’Ik heb het te druk!’
OLYMPISCHE gewichtheffers proberen niet elke dag een record te vestigen. Ze trainen veel met kleinere gewichten en bouwen op die manier genoeg kracht op voor recordpogingen. Als ze constant het uiterste van zichzelf zouden vragen, zouden ze hun spieren en gewrichten te zwaar belasten en hun carrière op het spel zetten.
Als je op school zit, werk je waarschijnlijk hard. En als je moeilijke opdrachten krijgt of vlak voor je examen zit, doe je er waarschijnlijk zelfs nog een schepje bovenop.a Maar wat nu als je de hele dag alleen maar bezig bent met school, huiswerk en andere dingen die je moet doen? Misschien lukt het je niet echt om goed te eten of genoeg te slapen. Door de grote druk die je constant voelt, zou je uiteindelijk ziek kunnen worden. Misschien voel je je op dit moment wel zo.b
Er komt geen eind aan het huiswerk
„Steeds als ik een klas hoger kom, krijg ik meer en moeilijker huiswerk. Het kost me ontzettend veel tijd”, zegt Hirokoc (15) uit Japan. „Er zijn ook nog veel andere dingen die ik wil doen, maar het huiswerk moet de volgende dag af zijn. Soms raak ik in paniek.” Svetlana (14) uit Rusland schrijft over haar huiswerk: „Het is een stuk moeilijker geworden om mijn huiswerk af te krijgen. Elk jaar komen er nieuwe vakken bij en geven de leraren meer huiswerk op. En elke leraar vindt zijn vak belangrijker dan de rest. Het is moeilijk een balans te vinden en alles af te krijgen.”
Waarom wordt er zo veel huiswerk opgegeven? Gilberto (18) uit Brazilië schrijft: „De leraren zeggen dat ze ons willen voorbereiden op de grote concurrentie op de arbeidsmarkt.” Maar dan nog voel je je misschien overweldigd door de enorme hoeveelheid huiswerk die je moet maken. Misschien kun je de stress verminderen door er anders tegenaan te kijken en bovendien beter te leren plannen.
Zie extra huiswerk als een training die je nodig hebt om als volwassene succes te hebben. Hoewel het lijkt of er nooit een eind komt aan al dat huiswerk, zal je schooltijd er sneller op zitten dan je denkt. En als je begint te werken om in je onderhoud te voorzien, zul je blij zijn dat je die moeilijke opdrachten hebt gedaan. Je zult ’het goede zien wegens het harde werk’ dat je in je opleiding hebt gestoken (Prediker 2:24).
Stress kan vaak verminderd worden door zelfdiscipline te hebben en goed te plannen. (Zie het kader „Praktische manieren om stress te verminderen”.) Als je je huiswerk altijd goed doet en op tijd af hebt, zullen je leraren je waarschijnlijk gaan vertrouwen en je willen helpen. Stel dat een leraar weet dat je zo bent. Als er dan iets onverwachts gebeurt en je hem van tevoren zou vertellen dat je een bepaalde opdracht niet op tijd af kunt krijgen, zou hij vast rekening met je willen houden. Daniël, een aanbidder van God in de oudheid, ’was betrouwbaar, deed niets verkeerd en verzuimde nooit zijn plicht’. Omdat Daniël zo’n goede werker was, vertrouwde de koning hem en gaf hem zelfs complimenten (Daniël 6:5 [4], Groot Nieuws Bijbel). Wanneer je Daniëls voorbeeld navolgt bij het doen van je huiswerk, is de kans groter dat er rekening met je wordt gehouden op momenten dat dat nodig is.
Als je goed oplet tijdens de les, je huiswerk maakt en opdrachten op tijd af hebt, zul je dan helemaal geen stress meer hebben van school? Nee, maar een deel van de stress komt misschien doordat je graag goed wilt presteren. Je wilt je er niet makkelijk van afmaken, maar je wilt echt iets van de lessen opsteken.
Om die reden stress hebben is eigenlijk juist goed. Maar er is ook schadelijke en onnodige stress.
Buitenschoolse activiteiten geven extra druk
Stel dat iemand altijd met zijn auto scheurt. Hij rijdt altijd hard op de stoplichten af om vervolgens keihard te remmen. Dan drukt hij het gaspedaal weer diep in en rijdt met gierende banden weg. Hoe zal het met de auto van zo’n wilde chauffeur aflopen? Waarschijnlijk zullen de motor en andere onderdelen beschadigd raken. Maar misschien gaat het al eerder mis doordat er een ernstig ongeluk gebeurt.
Zo zijn er ook veel leerlingen die het uiterste van hun lichaam en geest vragen, zowel voor als na school. Denise Clark Pope, een onderwijsdeskundige, schreef over een paar leerlingen die ze had ontmoet: „Hun schooldag begon vroeg, zo’n twee uur voordat de meeste volwassenen aan hun werkdag begonnen, en was vaak pas ’s avonds laat afgelopen, na de voetbaltraining, dansles, vergaderingen van de leerlingenraad, hun bijbaantje en huiswerk” (Doing School).
Als leerlingen dag in dag uit in dat tempo doorgaan, komen de problemen vanzelf. Door alle stress kunnen ze last krijgen van maagpijn en hoofdpijn. De constante vermoeidheid verzwakt hun immuunsysteem, waardoor ze ziek kunnen worden. Het hoge tempo moet naar beneden en misschien kost het ze ontzettend veel moeite om hun energie weer terug te krijgen. Is zoiets jou ook overkomen?
Het is prima om aan nuttige doelen te werken, maar ook al kun je nog zo veel aan, er zit nu eenmaal een grens aan wat je op een dag kunt doen. De Bijbel geeft deze wijze raad: „Laat uw redelijkheid aan alle mensen bekend worden” (Filippenzen 4:5). Bij het woord „redelijk” denk je aan iemand die verstandig is, en niet extreem. Zo iemand neemt beslissingen die niet schadelijk voor hemzelf of anderen zijn. Zulk gedrag is in deze instabiele wereld heel belangrijk. Wees dus redelijk en bescherm je gezondheid. Stop met een aantal minder belangrijke activiteiten die je jezelf hebt opgelegd.
Ze willen graag rijk worden
Voor sommige jongeren lijkt redelijkheid eerder een obstakel dan een hulp om hun doelen te bereiken. Zij denken dat succes neerkomt op een goedbetaalde baan en rijk worden. De onderwijsdeskundige Pope kwam dat idee tegen bij enkele jongeren die ze ontmoette. Ze vertelt: „Deze leerlingen hadden graag meer willen slapen ter wille van hun gezondheid, maar door hun drukke schema rond verplichtingen op school, in de familie en op het werk kon dat niet. Bovendien hadden ze ook graag meer tijd met vrienden willen doorbrengen, andere dingen willen doen of een paar dagen vrij willen nemen, maar de meeste dachten dat dat ten koste zou gaan van hun goede cijfers. Ze begrepen dat ze moesten kiezen, en voor hen was succes in de toekomst belangrijker dan hun huidige geluk.”
Het zou verstandig zijn als zulke ambitieuze leerlingen zouden stilstaan bij wat een wijze man eens zei: „Wat heeft een mens eraan de hele wereld te winnen als hij er het leven bij inschiet? Wat zou een mens niet overhebben voor zijn leven?” (Mattheüs 16:26, NBV) Met die woorden waarschuwde Jezus Christus dat de doelen die we in deze wereld graag willen bereiken vaak niet de fysieke, emotionele en geestelijke prijs waard zijn die we ervoor moeten betalen.
De psychologe Madeline Levine schreef dat „geld, opleiding, macht, prestige en spullen iemand er niet van vrijwaren ongelukkig te worden of een emotionele aandoening te krijgen” (The Price of Privilege). De eerder aangehaalde onderwijsdeskundige merkte op: „Ik zie zo veel kinderen en ouders naar perfectie streven — maar met een verkeerd idee van succes.” Ze voegde daaraan toe: „We zouden moeten streven naar gezondheid: in mentaal, fysiek en geestelijk opzicht.”
Er zijn dingen die veel belangrijker zijn dan geld, zoals iemands emotionele en fysieke gezondheid, een goed geweten en vriendschap met de Schepper. Dat zijn dingen die we van God krijgen en die niet met geld te koop zijn. Als je ze kwijtraakt omdat je beroemd of rijk wilt worden, krijg je ze misschien nooit meer terug. Kijk met dat in gedachten eens naar wat Jezus leerde: „Gelukkig zijn zij die zich bewust zijn van hun geestelijke nood, want hun behoort het koninkrijk der hemelen toe” (Mattheüs 5:3).
Veel jongeren hebben ingezien dat dit waar is. Hoewel ze hun best doen, weten ze dat uitblinken op school en materiële rijkdom niet tot blijvend geluk leiden. Ze realiseren zich dat het nastreven van zulke doelen tot onnodige stress leidt. Zij hebben geleerd dat het vervullen van „hun geestelijke nood” de basis legt voor een echt gelukkige toekomst. De uitgevers van dit tijdschrift of Jehovah’s Getuigen in jouw omgeving willen je graag laten zien hoe je gelukkig kunt worden door in je geestelijke behoeften te voorzien.
[Voetnoten]
a Zie voor informatie over leerlingen die op school niet kunnen meekomen of die niet goed gemotiveerd zijn het artikel „Jonge mensen vragen . . . Zou ik het beter kunnen doen op school?” in de Ontwaakt! van 22 maart 1998, blz. 20-22.
b Meer informatie over dit onderwerp staat in het artikel „Jonge mensen vragen . . . Wat kan ik aan al dat huiswerk doen?” in de Ontwaakt! van 8 april 1993, blz. 13-15.
c Sommige namen zijn veranderd.
[Inzet op blz. 6]
Hoeveel je ook aankunt, er zit nu eenmaal een grens aan wat je op een dag kunt doen
[Inzet op blz. 8]
Meer leren over de Schepper is de beste opleiding die je kunt krijgen
[Kader/Illustratie op blz. 5]
PRAKTISCHE MANIEREN OM STRESS TE VERMINDEREN
❑ Ben je veel tijd kwijt met het zoeken in papieren en aantekenboeken? Misschien heb je hulp nodig om ordelijker te worden. Schaam je niet om anderen om tips te vragen.
❑ Stel je dingen uit tot het laatste moment? Probeer een opdracht eens ruim van tevoren af te hebben. Je zult verrast zijn hoe opgelucht en voldaan je je daardoor voelt, en misschien motiveert dat je om je huiswerk niet meer uit te stellen.
❑ Zit je tijdens de les vaak te dagdromen? Probeer eens een maand het volgende: let tijdens de les goed op en maak aantekeningen waar je later wat aan hebt. Misschien ben je aangenaam verrast hoeveel makkelijker je huiswerk dan wordt. Daardoor zul je minder stress van school hebben.
❑ Heb je gekozen voor extra lessen waardoor je weliswaar meer uit je schooljaren haalt, maar die je ook veel meer tijd en werk kosten? Is dat echt al die moeite waard? Praat er eens met je ouders over. Vraag de mening van iemand met een verstandige kijk op opleiding. Misschien blijkt dat die extra lessen eigenlijk niet zo veel opleveren.
[Kader op blz. 6]
EEN DENKBEELDIGE BESCHERMENDE MUUR
„Een rijkaard denkt dat zijn bezit een vesting is, achter een muur waant hij zich veilig” (Spreuken 18:11, De Nieuwe Bijbelvertaling). In het verleden werden de mensen door een hoge muur tegen aanvallen beschermd. Maar hoe zou het zijn als iemand in een stad woont met een muur die alleen in zijn verbeelding bestaat? Die muur zal hem niet beschermen tegen zijn vijanden, ook al doet hij nog zo zijn best om zichzelf wijs te maken dat dat wel zo is.
Net als iemand die op zo’n onbeschermde plek woont, stevenen jongeren die rijkdom nastreven af op teleurstelling. Ouders doen er verstandig aan hun zoon of dochter te helpen materialisme te vermijden en niet als het ware te gaan wonen in een stad met een denkbeeldige muur.
De volgende Bijbelse waarheden kunnen een hulp zijn om met uw kind te redeneren:
◼ Heel rijk zijn leidt vaak tot problemen. „De overvloed die de rijke toebehoort, staat hem niet toe te slapen.” — Prediker 5:12; 1 Timotheüs 6:9, 10.
◼ Iemand die dingen verstandig aanpakt, hoeft niet rijk te zijn om gelukkig te worden. „De plannen van de vlijtige leiden waarlijk tot voordeel.” — Spreuken 21:5; Lukas 14:28.
◼ Een bescheiden inkomen waarmee iemand in zijn onderhoud kan voorzien, leidt tot tevredenheid. „Geef mij noch armoede noch rijkdom.” — Spreuken 30:8.d
[Voetnoot]
d Meer informatie over het gevaar van materialisme is te vinden in de Ontwaakt! van 8 april 2003, blz. 20, 21.
[Illustraties op blz. 7]
Te veel willen doen werkt averechts
[Illustratie op blz. 7]
Zie huiswerk NIET als een probleem maar als voorbereiding op een baan