Een gelukkig gezin — Waar twee één zijn

INDIEN u een sterk, veilig, gerieflijk huis wilde bouwen, welke materialen zou u dan gebruiken? Hout, baksteen, andere steensoorten? Het bijbelboek Spreuken doet de aanbeveling: „Door wijsheid zal een huisgezin worden opgebouwd, en door onderscheidingsvermogen zal het stevig bevestigd blijken te zijn. En door kennis zullen de binnenkamers gevuld worden met allerlei kostbare en aangename dingen van waarde” (Spreuken 24:3, 4). Ja, voor het opbouwen van een gelukkig gezin hebt u wijsheid, onderscheidingsvermogen en kennis nodig.

Wie bouwt er? „De waarlijk wijze vrouw heeft haar huis opgebouwd, maar de dwaze haalt het met haar eigen handen omver” (Spreuken 14:1). Hetzelfde geldt voor de wijze man die ziet dat hij het in eigen hand heeft zijn huwelijk sterk en gelukkig of zwak en ellendig te maken. Welke factoren bepalen het verschil? Wat interessant dat de suggesties van enkele hedendaagse huwelijksadviseurs zo sterk overeenkomen met de tijdloze wijsheid uit Gods Woord, dat duizenden jaren geleden geschreven is.

Luisteren: „Echt luisteren is een van de grootste complimenten die u een ander kunt geven en is van doorslaggevend belang bij het opbouwen en in stand houden van een innige relatie”, schrijft een handboek voor het huwelijk. „Het oor der wijzen tracht kennis te vinden”, luidt de spreuk (Spreuken 18:15). Hoe kunt u, daar u niet zoals bij de ogen of de mond kunt zien of oren openstaan, uw partner laten merken dat u werkelijk luistert? Eén manier is door wat hij zegt te „weerkaatsen”, door actief te luisteren. — Zie het kader op bladzijde 11.

Openheid en vertrouwelijkheid: „Onze cultuur staat openheid in de weg”, wordt opgemerkt in het boek One to One — Understanding Personal Relationships. „Ons wordt van kindsbeen af bijgebracht dat wij ons niet met andermans zaken moeten bemoeien — dat men niet spreekt over geld, denkbeelden en gevoelens, . . . alles wat persoonlijk is. Die les verleren wij niet zo maar, zelfs niet als wij ’verliefd worden’. Tenzij er voortdurend wordt gestreefd naar openheid, kan er geen vertrouwelijkheid gedijen.” „Plannen zijn tot mislukking gedoemd waar geen vertrouwelijk gesprek is”, wordt in Spreuken opgemerkt, „maar bij hen die te zamen beraadslagen, is wijsheid.” — Spreuken 13:10; 15:22.

Loyaliteit en vertrouwen: Man en vrouw zweren elkaar trouw voor Gods aangezicht. Wanneer huwelijkspartners ervan overtuigd zijn dat de een de ander loyaal toegedaan is, wordt de liefde niet gehinderd door achterdocht, trots, wedijver of het staan op eigen rechten.

Deelgenootschap: Een relatie verdiept zich door gedeelde ervaringen. Mettertijd kan een echtpaar een onbetaalbaar tapijt weven van herinneringen die beiden dierbaar zijn. Het verbreken van die band van vriendschap is ondenkbaar voor hen. „Er bestaat een vriend die aanhankelijker is dan een broeder.” — Spreuken 18:24.

Goedheid en vriendelijkheid: Door goede daden worden wrijvingen en trots teruggedrongen. Ingeburgerde patronen van goedheid en vriendelijkheid blijven zelfs intact als de emoties bij meningsverschillen hoog oplopen, zodat de schade beperkt blijft. Vriendelijkheid schept een warm klimaat waarin de liefde kan groeien. Hoewel vooral een man er moeite mee kan hebben zich zachtaardig te uiten, zegt de bijbel: „Het begeerlijke in de aardse mens is zijn liefderijke goedheid” (Spreuken 19:22). Wat een goede vrouw betreft, „de wet der liefderijke goedheid is op haar tong”. — Spreuken 31:26.

Nederigheid: Als tegengif voor het gif van trots zet nederigheid aan tot gerede verontschuldigingen en veelvuldige uitingen van dank. En als u nu werkelijk onschuldig bent aan een beweerde overtreding? Waarom dan niet zachtmoedig gezegd: „Het spijt me dat je zo van streek bent”? Geef blijk van bezorgdheid voor de gevoeligheden van uw partner en ga dan samen na wat er aan de vervelende situatie te doen is. „Het strekt een man tot heerlijkheid van geredetwist af te laten.” — Spreuken 20:3.

Respect: „Het sleutelwoord bij het erkennen van elkaars verschillen en het zoeken van een oplossing, is respect. Wat belangrijk is voor de ene partner, is voor de ander misschien niet zo belangrijk. Niettemin kan elke partner altijd de zienswijzen van de ander respecteren” (Keeping Your Family Together When the World Is Falling Apart). „Door overmoed veroorzaakt men slechts strijd, maar bij hen die te zamen beraadslagen, is wijsheid.” — Spreuken 13:10.

Humor: De donkerste crisiswolken kunnen wegtrekken door samen eens flink te lachen. Het plant zich als een golf voort langs de liefdesbanden en neemt de spanning weg die vaak fnuikend is voor helder denken. „Een blij hart heeft een goede uitwerking op het gelaat.” — Spreuken 15:13.

Geven: Ga positief op zoek naar dingen die in uw partner te waarderen zijn en wees scheutig met complimentjes. Die kostbare kleinigheden kunnen het hart inniger ontroeren dan een zijden stropdas of een bos bloemen. Natuurlijk kunt u toch leuke dingen voor elkaar kopen of doen. Maar „de mooiste geschenken die u kunt geven,” zegt het boek Lifeskills for Adult Children, „kunnen niet in een doos worden verpakt. Het zijn uw uitingen van liefde en waardering, uw aanmoediging en uw steun.” „Als gouden appels in zilver beeldsnijwerk is een woord, gesproken op de juiste tijd ervoor.” — Spreuken 25:11.

Indien deze hoedanigheden te vergelijken zijn met de bouwstenen van de huwelijksband, dan is communicatie de specie die nodig is om ze aaneen te hechten. Wat kunnen echtparen dus doen wanneer er meningsverschillen rijzen? „In plaats van de afwijkende meningen van uw partner te zien als een bron van onenigheid, . . . moet u ze als een bron van kennis zien. . . . De details van het dagelijks leven worden een goudmijn aan informatie”, zegt het boek Getting the Love You Want.

Bezie elke keer dat zich een meningsverschil voordoet dus niet als een reden om de wapens op te vatten maar als een kostbare gelegenheid om de mens die u bemint beter te leren begrijpen. Grijp samen de uitdaging aan om het verschil van mening op te lossen en de vredige havens der harmonie binnen te zeilen, waardoor u de banden verstevigt en de liefde verdiept die u tweetjes tot één maakt.

Jehovah God vindt samenwerking iets prachtigs en heeft die dan ook in zijn schepping ingebouwd: in de zuurstofkringloop van planten en dieren — een kwestie van geven en nemen —, de banen van hemellichamen, de symbiotische relaties tussen insekten en bloemen. Zo kan er ook in de huwelijksverbintenis een warme kringloop bestaan waarin een man zijn vrouw met woord en daad verzekert van zijn liefde, en een liefdevolle vrouw die het volste vertrouwen in hem heeft tevreden zijn leiding volgt. Op die manier worden de twee werkelijk één en zijn zij een bron van vreugde voor elkaar en voor de Insteller van het huwelijk, Jehovah God.

[Kader op blz. 11]

’Schenk aandacht aan de manier waarop u luistert.’ — Lukas 8:18

Actief luisteren is een methode om ervoor te zorgen dat spreker en luisteraar elkaar werkelijk begrijpen. De luisteraar probeert de woorden die hij hoort en de bedoeling die hij eruit opmaakt als het ware te weerkaatsen. Dit zijn de basisstappen:

1. Luister aandachtig; let op of er belangrijke boodschappen worden meegedeeld.

2. Let op de gevoelens die achter de woorden schuilgaan.

3. Herhaal tegen de spreker wat u hoort. Beoordeel, kritiseer of betwist het gehoorde niet. Laat hem of haar alleen weten dat u de boodschap correct ontvangen hebt. Erken de gevoelens.

4. De spreker zal dat wat u zegt waarschijnlijk bevestigen of corrigeren en misschien verder over het onderwerp uitweiden.

5. Hebt u het verkeerd begrepen, probeer het dan opnieuw.

Actief luisteren is vooral zo doeltreffend omdat het kritiek minder scherp maakt. Aanvaard het feit dat er vaak een grond van waarheid in kritiek zit. De kritiek wordt misschien geuit op een manier die pijn doet, maar in plaats van de ander bij wijze van verdediging ook pijn te doen, zou u actief kunnen luisteren om de situatie minder explosief te maken. Geef toe dat u de geschokte gevoelens waarvoor u misschien verantwoordelijk wordt geacht, begrijpt, en ga na hoe de kwestie opgelost kan worden.

[Kader op blz. 12]

’Als iemand een reden tot klagen heeft.’ — Kolossenzen 3:13

Hoe kunt u, als u een klacht hebt, die het beste uiten zonder een oorlog te ontketenen? Ga er allereerst van uit dat uw huwelijkspartner het goed bedoelde. Misschien vindt u dat hij of zij onattent, onnadenkend, tactloos of onverstandig was — maar over het algemeen zal het waarschijnlijk niet kwaad bedoeld zijn geweest. Breng uw gevoelens kalm onder woorden zonder een beschuldiging te uiten: „Toen jij dat deed, gaf mij dat het gevoel . . .” Daarmee ontketent u geen woordenwisseling. U vertelt gewoon hoe u zich voelt en uit geen beschuldiging aan het adres van uw huwelijkspartner. Daar het misschien helemaal nooit in zijn of haar bedoeling heeft gelegen u van streek te maken, kan de reactie een ontkenning of zelfrechtvaardiging zijn. Concentreer u echter op het probleem en heb een oplossing bij de hand.

[Illustratie op blz. 10]

Echt luisteren is een van de grootste complimenten die u een ander kunt geven