Ouders, beleef vreugde aan uw kinderen
„Uw vader en uw moeder zullen zich verheugen.” — SPREUKEN 23:25.
1. Waardoor zullen ouders vreugde aan hun kinderen beleven?
WAT is het prachtig een jong boompje te zien opgroeien tot een statige boom die een lust is voor het oog en schaduw biedt — vooral als u de boom geplant en verzorgd hebt! Evenzo beleven ouders die zorg aan hun kinderen besteden en hen zien opgroeien tot rijpe dienstknechten van God veel vreugde aan hen, zoals de bijbelse spreuk zegt: „De vader van een rechtvaardige zal zonder mankeren blij zijn; wie vader wordt van een wijze, zal zich ook over hem verheugen. Uw vader en uw moeder zullen zich verheugen, en zij die u gebaard heeft, zal blij zijn.” — Spreuken 23:24, 25.
2, 3. (a) Hoe kunnen ouders droefheid en bittere ervaringen vermijden? (b) Wat hebben zowel jonge boompjes als kinderen nodig om een bron van vreugde te worden?
2 Toch wordt een kind niet automatisch ’rechtvaardig’ en ’wijs’. Het vergt heel wat krachtsinspanning om ervoor te zorgen dat jongeren geen bron van „droefheid” en „bitterheid” worden, evenals het moeite kan kosten een jong boompje op te kweken tot een statige boom (Spreuken 17:21, 25). Steunpalen bijvoorbeeld kunnen een jong boompje leiden om recht en sterk te worden. Geregeld van water voorzien is onontbeerlijk, en een jong boompje moet misschien tegen ongedierte beschermd worden. Ten slotte draagt snoeien ertoe bij dat hij tot een prachtige boom uitgroeit.
3 Gods Woord onthult dat kinderen dingen nodig hebben als godvruchtige opleiding, flinke hoeveelheden waarheidswater uit de bijbel, bescherming tegen morele verdorvenheid en liefdevol streng onderricht om onwenselijke trekken weg te snoeien. Teneinde in deze behoeften te voorzien, worden vooral vaders ertoe aangespoord om hun kinderen „in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah” groot te brengen (Efeziërs 6:4). Wat houdt dit in?
Nadruk op Jehovah’s woorden
4. Welke verantwoordelijkheid hebben ouders tegenover hun kinderen, en wat wordt er vereist voordat zij zich daarvan kunnen kwijten?
4 De uitdrukking „ernstige vermaning van Jehovah” betekent onze denkwijze naar Jehovah’s wil te schikken. Ouders moeten hun kinderen derhalve inprenten hoe Jehovah over de dingen denkt. En zij moeten ook Gods voorbeeld navolgen door op meedogende wijze streng onderricht of corrigerende opleiding te verschaffen (Psalm 103:10, 11; Spreuken 3:11, 12). Maar voordat ouders dit kunnen doen, moeten zij zelf Jehovah’s woorden in zich opnemen, zoals Gods profeet Mozes de Israëlieten uit de oudheid vermaande: „Deze woorden [van Jehovah] die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn.” — Deuteronomium 6:6.
5. Wanneer en op welke wijze moesten Israëlitische ouders hun kinderen onderrichten, en wat betekent „inscherpen”?
5 Geregelde studie van de bijbel, meditatie en gebed rusten ouders toe om datgene te doen wat Mozes vervolgens gebood: „Gij moet . . . uw zoon [Jehovah’s woorden] inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.” Het Hebreeuwse woord dat met „inscherpen” is vertaald, betekent „herhalen”, „steeds weer opnieuw zeggen”, „duidelijk inprenten”. Merk op hoe Mozes verder de noodzaak beklemtoonde om Jehovah’s woorden steeds voor ogen te houden: „Gij moet ze als een teken op uw hand binden, en ze moeten tot een voorhoofdsband tussen uw ogen dienen; en gij moet ze op de deurposten van uw huis en op uw poorten schrijven.” Het is duidelijk dat Jehovah van ouders verlangt dat zij hun kinderen geregelde, liefdevolle aandacht geven! — Deuteronomium 6:7-9.
6. Wat moesten ouders hun kinderen inscherpen, en welk voordeel wierp dit af?
6 Wat zijn „deze woorden” van Jehovah die ouders hun kinderen moesten inscherpen? Mozes had zojuist herhaald wat gewoonlijk de Tien Geboden wordt genoemd, met inbegrip van de geboden om niet te moorden, geen overspel te plegen, niet te stelen, geen vals getuigenis af te leggen en niet te begeren. Het waren vooral zulke morele vereisten, alsook het gebod om „Jehovah, uw God, lief [te] hebben met geheel uw hart en geheel uw ziel en geheel uw levenskracht”, die Israëlitische ouders hun kinderen moesten inscherpen (Deuteronomium 5:6-21; 6:1-5). Bent u het er niet mee eens dat dit het soort van onderwijs is dat kinderen in deze tijd nodig hebben?
7. (a) Waarmee werden kinderen in de bijbel vergeleken? (b) Wat zullen wij nu onderzoeken?
7 Tot de Israëlitische vader werd gezegd: „Uw vrouw zal zijn als een vruchtdragende wijnstok in de binnenste vertrekken van uw huis. Uw zonen zullen zijn als olijfboomstekken rondom uw tafel” (Psalm 128:3). Maar willen ouders vreugde aan hun „jonge boompjes” beleven en geen droefheid, dan moeten zij elke dag persoonlijke belangstelling voor hun kinderen aan de dag leggen (Spreuken 10:1; 13:24; 29:15, 17). Laten wij eens onderzoeken wat ouders kunnen doen om hun kinderen zodanig op te leiden, geestelijk gesproken van water te voorzien, te beschermen en op liefdevolle wijze streng te onderrichten dat zij ware vreugde aan hen zullen beleven.
Van kindsbeen af opleiden
8. (a) Wie dienden als steunpalen voor Timotheüs? (b) Wanneer begon de opleiding, en met welk resultaat?
8 Beschouw Timotheüs eens, die als het ware geschraagd werd door twee stevig ingeplante steunpalen — zijn moeder en zijn grootmoeder. Aangezien Timotheüs’ vader een Griek was en kennelijk een ongelovige, waren het zijn joodse moeder, Eunice, en haar moeder, Loïs, die de jongen ’van kindsbeen af in de heilige geschriften’ opleidden (2 Timotheüs 1:5; 3:15; Handelingen 16:1). Hun ijver in het onderwijzen van Timotheüs — zelfs toen hij een baby was — omtrent de „wonderbare dingen die [Jehovah] heeft gedaan”, werd rijkelijk beloond (Psalm 78:1, 3, 4). Timotheüs werd een zendeling in verre landen terwijl hij misschien nog maar een tiener was, en hij speelde een voorname rol in het versterken van vroege christelijke gemeenten. — Handelingen 16:2-5; 1 Korinthiërs 4:17; Filippenzen 2:19-23.
9. Hoe kunnen jongeren leren de strikken van het materialisme te vermijden?
9 Ouders, wat voor steunpaal bent u? Wilt u bijvoorbeeld dat uw kinderen een evenwichtige kijk op materiële dingen ontwikkelen? Dan dient u het juiste voorbeeld te geven door niet uit te zijn op alle nieuwste snufjes of andere dingen die u niet echt nodig hebt. Als u het verkiest materiële voordelen na te jagen, wees dan niet verbaasd wanneer uw kinderen uw voorbeeld navolgen (Mattheüs 6:24; 1 Timotheüs 6:9, 10). Ja, als de steunpalen niet rechtop staan, hoe kan dan het jonge boompje recht omhooggroeien?
10. Wiens leiding dienen ouders altijd te zoeken, en wat dient hun instelling te zijn?
10 Ouders die vreugde aan hun kinderen beleven, zullen constant goddelijke hulp zoeken om hen op te leiden en altijd in aanmerking nemen wat geestelijk gesproken in het beste belang van hun kinderen is. Een moeder van vier kinderen vertelde: „Zelfs nog voordat onze kinderen geboren werden, baden wij geregeld tot Jehovah om ons te helpen goede ouders te zijn, geleid te worden door zijn Woord en het in ons leven toe te passen.” Zij voegde eraan toe: „’Jehovah komt op de eerste plaats’ was niet slechts een loos gezegde, maar de manier waarop wij leefden.” — Rechters 13:8.
Geregeld „water” verschaffen
11. Wat hebben zowel jonge boompjes als kinderen nodig om te kunnen groeien?
11 Vooral jonge boompjes hebben een constante watertoevoer nodig, zoals blijkt uit het feit dat bomen het langs een rivier goed doen. (Vergelijk Openbaring 22:1, 2.) Ook kleine kinderen zullen geestelijk gedijen als zij geregeld waarheidswater uit de bijbel krijgen. Maar ouders dienen in overweging te nemen hoe lang hun kind zijn aandacht bij de stof kan houden. Misschien zouden frequente kortere studieperiodes doeltreffender zijn dan een paar langere. Bagatelliseer de waarde van zulke kortere studieperiodes niet. Dat ouders en kinderen samen tijd doorbrengen, is uiterst belangrijk om een nauwe band tussen hen te scheppen, een gehechtheid waartoe herhaaldelijk in de Schrift wordt aangemoedigd. — Deuteronomium 6:6-9; 11:18-21; Spreuken 22:6.
12. Welke waarde heeft het om met de kleintjes te bidden?
12 Een van de studieperiodes met de kleintjes kan aan het einde van de dag worden gehouden. Eén jongere herinnert zich: „Mijn ouders kwamen ’s avonds altijd aan het voeteneinde van ons bed zitten en luisterden terwijl wij onze gebedjes deden.” Over de waarde hiervan zei een ander meisje: „Daardoor heb ik de gewoonte ontwikkeld om elke avond voor het slapengaan tot Jehovah te bidden.” Wanneer kinderen dagelijks horen dat hun ouders over Jehovah spreken en tot hem bidden, wordt hij een werkelijke persoon voor hen. Eén jonge man zei: „Ik kon mijn ogen in gebed tot Jehovah sluiten en werkelijk een soort grootvader zien. Mijn ouders hielpen mij in te zien dat Jehovah een rol speelt bij alles wat wij doen en zeggen.”
13. Wat kunnen geregelde onderwijsperiodes omvatten?
13 Om de kleintjes te helpen het waarheidswater uit de bijbel in zich op te nemen, kunnen ouders veel praktische dingen in de geregelde onderwijsperiodes inlassen. De ouders van twee jonge tieners zeiden: „Beide kinderen werden reeds vanaf de eerste paar weken van hun leven getraind om stil te zitten in de Koninkrijkszaal.” Een vader beschreef wat zijn gezin deed: „Wij schreven alle bijbelboeken op kleine kaarten en probeerden ze bij toerbeurt op volgorde te leggen. De kinderen keken daar altijd naar uit.” Veel gezinnen lassen voor of na de maaltijd een korte onderwijsperiode in. Eén vader zei: „Het avondeten is voor ons een geschikte tijd om de dagtekst te bespreken.”
14. (a) Aan welke geestelijk lonende activiteiten kunnen de kleintjes een aandeel hebben? (b) Welk leervermogen hebben kinderen?
14 De kleintjes vinden het ook fijn om naar de levendige bijbelse verslagen uit Mijn boek met bijbelverhalen te luisteren.a „Toen de kinderen nog klein waren,” merkte een echtpaar op, „werd er gewoonlijk een les uit het Bijbelverhalen-boek doorgenomen, en vervolgens trokken de kinderen kostuums aan en voerden de onderdelen in de vorm van een minidrama op. Zij vonden dit prachtig en drongen er vaak op aan om meer dan één verhaal per studie te doen.” Onderschat het leervermogen van uw kind niet! Vierjarigen hebben hele hoofdstukken van het Bijbelverhalen-boek uit het hoofd geleerd en hebben zelfs geleerd de bijbel te lezen! Eén jongere herinnert zich dat toen zij ongeveer drie en een half jaar was, zij telkens weer de uitdrukking „rechterlijke beslissingen” verkeerd uitsprak, maar dat haar vader haar aanmoedigde te blijven oefenen.
15. Wat kan er zoal met kinderen besproken worden, en waaruit blijkt dat zulke besprekingen nuttig zijn?
15 Studieperiodes met uw kleintjes kunnen ook worden gebruikt om hen erop voor te bereiden het waarheidswater met anderen te delen, zoals door op vergaderingen commentaar te geven (Hebreeën 10:24, 25). „Tijdens onze oefenperiodes moest ik altijd met mijn eigen woorden commentaar geven”, herinnert één jongere zich. „Ik mocht niet gewoon iets lezen zonder het te begrijpen.” Bovendien kunnen kinderen opgeleid worden om een zinvol aandeel aan de velddienst te hebben. Een vrouw die door godvrezende ouders werd opgevoed, zet uiteen: „Wij waren nooit meelopers, die onze ouders enkel vergezelden in hun werk. Wij wisten dat wij er een aandeel aan hadden, al was het maar om aan te bellen en een strooibiljet achter te laten. Door ons van tevoren zorgvuldig op de activiteiten van elk weekend voor te bereiden, wisten wij wat wij moesten zeggen. Wij vroegen ons bij het opstaan op zaterdagmorgen nooit af of wij in de dienst zouden gaan. Wij wisten dat wij zouden gaan.”
16. Waarom is regelmaat voor een gezinsstudie met kinderen belangrijk?
16 De noodzaak om de kleintjes op regelmatige basis waarheidswater uit de bijbel te verschaffen, kan niet genoeg worden beklemtoond, en dit betekent dat een wekelijkse gezinsbijbelstudie uiterst belangrijk is. Een vader van twee kinderen stelt dat „een belangrijke factor waardoor kinderen geïrriteerd worden, is dat zij niet weten waar zij aan toe zijn” (Efeziërs 6:4). Hij zei: „Mijn vrouw en ik kozen een dag en een tijd uit en leidden de gezinsstudie getrouw volgens dat schema. Het duurde niet lang of de kinderen verwachtten de studie op dat tijdstip.” Al zulke van kindsbeen af verschafte opleiding is belangrijk en in overeenstemming met de aloude waarheid: ’Men moet de boom buigen als hij jong is.’
17. Wat is net zo belangrijk als de kleintjes bijbelse waarheden bij te brengen?
17 Het is belangrijk de kleintjes bijbelse waarheden bij te brengen, maar het ouderlijk voorbeeld is van net zo groot gewicht. Zien uw kinderen dat u studeert, geregeld de vergaderingen bijwoont, aan de velddienst deelneemt, ja, behagen schept in het doen van Jehovah’s wil? (Psalm 40:8) Dit is uitermate belangrijk. Veelbetekenend is wat een dochter zei over haar moeder, die de tegenstand van haar man had verduurd en zes kinderen had grootgebracht die getrouwe Getuigen waren geworden: „Wat de meeste indruk op ons maakte, was Moeders eigen voorbeeld — het zei meer dan woorden.”
De kleintjes bescherming bieden
18. (a) Hoe kunnen ouders kinderen de bescherming bieden die zij nodig hebben? (b) Wat voor onderricht omtrent de voortplantingsorganen kregen de kleintjes in Israël?
18 Zoals jonge boompjes vaak tegen schadelijk ongedierte beschermd moeten worden, moeten de kleintjes in dit verdorven samenstel van dingen tegen „goddeloze mensen” beschermd worden (2 Timotheüs 3:1-5, 13). Hoe kunnen ouders deze bescherming bieden? Door hen te helpen goddelijke wijsheid te verwerven! (Prediker 7:12) Jehovah gebood de Israëlieten — met inbegrip van hun „kleinen” — te luisteren naar het voorlezen van zijn Wet, waarin ook duidelijk werd uiteengezet wat juist en onjuist seksueel gedrag was (Deuteronomium 31:12; Leviticus 18:6-24). Herhaaldelijk worden de voortplantingsorganen bij name genoemd, met inbegrip van „teelballen” en „geslachtsorgaan” (Leviticus 15:1-3, 16; 21:20; 22:24; Numeri 25:8; Deuteronomium 23:10). Wegens de extreme verdorvenheid van de huidige wereld moeten de kleintjes weten wat het juiste en onjuiste gebruik van zulke lichaamsdelen is, die inbegrepen zijn bij de schepping die God „zeer goed” noemde. — Genesis 1:31; 1 Korinthiërs 12:21-24.
19. Welk passend onderricht dient de kleintjes te worden gegeven omtrent hun geslachtsdelen?
19 In het ideale geval dienen beide ouders samen, of dient elke volwassen voogd, het kind te vertellen wat zijn geslachtsdelen zijn. Vervolgens dienen zij uiteen te zetten dat het niemand anders toegestaan mag worden die lichaamsdelen aan te raken. Aangezien kinderverkrachters vaak uittesten hoe kleine kinderen reageren op subtiele seksuele benaderingen, moet een kind geleerd worden zich vastberaden te verzetten en te zeggen: „Ik ga het vertellen!” Leer uw kleintjes dat zij het altijd moeten vertellen wanneer iemand hen probeert aan te raken op een manier die hun een onbehaaglijk gevoel geeft, welke schrikaanjagende dreigementen er ook worden geuit.
Liefdevol streng onderricht geven
20. (a) Hoe is streng onderricht te vergelijken met snoeien? (b) Hoe komt streng onderricht aanvankelijk over, maar wat is het resultaat?
20 De kleintjes trekken profijt van liefdevol streng onderricht, zoals een boom gedijt als hij gesnoeid wordt (Spreuken 1:8, 9; 4:13; 13:1). Wanneer ongewenste takken worden afgesnoeid, wordt de groei van andere bevorderd. Dus als de belangstelling van uw kinderen vooral naar materiële bezittingen uitgaat of als zij een neiging naar slechte omgang of ongezond amusement vertonen, zijn deze verkeerde neigingen als takken die afgesneden moeten worden. Als ze verwijderd worden, zullen uw kinderen geholpen worden in een geestelijke richting te groeien. Aanvankelijk schijnt zulk streng onderricht wellicht niet aangenaam, net zoals een boom zich misschien even moet herstellen van het snoeien. Maar het voortreffelijke resultaat van streng onderricht is hernieuwde groei in de richting waarin u wilt dat uw kind zich ontwikkelt. — Hebreeën 12:5-11.
21, 22. (a) Waaruit blijkt dat noch het geven noch het ontvangen van streng onderricht aangenaam is? (b) Waarom dienen ouders niet terughoudend te zijn in het geven van streng onderricht?
21 Er moet grif toegegeven worden dat noch het geven noch het ontvangen van streng onderricht aangenaam is. „Mijn zoon bracht heel wat tijd door met een jongere voor wie de ouderlingen mij gewaarschuwd hadden dat hij geen goede omgang was”, merkte één vader op. „Ik had sneller moeten ingrijpen. Hoewel mijn zoon niet bij openlijk kwaaddoen betrokken raakte, duurde het enige tijd voordat hij zijn denkwijze had gecorrigeerd.” De zoon merkte op: „Toen ik niet meer met mijn beste vriend mocht omgaan, was ik kapot.” Maar hij voegde eraan toe: „Dit was een goede beslissing, want kort daarop werd hij uitgesloten.”
22 „De terechtwijzingen van streng onderricht zijn de weg des levens”, zegt Gods Woord. Hoe moeilijk het dus ook mag zijn streng onderricht te geven, onthoud het uw kinderen niet (Spreuken 6:23; 23:13; 29:17). Mettertijd zullen zij dankbaar zijn dat u hen hebt gecorrigeerd. „Ik herinner mij dat ik heel boos was op mijn ouders wanneer ik streng werd onderricht”, vertelt een jongere. „Nu zou ik nog bozer zijn als mijn ouders mij dat strenge onderricht onthouden hadden.”
De beloning is de moeite waard
23. Waarom is al de liefdevolle aandacht die in jongeren wordt geïnvesteerd, de moeite waard?
23 Er kan geen twijfel over bestaan, kinderen aan wie ouders, alsook anderen, vreugde beleven, zijn het produkt van heel wat dagelijkse, liefdevolle aandacht. Maar of het nu om letterlijke kinderen of om geestelijke kinderen gaat, alle inspanning die in hen wordt geïnvesteerd, is met het oog op de beloning die eruit voortvloeit, alleszins de moeite waard. Dit blijkt uit wat de bejaarde apostel Johannes schreef: „Ik heb geen grotere reden tot dankbaarheid dan deze dingen, dat ik hoor dat mijn kinderen voortgaan in de waarheid te wandelen.” — 3 Johannes 4.
[Voetnoot]
a Uitgegeven door de Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Kunt u zich dit herinneren?
◻ Wat hebben zowel jonge boompjes als kinderen nodig om lof te oogsten?
◻ Hoe kunnen ouders feitelijk als doeltreffende steunpalen dienen?
◻ Wat kan zoal in onderwijsperiodes met de kleintjes opgenomen worden, en waaraan moet hun geleerd worden weerstand te bieden?
◻ Hoe is streng onderricht nuttig voor een kind, net als snoeien dat is voor een boom?
[Illustratieverantwoording op blz. 10]
Met toestemming van Green Chimney’s Farm