’Doe dit tot mijn gedachtenis’
’Na gedankt te hebben, brak hij het [brood] en zei: „Dit betekent mijn lichaam, dat ten behoeve van u is. Blijft dit tot mijn gedachtenis doen.”’ — 1 KORINTHIËRS 11:24.
1, 2. Welke gedachten kunnen de apostelen gehad hebben over het moment waarop ze naar Jeruzalem zouden reizen?
’NU HET helder is, kan ik de halvemaan zien. De wachters in Jeruzalem moeten gisteravond het eerste schijnsel van de maan ook gezien hebben. Daarna heeft het Sanhedrin het begin afgekondigd van de nieuwe maand, Nisan. Het nieuws is door vuursignalen en boodschappers verspreid, zelfs tot in deze omgeving. Ongetwijfeld wil Jezus naar Jeruzalem gaan om daar vóór het Pascha te zijn.’
2 Misschien zijn er zulke gedachten opgekomen bij sommigen van de apostelen die bij Jezus waren in Perea (aan de overkant van de Jordaan) tijdens zijn laatste reis naar Jeruzalem (Matth. 19:1; 20:17, 29; Mark. 10:1, 32, 46). Als de eerste dag van de Joodse maand Nisan eenmaal was vastgesteld, zou het Pascha dertien dagen later gehouden worden, op 14 Nisan na zonsondergang.
3. Waarom zijn christenen geïnteresseerd in de datum van het Pascha?
3 Het Avondmaal des Heren, dat op dezelfde datum plaatsvindt als het Pascha, is op 14 april 2014 na zonsondergang. Dat zal een bijzondere dag zijn voor ware christenen en geïnteresseerden, want we lezen in 1 Korinthiërs 11:23-25 dat „Jezus in de nacht waarin hij overgeleverd zou worden, een brood nam en, na gedankt te hebben, het brak en zei: ’Dit betekent mijn lichaam, dat ten behoeve van u is. Blijft dit tot mijn gedachtenis doen.’ Evenzo deed hij ook met betrekking tot de beker.”
4. (a) Wat kun je je afvragen over het Avondmaal? (b) Hoe wordt de datum van het Avondmaal elk jaar vastgesteld? (Zie het kader „Avondmaal 2014”.)
4 Ongetwijfeld zul jij ook aanwezig zijn bij de enige gebeurtenis die we van Jezus elk jaar moeten herdenken. Vraag je van tevoren af: Hoe moet ik me voorbereiden op die avond? Welke symbolen worden er gebruikt? Hoe zal die bijeenkomst verlopen? En welke betekenis hebben de herdenking en de symbolen voor mij?
DE SYMBOLEN
5. Welke voorbereidingen liet Jezus treffen voor het laatste Pascha met zijn apostelen?
5 Toen Jezus tegen zijn apostelen zei dat ze een kamer klaar moesten maken voor het paschamaal, had hij het niet over uitbundige versieringen. Hij wilde waarschijnlijk gewoon een geschikte, schone ruimte die groot genoeg was voor hem en zijn apostelen. (Lees Markus 14:12-16.) Ze zouden ervoor zorgen dat alles voor de maaltijd aanwezig was, waaronder ongezuurd brood en rode wijn. Na het paschamaal stond Jezus stil bij die twee symbolen.
6. (a) Wat zei Jezus na het paschamaal over het brood? (b) Wat voor brood wordt er bij het Avondmaal gebruikt?
6 De apostel Mattheüs was die avond aanwezig en schreef later: ’Jezus nam een brood, en na de zegen te hebben uitgesproken, brak hij het en gaf het aan de discipelen en zei: „Neemt, eet”’ (Matth. 26:26). Het „brood” was ongezuurd, zoals voor het Pascha gebruikelijk was (Ex. 12:8; Deut. 16:3). Het was gemaakt van tarwemeel en water, zonder toevoeging van gist of smaakversterkers zoals zout. Omdat het ongegist was, was het niet gerezen. Het was net als een cracker plat, droog en makkelijk te breken. In deze tijd kunnen ouderlingen vóór het Avondmaal iemand vragen zulk brood te maken van tarwemeel en water, gebakken in een pan met een beetje olie. (Als er geen tarwemeel beschikbaar is, kan het gemaakt worden met meel van rijst, gerst, mais of een vergelijkbare graansoort.) Er kunnen ook Joodse matses gebruikt worden die geen mout, eieren of uien bevatten.
7. Wat voor wijn gebruikte Jezus, en wat voor wijn kan er in deze tijd gebruikt worden bij het Avondmaal?
7 Mattheüs zei verder: „Ook nam [Jezus] een beker, en na een dankgebed te hebben uitgesproken, gaf hij die aan hen, terwijl hij zei: ’Drinkt allen hieruit’” (Matth. 26:27, 28). Jezus pakte een beker met rode wijn. (Het kan geen vers druivensap zijn geweest, want de druivenoogst was al maanden geleden.) Wijn was geen onderdeel van die eerste maaltijd in Egypte, maar Jezus had er geen bezwaar tegen dat het deel uitmaakte van het Pascha. Hij maakte er zelfs gebruik van tijdens het Avondmaal. Daarom gebruiken ook christenen wijn bij de Gedachtenisviering. De wijn die gebruikt wordt is niet versterkt met brandewijn of specerijen. De waarde van Jezus’ bloed hoeft namelijk niet vergroot te worden. Er moet dus gewone rode wijn gebruikt worden, een zelfgemaakte wijn of een in de handel verkrijgbare wijn, zoals beaujolais, bourgogne of chianti.
DE BETEKENIS VAN DE SYMBOLEN
8. Waarom zijn christenen geïnteresseerd in de betekenis van het brood en de wijn?
8 Paulus maakte duidelijk dat niet alleen de apostelen het Avondmaal moesten vieren. Hij schreef aan de christenen in Korinthe: „Ik heb van de Heer ontvangen, wat ik ook aan u heb doorgegeven, dat de Heer Jezus (...) een brood nam en, na gedankt te hebben, het brak en zei: ’Dit betekent mijn lichaam, dat ten behoeve van u is. Blijft dit tot mijn gedachtenis doen’” (1 Kor. 11:23, 24). Daarom herdenken christenen tot in deze tijd jaarlijks die speciale gebeurtenis en zijn ze geïnteresseerd in de betekenis van het brood en de wijn.
9. Welke verkeerde kijk hebben sommigen op het brood dat Jezus gebruikte?
9 Sommige kerkgangers wijzen erop dat Jezus letterlijk zei: ’Dit is mijn lichaam.’ Ze geloven dat het brood door een wonder in Jezus’ vlees veranderde. Maar dat klopt niet met de feiten.a De trouwe apostelen konden Jezus’ lichaam met hun eigen ogen zien, en dat gold ook voor het ongezuurde brood dat ze zouden eten. Het is duidelijk dat hij symbolische taal gebruikte, zoals hij vaker deed in zijn onderwijs (Joh. 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1).
10. Wat wordt tijdens het Avondmaal afgebeeld door het brood?
10 Het brood dat de apostelen konden zien en binnenkort zouden gaan eten betekende Jezus’ lichaam. Omdat Jezus het brood brak maar geen van zijn botten gebroken werd, hebben Gods aanbidders ooit gedacht dat het brood „het lichaam van de Christus” afbeeldde, de gemeente van gezalfden (Ef. 4:12; Rom. 12:4, 5; 1 Kor. 10:16, 17; 12:27). Maar uiteindelijk zag men in dat het logisch en Bijbels is dat het brood Jezus’ menselijke lichaam voorstelt. Jezus ’heeft in het vlees geleden’ en werd zelfs aan een paal gehangen. Op het Avondmaal is het brood dus een afbeelding van Jezus’ fysieke lichaam waarin hij ’onze zonden heeft gedragen’ (1 Petr. 2:21-24; 4:1; Joh. 19:33-36; Hebr. 10:5-7).
11, 12. (a) Wat zei Jezus over de wijn? (b) Wat wordt afgebeeld door de wijn die bij het Avondmaal gebruikt wordt?
11 Dat helpt ons te begrijpen wat Jezus daarna zei over de wijn. We lezen: „Evenzo deed hij ook met betrekking tot de beker, nadat hij het avondmaal had gebruikt, en hij zei: ’Deze beker betekent het nieuwe verbond krachtens mijn bloed’” (1 Kor. 11:25). Veel Bijbelvertalingen geven deze tekst letterlijk weer en zeggen iets als: ’Deze beker is het nieuwe verbond door mijn bloed.’ Was de beker in Jezus’ hand het nieuwe verbond? Nee, het woord beker verwees naar wat erin zat: de wijn. En wat betekende de wijn volgens Jezus? Zijn vergoten bloed.
12 Volgens het evangelie van Markus zei Jezus: „Dit betekent mijn ’bloed van het verbond’, dat ten behoeve van velen vergoten zal worden” (Mark. 14:24). Jezus’ bloed zou ’ten behoeve van velen vergoten worden tot vergeving van zonden’ (Matth. 26:28). De rode wijn is dus een passende afbeelding van Jezus’ letterlijke bloed. Zijn bloed voorziet in een losprijs waardoor we „vergeving van onze overtredingen” kunnen krijgen. (Lees Efeziërs 1:7.)
CHRISTUS’ DOOD HERDENKEN
13. Hoe verloopt de jaarlijkse herdenking van Christus’ dood?
13 Wat kun je verwachten als je voor het eerst een Avondmaal bij Jehovah’s Getuigen bezoekt? De bijeenkomst wordt waarschijnlijk gehouden in een prettige, schone ruimte waar iedereen de herdenking kan bijwonen. Misschien is er voor wat bloemen gezorgd, maar die decoratie is eenvoudig en niet afleidend alsof het een feest is. Een bekwame ouderling zal op een duidelijke en waardige manier uitleggen wat de Bijbel over het onderwerp zegt. Hij zal iedereen helpen inzien dat Christus als losprijs voor ons is gestorven zodat wij kunnen leven. (Lees Romeinen 5:8-10.) De spreker zal uitleggen welke twee soorten hoop voor christenen de Bijbel noemt.
14. Welke soorten hoop worden tijdens de lezing op het Avondmaal besproken?
14 Een relatief klein aantal christenen, zoals Jezus’ trouwe apostelen, hebben de hoop met Christus in de hemel te regeren (Luk. 12:32; 22:19, 20; Openb. 14:1). De meeste christenen die God in deze tijd trouw dienen hebben een andere hoop. Ze hebben het vooruitzicht om voor eeuwig in een hersteld paradijs op aarde te leven. Dan zal Gods wil in de hemel en op aarde gedaan worden, iets waar christenen al heel lang om bidden (Matth. 6:10). De Bijbel geeft prachtige beschrijvingen van de geweldige omstandigheden waar ze voor altijd van mogen genieten (Jes. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23).
15, 16. Wat wordt er tijdens het Avondmaal met het brood gedaan?
15 Aan het einde van die bespreking zal de spreker aangeven dat het moment gekomen is om te doen wat Jezus zijn apostelen opdroeg. Zoals eerder gezegd worden er twee symbolen gebruikt: ongezuurd brood en rode wijn. Die kunnen op een tafel in de buurt van de spreker staan. Hij zal uit de Bijbel voorlezen wat Jezus zei en deed toen hij deze herdenking instelde. In Mattheüs lezen we bijvoorbeeld: ’Jezus nam een brood, en na de zegen te hebben uitgesproken, brak hij het en gaf het aan de discipelen en zei: „Neemt, eet. Dit betekent mijn lichaam”’ (Matth. 26:26). Hij brak het ongezuurde brood zodat hij zijn apostelen aan beide zijden er wat van kon geven. Tijdens de bijeenkomst op 14 april zul je borden zien met ongezuurd brood dat van tevoren in stukken gebroken is.
16 Er worden voldoende borden gebruikt zodat het brood binnen redelijke tijd onder alle aanwezigen kan rondgaan. Dit gaat niet volgens een bijzonder ritueel. Er wordt een kort gebed uitgesproken, waarna de borden op een ordelijke manier worden doorgegeven zoals dat plaatselijk praktisch lijkt. Als het brood bij deze gelegenheid wordt doorgegeven, zullen net als in 2013 in de meeste gemeenten weinigen (of misschien niemand) van het brood eten.
17. Hoe worden tijdens het Avondmaal Jezus’ instructies voor de wijn opgevolgd?
17 De spreker zal vervolgens lezen wat Jezus met de wijn deed: „Ook nam hij een beker, en na een dankgebed te hebben uitgesproken, gaf hij die aan hen, terwijl hij zei: ’Drinkt allen hieruit; want dit betekent mijn „bloed van het verbond”, dat ten behoeve van velen vergoten zal worden tot vergeving van zonden’” (Matth. 26:27, 28). In overeenstemming met Jezus’ instructies wordt er nog een gebed uitgesproken en wordt de rode wijn doorgegeven aan alle aanwezigen.
18. Waarom is het belangrijk om aanwezig te zijn ook al maken weinig of geen aanwezigen gebruik van de symbolen?
18 De meeste aanwezigen maken geen gebruik van de symbolen, omdat Jezus duidelijk maakte dat alleen degenen die met hem in zijn hemelse Koninkrijk zullen regeren dat doen (lees Lukas 22:28-30; 2 Tim. 4:18). De andere aanwezigen zijn eerbiedige toeschouwers. Het is belangrijk dat ze op het Avondmaal zijn, want daarmee laten ze hun diepe waardering voor Jezus’ offer zien. Tijdens het Avondmaal kunnen ze nadenken over de zegeningen die ze dankzij de losprijs kunnen hebben. Ze hebben het vooruitzicht deel uit te maken van de „grote schare” die de komende „grote verdrukking” overleeft. Ze zullen ’hun lange gewaden gewassen hebben en ze wit gemaakt hebben in het bloed van het Lam’ (Openb. 7:9, 14-17).
19. Wat kun je doen om je voor te bereiden op het Avondmaal en er voordeel van te hebben?
19 Jehovah’s Getuigen wereldwijd bereiden zich voor op deze speciale vergadering. Weken van tevoren nodigen we zo veel mogelijk mensen voor het Avondmaal uit. Daarnaast lezen we dan de Bijbelverslagen over wat Jezus in het jaar 33 vóór het Avondmaal deed en wat er toen gebeurde. We regelen alles zo dat we zeker aanwezig kunnen zijn. We zijn ruim voor het openingslied en -gebed aanwezig zodat we bezoekers kunnen verwelkomen en daarna het programma rustig kunnen volgen. Alle aanwezigen, gemeenteleden en bezoekers, zullen er veel voordeel van hebben als ze de teksten die genoemd worden in hun bijbel meelezen. Onze aanwezigheid op het Avondmaal laat vooral zien dat we diepe waardering hebben voor Jezus’ slachtoffer en gehoorzaam zijn aan zijn gebod: „Blijft dit tot mijn gedachtenis doen” (1 Kor. 11:24).
a De Duitse geleerde Heinrich Meyer zei: „Omdat ze zagen (...) dat Jezus’ lichaam nog ongebroken (nog levend) was en zijn bloed nog niet vergoten was, kan geen van de gasten [de apostelen] gedacht hebben (...) dat ze echt het lichaam en het bloed van de Heer aan het eten en drinken waren.” Volgens Meyer gebruikte Jezus deze eenvoudige woorden om uit te leggen wat het brood en de wijn betekenden, en wilde hij niet dat zijn apostelen hem verkeerd zouden begrijpen.