Planten en begieten — stappen die leiden tot het maken van discipelen
1 „Ik heb geplant, Apollos heeft begoten, maar God bleef het wasdom geven” (1 Kor. 3:6). Aldus identificeerde de apostel Paulus drie fundamentele stappen die betrokken zijn bij het maken van discipelen van Christus. De twee eerste stappen, planten en begieten, houden voor opgedragen, gedoopte dienstknechten van God zowel een voorrecht alsook verantwoordelijkheid in.
2 Dit maakt het noodzakelijk dat er gepredikt wordt — in het openbaar en van huis tot huis, op informele wijze en op andere manieren. Het houdt ook in, mensen op progressieve wijze te leren alles te onderhouden wat Jezus geboden heeft (Matth. 28:19, 20). Deze laatstgenoemde stap kan alleen worden gedaan door nabezoeken te brengen bij degenen die belangstelling tonen, bijbelse gesprekken met hen te voeren en een bijbelstudie bij hen te leiden. Toon jij dat je een loyale medewerker bent die met Jehovah samenwerkt door waarheidszaden te planten en dit te laten volgen door het noodzakelijke begieten en verzorgen? — 1 Kor. 3:9.
BESEF WAT DE MOGELIJKHEDEN EN DE BEHOEFTEN ZIJN
3 In Nederland hebben wij gedurende het dienstjaar 1990 ruim 225.000 boeken en brochures en meer dan 2,8 miljoen tijdschriften verspreid! Er waren ook ruim 52.000 aanwezigen op de Gedachtenisviering, wat het gemiddelde aantal verkondigers van 30.092 dat jaar ruimschoots overtrof. Het verspreiden van lectuur is wat het planten betreft een essentieel onderdeel van ons werk. De waarheidszaden die daardoor worden gezaaid, bieden geweldige mogelijkheden voor het voortbrengen van nieuwe discipelen, maar voelen wij ons als Gods medewerkers ertoe bewogen nabezoeken te brengen bij deze mensen en hun belangstelling voor bijbelse onderwerpen verder te stimuleren? Gemeenteverkondigers in Nederland hebben nu gemiddeld 0,3 bijbelstudies. Wij zijn ervan overtuigd dat dit gemiddelde zou verbeteren als elke verkondiger zich meer bewust zou zijn van zijn persoonlijke verantwoordelijkheid om verder te gaan dan de eerste stap van alleen het planten van waarheidszaad en ernaar zou streven om progressieve huisbijbelstudies te leiden. Hoewel sommigen wegens allerlei belemmeringen wellicht niet in staat zijn één of meer huisbijbelstudies te leiden, is het goed dat een ieder zijn persoonlijke omstandigheden opnieuw bekijkt.
4 Het is interessant te zien wat er in sommige gebieden tot stand wordt gebracht. Er zijn gemeenten met vruchtbaar gebied die een gemiddelde van één tot twee bijbelstudies per verkondiger berichten. De toename in nieuwe discipelen is evenredig aan het aantal bijbelstudies dat wordt geleid. Dit blijkt wanneer wij in het Jaarboek 1991 het gemiddelde aantal verkondigers in verschillende landen vergelijken met het aantal bijbelstudies dat zij leiden.
5 Liefde voor mensen die gunstig reageren op de Koninkrijksboodschap die wij prediken, dient ons te motiveren tot het willen leiden van bijbelstudies. Wij moeten Jehovah’s liefdevolle bezorgdheid voor mensen oprecht delen en beseffen dat hun redding verband houdt met geestelijke groei (1 Petr. 2:2). Zoals letterlijke planten water nodig hebben om te groeien, zullen mensen die een begin van belangstelling voor de Koninkrijksboodschap tonen gewoonlijk niet de vergaderingen gaan bezoeken tenzij zij door middel van een huisbijbelstudie op de gebruikelijke manier naar Gods organisatie worden geleid.
6 Gehoorzaamheid van onze kant komt ook in het beeld. Jezus zei dat degenen die aan de zijde van de waarheid staan naar zijn stem luisteren (Joh. 18:37). Hij gebood zijn discipelen te prediken en te onderwijzen, en hij rustte hen toe om dat werk ten uitvoer te brengen. Door zijn voortreffelijke voorbeeld als onderwijzer en door zijn diepe bezorgdheid voor mensen verschafte Jezus het patroon dat wij kunnen navolgen wanneer wij anderen helpen (Luk. 6:40; Joh. 13:13; 14:12). Onze krachtsinspanningen kunnen bijdragen tot de redding van zowel onszelf als degenen die wij onderwijzen. — 1 Tim. 4:16.
HULPMIDDELEN OM BIJBELSTUDIES OP TE RICHTEN
7 Een bekwame vakman kiest om zijn werk te vervolmaken de juiste gereedschappen uit het assortiment dat hem ter beschikking staat. Als onderwijzers beschikken wij over een enorme hoeveelheid publikaties, waaronder brochures en traktaten, die bedoeld zijn als instrumenten om ons te helpen het hart te bereiken van mensen met verschillende achtergronden en zienswijzen.
8 Sommige verkondigers hebben goede resultaten geboekt met het gebruik van traktaten en brochures om een bijbels gesprek te beginnen. Het traktaat Leven in een vredige nieuwe wereld citeert of noemt bijvoorbeeld meer dan twintig verschillende teksten om deze schitterende hoop uiteen te zetten. Deze schriftplaatsen kunnen worden gebruikt voor het opbouwen van verscheidene aanmoedigende bijbelse gesprekken. Onze brochures kunnen mensen ook op een treffende en eenvoudige wijze bekend maken met fundamentele bijbelse waarheden en hen aanmoedigen een verder onderzoek in te stellen.
9 Ken jij iemand die beperkt onderwijs heeft genoten of die visueel gehandicapt is? Heb je geprobeerd de brochure Geniet voor eeuwig van het leven op aarde! te gebruiken om een progressieve bijbelbespreking met zo iemand te beginnen? Nog een schitterend instrument is de „Zie!”-brochure, waarvan de beginparagrafen de huisbewoner er op vaardige wijze toe brengen meer over Gods beloften voor de toekomst te willen weten. En het boek U kunt voor eeuwig in een paradijs op aarde leven, dat in 1982 werd vrijgegeven, is beslist doeltreffend geweest om een groot percentage van de meer dan 1.700.000 personen te helpen die sindsdien zijn gedoopt.
MET VERANTWOORDELIJKHEID HANDELEN JEGENS GEÏNTERESSEERDEN
10 Je vindt het wellicht nuttig op je verkondigersberichtskaart te kijken om te zien hoeveel boeken, brochures en tijdschriften je gedurende de afgelopen 12 maanden hebt verspreid. Vormde deze verspreiding een doel op zich? Of ging je verder dan alleen het planten? Hoevelen van degenen die genoeg belangstelling bleken te hebben om wat van onze lectuur te nemen, heb je prompt nabezocht? Ben je teruggegaan om te zien of het zaad dat je geplant had, was opgekomen? Heb je de volgende stap gedaan, namelijk het noodzakelijke begieten, en heb je Jehovah vervolgens gebeden om het wasdom te geven? — Vergelijk Handelingen 16:14 en 2 Thessalonicenzen 3:1.
11 Misschien breng je geen nabezoeken of leid je geen bijbelstudie omdat je je ongeschikt voelt. Waarschijnlijk komt dit meer door je eigen zienswijze dan door gebrek aan bekwaamheid. Jehovah heeft zijn dienstknechten niet uitgezonden om werk te verrichten zonder hen eerst voldoende toe te rusten en bekwaam te maken. Door middel van zijn heilige Woord en organisatie bereidt hij ons voor op „ieder goed werk” (2 Tim. 3:16, 17; 2 Kor. 3:5, 6). Door middel van de heilige geest, de gedrukte bladzijde en mondelinge richtlijnen en demonstraties vanaf het podium, om nog maar niet te spreken van levende voorbeelden van bekwame en toegewijde dienstknechten die bereid zijn ons te helpen, geeft Hij ons wat wij nodig hebben. Wij hebben geen hogere opleiding van de wereld nodig voor het leiden van een bijbelstudie. Wij moeten echter wel gunstig reageren op het superieure geestelijke onderwijs dat wij door middel van Jehovah’s organisatie ontvangen. — Vergelijk Handelingen 4:13.
12 Wij dienen persoonlijk toe te passen wat door middel van Onze Koninkrijksdienst, de theocratische bedieningsschool, dienstvergaderingen en andere middelen van onderwijs wordt verschaft. De apostel Paulus zei de Hebreeuwse christenen ronduit: „Ja, want ofschoon gij eigenlijk leraren moest zijn met het oog op de tijd, hebt gij wederom iemand nodig die u van het begin af de elementaire dingen van de heilige uitspraken Gods leert” (Hebr. 5:12). Van iemand die al verscheidene jaren een ambacht uitoefent, wordt verwacht dat hij een mate van vaardigheid in het gebruik van zijn gereedschappen heeft verworven. Wanneer wij oprechte belangstelling tonen en ijverige krachtsinspanningen in het werk stellen, zal onze vooruitgang in het voeren van bijbelse gesprekken duidelijk merkbaar zijn. — Spr. 12:24; 22:29.
13 Teruggaan en bijbelse onderwerpen verder bespreken met degenen die belangstelling voor de Koninkrijksboodschap tonen, kost iets in de vorm van tijd en moeite. Maar wij dienen te beseffen dat het feit dat wij in de waarheid zijn een uitdrukking van Jehovah’s liefde en onverdiende goedheid is. Deze kwamen tot uiting doordat iemand er vele uren aan besteedde om ons geduldig de waarheid te onderwijzen. Evenzo dient liefde ons ertoe te dringen de benodigde tijd uit te kopen en deze te besteden aan dit belangrijke werk dat bestaat in het maken van discipelen. — 2 Kor. 5:14, 15; Ef. 5:15, 16.
14 Veel gemeenten hebben de raad van het Genootschap om regelingen voor avondgetuigenis te treffen, opgevolgd. De vroege avonduren zijn gewoonlijk een goede tijd om nabezoeken te brengen bij degenen die belangstelling hebben getoond. Een van-huis-tot-huisrapport met duidelijke informatie over de personen aan wie getuigenis is gegeven, is van groot belang voor het brengen van doeltreffende nabezoeken om bijbelse gesprekken te beginnen. Stop zulke rapportjes niet weg in een boek of in een bijbel, waarna je ze vergeet. Wanneer je er pas aan denkt een nabezoek te brengen als je weken later toevallig in de buurt bent, loopt de persoon de kans door Satans handlangers bezocht te worden, die er behagen in scheppen weg te rukken wat wellicht in het hart van de persoon is gezaaid (Luk. 8:12). Zul jij Satans tactieken verijdelen door prompt terug te gaan? Als je je bewust bent van je verantwoordelijkheid en waardering hebt voor het voorrecht dat je bezit, zul je wanneer dit maar enigszins mogelijk is prompt teruggaan. — 1 Kor. 9:16, 23.
HOE EEN BIJBELSTUDIE OP TE RICHTEN
15 Er hoeft niet de een of andere moeilijke, ingewikkelde procedure te worden gevolgd om een bijbelstudie op te richten. Sommige mensen aanvaarden wellicht meteen je rechtstreekse aanbod om een huisbijbelstudie bij hen te leiden. Veel verkondigers geven er echter de voorkeur aan geen melding te maken van studie maar het bijbelse gesprek gewoon in die richting te leiden.
16 Wat je nodig hebt is liefde voor mensen en een oprecht verlangen hen te helpen. Goede voorbereiding is eveneens noodzakelijk. Hiertoe behoort het nakijken van de notities die je wellicht hebt gemaakt over wat je reeds met de persoon besproken hebt, alsook het kiezen van de benadering die je gaat gebruiken om het bijbelse gesprek voort te zetten. Houd de hoofdlijnen van je opmerkingen in gedachte. Wil je enkele aanvullende teksten uitkiezen over het onderwerp dat je reeds besproken hebt? Of zou je het traktaat of het boek dat de persoon in zijn bezit heeft, kunnen openen en een paar van de beginparagrafen met hem kunnen doornemen? Je kunt een onderwerp uitkiezen waarvoor hij belangstelling heeft getoond. Trek er in het begin slechts 10 tot 15 minuten voor uit. De tijd kan geleidelijk opgevoerd worden, afhankelijk van de mate waarin belangstelling is getoond. Een goed oordeel van jouw zijde dient je te helpen onderscheiden hoe je moet handelen en hoe lang je moet blijven.
17 In de loop der jaren is er een overvloed aan nuttige suggesties verschaft om je te helpen progressieve stappen te doen die leiden tot het maken van discipelen. In de uitgaven van oktober en november 1990 van Onze Koninkrijksdienst stonden, als onderdeel van een serie, nuttige artikelen getiteld: „Bereik harten door doeltreffende bijbelstudies” en „Bijbelstudies naar Jehovah’s organisatie leiden”. Wanneer je de Index even naslaat onder het trefwoord „Bijbelstudies” word je verwezen naar nog meer nuttige inlichtingen.
18 Om een idee te krijgen van de manier waarop je een studie kunt leiden, zou je eens kunnen letten op wat er tijdens de gemeenteboekstudie wordt gedaan. Natuurlijk hoef je bij een huisbijbelstudie geen van tevoren toegewezen hoeveelheid materiaal te bespreken. Je dient de hoeveelheid materiaal die je behandelt dus aan te passen aan de mogelijkheden en behoeften van de leerling. Bovendien zullen de dienstopziener en andere ervaren verkondigers of pioniers maar al te graag met je meegaan en je praktische suggesties willen geven omtrent de manier waarop je doeltreffende bijbelstudies kunt leiden.
19 Wanneer wij beseffen dat Jehovah de belangrijkste rol speelt bij onze krachtsinspanningen om mensen te helpen, zullen wij niet slechts bidden of wij iemand mogen vinden met wie wij kunnen studeren, maar ook of geïnteresseerde personen die wij hebben gevonden vorderingen mogen maken. Wij dienen dezelfde houding en zienswijze te bezitten als de apostel Paulus toen hij getuigenis gaf aan koning Agrippa: „Ik zou voor het aangezicht van God wel de wens tot uitdrukking willen brengen dat hetzij in korte tijd of in lange tijd niet alleen gij, maar ook allen die mij heden horen, zo zouden worden als ik” (Hand. 26:29). Paulus wilde dat zijn toehoorders ware discipelen van Christus werden, of hiervoor nu een korte tijd of een langere periode van persoonlijke hulp nodig was.
20 Het leiden van bijbelstudies stelt ons in staat „om grondig getuigenis af te leggen van het goede nieuws van de onverdiende goedheid van God” (Hand. 20:24). Talloze mensen zullen wellicht nog van de duisternis tot het licht en van de autoriteit van Satan tot God worden gekeerd (Hand. 26:18). Jij, als afzonderlijke opgedragen, gedoopte dienstknecht van Jehovah, moet jouw deel doen door waarheidszaden te planten en dit te laten volgen door het noodzakelijke begieten door middel van bijbelse gesprekken en geregelde huisbijbelstudies. Aldus kun je grote vreugde smaken wanneer je ziet dat mensen discipelen worden en je gaan vergezellen in het helpen van weer anderen om discipelen van Jezus Christus te worden.