Nuttig onderwijs voor onze kritieke tijd
„Weet dit, dat er in de laatste dagen kritieke tijden zullen aanbreken, die moeilijk zijn door te komen. . . . Goddeloze mensen en bedriegers zullen van kwaad tot erger voortgaan, terwijl zij misleiden en worden misleid.” — 2 TIMOTHEÜS 3:1, 13.
1, 2. Waarom dienen wij er belangstelling voor te hebben welke leringen wij volgen?
WORDT u geholpen of wordt u benadeeld? Worden uw problemen opgelost of worden ze verergerd? Waardoor? Door leringen. Ja, leringen kunnen uw leven in grote mate ten goede of ten kwade beïnvloeden.
2 Drie buitengewoon hoogleraren hebben deze kwestie onlangs bestudeerd en hun bevindingen uiteengezet in de Journal for the Scientific Study of Religion. Toegegeven, zij hebben misschien geen persoonlijke analyse gemaakt van u of uw gezin. Toch tonen hun bevindingen aan dat er een duidelijk verband bestaat tussen leringen en het feit of iemand er al dan niet in slaagt het hoofd te bieden aan de problemen van onze kritieke tijd. In het volgende artikel zullen wij aandacht schenken aan wat zij hebben ontdekt.
3, 4. Wat zijn enkele bewijzen waaruit blijkt dat wij in kritieke tijden leven?
3 Maar denk eerst eens over deze vraag na: Bent u het met ons eens dat wij in een tijd leven die moeilijk is door te komen? Zo ja, dan zult u ongetwijfeld de bewijzen zien waaruit blijkt dat dit inderdaad ’kritieke tijden zijn die moeilijk zijn door te komen’ (2 Timotheüs 3:1-5). Mensen hebben er op verschillende manieren mee te maken. Om een voorbeeld te noemen: u weet waarschijnlijk dat heel wat landen op het ogenblik worden verscheurd doordat verschillende partijen om de politieke macht strijden. Elders worden mensen wegens religieuze of etnische verschillen gedood. Soldaten zijn niet de enigen die worden getroffen. Denk maar eens aan de talloze vrouwen en meisjes die onmenselijk zijn behandeld of de bejaarden die zijn beroofd van voedsel, warmte en onderdak. Ontelbare mensen hebben het zwaar te verduren, wat tot een stroom van vluchtelingen en veel ermee verband houdende ellende leidt.
4 Onze tijd wordt ook gekenmerkt door economische problemen die leiden tot gesloten fabrieken, werkloosheid, verlies van uitkeringen en pensioenen, geldontwaarding, en minder maaltijden of kleinere porties. Kunt u de lijst met problemen aanvullen? Vermoedelijk wel. Nog eens miljoenen mensen overal op aarde lijden als gevolg van voedseltekorten en ziekten. Waarschijnlijk hebt u de verschrikkelijke foto’s uit Oost-Afrika gezien waarop uitgemergelde mannen, vrouwen en kinderen te zien zijn. Miljoenen mensen in Azië ondergaan een zelfde lijden.
5, 6. Waarom kan er worden gezegd dat ziekte eveneens een overweldigend aspect van onze kritieke tijd is?
5 Wij hebben allemaal gehoord van de huidige opmars van angstaanjagende ziekten. Op 25 januari 1993 stond in The New York Times: „Welig tierend te midden van vrij seksueel verkeer, huichelarij en lukrake preventie zal de aidsepidemie in Latijns-Amerika binnenkort die in de Verenigde Staten overschaduwen . . . Veel van de toename komt doordat steeds meer . . . vrouwen besmet raken.” In oktober 1992 vermeldde U.S.News & World Report: „Slechts twee decennia geleden verklaarde het hoofd van de Amerikaanse Dienst voor de Volksgezondheid, na een van de grootste ooit behaalde overwinningen voor de volksgezondheid bejubeld te hebben, dat de tijd was aangebroken ’zich geen zorgen meer te maken over infectieziekten’.” Maar hoe is de situatie nu? „Ziekenhuizen komen weer vol te liggen met slachtoffers van epidemieën die men meende overwonnen te hebben. . . . Microben ontwikkelen steeds knappere genetische strategieën die hen in staat stellen de ontwikkeling van nieuwe antibiotica telkens weer een stap voor te komen. . . . ’Wij gaan een nieuw tijdperk van infectieziekten binnen.’”
6 Om één voorbeeld te geven: Newsweek van 11 januari 1993 berichtte: „Naar schatting infecteren malariaparasieten nu jaarlijks 270 miljoen mensen, waardoor ze wel 2 miljoen personen doden . . . en minstens 100 miljoen acute ziektegevallen veroorzaken. . . . Terzelfder tijd raakt de ziekte steeds meer resistent tegen eens geneeskrachtige medicijnen. . . . Sommige stammen zullen binnenkort wellicht niet meer bestreden kunnen worden.” Het is huiveringwekkend.
7. Hoe reageren velen thans op de moeilijke tijden?
7 U zult waarschijnlijk hebben opgemerkt dat velen in deze kritieke tijden die moeilijk zijn door te komen, hulp zoeken bij het oplossen van hun problemen. Denk bijvoorbeeld eens aan degenen die boeken gaan lezen over de manier waarop men met stress moet omgaan of het hoofd moet bieden aan een nieuwe ziekte. Anderen trachten wanhopig raad in te winnen met betrekking tot een stuklopend huwelijk, kinderverzorging, alcohol- of drugsproblemen of de manier waarop zij de eisen van hun werk in evenwicht kunnen brengen met de verschillende vormen van druk waarmee zij thuis te maken hebben. Ja, zij hebben werkelijk hulp nodig! Worstelt u met een persoonlijk probleem of ondervindt u enkele van de moeilijkheden die het gevolg zijn van oorlog, hongersnood of een ramp? Ook al lijkt een drukkend probleem onoplosbaar, u hebt reden de vraag te stellen: ’Hoe komt het dat wij zo’n kritiek stadium hebben bereikt?’
8. Waarom dienen wij ons voor inzicht en leiding tot de bijbel te wenden?
8 Voordat wij doeltreffend het hoofd kunnen bieden aan de situatie en voldoening kunnen vinden in wat het leven nu en in de toekomst te bieden heeft, dienen wij te weten hoe het komt dat wij in zo’n kritieke tijd leven. Eerlijk gezegd geeft dit een ieder van ons redenen om de bijbel in aanmerking te nemen. Waarom wijzen wij op de bijbel? Omdat alleen de bijbel nauwkeurige profetieën — van tevoren geschreven geschiedenis — bevat die ons tonen wat de oorzaken zijn van onze benarde toestand, waar wij ons in de stroom des tijds bevinden en wat de toekomst voor ons inhoudt.
Een les uit de geschiedenis
9, 10. Hoe werd Jezus’ profetie in Mattheüs hoofdstuk 24 in de eerste eeuw vervuld?
9 De Wachttoren van 15 februari 1994 verschafte een lezenswaardig overzicht van Jezus’ levendige profetie in Mattheüs hoofdstuk 24. Als u uw bijbel bij dat hoofdstuk openslaat, kunt u in vers 3 zien dat Jezus’ apostelen om een teken vroegen van zijn toekomstige tegenwoordigheid en het besluit van het samenstel van dingen. Vervolgens voorzei Jezus in de verzen 5 tot en met 14 valse christussen, oorlogen, voedseltekorten, vervolging van christenen, wetteloosheid en een uitgebreide prediking omtrent Gods koninkrijk.
10 De geschiedenis toont aan dat die dingen zich inderdaad gedurende het besluit van het joodse samenstel van dingen hebben voorgedaan. Als u toen had geleefd, zou dat dan geen moeilijke tijd zijn geweest? De situatie bereikte echter een climax, een ongekende verdrukking voor Jeruzalem en het joodse samenstel. Vanaf vers 15 lezen wij wat er allemaal zou gebeuren nadat de Romeinen Jeruzalem in 66 G.T. hadden aangevallen. Deze ontwikkelingen bereikten een hoogtepunt in de verdrukking die Jezus in vers 21 noemde — de vernietiging van Jeruzalem in 70 G.T., de ergste verdrukking die deze stad ooit heeft meegemaakt. Toch weet u dat de geschiedenis toen niet eindigde, en Jezus had dat ook niet gezegd. In de verzen 23 tot en met 28 toonde hij aan dat er na de verdrukking van 70 G.T. andere dingen zouden gebeuren.
11. In welk opzicht staat de eerste-eeuwse vervulling van Mattheüs hoofdstuk 24 met onze tijd in verband?
11 Sommigen in deze tijd zijn misschien geneigd zich van deze gebeurtenissen in het verleden af te maken met de vraag: ’En wat dan nog?’ Dat zou een vergissing zijn. De vervulling van de profetieën destijds is uitermate belangrijk. Waarom? Omdat de oorlogen, hongersnoden, aardbevingen, epidemieën en vervolging tijdens het besluit van het joodse samenstel hun weerspiegeling zouden vinden in een grotere vervulling nadat „de bestemde tijden der natiën” in 1914 waren geëindigd (Lukas 21:24). Velen die thans leven, zijn ooggetuige geweest van de Eerste Wereldoorlog, toen deze hedendaagse vervulling begon. Maar ook al bent u na 1914 geboren, dan bent u er toch getuige van geweest dat Jezus’ profetie in vervulling is gegaan. De gebeurtenissen in deze twintigste eeuw tonen op overweldigende wijze aan dat wij nu in het besluit van het hedendaagse goddeloze samenstel leven.
12. Wat kunnen wij volgens Jezus nog verwachten te zien?
12 Dit betekent dat „de verdrukking” van Mattheüs 24:29 nog voor ons ligt. Hierbij zullen hemelverschijnselen betrokken zijn waarvan wij ons misschien geen denkbeeld kunnen vormen. Vers 30 toont aan dat de mensen dan een ander teken zullen zien — een teken waaruit blijkt dat de vernietiging nabij is. Volgens het parallelle verslag in Lukas 21:25-28 zullen de mensen in die toekomstige tijd ’mat worden van vrees en verwachting omtrent de dingen die over de aarde komen’. Lukas’ verslag vermeldt tevens dat christenen dan hun hoofd omhoog zullen heffen omdat hun bevrijding heel nabij is.
13. Welke twee hoofdpunten verdienen onze aandacht?
13 ’Alles goed en wel,’ zult u misschien zeggen, ’maar ik dacht dat het erom ging hoe ik onze moeilijke tijd kan begrijpen en er het hoofd aan kan bieden.’ U hebt gelijk. Wij moeten allereerst een aantal kernproblemen identificeren en te weten zien te komen hoe wij ze kunnen vermijden. Punt twee hangt hiermee samen: hoe schriftuurlijke leringen ons kunnen helpen ons nu in een beter leven te verheugen. Sla in dit verband uw bijbel eens open bij 2 Timotheüs hoofdstuk 3, en zie hoe de woorden van de apostel Paulus u kunnen helpen de moeilijke tijd door te komen.
Een profetie over onze tijd
14. Waarom is er reden te geloven dat een beschouwing van 2 Timotheüs 3:1-5 ons tot voordeel kan strekken?
14 God inspireerde Paulus om de loyale christen Timotheüs in een brief veel voortreffelijke raad te geven die hem hielp een succesvoller en gelukkiger leven te leiden. Een gedeelte van wat Paulus schreef, zou voornamelijk van toepassing zijn in onze tijd. Wees zo goed de profetische woorden in 2 Timotheüs 3:1-5 aandachtig te volgen, ook al meent u ze goed te kennen. Paulus schreef: „Weet dit, dat er in de laatste dagen kritieke tijden zullen aanbreken, die moeilijk zijn door te komen. Want de mensen zullen zichzelf liefhebben, het geld liefhebben, zullen aanmatigend zijn, hoogmoedig, lasteraars, ongehoorzaam aan ouders, ondankbaar, deloyaal, zonder natuurlijke genegenheid, niet ontvankelijk voor enige overeenkomst, kwaadsprekers, zonder zelfbeheersing, heftig, zonder liefde voor het goede, verraders, onbezonnen, opgeblazen van trots, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God, die een vorm van godvruchtige toewijding hebben, maar de kracht ervan niet blijken te bezitten.”
15. Waarom dient 2 Timotheüs 3:1 nu onze speciale belangstelling te hebben?
15 Merk op dat er negentien punten werden opgesomd. Laten wij, voordat wij deze punten onderzoeken en er ons voordeel mee kunnen doen, een ogenblik pauzeren om de profetie in haar totaliteit in ons op te nemen. Kijk eens naar vers 1. Paulus voorzei: ’In de laatste dagen zullen er kritieke tijden aanbreken.’ Welke „laatste dagen”? Er zijn vele laatste dagen geweest, zoals de laatste dagen van het oude Pompeji of de laatste dagen van een koning of van een dynastie. Zelfs de bijbel noemt een aantal laatste dagen, zoals de laatste dagen van het joodse samenstel (Handelingen 2:16, 17). Jezus heeft echter de basis gelegd op grond waarvan wij kunnen begrijpen dat „de laatste dagen” waar Paulus het over had, op onze tijd slaan.
16. Welke situatie werd in de gelijkenis van de tarwe en het onkruid voor onze tijd voorzegd?
16 Jezus deed dit door een gelijkenis over tarwe en onkruid te vertellen. Deze werden op een veld gezaaid opdat ze daar zouden opgroeien. Hij zei dat de tarwe en het onkruid mensen afbeelden — ware christenen en valse. Wij maken melding van deze gelijkenis omdat ze duidelijk maakt dat er een lange periode overheen zou gaan voordat het besluit van het gehele goddeloze samenstel zou komen. Wanneer dat zou aanbreken, zou er iets in volle bloei zijn. Wat dan wel? Afval, of het verzaken van het ware christendom, met een recordoogst aan goddeloosheid als gevolg. Andere bijbelse profetieën bevestigen dat dit gedurende de laatste dagen van het goddeloze samenstel zou gebeuren. In die tijd bevinden wij ons, in het besluit van het samenstel van dingen. — Mattheüs 13:24-30, 36-43.
17. Welke parallelle informatie verschaft 2 Timotheüs 3:1-5 omtrent het besluit van het samenstel van dingen?
17 Beseft u de draagwijdte hiervan? Twee Timotheüs 3:1-5 verschaft ons een parallelle aanwijzing dat gedurende het besluit van het samenstel, of de laatste dagen, christenen omringd zouden zijn door slechte vruchten. Paulus zei niet dat de negentien opgesomde dingen het belangrijkste bewijs zouden vormen dat de laatste dagen aangebroken waren. Hij waarschuwde veeleer voor de problemen waarmee wij gedurende de laatste dagen te kampen zouden hebben. Vers 1 spreekt over ’kritieke tijden die moeilijk zijn door te komen’. Die uitdrukking komt uit het Grieks en betekent letterlijk „bestemde tijden boze” (Kingdom Interlinear). Bent u het niet met ons eens dat ’boos’ een passende beschrijving vormt van datgene waarmee wij thans te maken hebben? Deze geïnspireerde passage verschaft ons vervolgens goddelijk inzicht in onze tijd.
18. Waarop dienen wij ons te concentreren wanneer wij Paulus’ profetische woorden bestuderen?
18 De belangstelling die wij voor deze profetie hebben, zal ons beslist in staat stellen droevige voorbeelden te herkennen waaruit blijkt hoe kritiek, of boos, onze tijd is. Houd onze twee hoofdpunten in gedachte: (1) problemen identificeren die onze tijd moeilijk maken en nagaan hoe wij ze kunnen vermijden; (2) ons laten leiden door leringen die werkelijk praktisch zijn en die ons kunnen helpen ons in een beter leven te verheugen. Wij zullen dus niet de nadruk leggen op negatieve factoren maar ons concentreren op leringen die ons en ons gezin in deze moeilijk door te komen tijd kunnen helpen.
Oogst rijke zegeningen
19. Welke bewijzen hebt u gezien waaruit blijkt dat mensen zichzelf liefhebben?
19 Paulus begint zijn opsomming door te voorzeggen dat de mensen in de laatste dagen ’zichzelf zullen liefhebben’ (2 Timotheüs 3:2). Wat bedoelde hij? U hebt gelijk wanneer u zegt dat er door de hele geschiedenis heen verwaande, egoïstische mannen en vrouwen zijn geweest. Toch bestaat er geen twijfel over dat dit euvel in deze tijd bijzonder algemeen is geworden. Bij velen neemt het extreme vormen aan. In de politieke en commerciële wereld is het vrijwel de norm. Mannen en vrouwen jagen ten koste van alles macht en roem na. Gewoonlijk gaat dit ten koste van anderen, want deze zelfzuchtige mensen trekken zich er weinig van aan welke schade zij andere mensen berokkenen. Zij zijn er snel bij anderen voor het gerecht te dagen of te bedriegen. U kunt begrijpen waarom velen onze generatie de „ik-generatie” noemen. De wereld zit vol met ijdele en egocentrische mensen.
20. Hoe vormt de bijbelse raad een contrast met de overheersende geest van zelfzucht?
20 Wij behoeven niet herinnerd te worden aan bittere ervaringen in onze omgang met mensen die „zichzelf liefhebben”. Niettemin is het waar dat de bijbel ons helpt door dit probleem open en eerlijk vast te stellen, want daarin wordt ons geleerd hoe wij deze valkuil kunnen vermijden. De bijbel zegt namelijk het volgende: „Doe niets uit zelfzuchtige ambitie of uit een goedkoop verlangen om te roemen, maar wees nederig jegens elkaar en beschouw anderen altijd als beter dan uzelf. En houd de belangen van anderen in het oog, niet slechts die van uzelf.” „Denk niet meer van uzelf dan betaamt. Wees in plaats daarvan bescheiden in uw denken.” Die uitstekende raad vinden wij in Filippenzen 2:3, 4 en Romeinen 12:3 volgens Today’s English Version.
21, 22. (a) Welke duidelijke bewijzen zijn er dat die raad in deze tijd nuttig kan zijn? (b) Welke uitwerking heeft Gods raad op gewone mensen gehad?
21 Iemand zal misschien tegenwerpen: ’Dat klinkt goed, maar het is niet praktisch.’ O ja, toch wel. Het kan succes hebben, en dat heeft het ook, bij heel gewone mensen in deze tijd. In 1990 drukte de uitgever voor de Oxford University het boekwerk The Social Dimensions of Sectarianism. Hoofdstuk 8 was getiteld „Jehovah’s Getuigen in een katholiek land”, en het bevatte een beschrijving van een in België verricht onderzoek. Wij lezen: „Beschouwen wij wat de positieve aantrekkingskracht is om een Getuige te worden, dan blijkt dat geënquêteerden, afgezien van de aantrekkingskracht van ’de Waarheid’ zelf, alweer soms meer dan één kenmerkende eigenschap noemden. . . . Hartelijkheid, vriendelijkheid, liefde en eenheid behoorden tot de vaakst genoemde factoren, maar ook eerlijkheid en het ’zich gedragen overeenkomstig bijbelse beginselen’ werden door de Getuigen hoog aangeslagen.”
22 Wij zouden dit overzicht kunnen vergelijken met een foto die met een groothoeklens is genomen; indien u daarentegen een zoomlens of telelens zou gebruiken, zou u close-ups kunnen zien van vele uit het leven gegrepen taferelen. U zou mannen zien die vroeger arrogant, bazig of schaamteloos zelfzuchtig waren maar nu zachtaardiger zijn en echtgenoten en vaders zijn geworden die hun huwelijkspartner, kinderen en anderen met een grotere tedere genegenheid en vriendelijkheid bejegenen. Ook vrouwen die vroeger dominerend of ongevoelig waren en nu anderen helpen de weg van het ware christendom te leren kennen. Er zijn honderdduizenden van zulke voorbeelden. Zegt u nu eens eerlijk: Zou u het niet veel prettiger vinden met dergelijke mensen om te gaan dan altijd te maken te hebben met mannen en vrouwen die in de allereerste plaats zichzelf liefhebben? Zou het hierdoor niet gemakkelijker worden aan onze kritieke tijd het hoofd te bieden? Zou het opvolgen van zulke bijbelse leringen u dus niet gelukkiger maken?
23. Waarom zal het de moeite waard zijn verdere aandacht aan 2 Timotheüs 3:2-5 te besteden?
23 Wij hebben echter alleen nog maar het eerste punt van Paulus’ opsomming in 2 Timotheüs 3:2-5 bekeken. Wat valt er over de andere punten te zeggen? Zult u, door ze grondig te onderzoeken, eveneens worden geholpen de kernproblemen van onze tijd te identificeren teneinde ze te kunnen vermijden en te begrijpen welke handelwijze u en degenen die u liefhebt gelukkiger zal maken? Het volgende artikel zal u helpen deze vragen te beantwoorden en een rijke zegen te ontvangen.
Punten ter herinnering
◻ Wat zijn enkele bewijzen waaruit blijkt dat wij in kritieke tijden leven?
◻ Waarom kunnen wij er zeker van zijn dat wij in de laatste dagen leven?
◻ Welke twee hoofdpunten kunnen wij op grond van een studie van 2 Timotheüs 3:1-5 vaststellen?
◻ Hoe hebben bijbelse leringen Jehovah’s volk geholpen in deze tijd waarin zoveel mensen zichzelf liefhebben?
[Illustratieverantwoording op blz. 8]
Foto links boven: Andy Hernandez/Sipa Press; foto rechts onder: Jose Nicolas/Sipa Press