Wie vormt jouw denken?
‘Laat je niet langer door deze wereld vormen.’ — ROM. 12:2.
1, 2. (a) Hoe reageerde Jezus toen Petrus hem het advies gaf goed te zijn voor zichzelf? (Zie beginplaatje.) (b) Waarom reageerde Jezus zo?
DE discipelen kunnen hun oren niet geloven. Ze dachten dat Jezus het koninkrijk van Israël zou herstellen, maar nu zegt hij dat hij binnenkort moet lijden en sterven. Het is Petrus die het woord neemt. ‘Wees goed voor jezelf, Heer. Dat zal je zeker niet overkomen’, zegt hij. ‘Ga achter mij, Satan!’, reageert Jezus. ‘Je bent een struikelblok voor me, want jouw gedachten zijn niet Gods gedachten maar die van mensen’ (Matth. 16:21-23; Hand. 1:6).
2 Met die woorden maakte Jezus onderscheid tussen gedachten die van God komen en gedachten die afkomstig zijn van deze wereld, die in Satans macht ligt (1 Joh. 5:19). Petrus’ woorden weerspiegelden de gemakzuchtige houding van de wereld. Maar Jezus wist dat zijn Vader anders dacht. Hij wist dat God wilde dat hij zich voorbereidde op zijn lijden en dood. Uit zijn reactie blijkt dat hij de gedachten van de wereld verwierp en die van Jehovah accepteerde.
3. Waarom is het moeilijk om niet als de wereld te denken maar als Jehovah?
3 Denk jij Gods gedachten of die van de wereld? Ongetwijfeld houd je je aan Gods normen als het gaat om je gedrag. Maar hoe zit het met je denken? Breng je je gedachten en opvattingen op één lijn met die van Jehovah? Dat is iets waar je bewust moeite voor moet doen. Maar het overnemen van wereldse gedachten kost weinig of geen inspanning. Dat komt doordat de geest van de wereld overal om ons heen is (Ef. 2:2). Bovendien kan het denken van de wereld heel aanlokkelijk zijn, want het speelt vaak in op eigenbelang. Eigenlijk is het best moeilijk om te denken als Jehovah en heel makkelijk om te denken als de wereld.
4. (a) Wat gebeurt er als je je denken laat vormen door de wereld? (b) Hoe zal dit artikel ons helpen?
4 Als je je denken laat vormen door de wereld, zul je geneigd zijn tot egoïsme en het verlangen naar morele onafhankelijkheid (Mark. 7:21, 22). Daarom is het heel belangrijk dat je ‘Gods gedachten’ leert denken en niet ‘die van mensen’. Dit artikel helpt je daarbij. Het geeft redenen waarom het niet te beperkend maar juist heel goed voor je is om je gedachten op één lijn te brengen met die van Jehovah. Het laat ook zien hoe je je kunt verzetten tegen vorming door de wereld. Het volgende artikel laat zien hoe je te weten komt wat Jehovah’s kijk is op verschillende kwesties en hoe je je zijn gedachten eigen kunt maken.
JEHOVAH’S DENKWIJZE IS NUTTIG EN AANTREKKELIJK
5. Waarom willen sommigen zich door niemand laten vormen?
5 Sommige mensen willen niet dat wie maar ook hun gedachten vormt of beïnvloedt. ‘Ik denk voor mezelf’, zeggen ze. Waarschijnlijk bedoelen ze dat ze hun eigen beslissingen willen nemen en dat ze het recht hebben om dat te doen. Ze willen zich niet door anderen laten beheersen en willen hun individualiteit niet opgeven.a
6. (a) Welke vrijheid geeft Jehovah ons? (b) Is dit absolute vrijheid?
6 Het is goed om te weten dat leren denken zoals Jehovah niet betekent dat je al je eigen gedachten of meningen moet opgeven. In 2 Korinthiërs 3:17 staat: ‘Waar de geest van Jehovah is, daar is vrijheid.’ Je hebt de vrijheid om je eigen persoonlijkheid te ontwikkelen. Je kunt je eigen voorkeuren hebben en zelf kiezen waar je interesse naar uitgaat. Jehovah heeft ons zelfs zo ontworpen. Maar we hebben geen onbeperkte vrijheid. (Lees 1 Petrus 2:16.) Als het erom gaat wat goed of verkeerd is, wil Jehovah dat we ons laten leiden door zijn gedachten die te vinden zijn in zijn Woord. Is dat te beperkend of is het juist goed?
7, 8. Waarom is het niet te beperkend om de dingen net zo te leren bezien als Jehovah? Illustreer.
7 Ter vergelijking. Ouders doen moeite om hun kinderen goede waarden bij te brengen. Ze leren ze misschien om eerlijk te zijn, hard te werken en rekening te houden met anderen. Dat is niet overdreven beperkend. De ouders bereiden ze juist voor op een gelukkig leven als onafhankelijke volwassenen. Als de kinderen opgroeien en het huis uitgaan, zullen ze vrij zijn om hun eigen keuzes te maken. Als ze ervoor kiezen te leven naar de waarden die ze van hun ouders hebben meegekregen, zullen ze minder snel beslissingen nemen waar ze later spijt van krijgen en voorkomen ze heel wat problemen en zorgen.
8 Net als een goede ouder wil Jehovah dat zijn kinderen zo veel mogelijk voldoening hebben in hun leven (Jes. 48:17, 18). Daarom geeft hij basisprincipes voor moreel gedrag en omgang met anderen. Hij nodigt je uit om in zulke kwesties zijn denkwijze en waarden over te nemen. Dat is allesbehalve beperkend, maar verbetert, verheft en verdiept je denken juist (Ps. 92:5; Spr. 2:1-5; Jes. 55:9). Het helpt je om keuzes te doen die je gelukkig maken en laat je toch jezelf ontplooien als individu (Ps. 1:2, 3). De denkwijze van Jehovah is dus echt nuttig en aantrekkelijk!
JEHOVAH’S DENKWIJZE IS SUPERIEUR
9, 10. Waaruit blijkt dat Jehovah’s gedachten superieur zijn aan die van de wereld?
9 Nog een reden om je denken op één lijn te brengen met dat van Jehovah, is dat zijn denken veruit superieur is aan dat van de wereld. De adviezen van de wereld op terreinen als moreel gedrag, het gezinsleven en werk sporen meestal niet met Jehovah’s manier van denken. Zo wordt vaak zelfpromotie gestimuleerd. En dat geldt ook voor een tolerante kijk op seksuele immoraliteit. Soms wordt al bij het minste of geringste geadviseerd dat scheiden of uiteengaan je gelukkiger zal maken. Zulk advies staat haaks op wat de Bijbel leert. Maar zou het beter bij deze tijd passen?
10 ‘Wijsheid blijkt uit de resultaten’, zei Jezus (Matth. 11:19). Ondanks de enorme technologische vooruitgang heeft de wereld nog steeds geen oplossing voor de grote problemen die geluk in de weg staan, zoals oorlog, racisme en misdaad. En veel mensen erkennen dat allerlei problemen in het gezin en met de gezondheid door de toegeeflijke kijk op moraal niet zijn opgelost maar juist zijn verergerd. Maar wat zie je bij personen die Gods kijk overnemen? Gelukkige gezinnen, een betere gezondheid dankzij morele reinheid en wereldwijde vrede onder geloofsgenoten (Jes. 2:4; Hand. 10:34, 35; 1 Kor. 6:9-11). Laat dat niet zien dat Jehovah’s denkwijze superieur is aan die van de wereld?
11. Waar liet Mozes zich door leiden, en wat was het resultaat?
11 Ware aanbidders uit het Bijbelverslag beseften dat Jehovah’s gedachten superieur waren. Mozes bijvoorbeeld was opgeleid ‘in alle wijsheid van de Egyptenaren’ maar vroeg ‘een hart van wijsheid’ aan Jehovah (Hand. 7:22; Ps. 90:12). Ook vroeg hij Jehovah: ‘Maak me alstublieft uw wegen bekend’ (Ex. 33:13). Omdat hij zich liet leiden door Jehovah’s gedachten, kreeg hij een belangrijke rol in de vervulling van Zijn voornemen en wordt hij in de Bijbel eervol vermeld als een man met een bijzonder geloof (Hebr. 11:24-27).
12. Waarop baseerde Paulus zijn gedachtegang?
12 Paulus was een intelligente man met een goede opleiding die minstens twee talen sprak (Hand. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3). Maar als het om principiële kwesties ging, verwierp hij wereldse wijsheid. In plaats daarvan baseerde hij zijn redenaties op de Schrift. (Lees Handelingen 17:2; 1 Korinthiërs 2:6, 7, 13.) Hierdoor had Paulus succes in zijn dienst en kon hij uitkijken naar een eeuwige beloning (2 Tim. 4:8).
13. Wie heeft de verantwoordelijkheid je denken op één lijn te brengen met dat van Jehovah?
13 Het is duidelijk dat Gods gedachten superieur zijn aan die van de wereld. Als je naar zijn gedachten leeft, zul je echt gelukkig zijn. Maar Jehovah dringt zijn denkwijze niet aan ons op. ‘De getrouwe en beleidvolle slaaf’ oefent geen controle uit over onze gedachten, en ook de ouderlingen doen dat niet (Matth. 24:45; 2 Kor. 1:24). Elk van ons heeft zelf de verantwoordelijkheid om zijn of haar gedachten op één lijn te brengen met die van Jehovah. Maar hoe doe je dat?
LAAT JE NIET DOOR DEZE WERELD VORMEN
14, 15. (a) Waar moet je over mediteren om net als Jehovah te kunnen denken? (b) Waarom moet je in het licht van Romeinen 12:2 geen opvattingen van de wereld tot je laten doordringen? Illustreer.
14 In Romeinen 12:2 krijgen we de raad: ‘Laat je niet langer door deze wereld vormen, maar word veranderd door je denken te hervormen, zodat je kunt nagaan wat de goede en aanvaardbare en volmaakte wil van God is.’ Die geïnspireerde woorden laten zien dat je meer kunt gaan denken zoals Jehovah, ongeacht wat je denken heeft gevormd voordat je de waarheid leerde kennen. Het is waar dat je denken in zekere mate is beïnvloed door erfelijke factoren en ervaringen uit je verleden. Maar het brein is soepel en kan veranderen. Zulke veranderingen worden grotendeels bepaald door wat je in je geest toelaat en waar je bij stilstaat. Door te mediteren over Jehovah’s manier van denken, kun je nagaan of zijn kijk de juiste is. Het zal dan je natuurlijke verlangen worden om je gedachten op één lijn te brengen met die van hem.
15 Maar om je denken te kunnen hervormen naar Jehovah’s denkwijze, moet je je ‘niet langer’ door deze wereld laten vormen. Laat geen ideeën of opvattingen meer tot je geest doordringen die ingaan tegen die van God. Hoe belangrijk die stap is, is te vergelijken met het eten van voedsel. Iemand kan proberen gezonder te worden door dingen te eten die voedzaam zijn. Maar wat heeft hij daaraan als hij ook nog geregeld voedsel eet dat bedorven is? Zo heb je er ook maar weinig aan als je je met Jehovah’s gedachten voedt maar tegelijk je geest bederft met wereldse ideeën.
16. Waartegen moeten we ons beschermen?
16 Kun je elk contact met de denkwijze van de wereld vermijden? Nee, je kunt niet letterlijk uit de wereld gaan. Het is onvermijdelijk dat je enigszins wordt blootgesteld aan de opvattingen ervan (1 Kor. 5:9, 10). Alleen al door de prediking komen we in contact met verkeerde ideeën. Maar al kun je niet aan zulke opvattingen ontkomen, je moet ze zeker niet accepteren of in overweging nemen. Gedachten die Satans doel dienen moet je meteen verwerpen, net als Jezus. Je kunt jezelf trouwens beschermen tegen onnodige blootstelling aan het denken van de wereld. (Lees Spreuken 4:23.)
17. Hoe kun je onnodige blootstelling aan het denken van de wereld vermijden?
17 Wees selectief in je keuze van vrienden. De Bijbel waarschuwt dat als je nauwe omgang hebt met mensen die Jehovah niet aanbidden, je hun denken gaat overnemen (Spr. 13:20; 1 Kor. 15:12, 32, 33). Wees ook selectief met amusement. Houd je ver van dingen die de evolutietheorie, geweld of immoraliteit verheerlijken. Zo voorkom je dat je denken wordt vergiftigd met opvattingen die ‘tegen de kennis van God’ zijn (2 Kor. 10:5).
18, 19. (a) Waarom moet je extra voorzichtig zijn met wereldse opvattingen die op subtiele manieren worden gepropageerd? (b) Wat moeten we ons afvragen, en waarom?
18 Het is ook belangrijk wereldse ideeën die minder opvallend worden gepropageerd, te herkennen en verwerpen. Zo kan een nieuwsbericht door de invalshoek een bepaalde politieke kleur krijgen. Soms wordt verslag gedaan van een verhaal dat de wereldse kijk op doelen en prestaties verheerlijkt. Sommige films en boeken propageren een filosofie waar jij of je gezin eerst komt en stellen dat misschien voor als redelijk, aantrekkelijk en zelfs juist. Zulke opvattingen gaan voorbij aan de Bijbelse kijk dat het juist goed is voor je gezin en je eigenwaarde als je het meest van Jehovah houdt (Matth. 22:36-39). Ook leggen kinderverhalen die grotendeels aanvaardbaar zijn, soms heel subtiel een basis voor het accepteren van immoreel gedrag.
19 Dit betekent niet dat alle ontspanning verkeerd is. Toch is het goed je af te vragen: Herken ik ook de ideeën van de wereld die indirect worden gepropageerd? Bescherm ik mijn kinderen en mezelf tegen blootstelling aan bepaalde tv-programma’s of bepaald leesmateriaal? Bestrijd ik de wereldse ideeën die mijn kinderen oppikken met Jehovah’s kijk erop? Als we inzien wat het verschil is tussen Gods denkwijze en die van de wereld, kunnen we voorkomen dat we door deze wereld worden gevormd.
DOOR WIE WORD JE NU GEVORMD?
20. Waardoor wordt bepaald wie jou beïnvloedt?
20 Bedenk dat er eigenlijk maar twee informatiebronnen zijn: Jehovah en Satans wereld. Door welke bron laat jij je vormen? Het antwoord is de bron waar je je informatie vandaan haalt. Als je de opvattingen van de wereld accepteert, zullen die je denken vormen en je neigen naar vleselijke standpunten en gedragingen. Daarom is het zo belangrijk dat je oplet wat je in je geest toelaat en waar je bij stilstaat.
21. Wat gaan we in het volgende artikel bespreken?
21 Om net zo te denken als Jehovah, moet je dus meer doen dan je geest vrijhouden van slechte invloeden. Je moet je ook voeden met Gods gedachten zodat je je die eigen maakt. Het volgende artikel laat zien hoe je dat kunt doen.
a In feite worden zelfs de meest onafhankelijke denkers door anderen beïnvloed. Of mensen nu nadenken over iets dieps als het ontstaan van het leven of gewoon beslissen wat ze aantrekken, ze worden altijd in zekere mate door anderen beïnvloed. Maar je kunt wel kiezen door wie je je laat beïnvloeden.