Hier is een officiële verklaring, gedaan door de aartsbisschoppen van Canterbury en York, de bisschoppen van vijfendertig Engelse diocesen, de moderator van de Kerk van Schotland, en officiële vertegenwoordigers van alle Vrije Kerken in Engeland:

„Wij zijn ervan overtuigd:

(1) Dat God de natiën van de wereld er momenteel toe oproept als één familie te leren leven;

(2) Dat het instrument voor internationale samenwerking waarin door de Volkenbond wordt voorzien, . . . het beste beschikbare middel verschaft om door het toepassen van de beginselen van Christus’ Evangelie een eind te maken aan oorlog, recht te verschaffen en vrede te organiseren.”

Voorafgaand aan het bovenstaande gaf de Federale Raad van Kerken van Christus in Amerika in december 1918 een verklaring uit waarin onder andere stond: „Als christenen dringen wij erop aan op de komende Vredesconferentie een Bond van vrije naties op te richten. Zulk een Bond is niet slechts een politiek redmiddel, doch veeleer de politieke uitdrukking van het koninkrijk Gods op aarde.” (Wij cursiveren.) Vervolgens werd verklaard: „De Kerk heeft veel te geven en veel te winnen. Ze kan er een sterke bekrachtiging aan geven door de nieuwe internationale orde iets van de profetische heerlijkheid van Gods koninkrijk te schenken. . . . De Volkenbond is in het Evangelie geworteld.”

Als de Volkenbond werkelijk „in het Evangelie geworteld” was, en werkelijk een „uitdrukking van het koninkrijk Gods op aarde”, dan zou het lot van de Bond dat Evangelie en dat Koninkrijk niet bepaald in een gunstig licht stellen. Was Wilson aanmatigend door te geloven dat hij Gods instrument was voor de totstandbrenging van internationale vrede tussen de natiën? En een zelfs nog fundamentelere vraag, Genoot de Volkenbond werkelijk Gods steun?

Een visioen verworpen

„DE VOLKENBOND bestaat, maar wat zal hij blijken te zijn? Is het wat wij ervan verwachten of blijkt hij bedrog te zijn?” Die vraag werd opgeworpen door de Brit Lord Robert Cecil, voorzitter van het Uitvoerende Comité van de Volkenbond. Ja, hoewel vele mensen ertoe werden gebracht te geloven dat de Bond vrede zou garanderen, uitten anderen ernstige twijfels.

De bekende Engelse schrijver Jerome K. Jerome schreef: „De Volkenbond is als een doodgeboren kind ter wereld gekomen. . . . Zij die ervoor verantwoordelijk zijn . . . nodigen ons uit voor de doop. . . . Zij hoopten op een nieuwe Messias. Zij schijnen zichzelf te hebben wijsgemaakt dat zij het kind door veel geschreeuw en door zich veel ter aarde te buigen uit de doden kunnen opwekken.” De Londense Standard verklaarde: „Een Volkenbond waarin niemand gelooft, maar waaraan door iedereen lippendienst wordt bewezen, is eenvoudig een schijnvertoning, en een zeer gevaarlijke schijnvertoning.”

Een afwijkende stem

Aan de andere kant hebben wij gezien hoe de geestelijkheid de Bond verwelkomde. Maar te midden van alle loftuitingen van de zijde