Jongeren, leggen jullie een fundament voor de toekomst?
„Ikzelf weet heel goed welke gedachten ik jegens ulieden koester, . . . gedachten van vrede, en niet van rampspoed, om u een toekomst en een hoop te geven.” — JEREMIA 29:11.
1, 2. Hoe kunnen de jeugdjaren zoal worden bezien?
DE MEESTE volwassenen bezien de jeugdjaren als een heerlijke periode in het leven. Ze herinneren zich hun energie en levenslust toen ze jong waren. Ze kijken met plezier terug op een tijd dat ze nog niet zo veel verantwoordelijkheden hadden, een tijd waarin ze veel lol hadden en er een heel leven van mogelijkheden voor hen lag.
2 Degenen onder jullie die jong zijn, zien dat waarschijnlijk anders. Het kan zijn dat je problemen hebt met de emotionele en lichamelijke veranderingen die zich in de jeugd voltrekken. Op school kun je te maken hebben met krachtige groepsdruk. Misschien moet je alle zeilen bijzetten om weerstand te bieden aan drugs, alcohol en immoraliteit. Velen van jullie krijgen ook te maken met de neutraliteitskwestie of andere strijdpunten in verband met je geloof. Ja, de jeugd kan een moeilijke tijd zijn. Dat neemt niet weg dat de jeugd wel degelijk een tijd vol mogelijkheden is. De vraag is: hoe ga je die mogelijkheden benutten?
Geniet van je jeugd
3. Welke raad en welke waarschuwing gaf Salomo aan jongeren?
3 Oudere mensen zullen je vertellen dat de jeugd maar van korte duur is, en ze hebben gelijk. Over slechts enkele jaren zal je jeugd achter je liggen. Geniet er dus nog van! Dat was de raad van koning Salomo, die schreef: „Verheug u, jonge man, in uw jeugd, en laat uw hart u goed doen in uw jongelingsdagen, en wandel in de wegen van uw hart en naar de dingen die uw ogen zien.” Maar Salomo gaf jongeren wel de waarschuwing: „Verwijder . . . kommer uit uw hart, en weer rampspoed van uw vlees.” En hij vervolgde met: „Jeugd en de bloei des levens zijn ijdelheid.” — Prediker 11:9, 10.
4, 5. Waarom is het verstandig dat jongeren zich op de toekomst voorbereiden? Illustreer dat.
4 Begrijp je wat Salomo hiermee bedoelde? Denk bij wijze van illustratie eens aan een jongere die een groot bedrag geschonken krijgt, een erfenis bijvoorbeeld. Wat gaat hij ermee doen? Hij zou alles kunnen besteden aan pleziertjes — net als de verloren zoon uit Jezus’ gelijkenis (Lukas 15:11-23). Maar wat zal er gebeuren als het geld op is? Dan heeft hij er vast spijt van dat hij zo onverantwoordelijk is geweest! Maar stel nu eens dat hij de schenking gebruikt als fundament voor zijn toekomst, misschien door het grootste deel ervan verstandig te investeren. Denk je dat hij er dan later, wanneer hij profiteert van zijn investering, spijt van heeft dat hij in zijn jeugd niet al zijn geld aan pleziertjes heeft besteed? Natuurlijk niet!
5 Bezie je jeugdjaren als een geschenk van God, en dat zijn ze ook. Hoe ga je ze gebruiken? Je kunt al die energie en levenslust verspillen aan genotzucht, je gewoon in het ene pleziertje na het andere storten zonder een moment aan de toekomst te denken. Maar als je dat doet, zullen „jeugd en de bloei des levens” in jouw geval inderdaad „ijdelheid” blijken te zijn — leeg, nutteloos. Het is zoveel beter je jeugd te gebruiken om je op de toekomst voor te bereiden!
6. (a) Welke nuttige raad gaf Salomo aan jongeren? (b) Wat zou Jehovah graag voor jonge mensen doen, en hoe kan een jongere daar profijt van trekken?
6 Salomo vermeldde een beginsel dat je kan helpen je jeugd zo verstandig mogelijk te gebruiken. Hij zei: „Gedenk nu uw Grootse Schepper in uw jongelingsdagen” (Prediker 12:1). Dat is de sleutel tot succes — naar Jehovah luisteren en zijn wil doen. Jehovah vertelde de Israëlieten uit de oudheid wat hij voor hen wilde doen: „Ikzelf weet heel goed welke gedachten ik jegens ulieden koester, . . . gedachten van vrede, en niet van rampspoed, om u een toekomst en een hoop te geven” (Jeremia 29:11). Jehovah zou jou ook graag „een toekomst en een hoop” geven. Als je hem gedenkt bij je daden, gedachten en beslissingen, zullen die toekomst en die hoop werkelijkheid worden. — Openbaring 7:16, 17; 21:3, 4.
„Nadert tot God”
7, 8. Hoe kan een jongere tot God naderen?
7 Jakobus gaf ons de aansporing Jehovah te gedenken toen hij schreef: „Nadert tot God en hij zal tot u naderen” (Jakobus 4:8). Jehovah is de Schepper, de hemelse Soeverein, die alle aanbidding en lof verdient (Openbaring 4:11). Maar als wij tot hem naderen, zal hij tot ons naderen. Vind je zo’n liefdevolle belangstelling niet hartverwarmend? — Mattheüs 22:37.
8 We kunnen op een aantal manieren tot Jehovah naderen. De apostel Paulus zegt bijvoorbeeld: „Houdt aan in het gebed, daarin wakker blijvend met dankzegging” (Kolossenzen 4:2). Met andere woorden, kweek de gewoonte aan te bidden. Wees niet tevreden met alleen amen zeggen nadat je vader of een medechristen in de gemeente je in gebed is voorgegaan. Heb je ooit je hart bij Jehovah uitgestort en hem verteld wat je denkt, waar je bang voor bent en met welke problemen je worstelt? Heb je hem ooit dingen verteld die je voor geen goud met iemand anders zou bespreken? Eerlijke, innige gebeden geven je een gevoel van vrede en rust (Filippenzen 4:6, 7). Ze helpen ons tot Jehovah te naderen en te voelen dat hij tot ons nadert.
9. Hoe kan een jongere naar Jehovah luisteren?
9 Een andere manier om tot Jehovah te naderen, vinden we in deze geïnspireerde woorden: „Luister naar raad en aanvaard streng onderricht, opdat gij in uw toekomst wijs moogt worden” (Spreuken 19:20). Ja, als je naar Jehovah luistert en hem gehoorzaamt, leg je een fundament voor de toekomst. Hoe kun je tonen dat je echt naar Jehovah luistert? Ongetwijfeld ga je geregeld naar de vergaderingen en luister je naar de programmaonderdelen. Ook ’eer je je vader en je moeder’ door aanwezig te zijn bij de gezinsbijbelstudie (Efeziërs 6:1, 2; Hebreeën 10:24, 25). Dat is fijn. Maar kun je ook zeggen dat je ’de tijd uitkoopt’ om je op de vergaderingen voor te bereiden, geregeld in de bijbel te lezen en nazoekwerk te doen? Probeer je dat wat je leest in praktijk te brengen, zodat je wandelt als ’een wijze’? (Efeziërs 5:15-17; Psalm 1:1-3) Als je dat doet, nader je tot Jehovah.
10, 11. Wat hebben jongeren er voor voordeel van als ze naar Jehovah luisteren?
10 In de eerste zinnen van het boek Spreuken legt de geïnspireerde schrijver het doel van dat bijbelboek uit. Het is geschreven, zo zegt hij, „opdat men wijsheid en streng onderricht kent, de woorden des verstands onderscheidt, het strenge onderricht ontvangt dat inzicht, rechtvaardigheid en recht en oprechtheid verleent, om aan de onervarenen schranderheid te geven, aan een jonge man kennis en denkvermogen” (Spreuken 1:1-4). Als je de woorden in Spreuken — en in de rest van de bijbel — leest en in praktijk brengt, zul je dus groeien in rechtvaardigheid en oprechtheid, en Jehovah zal blij zijn dat je dicht tot hem nadert (Psalm 15:1-5). Hoe meer je in schranderheid, kennis en denkvermogen groeit, des te beter zullen je beslissingen zijn.
11 Is het onredelijk om van een jongere te verwachten dat hij op die manier wijs handelt? Nee, want veel jonge christenen doen dat. Het gevolg is dat anderen respect voor hen hebben en ’niet neerkijken op hun jeugd’ (1 Timotheüs 4:12). Hun ouders zijn terecht trots op hen, en Jehovah zegt dat ze zijn hart verheugen (Spreuken 27:11). Hoewel ze jong zijn, kunnen ze ervan overtuigd zijn dat de volgende geïnspireerde woorden voor hen gelden: „Let op de onberispelijke en houd de oprechte in het oog, want de toekomst van die man zal vredig zijn.” — Psalm 37:37.
Maak goede keuzes
12. Wat is een van de belangrijke keuzes die jonge mensen maken, en waarom heeft die keuze langetermijngevolgen?
12 De jeugd is een tijd om keuzes te maken, en sommige daarvan hebben blijvende gevolgen. Van sommige keuzes die je nu maakt, zul je nog jarenlang de vruchten plukken. Verstandige keuzes dragen bij tot een gelukkig, succesvol leven. Onverstandige keuzes kunnen de rest van je leven bederven. Laten we eens kijken hoe dat opgaat voor twee keuzes die je moet maken. Ten eerste: met wie wens je om te gaan? Waarom is dat belangrijk? Omdat de geïnspireerde spreuk luidt: „Wie omgaat met wijzen, wordt wijs, wie bevriend is met dwazen, vergaat het slecht” (Spreuken 13:20, Groot Nieuws Bijbel). Met andere woorden, we worden uiteindelijk zoals degenen met wie we omgaan — wijs of dwaas. Waaraan geef je de voorkeur?
13, 14. (a) Wat omvat omgang naast rechtstreeks contact met mensen nog meer? (b) Welke vergissing moeten jongeren niet maken?
13 Bij omgang denk je waarschijnlijk aan het gezelschap van mensen. Dat is juist, maar omgang omvat meer. Als je naar een tv-programma kijkt, naar muziek luistert, een roman leest, naar een film gaat of van bepaalde mogelijkheden op het internet gebruik maakt, heb je omgang. Als die omgang inspeelt op gewelddadige en immorele neigingen of aanmoedigt tot drugsgebruik, dronkenschap of iets anders wat met bijbelse beginselen in strijd is, heb je omgang met „de persoon zonder verstand”, die doet alsof Jehovah niet bestaat. — Psalm 14:1.
14 Misschien denk je dat je sterk genoeg bent om niet beïnvloed te worden door een gewelddadige film of een cd met goede melodieën maar twijfelachtige teksten, omdat je naar de vergaderingen gaat en actief bent in de gemeente. Het is mogelijk dat je denkt dat het geen kwaad kan als je een snelle blik werpt op een pornografische website op het internet. De apostel Paulus vertelt je dat je het bij het verkeerde eind hebt! Hij zegt: „Slechte omgang bederft nuttige gewoonten” (1 Korinthiërs 15:33). Helaas zijn de goede gewoonten van menige veelbelovende jonge christen bedorven door onverstandige omgang. Wees daarom vastbesloten zulke omgang te vermijden. Als je dat doet, zul je Paulus’ raad opvolgen: „Wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd, maar wordt veranderd door uw geest te hervormen, opdat gij u ervan kunt vergewissen wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is.” — Romeinen 12:2.
15. Wat is een tweede keuze die jonge mensen moeten maken, en welke druk wordt er in dat verband soms op hen uitgeoefend?
15 Hier volgt een tweede keuze waar je voor staat. Er komt een tijd dat je zult moeten beslissen wat je wilt gaan doen als je van school komt. Als je in een land woont met een tekort aan werkgelegenheid, kan het zijn dat je je gedwongen voelt om de eerste de beste baan aan te nemen die je krijgen kunt. Woon je in een welvarend land, dan zijn er misschien veel keuzemogelijkheden en er zouden heel verleidelijke bij kunnen zijn. Met de beste bedoelingen zouden je leraren of je ouders je aan kunnen sporen naar een carrière te streven die financiële zekerheid en misschien zelfs rijkdom biedt. Maar de opleiding voor die carrière zou de tijd die je aan het dienen van Jehovah kunt besteden, aanmerkelijk kunnen beperken.
16, 17. Leg uit hoe verschillende teksten een jongere kunnen helpen een evenwichtige kijk op werk te krijgen.
16 Vergeet niet de bijbel te raadplegen voordat je een beslissing neemt. De bijbel moedigt ons aan te werken voor de kost door erop te wijzen dat we zelf de verantwoordelijkheid hebben om in ons levensonderhoud te voorzien (2 Thessalonicenzen 3:10-12). Niettemin zijn er nog andere dingen bij betrokken. We moedigen je aan de volgende schriftplaatsen te lezen, en te overdenken hoe die een jong iemand kunnen helpen evenwichtig te zijn bij het kiezen van een carrière: Spreuken 30:8, 9; Prediker 7:11, 12; Mattheüs 6:33; 1 Korinthiërs 7:31; 1 Timotheüs 6:9, 10. Besef je na het lezen van die verzen wat Jehovah’s standpunt in verband daarmee is?
17 Werelds werk mag nooit zo belangrijk worden dat het onze dienst voor Jehovah in de schaduw stelt. Kun je je voor redelijk werk bekwamen met een middelbareschoolopleiding, prima. Heb je na de middelbare school nog een aanvullende opleiding nodig, dan is dat iets om met je ouders te bespreken. Verlies echter nooit „de belangrijker dingen” — de geestelijke zaken — uit het oog (Filippenzen 1:9, 10). Maak niet dezelfde fout als Baruch, de secretaris van Jeremia. Hij raakte zijn waardering voor zijn dienstvoorrecht kwijt en ging ’grote dingen voor zichzelf zoeken’ (Jeremia 45:5). Hij vergat een tijdlang dat geen enkel ’groot ding’ in deze wereld hem dichter tot Jehovah zou brengen of hem zou helpen de verwoesting van Jeruzalem te overleven. Iets dergelijks geldt voor ons in deze tijd.
Heb waardering voor geestelijke zaken
18, 19. (a) Waarvan hebben de meesten van je buren te lijden, en hoe moet je hen bezien? (b) Waarom hebben velen geen geestelijke honger?
18 Heb je in de media beelden gezien van kinderen in door honger geteisterde landen? Zo ja, dan had je vast medelijden met hen. Heb je ook medelijden met mensen in de buurt waar je woont? Waarom moet je medelijden met hen hebben? Omdat de meesten van hen ook honger lijden. Ze hebben te lijden van de hongersnood die door Amos werd voorzegd: „’Er komen dagen,’ is de uitspraak van de Soevereine Heer Jehovah, ’en ik zal stellig een hongersnood in het land zenden, geen honger naar brood, en geen dorst naar water, maar naar het horen van de woorden van Jehovah.’” — Amos 8:11.
19 Het is waar dat de meeste mensen die van deze geestelijke hongersnood te lijden hebben zich niet „bewust zijn van hun geestelijke nood” (Mattheüs 5:3). Velen hebben geen geestelijke honger. Sommigen vinden misschien zelfs dat ze goed gevoed zijn. Maar als dat zo is, komt dat doordat ze zich voeden met de waardeloze „wijsheid van de wereld”, zoals materialisme, wetenschappelijke speculaties, opvattingen over de moraal en dergelijke. Sommigen denken dat de hedendaagse „wijsheid” bijbelse leerstellingen ouderwets maakt. Maar ’de wereld heeft door middel van haar wijsheid God niet leren kennen’. De wijsheid van de wereld zal je niet helpen dicht tot God te naderen maar is niets anders dan „dwaasheid bij God”. — 1 Korinthiërs 1:20, 21; 3:19.
20. Waarom is het niet verstandig als je het voorbeeld van mensen wilt navolgen die Jehovah niet aanbidden?
20 Als je naar die beelden van hongerige kinderen kijkt, wil je dan ooit net zo worden? Natuurlijk niet! Toch blijken sommige jongeren in christelijke gezinnen graag op de geestelijk verhongerende mensen om hen heen te willen lijken. Waarschijnlijk denken ze dat jongeren in de wereld geen zorgen hebben en van het leven genieten. Ze vergeten dat die jongeren geen band met Jehovah hebben (Efeziërs 4:17, 18). Ze vergeten ook wat een kwalijke gevolgen geestelijke honger heeft. Sommige daarvan zijn ongewenste tienerzwangerschappen en de lichamelijke en emotionele gevolgen van immoraliteit, roken, dronkenschap en drugsgebruik. Geestelijke honger kan leiden tot een opstandige geest, totale uitzichtloosheid en een gebrek aan richting in het leven.
21. Hoe kunnen we ons beschermen tegen de verkeerde opvattingen van al die personen die Jehovah niet aanbidden?
21 Laat je daarom op school, wanneer je omringd bent door al die personen die geen medeaanbidders van Jehovah zijn, niet door hun opvattingen overweldigen (2 Korinthiërs 4:18). Sommigen zullen minachtend over geestelijke zaken spreken. Daarnaast verspreiden de media subtiele propaganda die erop neerkomt dat het normaal is immoraliteit te bedrijven, dronken te worden of smerige taal te gebruiken. Vecht tegen die invloed. Blijf regelmatig omgaan met mensen die ’het geloof en een goed geweten behouden’. Heb altijd „volop te doen . . . in het werk van de Heer” (1 Timotheüs 1:19; 1 Korinthiërs 15:58). Blijf druk bezig in de Koninkrijkszaal en in de velddienst. Sta tijdens je schooljaren af en toe in de hulppioniersdienst. Versterk op die manier je geestelijke instelling en je zult je evenwicht niet verliezen. — 2 Timotheüs 4:5.
22, 23. (a) Waarom zal een jonge christen vaak keuzes maken die anderen niet begrijpen? (b) Waartoe worden jongeren aangemoedigd?
22 Een geestelijke kijk op de dingen zal je er waarschijnlijk toe brengen beslissingen te nemen die anderen niet zullen begrijpen. Om een voorbeeld te noemen: Een jonge christen was een begaafd musicus en blonk op school in alle vakken uit. Toen hij van school kwam, ging hij bij zijn vader werken in een glazenwassersbedrijf zodat hij de loopbaan als volletijdprediker of pionier waarvoor hij gekozen had, kon volgen. Zijn leraren hebben de redenen voor zijn besluit nooit begrepen, maar jij vast wel als je dicht tot Jehovah bent genaderd.
23 Overdenk hoe je de waardevolle mogelijkheden die je jeugd je biedt, het beste kunt gebruiken en ’leg zo een voortreffelijk fundament voor de toekomst veilig als een schat weg, opdat je het werkelijke leven stevig mag vastgrijpen’ (1 Timotheüs 6:19). Wees vastbesloten om ’je Grootse Schepper te gedenken’ in je jeugd — en in de rest van je leven. Dat is de enige manier om het fundament voor een geslaagde toekomst te leggen, een toekomst waaraan nooit een eind zal komen.
Tot welke conclusie ben je gekomen?
• Welke geïnspireerde raad helpt jonge mensen bij het maken van plannen voor de toekomst?
• Wat zijn enkele manieren waarop een jongere ’tot God kan naderen’?
• Wat zijn enkele beslissingen die een jongere neemt die van invloed zijn op zijn toekomst?
[Illustraties op blz. 15]
Laat je al je jeugdige energie en levenslust opslorpen door persoonlijke activiteiten?
[Illustratie op blz. 16, 17]
Verstandige jonge christenen houden hun geestelijke kijk zuiver