Job — Een voorbeeld van volharding en integriteit
„Hebt gij uw hart gericht op mijn knecht Job, dat er niemand op aarde is als hij, een onberispelijk en oprecht man, godvrezend en wijkend van het kwaad?” — JOB 1:8.
1, 2. (a) Door welke onverwachte tragedies werd Job getroffen? (b) Beschrijf Jobs leven voordat hij door rampspoed getroffen werd.
HET leek wel of de man alles had: rijkdom, aanzien, een goede gezondheid en een gelukkig gezinsleven. Toen werd hij, driemaal kort na elkaar, door een tragedie getroffen. Van de ene op de andere dag verloor hij zijn rijkdom. Vervolgens kostte een uitzonderlijk hevige storm het leven aan al zijn kinderen. Niet lang daarna liep hij een slopende ziekte op waardoor hij van top tot teen onder de pijnlijke zweren kwam te zitten. Waarschijnlijk hebben we het al geraden: de man is Job, een sleutelfiguur in het bijbelboek dat zijn naam draagt. — Job hfst. 1 en 2.
2 „O dat ik was als in de maanmaanden van weleer”, verzuchtte Job (Job 3:3; 29:2). Wie verlangt er niet naar vroeger als hij door rampspoed wordt getroffen? Job had altijd een goed leven geleid, en het leek of hij voor tegenspoed gevrijwaard was. Vooraanstaande mensen respecteerden hem en vroegen hem om raad (Job 29:5-11). Hij was rijk maar hechtte niet te veel waarde aan geld (Job 31:24, 25, 28). Als hij zag dat weduwen of wezen in nood verkeerden, hielp hij hen (Job 29:12-16). En hij bleef trouw aan zijn vrouw. — Job 31:1, 9, 11.
3. Hoe dacht Jehovah over Job?
3 Job leidde een onberispelijk leven omdat hij God aanbad. ’Er is niemand op aarde als hij,’ zei Jehovah, ’een onberispelijk en oprecht man, godvrezend en wijkend van het kwaad’ (Job 1:1, 8). Maar ondanks Jobs morele onkreukbaarheid maakten tragedies ruw een eind aan zijn comfortabele leventje. Hij verloor alles waarvoor hij hard had gewerkt, en hij werd door de pijn, ellende en frustratie die hij meemaakte tot het uiterste getest.
4. Waarom zal het nuttig zijn stil te staan bij Jobs beproeving?
4 Natuurlijk is Job beslist niet de enige aanbidder van God die door een persoonlijke tragedie werd getroffen. Veel christenen in deze tijd kunnen zich wat dat betreft zonder moeite met hem vereenzelvigen. Vandaar dat twee vragen onze aandacht verdienen: Hoe kunnen we door stil te staan bij Jobs beproeving geholpen worden als we zelf een tragedie meemaken? En hoe kan Jobs ervaring ons leren meer medegevoel te hebben met anderen die lijden?
Een loyaliteitskwestie en een toets op onkreukbaarheid
5. Wat was volgens Satan Jobs motief om God te dienen?
5 Jobs situatie was uitzonderlijk. De Duivel had zonder dat Job het wist, zijn motieven om God te dienen in twijfel getrokken. Toen Jehovah tijdens een bijeenkomst in de hemel de aandacht vestigde op Jobs voortreffelijke eigenschappen, antwoordde Satan: „Hebt gij niet zelf om hem en om zijn huis en om al wat hij heeft, rondom een omheining geplaatst?” Satan beweerde dus dat Jobs motief — en bij uitbreiding dat van alle andere aanbidders van God — zelfzucht was. Satan zei tegen Jehovah: „Steek voor de verandering alstublieft uw hand eens uit en tast alles aan wat hij heeft en zie eens of hij u niet recht in uw gezicht zal vervloeken.” — Job 1:8-11.
6. Welke belangrijke strijdvraag wierp Satan op?
6 Dat was een belangrijke kwestie. Satan trok de manier waarop Jehovah zijn soevereiniteit uitoefende in twijfel. Kan God het universum echt door middel van liefde regeren? Of zal, zoals Satan impliceerde, uiteindelijk zelfzucht altijd zegevieren? Omdat Jehovah vertrouwen had in de onkreukbaarheid en loyaliteit van zijn dienstknecht Job, liet hij toe dat de Duivel hem als proefpersoon gebruikte. Zo kwam het dat Satan zelf in snel tempo de ene ramp na de andere over Job bracht. Toen de eerste aanvallen van Satan geen succes hadden, sloeg hij Job met een pijnlijke ziekte. „Huid voor huid, en al wat een mens heeft, zal hij geven voor zijn ziel”, beweerde de Duivel. — Job 2:4.
7. In welk opzicht ondergaan Gods aanbidders in deze tijd net zulke beproevingen als Job?
7 Hoewel de meeste christenen in deze tijd niet zo erg lijden als Job, gaan ze wel gebukt onder allerlei beproevingen. Velen hebben te maken met vervolging of gezinsproblemen. Financiële moeilijkheden of een slechte gezondheid kunnen hun tol eisen. Sommigen zijn voor hun geloof gestorven. Natuurlijk moeten we er niet van uitgaan dat Satan persoonlijk verantwoordelijk is voor elke tragedie die we meemaken. Het is heel goed mogelijk dat sommige problemen te wijten zijn aan onze eigen fouten of aan een erfelijke belasting (Galaten 6:7). En niemand van ons is gevrijwaard voor de gebreken van de ouderdom en de verwoestende gevolgen van natuurrampen. De bijbel maakt duidelijk dat Jehovah zijn aanbidders in deze tijd niet door een wonder tegen dat soort dingen beschermt. — Prediker 9:11.
8. Hoe probeert Satan de beproevingen die we meemaken uit te buiten?
8 Maar Satan kan de beproevingen die we meemaken wel gebruiken om ons geloof te ondermijnen. De apostel Paulus sprak erover dat hij gekweld werd door „een doorn in het vlees”, „een engel van Satan”, die hem ’bleef slaan’ (2 Korinthiërs 12:7). Het kan een lichamelijk probleem zijn geweest, zoals een slecht gezichtsvermogen, maar ook iets anders. Wat het ook was, Paulus begreep dat Satan het probleem en de frustratie die ermee gepaard ging, kon aanwenden om hem van zijn vreugde en zijn integriteit te beroven (Spreuken 24:10). In deze tijd kan Satan gezinsleden, klasgenoten of zelfs dictatoriale regeringen ertoe aanzetten Gods aanbidders op de een of andere manier te vervolgen.
9. Waarom hoeven tegenspoed of vervolging ons niet al te zeer te verbazen?
9 Hoe kunnen we die problemen met succes aanpakken? Door ze te bezien als gelegenheden om te tonen dat onze liefde voor Jehovah en onze onderworpenheid aan zijn soevereiniteit bestendig zijn (Jakobus 1:2-4). Wat ook de oorzaak van onze ellende is, als we het belang inzien van loyaliteit aan God zal dat ons helpen ons geestelijke evenwicht te bewaren. De apostel Petrus schreef aan medechristenen: „Geliefden, staat niet vreemd te kijken over de brand onder u, die over u komt als een beproeving, alsof u iets vreemds overkwam” (1 Petrus 4:12). En Paulus zei: „Allen die met godvruchtige toewijding in vereniging met Christus Jezus wensen te leven, zullen ook vervolgd worden” (2 Timotheüs 3:12). Zoals in het geval van Job trekt Satan nog steeds de integriteit van de Getuigen van Jehovah in twijfel. De bijbel geeft zelfs te kennen dat Satan in deze laatste dagen zijn aanvallen op Gods volk heeft geïntensiveerd. — Openbaring 12:9, 17.
Een verkeerd begrip en slechte raad
10. Welk nadeel had Job?
10 Job had één nadeel dat wij niet hoeven te hebben: hij wist niet waarom die tragedies hem overkwamen. Job concludeerde ten onrechte dat op de een of andere manier Jehovah ’zelf had gegeven en zelf had weggenomen’ (Job 1:21). Het kan zijn dat Satan bewust geprobeerd heeft bij Job de indruk te wekken dat God de oorzaak was van zijn ellende.
11. Verklaar Jobs reactie op zijn rampspoed.
11 Job raakte heel erg ontmoedigd, en toch weigerde hij God te vervloeken, zoals zijn vrouw hem aanraadde (Job 2:9, 10). Het leek de goddelozen stukken beter te gaan dan hemzelf (Job 21:7-9). Hij moet zich afgevraagd hebben: waarom word ik door God gestraft? Er waren momenten dat hij het liefst wilde sterven. „O, dat gij mij in Sjeool zoudt verbergen, dat gij mij verborgen zoudt houden totdat uw toorn zich afwendt!”, riep hij uit. — Job 14:13.
12, 13. Welke uitwerking hadden de commentaren van Jobs drie vrienden op hem?
12 Job had drie vrienden die hem kwamen opzoeken, naar verondersteld met de bedoeling ’hem hun deelneming te betuigen en hem te troosten’ (Job 2:11). Maar ze bleken „last veroorzakende vertroosters” te zijn (Job 16:2). Het had Job waarschijnlijk goedgedaan als hij bij zijn vrienden zijn hart had kunnen uitstorten en over zijn problemen had kunnen praten, maar deze drie mannen maakten Jobs verwarring alleen maar groter en zijn frustratie erger. — Job 19:2; 26:2.
13 Geen wonder dat Job zich kan hebben afgevraagd: Waarom ik? Waaraan heb ik al deze ellende verdiend? Zijn vrienden sloegen met hun verklaringen de plank totaal mis. Ze gingen ervan uit dat Job zijn lijden aan zichzelf te wijten had doordat hij een of andere ernstige zonde had begaan. „Wie is er ooit onschuldig omgekomen?”, vroeg Elifaz. „Naar wat ik heb gezien, zullen zij die bedenken wat schadelijk is en zij die moeite zaaien, het ook oogsten.” — Job 4:7, 8.
14. Waarom moeten we lijden niet automatisch in verband brengen met onjuist gedrag?
14 Natuurlijk kunnen er problemen ontstaan als we met het oog op het vlees en niet met het oog op de geest zaaien (Galaten 6:7, 8). Maar veel problemen in onze huidige samenleving staan totaal los van ons gedrag. Bovendien kan er onmogelijk gezegd worden dat de onschuldigen voor alle rampspoed gevrijwaard zijn. Jezus Christus, die „onbesmet” en „afgescheiden van de zondaars” was, onderging een pijnlijke dood aan een martelpaal, en ook de apostel Jakobus stierf een marteldood (Hebreeën 7:26; Handelingen 12:1, 2). De kromme redenatie van Elifaz en zijn twee metgezellen bewoog Job ertoe zijn goede naam te verdedigen en zijn onschuld te betuigen. Toch kunnen hun aanhoudende beschuldigingen dat Jobs lijden verdiend was, zijn kijk op Gods gerechtigheid wel degelijk beïnvloed hebben. — Job 34:5; 35:2.
Hulp onder beproeving
15. Hoe moeten we redeneren als we lijden ondergaan?
15 Ligt hierin een les voor ons? Tragedies, ziekte of vervolging kunnen heel oneerlijk lijken. Andere mensen blijven schijnbaar voor veel van die problemen gespaard (Psalm 73:3-12). Soms moeten we onszelf misschien de volgende fundamentele vragen stellen: Beweegt mijn liefde voor God me ertoe hem te dienen, wat er ook gebeurt? Wil ik er graag aan bijdragen dat Jehovah ’een antwoord kan geven aan degene die hem hoont’? (Spreuken 27:11; Mattheüs 22:37) We moeten nooit toelaten dat de onnadenkende commentaren van anderen ons doen twijfelen aan onze hemelse Vader. Een getrouwe zuster die al jaren chronisch ziek was, zei eens: „Wat Jehovah ook toelaat, ik weet dat het allemaal goed zal komen. Ik weet dat hij me de nodige kracht zal geven. Dat heeft hij altijd gedaan.”
16. Hoe is Gods Woord een hulp voor personen die moeilijkheden doormaken?
16 Wij weten meer van Satans tactieken dan Job wist. „Wij zijn niet onwetend van zijn bedoelingen” of boze plannen (2 Korinthiërs 2:11). Bovendien beschikken we over een schat aan praktische wijsheid waaruit we kunnen putten. In de bijbel vinden we verslagen van getrouwe mannen en vrouwen die allerlei moeilijkheden hebben verduurd. De apostel Paulus, die meer heeft geleden dan de meesten, schreef: „Alle dingen die eertijds werden geschreven, werden tot ons onderricht geschreven, opdat wij door middel van onze volharding en door middel van de vertroosting uit de Schriften hoop zouden hebben” (Romeinen 15:4). Een Europese Getuige die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanwege zijn geloof gevangenzat, ruilde drie dagrantsoenen voor een bijbel. „Die ruil bleek echt de moeite waard te zijn!”, zegt hij. „Ondanks mijn fysieke honger, kreeg ik het geestelijke voedsel dat mij en ook anderen hielp om tijdens onze beproevingen in die moeilijke periode staande te blijven. Ik heb die bijbel nog steeds.”
17. Welke voorzieningen van God kunnen ons helpen te volharden?
17 Naast de vertroosting uit de Schriften hebben we veel bijbelstudiehulpmiddelen die gezonde raad bevatten hoe we met problemen kunnen omgaan. Als je de Index van Wachttoren-publicaties raadpleegt, zul je waarschijnlijk wel een ervaring vinden van een medechristen die zo’n zelfde soort beproeving heeft verduurd als jij nu meemaakt (1 Petrus 5:9). Het kan ook een hulp zijn je situatie te bespreken met begripvolle ouderlingen of andere rijpe christenen. En wat meer is: in gebed kun je Jehovah om zijn hulp en zijn heilige geest vragen. Hoe bood Paulus weerstand aan Satans ’slagen’? Door te leren op de kracht van God te vertrouwen (2 Korinthiërs 12:9, 10). „Voor alle dingen bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent”, schreef hij. — Filippenzen 4:13.
18. Hoe kunnen medechristenen waardevolle aanmoediging geven?
18 Er is dus hulp beschikbaar, en je hoeft nooit te aarzelen om die hulp in te roepen. „Hebt gij u ontmoedigd betoond op de dag van benauwdheid? Uw kracht zal gering zijn”, zegt de spreuk (Spreuken 24:10). Net als termieten een houten huis kunnen laten instorten, kan ontmoediging de integriteit van een christen aantasten. Om dat gevaar tegen te gaan, steunt Jehovah ons via zijn dienstknechten. Een engel verscheen aan Jezus op de avond dat hij werd gearresteerd en sterkte hem (Lukas 22:43). Toen Paulus als gevangene op weg was naar Rome, „dankte hij God en schepte moed” toen hij de broeders ontmoette op de Marktplaats van Appius en bij de Drie Taveernen (Handelingen 28:15). Een Duitse Getuige herinnert zich nog de hulp die ze kreeg toen ze als bange tiener aankwam in het concentratiekamp Ravensbrück. „Een geloofsgenote merkte me direct op en verwelkomde me hartelijk”, vertelt ze. „Een andere trouwe zuster nam me onder haar vleugels en werd als een geestelijke moeder voor me.”
„Bewijs dat gij getrouw zijt”
19. Wat hielp Job om Satans pogingen te weerstaan?
19 Jehovah beschreef Job als iemand die ’aan zijn rechtschapenheid vasthield’ (Job 2:3). Hoewel Job zich ontmoedigd voelde en niet begreep waarom hij leed, bleef hij onwankelbaar in de belangrijke kwestie van loyaliteit. Job weigerde al zijn principes overboord te gooien. Vol overtuiging zei hij: „Totdat ik de laatste adem uitblaas, zal ik mijn rechtschapenheid niet van mij laten wijken!” — Job 27:5.
20. Waarom is volharden de moeite waard?
20 Zo’n zelfde vastberadenheid zal ons helpen onder alle omstandigheden onze integriteit te bewaren, of we nu te maken hebben met verleidingen, tegenstand of moeilijkheden. „Wees niet bevreesd voor de dingen die gij gaat lijden”, zei Jezus tegen de gemeente in Smyrna. „Zie! De Duivel zal voortgaan sommigen van u in de gevangenis te werpen, opdat gij volledig op de proef wordt gesteld en opdat gij tien dagen verdrukking [moeilijkheden, ellende of onderdrukking] hebt. Bewijs dat gij getrouw zijt, zelfs tot de dood, en ik zal u de kroon des levens geven.” — Openbaring 2:10.
21, 22. Welke wetenschap kan ons troosten wanneer we verdrukking verduren?
21 In dit samenstel, dat door Satan geregeerd wordt, zullen onze volharding en integriteit beslist op de proef worden gesteld. Maar Jezus verzekert ons dat er geen reden is om de toekomst met angst en beven tegemoet te zien. Het gaat erom dat we ons trouw betonen. „De verdrukking [is] van korte duur”, zei Paulus, terwijl de „heerlijkheid” of beloning die Jehovah ons in het vooruitzicht stelt, „van een steeds meer allesovertreffend gewicht is en eeuwig duurt” (2 Korinthiërs 4:17, 18). Zelfs Jobs beproeving was van korte duur vergeleken met de vele gelukkige jaren die hij voor en na zijn beproeving heeft gekend. — Job 42:16.
22 Toch kunnen er momenten in ons leven zijn waarop het lijkt of onze beproevingen nooit zullen ophouden en ons lijden haast ondraaglijk wordt. In het volgende artikel zullen we zien welke verdere lessen in volharding we uit Jobs ervaring kunnen leren. We zullen ook zien op welke manieren we anderen die met tegenspoed te kampen hebben, kunnen sterken.
Overzichtsvragen
• Welke fundamentele strijdvraag wierp Satan op in verband met Jobs integriteit?
• Waarom hoeft tegenspoed ons niet al te zeer te verbazen?
• Hoe helpt Jehovah ons te volharden?
[Illustraties op blz. 23]
Nazoekwerk doen, met rijpe christenen spreken en in gebed ons hart uitstorten kan ons helpen te volharden