Kan de Bijbel me helpen mijn schuldgevoelens kwijt te raken?

Ja. De Bijbel kan je helpen verstandig met schuldgevoelens om te gaan (Psalm 32:1-5). Als we iets fout hebben gedaan maar er echt spijt van hebben, zal God ons vergeven en ons helpen er weer bovenop te komen (Psalm 86:5). De Bijbel laat zien dat schuldgevoelens soms goed zijn omdat ze ons ertoe kunnen brengen verkeerd gedrag te veranderen en beter ons best te doen het in de toekomst te vermijden (Psalm 51:17; Spreuken 14:9). Maar de Bijbel geeft ons ook de raad om geen overmatig schuldgevoel te hebben, waarbij we onszelf als hopeloos bezien of zelfs als waardeloos in Gods ogen. Daardoor zouden we ‘alle hoop kunnen verliezen’ (2 Korinthiërs 2:7, De Nieuwe Bijbelvertaling).

• Hoe kunnen schuldgevoelens ontstaan?

• Hoe kan ik met schuldgevoelens omgaan?

• Bijbelteksten over schuldgevoelens en vergeving

Schuldgevoelens kunnen verschillende oorzaken hebben. We merken misschien dat we iemand van wie we houden hebben gekwetst of dat we iets niet hebben gedaan wat we hadden moeten doen. Soms voelen we ons misschien schuldig zonder dat we echt schuldig zijn. Als we bijvoorbeeld onredelijk hoge normen voor onszelf stellen, zullen we waarschijnlijk elke keer dat we niet aan die normen voldoen onnodige schuldgevoelens hebben. Daarom moedigt de Bijbel ons aan redelijke verwachtingen van onszelf te hebben (Prediker 7:16).

In plaats van je te laten verlammen door schuldgevoelens kun je beter doen wat je kunt om dingen te corrigeren. Hoe doe je dat?

• Geef je fouten toe. Bid tot Jehovaha God en vraag hem je te vergeven (Psalm 38:18; Lukas 11:4). Je kunt er zeker van zijn dat God naar je zal luisteren als je berouw en echte spijt hebt en als je moeite doet om niet weer dezelfde fout te maken (2 Kronieken 33:13; Psalm 34:18). Hij ziet hoe je vanbinnen bent, iets wat geen mens kan zien. Als God ziet dat we proberen verkeerd gedrag achter ons te laten, ‘dan is hij zo trouw en rechtvaardig dat hij ons onze zonden vergeeft’ (1 Johannes 1:9; Spreuken 28:13).

  Als we iemand verkeerd hebben behandeld, moeten we dat erkennen en onze oprechte excuses aan hem of haar aanbieden. Dat kan heel moeilijk zijn. Het vraagt om moed en nederigheid. Maar een oprecht excuus doet twee belangrijke dingen: het haalt een enorme last van je eigen schouders en het herstelt de vrede (Mattheüs 3:8; 5:23, 24).

• Denk na over Bijbelteksten over Gods barmhartigheid. Denk bijvoorbeeld aan 1 Johannes 3:19, 20. De Bijbel erkent daar dat ‘ons hart ons misschien veroordeelt’ — dat wil zeggen, dat we misschien te streng voor onszelf zijn en het gevoel hebben dat we Gods liefde niet waard zijn. Maar dit gedeelte zegt ook dat ‘God groter is dan ons hart’. Wat wordt daarmee bedoeld? Hij ziet de hele mens en begrijpt onze gevoelens en zwakheden helemaal. Hij weet ook dat we onvolmaakt geboren zijn, met de neiging het verkeerde te doen (Psalm 51:5).b Hij zal personen die echt spijt hebben van hun fouten dus nooit afwijzen (Psalm 32:5).

• Blijf niet achteromkijken. De Bijbel bevat veel verslagen over mannen en vrouwen die verkeerde dingen deden maar hun gedrag later veranderden. Eén voorbeeld is Saulus van Tarsus, die later bekend kwam te staan als de apostel Paulus. Als farizeeër had hij Jezus’ volgelingen hevig vervolgd (Handelingen 8:3; 9:1, 2, 11). Maar toen hij inzag dat hij feitelijk tegen God en de Messias, of Christus, streed, had hij berouw, veranderde zijn gedrag en werd een voorbeeldig christen. Natuurlijk had Paulus heel veel spijt van zijn gedrag in het verleden, maar hij keek niet achterom. In het besef dat God heel barmhartig voor hem was geweest, werd Paulus een ijverige prediker en verloor hij de hoop op eeuwig leven niet uit het oog (Filippenzen 3:13, 14).

Jeremia 31:34: ‘Ik zal hun overtredingen vergeven en aan hun zonden zal ik niet meer denken.’

Betekenis: Als God ons eenmaal vergeeft, zal hij er niet meer op terugkomen. Zijn vergevingsgezindheid is echt.