische en irreële opvatting omtrent de levensstandaard waarop wij recht hebben, als iets vanzelfsprekends zijn gaan beschouwen.’”
WAT KUNT U ERAAN DOEN?
U kunt er weinig aan doen de wereldomvattende inflatie een halt toe te roepen. U kunt geen toezicht uitoefenen op tekorten of op de prijsstijgingen van producenten. Er zijn echter wel enkele dingen die u kunt doen om uw gezin te helpen aan het probleem het hoofd te bieden. De bijbel heeft lang geleden niet alleen op zulke mogelijkheden gewezen, maar geeft ons ook de aansporing er gebruik van te maken.
Om met inflatie te kunnen leven, moet u een bijzonder realistische kijk hebben op wat u met het geld dat u verdient, kunt doen. Concentreer u op de dingen die u nodig hebt in plaats van op de dingen die u graag zou willen hebben maar u in werkelijkheid niet kunt veroorloven. Lees in dit verband de woorden van de geïnspireerde apostel in 1 Timótheüs 6:6-8.
In tijden van nood moeten er noodmaatregelen worden getroffen. En wij leven thans in een tijd van nood. Het is een tijd om opnieuw na te gaan hoe het er met uw geldmiddelen voorstaat, een tijd om er met uw gezinsleden voor te gaan zitten ten einde uw inkomen te vergelijken met uw uitgaven en vervolgens te bespreken hoe u uw uitgaven kunt beknotten.
Een onmiddellijke stap die veel mensen kunnen doen, is niets aan hun schulden toe te voegen, tenzij het een noodgeval betreft. Wanneer men voortdurend schulden maakt, blijft men in financieel opzicht „in de klem” zitten. En wanneer het ongeluk toeslaat en de lener zijn betalingen niet kan voldoen, zal de uitlener het gekochte artikel weghalen. De lener verliest dan ook nog het geld dat hij reeds heeft betaald.
De geïnspireerde raad van Spreuken 22:26, 27 is thans nog even praktisch als altijd: „Kom niet terecht . . . onder hen die borg worden voor leningen. Indien gij niets hebt om te betalen, waarom zou hij uw bed onder u wegnemen?” Hoewel dit in de eerste plaats betrekking heeft op iemand die een lening medeondertekent, is het beginsel nog altijd van toepassing op iemand die leent maar niet in staat is terug te betalen.
Ook al komt iemand die leent zijn verplichting tot terugbetalen geregeld na, is de rente die thans gevraagd wordt gewoonlijk zo hoog dat hij uiteindelijk veel meer voor het voorwerp betaalt dan het in werkelijkheid kost. Het komt er gewoon op neer dat men geld weggooit. Door zoveel aan geldschieters te betalen, is „wie leent, . . . een knecht van de man die uitleent”. — Spr. 22:7.
Geen schulden maken, kan inderdaad betekenen dat u niet altijd de mooie dingen kunt kopen die u graag zou willen hebben. Maar is dat niet beter dan u lasten op de hals te halen die gemakkelijk tot grotere problemen kunnen uitgroeien?
Met het oog op de huidige hoge prijzen en onstabiele economische omstandigheden is het beslist heel nuttig niet zulke hoge eisen te stellen en de strik van het materialisme te vermijden. „Beter is een stuk droog brood en rust daarbij, dan een huis vol slachtoffers met ruzie.” — Spr. 17:1.
Welke andere onmiddellijke stappen kunnen er worden gedaan ten einde de problemen om aan de kost te komen, te verminderen? Zou u eens enkele terreinen willen onderzoeken waarop u geld kunt uitsparen terwijl het u tegelijkertijd ook nog in andere opzichten goed zal doen?
INKRIMPING VAN ONBELANGRIJKE DINGEN
Eén terrein waarop veel geld kan worden uitgespaard, is het terrein van de ontspanning of het amusement. Velen zijn thans van mening dat zij zich alleen maar kunnen ontspannen wanneer zij geld uitgeven om naar de bioscoop, toneelopvoeringen of sportgebeurtenissen te gaan of wanneer zij in een restaurant gaan eten. Toch hadden de meeste gezinnen vroeger geen geld voor zulke dingen, terwijl de meeste vormen van ontspanning van thans toch al niet voor de gemiddelde persoon beschikbaar waren.
Zulke vormen van ontspanning kunnen, zelfs als men er op ongeregelde basis gebruik van maakt, thans erg kostbaar zijn. Er kunnen honderden guldens uitgespaard worden wanneer men andere ontspanning zoekt, zoals binnen de gezinskring of met vrienden. Uitjes en bezoeken aan interessante plaatsen kunnen aangenaam en betrekkelijk goedkoop zijn. Spelletjes doen met de kinderen of met volwassenen, kan een verfrissende onderbreking zijn wanneer men overdag aan allerlei druk heeft blootgestaan. Wanneer men met vrienden samenkomt, zonder veel geld aan voedsel of drank uit te geven, kan dit aangenaam zijn. Ja, wanneer gezinnen zich erop concentreren manieren te vinden om zich te vermaken zonder veel geld uit te geven, zijn zij vaak verbaasd over de goede resultaten.
Een vergeten vorm van ontspanning voor de meeste mensen, waar echter steeds meer gezinnen van gaan genieten, is het gezamenlijk lezen van goede boeken en tijdschriften. Om de beurt voorlezen en commentaar geven op wat wordt gezegd, is zowel stimulerend als onderwijzend.
Ook kan men veel geld uitsparen door met slechte gewoonten te breken. Veel mensen besteden elk jaar grote sommen gelds aan de tabaksgewoonte — roken. Zoals de bijbel echter te kennen geeft — hetgeen door de medische wetenschap is bevestigd — is roken een „verontreiniging van vlees” (2 Kor. 7:1). Deze gewoonte is zowel kostbaar als schadelijk. Het heeft beslist zin om met zo iets schadelijks te breken, niet waar? Ook kan het overmatig gebruik van alcoholische dranken erg kostbaar zijn, zowel voor iemands portemonnaie als voor zijn gezondheid. Hoewel Gods Woord het drinken van alcoholische dranken niet veroordeelt, maant het wel tot matigheid aan (Spr. 23:29, 30). De prijs van zulke dranken is thans erg hoog, dus door hierop te bezuinigen, zal men zowel zijn geld als misschien zijn gezondheid sparen. De bijbelse raad werd onlangs in een krant voor Amerikaanse mijnwerkers weergegeven, waarin de volgende suggesties voor bezuiniging werden gedaan: „Indien u van drinken houdt en dit te vaak doet, drink dan minder. Indien u rookt, is het een goede tijd ermee op te houden.”
Veel mensen die nog nooit eerder gegokt hebben, zijn hier nu mee begonnen. Zij denken op deze wijze gemakkelijk aan geld te komen. Anderen gokken om ’hun zorgen te vergeten’. Het is zoals in een Japanse krant werd opgemerkt: „Ik zie de mensen thans gokken om hun zorgen te vergeten. Zij hebben wegens de inflatie niet de hoop een huis te kunnen kopen. Zij kunnen geen plannen maken voor de toekomst, en daarom leven zij voor het heden.” Toch zal de overweldigende meerderheid van de gokkers moeten verliezen! Verliezen is bij het gokken ingecalculeerd, omdat het „huis” altijd winst maakt. Lijkt dit een goede manier om aan moeilijkheden te ontkomen? Integendeel, ze worden er gewoonlijk alleen maar door vergroot. — 1 Tim. 6:9.
Er zou vanzelfsprekend nog veel meer gezegd kunnen worden over nog andere manieren waarop men geld kan uitsparen, zoals door goedkoper voedsel te kopen, terwijl men interessanter manieren tracht te vinden om het te bereiden. Sommigen leggen tuinen aan waar grond beschikbaar is. Huisvrouwen kunnen veel geld uitsparen door zelf te leren naaien en door zich niet al te veel zorgen te maken over de nieuwste mode. Door zich minder zorgen te maken over zulke onbelangrijke dingen, zouden zowel vrouwen als mannen kleding vaak veel langer kunnen dragen dan zij nu doen.
WAT DE TOEKOMST ZAL BRENGEN
Zal er ooit een eind aan inflatie komen? Zullen de economische problemen van de huidige wereld worden opgelost? Wereldleiders zullen vanzelfsprekend voor enige verbetering kunnen zorgen wanneer zij hier ijverig moeite voor doen. Terzelfder tijd is de situatie echter zoals in New York Magazine wordt beschreven:
„Het schijnt alsof dit land en de rest van de geïndustrialiseerde wereld op de rand van bankroet en depressie schommelt.
Wij zijn te ver gegaan. Wij hebben te veel van de toekomst geleend in een poging aan onze enorme verwachtingen het hoofd te bieden.”
Hoewel menselijke waarnemers slechts gissingen kunnen maken met betrekking tot de toekomst, is er een werkelijke betrouwbare inlichtingenbron die ons kan zeggen wat de toekomst zal brengen. Die gids met betrekking tot de toekomst is Gods Woord de bijbel. De erin opgetekende profetieën voor onze tijd zijn reeds treffend nauwkeurig gebleken; en dit zal ook het geval blijken te zijn met de erin opgetekende profetieën omtrent de toekomst. — 2 Petr. 1:20, 21.
Gods profetische Woord onthult dat de mensheid in het algemeen binnenkort zal ’oogsten wat ze heeft gezaaid’ (Gal. 6:7). Het gehele huidige zelfzuchtige stelsel van economisch, politiek en religieus bestuur staat op het punt in de grootste tijd van moeilijkheden terecht te komen die de geschiedenis ooit heeft gekend. Jezus heeft dit voor de nabije toekomst voorzegd met de woorden: „Er zal dan zulk een grote verdrukking zijn als er sedert het begin der wereld tot nu toe niet is voorgekomen, en ook niet meer zal voorkomen.” — Matth. 24:21.
Die „grote verdrukking” zal een eind maken aan dit samenstel van dingen doordat het door God wordt afgesneden. Degenen die hun vertrouwen hebben gesteld in menselijke plannen en in de macht van het geld, zullen zonder mankeren teleurgesteld worden, en wel volgens het beginsel in Spreuken 11:4: „Waardevolle dingen zullen niet baten op de dag der verbolgenheid, maar rechtváárdigheid zal van de dood bevrijden.”
Na deze komende tijd van benauwdheid zal Gods nieuwe ordening het meest vreedzame en vruchtbare tijdperk inluiden dat mensen ooit hebben meegemaakt. Onder het bestuur van één regering door God, zijn hemelse koninkrijk, zullen mensen op aarde zich nooit meer zorgen hoeven te maken over hoge prijzen of tekorten. „Een feestmaal . . . van schotels rijk aan olie” zal de toekomst brengen, en niet slechts voor degenen die veel geld hebben, maar voor de gehele dan levende mensheid. — Jes. 25:6; Ps. 72:16; Matth. 6:9,10.
[Grafiek op blz. 197]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
PRIJSSTIJGINGEN IN ÉÉN JAAR
VERENIGDE STATEN
FRANKRIJK
GROOT-BRITTANNIË
MALAYSIA
ITALIË
JAPAN
MEXICO
BRAZILIË
INDIA
Percent 0 5 10 15 20 25 30
[Illustratie op blz. 196]
DE BIJBEL HEEFT VOORZEGD: „Een heel dagloon voor een brood.” — Openb. 6:6, Weymouth.