Hoofdstuk 13
Als het huwelijk het breekpunt bereikt
1, 2. Welke vraag dient er te worden gesteld als een huwelijk onder druk staat?
IN 1988 was een Italiaanse vrouw die Lucia heet, erg terneergeslagen.a Na tien jaar kwam er een eind aan haar huwelijk. Zij had vele malen geprobeerd zich met haar echtgenoot te verzoenen, maar het lukte gewoon niet. Zij scheidde dus van hem op grond van onverenigbaarheid van karakters en stond nu alleen voor de taak om twee dochters groot te brengen. Terugkijkend op die tijd zegt Lucia: „Ik was er zeker van dat niets ons huwelijk kon redden.”
2 Als u huwelijksproblemen hebt, kunt u wellicht begrijpen hoe Lucia zich voelde. Misschien zijn er veel moeilijkheden in uw huwelijk en vraagt u zich af of het nog te redden is. Als dit het geval is, zult u het nuttig vinden de volgende vraag te beschouwen: Heb ik alle goede raad die God in de bijbel als hulp voor een succesvol huwelijk heeft gegeven, toegepast? — Psalm 119:105.
3. Wat is, terwijl echtscheiding populair is geworden, blijkens onderzoeken de reactie van veel gescheiden personen en hun gezin?
3 Wanneer de spanningen tussen man en vrouw hoog oplopen, lijkt de ontbinding van het huwelijk misschien de gemakkelijkste weg. Maar terwijl in veel landen de toename in uiteengevallen gezinnen schokkend is, blijkt uit recente onderzoeken dat een groot percentage gescheiden mannen en vrouwen het betreurt dat zij uiteengegaan zijn. Een aantal van hen kampt met meer gezondheidsproblemen — zowel lichamelijk als geestelijk — dan degenen die bij elkaar blijven. De verwarring en het verdriet van kinderen van gescheiden ouders duurt vaak jaren. Ouders en vrienden van het uiteengevallen gezin lijden ook. En hoe staat het met de wijze waarop God, de Insteller van het huwelijk, de situatie beziet?
4. Hoe dienen problemen in een huwelijk te worden aangepakt?
4 Zoals in vorige hoofdstukken werd opgemerkt, lag het in Gods voornemen besloten dat het huwelijk een levenslange verbintenis zou zijn (Genesis 2:24). Waarom lopen zo veel huwelijken dan stuk? Dit gebeurt misschien niet plotseling. Gewoonlijk zijn er waarschuwingssignalen. Kleine problemen in een huwelijk kunnen steeds groter worden totdat ze onoverkomelijk lijken. Maar als deze problemen met behulp van de bijbel prompt worden aangepakt, kunnen veel echtscheidingen vermeden worden.
WEES REALISTISCH
5. Wat moet in elk huwelijk realistisch onder de ogen worden gezien?
5 Eén factor die soms tot problemen leidt, is dat er door een of door beide huwelijkspartners onrealistische verwachtingen op na worden gehouden. Liefdesromannetjes, populaire tijdschriften, tv-programma’s en films kunnen aanleiding geven tot verwachtingen en dromen die totaal niet stroken met de realiteit. Wanneer deze dromen niet uitkomen, kan iemand zich bedrogen en ontevreden voelen, zelfs verbitterd raken. Hoe kunnen twee onvolmaakte mensen echter geluk vinden in het huwelijk? Het vergt inspanning om een succesvolle relatie op te bouwen.
6. (a) Welke evenwichtige kijk op het huwelijk geeft de bijbel? (b) Wat zijn enkele redenen voor meningsverschillen in een huwelijk?
6 De bijbel is praktisch. Daarin worden niet alleen de vreugden van het huwelijk erkend, maar er wordt ook gewaarschuwd dat degenen die trouwen, „verdrukking [zullen] hebben in hun vlees” (1 Korinthiërs 7:28). Zoals reeds opgemerkt, zijn beide partners onvolmaakt en tot zonde geneigd. De mentale en emotionele aard van elke partner is anders, en ook hun opvoeding verschilt. Echtparen zijn het soms oneens over geld, kinderen en de schoonfamilie. Onvoldoende tijd om dingen samen te doen en seksuele problemen kunnen eveneens conflicten veroorzaken.b Het vergt tijd om met zulke kwesties te leren omgaan, maar schep moed! De meeste echtparen zijn in staat zulke problemen onder de ogen te zien en voor beide partijen aanvaardbare oplossingen te vinden.
BESPREEK MENINGSVERSCHILLEN
7, 8. Als er gekwetste gevoelens zijn of misverstanden tussen huwelijkspartners bestaan, hoe moet dit dan volgens de Schrift worden aangepakt?
7 Velen vinden het moeilijk om op een kalme manier over gekwetste gevoelens, misverstanden of persoonlijke fouten te spreken. In plaats van eerlijk te zeggen: „Ik heb het gevoel dat ik niet begrepen word”, raakt een huwelijkspartner misschien emotioneel van streek en blaast het probleem op. Velen zullen zeggen: „Je bekommert je alleen om jezelf”, of: „Je houdt niet van me.” Niets voelend voor een woordentwist, weigert de andere huwelijkspartner misschien te antwoorden.
8 Een betere handelwijze is acht te slaan op de bijbelse raad: „Weest toornig en zondigt toch niet; laat de zon niet ondergaan terwijl gij in een geërgerde stemming verkeert” (Efeziërs 4:26). Aan een gelukkig getrouwd paar werd op hun zestigjarige bruiloft gevraagd wat het geheim van hun succesvolle huwelijk was. De echtgenoot zei: „Wij hebben geleerd nooit te gaan slapen voordat wij eventuele meningsverschillen, hoe klein ook, hadden uitgepraat.”
9. (a) Wat wordt in de Schrift geïdentificeerd als een belangrijk bestanddeel van communicatie? (b) Wat moeten huwelijkspartners vaak doen, ook al vergt dit moed en nederigheid?
9 Wanneer man en vrouw het oneens zijn, moet elk van hen „vlug zijn om te horen, langzaam om te spreken, langzaam met betrekking tot gramschap” (Jakobus 1:19). Na zorgvuldig geluisterd te hebben, kan het zijn dat beide partners er de noodzaak van inzien hun excuses aan te bieden (Jakobus 5:16). Het vergt nederigheid en moed om oprecht te zeggen: „Het spijt me dat ik je gekwetst heb.” Maar meningsverschillen op deze manier aanpakken, zal er zeer veel toe bijdragen dat een echtpaar niet alleen hun problemen oplost maar dat zij ook in liefde en verbondenheid groeien, waardoor zij meer van elkaars gezelschap zullen genieten.
DE HUWELIJKSPLICHT VERVULLEN
10. Welke bescherming die door Paulus aan de christenen in Korinthe werd aanbevolen, zou ook voor een christen in deze tijd kunnen gelden?
10 Toen de apostel Paulus aan de Korinthiërs schreef, deed hij „wegens het algemeen voorkomen van hoererij” de aanbeveling om te trouwen (1 Korinthiërs 7:2). De huidige wereld is net zo slecht als, of zelfs slechter dan, het oude Korinthe. De immorele onderwerpen waar mensen van de wereld openlijk over spreken, de onbescheiden manier waarop zij zich kleden en de sensuele verhalen die in tijdschriften en boeken, in tv-programma’s en in de bioscoop worden opgedist, dragen er alle toe bij ongeoorloofde seksuele begeerten op te wekken. Tot de Korinthiërs, die in een soortgelijke omgeving leefden, zei de apostel Paulus: „Het is beter te trouwen dan te branden van hartstocht.” — 1 Korinthiërs 7:9.
11, 12. (a) Wat zijn man en vrouw elkaar verschuldigd, en in welke geest dienen zij zich daarvan te kwijten? (b) Hoe moet er gehandeld worden wanneer man en vrouw tijdelijk de huwelijksplicht niet kunnen vervullen?
11 Daarom gebiedt de bijbel getrouwde christenen: „Laat de man zijn vrouw geven wat haar toekomt, maar laat ook de vrouw hetzelfde doen ten opzichte van haar man” (1 Korinthiërs 7:3). Merk op dat de nadruk ligt op geven — niet op eisen. Lichamelijke intimiteit in het huwelijk is alleen werkelijk voldoening schenkend als beide partners zich om elkaars welzijn bekommeren. De bijbel gebiedt echtgenoten bijvoorbeeld „overeenkomstig kennis” met hun vrouw om te gaan (1 Petrus 3:7). Dit geldt vooral met betrekking tot het geven en ontvangen van datgene waarop de huwelijkspartner recht heeft. Als een vrouw niet teder bejegend wordt, kan zij het moeilijk vinden van dit aspect van het huwelijk te genieten.
12 Er zijn tijden waarop huwelijkspartners elkaar misschien de huwelijksplicht moeten onthouden. Dit kan in het geval van de vrouw zo zijn gedurende bepaalde tijden van de maand of wanneer zij erg moe is. (Vergelijk Leviticus 18:19.) En wanneer de man worstelt met een ernstig probleem op zijn werk en zich emotioneel uitgeput voelt, kan dit met hem het geval zijn. De beste oplossing voor zulke situaties waarin huwelijkspartners tijdelijk de huwelijksplicht niet kunnen vervullen, is dat beide partners de kwestie openlijk bespreken en het met „onderling goedvinden” eens worden (1 Korinthiërs 7:5). Dit zal beide partners ervoor behoeden overhaast verkeerde conclusies te trekken. Maar als een vrouw haar echtgenoot het hem toekomende opzettelijk onthoudt of een man moedwillig in gebreke blijft zich liefdevol van zijn huwelijksplicht te kwijten, kan de partner aan verleiding worden blootgesteld. In zo’n situatie kunnen er problemen in een huwelijk rijzen.
13. Hoe kunnen christenen ervoor zorgen hun denkwijze rein te houden?
13 Getrouwde dienstknechten van God dienen evenals alle christenen pornografie, waardoor onreine en onnatuurlijke verlangens opgewekt kunnen worden, te mijden (Kolossenzen 3:5). Zij moeten in hun omgang met alle leden van het andere geslacht ook hun gedachten en daden behoeden. Jezus waarschuwde: „Een ieder die naar een vrouw blijft kijken ten einde hartstocht voor haar te hebben, [heeft] in zijn hart reeds overspel met haar . . . gepleegd” (Mattheüs 5:28). Door de bijbelse raad inzake seks toe te passen, dienen echtparen het te kunnen vermijden voor verleiding te zwichten en overspel te plegen. Zij kunnen zich blijven verheugen in aangename intimiteit in een huwelijk waarin seks gewaardeerd wordt als een heilzame gave van de Insteller van het huwelijk, Jehovah. — Spreuken 5:15-19.
DE BIJBELSE GROND VOOR ECHTSCHEIDING
14. Welke droevige situatie doet zich soms voor? Waarom?
14 Gelukkig kunnen in de meeste christelijke huwelijken eventuele problemen die rijzen, opgelost worden. Soms is dit echter niet het geval. Omdat mensen onvolmaakt zijn en in een zondige, door Satan beheerste wereld leven, bereiken sommige huwelijken het breekpunt (1 Johannes 5:19). Hoe moeten christenen het hoofd bieden aan zo’n beproevingsvolle situatie?
15. (a) Wat is de enige schriftuurlijke grond voor echtscheiding met de mogelijkheid te hertrouwen? (b) Waarom hebben sommigen besloten zich niet van een ontrouwe huwelijkspartner te laten scheiden?
15 Zoals in hoofdstuk 2 van dit boek werd vermeld, is hoererij de enige schriftuurlijke grond voor echtscheiding met de mogelijkheid te hertrouwen (Mattheüs 19:9).c Als u over het definitieve bewijs beschikt dat uw huwelijkspartner ontrouw is geweest, staat u voor een moeilijke beslissing. Zult u het huwelijk laten voortduren of gaan scheiden? Er bestaan geen regels voor. Sommige christenen hebben een oprecht berouwvolle partner volledig vergeven, en het is goed gegaan met het intact gebleven huwelijk. Anderen hebben ter wille van de kinderen besloten om niet te scheiden.
16. (a) Wat zijn enkele factoren die sommigen ertoe hebben gebracht zich van hun schuldige huwelijkspartner te laten scheiden? (b) Waarom dient niemand kritiek te leveren op de beslissing die een onschuldige partner neemt om al dan niet te scheiden?
16 Daar staat tegenover dat de zondige daad tot zwangerschap of een geslachtsziekte kan hebben geleid. Of misschien moeten de kinderen beschermd worden tegen een ouder die hen seksueel misbruikt. Het is duidelijk dat er veel beschouwd moet worden alvorens een beslissing te nemen. Als u echter op de hoogte bent geraakt van de ontrouw van uw huwelijkspartner en daarna de seksuele betrekkingen met uw partner hervat, geeft u daarmee te kennen dat u uw partner vergeven hebt en het huwelijk wilt laten voortduren. Er bestaat geen grond meer voor echtscheiding met de schriftuurlijke mogelijkheid te hertrouwen. Niemand dient zich met de kwestie te bemoeien en te proberen uw beslissing te beïnvloeden, noch dient iemand een door u genomen beslissing te bekritiseren. U zult moeten leven met de consequenties van uw beslissing. „Een ieder zal zijn eigen vracht dragen.” — Galaten 6:5.
GRONDEN VOOR UITEENGAAN
17. Als er geen hoererij in het spel is, welke beperkingen zijn volgens de Schrift dan verbonden aan een scheiding van tafel en bed of een echtscheiding?
17 Zijn er situaties die een scheiding van tafel en bed of mogelijk een echtscheiding rechtvaardigen zelfs als de betrokken partner geen hoererij heeft gepleegd? Ja, maar in zo’n geval is een christen niet vrij om met het oog op een nieuw huwelijk verkering te zoeken met een derde partij (Mattheüs 5:32). Hoewel de bijbel een dergelijk uiteengaan toestaat, wordt erin gestipuleerd dat degene die weggaat, ’ongehuwd moet blijven of zich anders weer met de partner moet verzoenen’ (1 Korinthiërs 7:11). Wat zijn enkele extreme situaties die een scheiding van tafel en bed raadzaam kunnen doen lijken?
18, 19. Wat zijn enkele extreme situaties die een huwelijkspartner ertoe kunnen brengen te overwegen of een scheiding van tafel en bed of een echtscheiding raadzaam is, ook al is het niet mogelijk te hertrouwen?
18 Welnu, een gezin zou behoeftig kunnen worden omdat de echtgenoot door en door lui is en er slechte gewoonten op na houdt.d Misschien vergokt hij het gezinsinkomen of gebruikt het om zijn verslaving aan drugs of alcohol te bekostigen. De bijbel zegt: „Indien iemand niet . . . zorgt . . . voor hen die leden van zijn huisgezin zijn, dan heeft hij het geloof verloochend en is erger dan een ongelovige” (1 Timotheüs 5:8). Als zo’n man weigert zijn wegen te veranderen, zijn ondeugden misschien zelfs betaalt met geld dat zijn vrouw verdient, kan de vrouw verkiezen om in het belang van zichzelf en haar kinderen een scheiding van tafel en bed te verkrijgen.
19 Dergelijke wettelijke stappen kunnen ook overwogen worden als een echtgenoot of echtgenote bijzonder gewelddadig ten aanzien van de huwelijkspartner is, die persoon misschien herhaaldelijk zo hevig slaat dat de gezondheid en zelfs het leven gevaar lopen. Als een echtgenoot of echtgenote bovendien voortdurend probeert een huwelijkspartner ertoe te dwingen op de een of andere manier Gods geboden te overtreden, kan de bedreigde partner ook een scheiding van tafel en bed overwegen, vooral als kwesties het punt bereiken dat het geestelijke leven gevaar loopt. De in gevaar verkerende partner kan concluderen dat een scheiding van tafel en bed de enige manier is om „God als regeerder meer [te] gehoorzamen dan mensen”. — Handelingen 5:29.
20. (a) Wat kunnen rijpe vrienden en ouderlingen verschaffen als een gezin uiteenvalt, maar wat dienen zij niet te doen? (b) Als een verontschuldiging waarvoor dienen getrouwde personen datgene wat de bijbel over uiteengaan en echtscheiding zegt, niet te gebruiken?
20 In alle gevallen van grove mishandeling van de huwelijkspartner dient niemand druk op de onschuldige partner uit te oefenen om hetzij weg te gaan of bij de partner te blijven. Terwijl rijpe vrienden en ouderlingen steun en op de bijbel gebaseerde raad kunnen verschaffen, weten zij niet precies wat er zich tussen een echtgenoot en zijn vrouw afspeelt. Alleen Jehovah kan dat zien. Natuurlijk zou een christelijke vrouw Gods huwelijksregeling niet eren als zij doorzichtige excuses zou aanvoeren om onder een huwelijk uit te komen. Maar als een extreem gevaarlijke situatie blijft bestaan, dient niemand haar te bekritiseren als zij een scheiding van tafel en bed verkiest. Precies hetzelfde kan worden gezegd met betrekking tot een christelijke echtgenoot die een scheiding van tafel en bed aanvraagt. „Wij zullen allen voor de rechterstoel van God staan.” — Romeinen 14:10.
HOE EEN HUWELIJK GERED WERD
21. Uit welke ervaring blijkt dat de bijbelse raad over het huwelijk praktisch is?
21 Drie maanden nadat de eerder genoemde Lucia van haar man gescheiden was, ontmoette zij Jehovah’s Getuigen en begon de bijbel met hen te bestuderen. „Tot mijn grote verbazing”, zo legt zij uit, „verschafte de bijbel praktische oplossingen voor mijn probleem. Na slechts één week studie wilde ik mij direct weer met mijn man verzoenen. Nu kan ik zeggen dat Jehovah weet hoe hij huwelijken die in een crisis zijn geraakt kan redden, omdat huwelijkspartners door zijn onderwijzingen geholpen worden te leren hoe zij elkaar kunnen respecteren. Het is niet waar, zoals sommigen beweren, dat Jehovah’s Getuigen tweedracht zaaien in gezinnen. In mijn geval was het precies andersom.” Lucia leerde bijbelse beginselen in haar leven toe te passen.
22. Waarin dienen alle echtparen vertrouwen te hebben?
22 Lucia vormt geen uitzondering. Het huwelijk dient een zegen te zijn, geen last. Met dat doel heeft Jehovah in geschreven vorm de voortreffelijkste bron van raad over het huwelijk verschaft die ooit is verschenen — zijn kostbare Woord. De bijbel kan „de onervarene wijs” maken (Psalm 19:7-11). Door de bijbel zijn veel huwelijken die het breekpunt hadden bereikt, gered en zijn heel wat andere door ernstige problemen geplaagde huwelijken verbeterd. Mogen alle echtparen volledig vertrouwen hebben in de door Jehovah God verschafte raad over het huwelijk. Die raad is werkelijk praktisch!
a De naam is veranderd.
b Sommige van deze terreinen zijn in voorgaande hoofdstukken behandeld.
c De bijbelse term die met „hoererij” is vertaald, omvat daden van overspel, homoseksualiteit, bestialiteit en andere opzettelijke ongeoorloofde daden waarbij het gebruik van de geslachtsorganen betrokken is.
d Dit geldt niet voor situaties waarin een echtgenoot, ondanks zijn goede bedoelingen, niet voor zijn gezin kan zorgen om redenen waarover hij geen zeggenschap heeft, zoals ziekte of omdat hij niet aan werk kan komen.