Wat is de doop?
Het antwoord uit de Bijbel
Dopen is iemand volledig onderdompelen in water.a In de Bijbel lees je meermaals dat mensen werden gedoopt (Handelingen 2:41). Jezus werd bijvoorbeeld ondergedompeld in de rivier de Jordaan (Mattheüs 3:13, 16). Je kunt ook lezen over een Ethiopiër die ‘het water inliep’ om gedoopt te worden (Handelingen 8:36-40).
Jezus maakte duidelijk dat zijn volgelingen gedoopt moesten worden (Mattheüs 28:19, 20). Ook de apostel Petrus liet uitkomen dat het een vereiste is (1 Petrus 3:21).
Inhoud
Wat is de betekenis van de doop?
Als je je laat dopen, laat je publiekelijk zien dat je berouw hebt van je zonden en dat je God onvoorwaardelijk hebt beloofd om zijn wil te doen. Het drukt symbolisch uit dat je God en Jezus altijd en op elk terrein van je leven wilt gehoorzamen. Wie zich laat dopen komt op het pad naar eeuwig leven.
De onderdompeling in water is een passend symbool voor de verandering die iemand in zijn leven heeft doorgevoerd. In de Bijbel wordt de doop namelijk vergeleken met een begrafenis (Romeinen 6:4; Kolossenzen 2:12). Wanneer je onder water gaat, is dat alsof de persoon die je vroeger was sterft, als de dood van je oude leven. En wanneer je uit het water omhoogkomt, begin je in feite aan een nieuw leven als opgedragen christen.
Wat zegt de Bijbel over de kinderdoop?
De Bijbel leert niet dat baby’s gedoopt moeten worden.b De kinderdoop is niet in overeenstemming met Gods Woord. De Bijbel laat zien dat iemand die gedoopt wil worden bepaalde dingen moet doen. Je moet bijvoorbeeld op zijn minst de basisleerstellingen van de Bijbel begrijpen en ernaar leven. Je moet berouw hebben van je zonden. En je moet in gebed je leven aan God opdragen (Handelingen 2:38, 41; 8:12). Dat zijn dingen die kleine kinderen niet kunnen.
Wat betekent het te worden gedoopt in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige geest?
Jezus zei tegen zijn volgelingen: ‘Maak discipelen van mensen uit alle volken. Doop ze in de naam van de Vader en van de Zoon en van de heilige geest, en leer ze om zich te houden aan alles wat ik jullie heb opgedragen’ (Mattheüs 28:19, 20). Gedoopt worden ‘in de naam van’ de Vader, de Zoon en de heilige geest betekent dat je het gezag en de positie van de Vader en van de Zoon en ook de rol van de heilige geest erkent. Een voorbeeld kan dit verduidelijken. Petrus zei tegen een man die vanaf zijn geboorte verlamd was: ‘In de naam van Jezus Christus de Nazarener, loop!’ (Handelingen 3:6) Waarom zei Petrus ‘in de naam van’? Om te laten zien dat hij het gezag van Christus erkende en wist dat Jezus achter de wonderbaarlijke genezing zat.
De Vader is Jehovahc God. Hij is de Schepper en heeft ons het leven gegeven. Hij is de almachtige God en heeft dus het hoogste gezag, absolute autoriteit (Genesis 17:1; Openbaring 4:11).
De Zoon is Jezus Christus. Hij heeft zijn leven voor ons gegeven (Romeinen 6:23). We kunnen alleen gered worden als we zijn belangrijke rol in Gods doel met de mens begrijpen en accepteren (Johannes 14:6; 20:31; Handelingen 4:8-12).
De heilige geest is Gods actieve kracht, zijn kracht in actie.d God heeft zijn heilige geest gebruikt om te scheppen, om leven te geven, om boodschappen aan zijn profeten en anderen over te brengen en om mensen de kracht te geven zijn wil te doen (Genesis 1:2; Job 33:4; Romeinen 15:18, 19). Hij gebruikte zijn heilige geest ook om mensen ertoe te inspireren zijn gedachten in de Bijbel op te schrijven (2 Petrus 1:21).
Is het verkeerd om opnieuw te worden gedoopt?
Stel dat iemand van geloof wil veranderen maar in zijn vorige kerk gedoopt is. Zou het dan verkeerd zijn als hij zich opnieuw laat dopen? Sommige mensen zeggen van wel. Ze baseren zich op Efeziërs 4:5: ‘Eén Heer, één geloof, één doop.’ Maar dat vers betekent niet dat iemand zich niet mag laten overdopen. Waarom kunnen we dat zeggen?
Context. Zoals uit de context van Efeziërs 4:5 blijkt, wilde Paulus benadrukken dat ware christenen verenigd moeten zijn in wat ze geloven (Efeziërs 4:1-3, 16). Die eenheid kon er alleen zijn als ze dezelfde Heer, Jezus Christus, volgden en als ze dezelfde dingen geloofden, hetzelfde begrip hadden van wat de Bijbel leert en aan dezelfde Bijbelse vereisten voor de doop voldeden.
Paulus moedigde sommigen die al waren gedoopt aan zich opnieuw te laten dopen. Dat deed hij omdat ze gedoopt waren zonder volledig te begrijpen wat de christelijke leer inhield (Handelingen 19:1-5).
De juiste basis. Iemands doop is voor God pas aanvaardbaar als hij die stap baseert op nauwkeurige kennis van de Bijbelse waarheid (1 Timotheüs 2:3, 4). Als hij wordt gedoopt op basis van religieuze leringen die in strijd zijn met de Bijbel, zal God zijn doop niet erkennen (Johannes 4:23, 24). Hij heeft misschien de beste bedoelingen, maar hij doet het niet ‘overeenkomstig nauwkeurige kennis’ (Romeinen 10:2). Om Gods goedkeuring te krijgen moet hij leren wat de Bijbel echt zegt, toepassen wat hij leert, zijn leven aan God opdragen en zich laten overdopen. In zo’n situatie zou het niet verkeerd zijn om opnieuw te worden gedoopt. Integendeel, het zou juist goed zijn.
Andere soorten doop in de Bijbel
In de Bijbel wordt niet alleen gesproken over de waterdoop voor volgelingen van Christus. Meermaals wordt er over een doop met een andere betekenis gesproken. Hier volgen enkele voorbeelden.
De doop door Johannes de Doper.e Johannes doopte Joden en Joodse proselieten als symbool van berouw over hun zonden tegen de wet die God de Israëlieten via Mozes had gegeven. Deze doop bereidde mensen erop voor de Messias, Jezus van Nazareth, te herkennen en te accepteren (Lukas 1:13-17; 3:2, 3; Handelingen 19:4).
De doop van Jezus. Jezus werd gedoopt door Johannes de Doper. Zijn doop was uniek. Hij was volmaakt en had niet gezondigd (1 Petrus 2:21, 22). Het ging bij zijn doop dus niet om berouw of ‘het verzoek aan God om een goed geweten’ (1 Petrus 3:21). Zijn doop betekende dat hij zich aanbood om als de voorzegde Messias of Christus Gods wil te doen. Dat hield ook in dat hij zijn leven voor ons gaf (Hebreeën 10:7-10).
De doop met heilige geest. Zowel Johannes de Doper als Jezus sprak over dopen met heilige geest (Mattheüs 3:11; Lukas 3:16; Handelingen 1:1-5). Dat is niet hetzelfde als gedoopt worden in de naam van de heilige geest (Mattheüs 28:19).
Slechts een beperkt aantal volgelingen van Jezus wordt gedoopt met heilige geest. Zij worden met de heilige geest gezalfd omdat ze zijn geroepen om in de hemel met Christus als koningen en priesters over de aarde te regeren (1 Petrus 1:3, 4; Openbaring 5:9, 10).f Ze gaan regeren over miljoenen volgelingen van Jezus die voor eeuwig in een paradijs op aarde zullen leven (Mattheüs 5:5; Lukas 23:43).
De doop in Christus Jezus en in zijn dood. Personen die worden gedoopt met heilige geest worden ook ‘in Christus Jezus gedoopt’ (Romeinen 6:3). Het gaat dus om volgelingen die gezalfd zijn om met Jezus in de hemel te regeren. Door deze doop worden ze leden van zijn gezalfde gemeente. Zij zijn het lichaam waarvan hij het hoofd is (1 Korinthiërs 12:12, 13, 27; Kolossenzen 1:18).
Gezalfde volgelingen van Jezus worden ook ‘in zijn dood gedoopt’ (Romeinen 6:3, 4). Net als Jezus leiden ze een leven van zelfopoffering en gehoorzaamheid aan God en geven ze alle hoop op eeuwig leven op aarde op. Deze doop wordt voltooid wanneer ze sterven en worden opgewekt als geestelijke wezens in de hemel (Romeinen 6:5; 1 Korinthiërs 15:42-44).
De doop met vuur. Johannes de Doper zei over Jezus: ‘Hij zal jullie dopen met heilige geest en met vuur. Hij heeft de wanschop in zijn hand, en hij zal zijn dorsvloer grondig reinigen en zijn tarwe in de voorraadschuur bijeenbrengen. Maar het kaf zal hij verbranden met vuur dat niet uitgedoofd kan worden’ (Mattheüs 3:11, 12). Dopen met vuur is iets anders dan dopen met heilige geest. Wat bedoelde Johannes precies?
De tarwe staat voor mensen die naar Jezus luisteren en die leven naar wat hij onderwees. Ze kunnen gedoopt worden met heilige geest. Het kaf staat voor mensen die niet naar Jezus luisteren. Zij worden gedoopt met vuur, wat betekent dat ze voor eeuwig worden vernietigd (Mattheüs 3:7-12; Lukas 3:16, 17).
a Volgens een woordenboek duidt het Griekse woord voor doop op het volledig onder water gaan en weer bovenkomen (Vine’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words).
b Kinderdoop of kinderdoopsel is een ceremonie in bepaalde kerken. Een klein kind krijgt water op zijn hoofd gesprenkeld of gegoten en het krijgt dan een naam.
c Jehovah is de persoonlijke naam van God (Psalm 83:18). Zie het artikel ‘Wie is Jehovah?’
d Zie het artikel ‘Wat is de heilige geest?’
e Zie het artikel ‘Wie was Johannes de Doper?’
f Zie het artikel ‘Wie gaan er naar de hemel?’
g In de Bijbel wordt het woord voor dopen ook gebruikt voor bepaalde reinigingsrituelen, zoals het onderdompelen van gebruiksvoorwerpen (Markus 7:4; Hebreeën 9:10). Dat is natuurlijk iets heel anders dan de volledige onderdompeling in water van Jezus en zijn volgelingen.