„De grootste van deze is de liefde”
„Nu blijven echter geloof, hoop, liefde, deze drie; maar de grootste van deze is de liefde.” — 1 KORINTHIËRS 13:13.
1. Wat heeft een antropoloog gezegd over liefde?
EEN van de meest vooraanstaande antropologen in de wereld heeft eens gezegd: „Voor het eerst in de geschiedenis van onze soort begrijpen wij dat de behoefte aan liefde de belangrijkste van alle menselijke fundamentele psychische behoeften is. Ze vormt het middelpunt van alle menselijke behoeften, evenals onze zon, waaromheen de planeten cirkelen, het middelpunt van ons zonnestelsel vormt. . . . Een kind dat geen liefde heeft ontvangen, is biochemisch, fysiologisch en psychisch heel anders dan een kind dat wel liefde heeft ontvangen. Het eerstgenoemde kind maakt zelfs een ander groeiproces door dan het laatstgenoemde kind. Wat wij nu weten, is dat het menselijk wezen wordt geboren om te leven alsof leven en liefhebben één begrip zijn. Dit is natuurlijk niet nieuw. Dit is een bevestiging van de Bergrede.”
2. (a) Hoe toonde de apostel Paulus de belangrijkheid van liefde? (b) Welke vragen zijn nu een beschouwing waard?
2 Ja, zoals deze man met zijn grote wereldlijke geleerdheid erkende, is deze waarheid omtrent het feit dat liefde belangrijk is voor het welzijn van de mens, niet iets nieuws. Ze mag dan nu pas door geleerden van de wereld worden onderkend, maar ze stond al meer dan negentien eeuwen geleden in Gods Woord. Daarom kon de apostel Paulus schrijven: „Nu blijven echter geloof, hoop, liefde, deze drie; maar de grootste van deze is de liefde” (1 Korinthiërs 13:13). Weet u waarom liefde groter is dan geloof en hoop? Waarom kan er gezegd worden dat liefde de grootste van Gods eigenschappen en van de vruchten van zijn geest is?
Vier soorten van liefde
3. Welke schriftuurlijke voorbeelden zijn er van romantische liefde?
3 Het vermogen van de mens om liefde te betonen, is een uitdrukking van Gods wijsheid en liefdevolle zorg voor de mensheid. Het is interessant dat de oude Grieken vier woorden voor „liefde” hadden. Een daarvan was eʹros, wat duidde op romantische liefde die verband houdt met seksuele aantrekkingskracht. Er bestond voor de schrijvers van de christelijke Griekse Geschriften geen aanleiding om het woord eʹros te gebruiken, hoewel de Septuaginta vormen ervan gebruikt in Spreuken 7:18 en 30:16, en er in de Hebreeuwse Geschriften ook op andere plaatsen sprake is van romantische liefde. Wij lezen bijvoorbeeld dat Isaäk Rebekka ’lief kreeg’ (Genesis 24:67). Een heel opmerkelijk voorbeeld van deze soort van liefde treffen wij aan in het geval van Jakob, die kennelijk op het eerste gezicht verliefd werd op de mooie Rachel. Ja, wij lezen zelfs dat „Jakob zeven jaar om Rachel [diende], maar wegens zijn liefde voor haar bleken ze in zijn ogen als slechts enkele dagen te zijn” (Genesis 29:9-11, 17, 20). Ook het Hooglied spreekt over romantische liefde, tussen een herder en een jonge maagd. Maar er kan niet krachtig genoeg de nadruk op worden gelegd dat deze soort van liefde, die een bron van grote voldoening en vreugde kan zijn, uitsluitend in harmonie met Gods rechtvaardige maatstaven betoond mag worden. Volgens de bijbel mag een man alleen over de liefde van zijn eigen wettige echtgenote „voortdurend in extase zijn”. — Spreuken 5:15-20.
4. Welke voorbeelden van liefde voor gezinsleden zijn er in de Schrift te vinden?
4 Dan is er de sterke, op bloedverwantschap gebaseerde liefde of natuurlijke genegenheid voor gezinsleden, waarvoor de Grieken het woord storʹge hadden. Die liefde is aanleiding geweest tot de uitdrukking: „Het bloed kruipt waar het niet gaan kan.” Hiervan hebben wij een prachtig voorbeeld in de liefde die de zusters Maria en Martha voor hun broer Lazarus hadden. Dat hij veel voor hen betekende, blijkt uit de hevigheid van hun verdriet over zijn plotselinge dood. En wat waren zij verheugd toen Jezus hun geliefde broer Lazarus weer tot leven bracht! (Johannes 11:1-44) Ook de liefde die een moeder voor haar kind heeft, is een voorbeeld van deze soort van liefde. (Vergelijk 1 Thessalonicenzen 2:7.) Zo verklaarde Jehovah, om te beklemtonen hoezeer hij Sion liefhad, dat zijn liefde zelfs nog groter was dan die van een moeder voor haar kind. — Jesaja 49:15.
5. Waaruit blijkt dat er in deze tijd een gebrek aan natuurlijke genegenheid bestaat?
5 Eén aanwijzing dat wij in „de laatste dagen” leven, waarin „kritieke tijden [zouden] aanbreken, die moeilijk zijn door te komen”, is een gebrek aan „natuurlijke genegenheid” (2 Timotheüs 3:1, 3). Omdat de liefde voor gezinsleden ontbreekt, lopen sommige jongeren van huis weg en verwaarlozen sommige inmiddels volwassen kinderen hun bejaarde ouders. (Vergelijk Spreuken 23:22.) Het gebrek aan natuurlijke genegenheid treedt ook aan het licht in het veelvuldig voorkomen van kindermishandeling — waarbij sommige ouders hun kinderen zo ongenadig afranselen dat deze in het ziekenhuis moeten worden opgenomen. Het gebrek aan liefde blijkt ook uit het verzuim van veel ouders om hun kinderen streng te onderrichten. Kinderen maar hun gang te laten gaan, is geen blijk van liefde doch komt neer op het volgen van de weg van de minste weerstand. Een vader die zijn kinderen werkelijk liefheeft, zal hen streng onderrichten wanneer dat nodig is. — Spreuken 13:24; Hebreeën 12:5-11.
6. Geef schriftuurlijke voorbeelden van genegenheid tussen vrienden.
6 Dan is er het Griekse woord fiʹli·a, dat op genegenheid (zonder seksuele ondertoon) tussen vrienden duidt, zoals die kan bestaan tussen twee volwassen mannen of vrouwen. Wij hebben hiervan een voortreffelijk voorbeeld in de liefde die David en Jonathan voor elkaar hadden. Toen Jonathan sneuvelde in de strijd, rouwde David over hem en zei: „Ik ben benauwd om u, mijn broeder Jonathan, gij waart mij zeer aangenaam. Uw liefde was mij wonderlijker dan de liefde van vrouwen” (2 Samuël 1:26). Zo blijkt ons ook dat Christus speciaal gesteld was op de apostel Johannes, die bekendstond als de discipel „voor wie Jezus genegenheid had”. — Johannes 20:2.
7. Wat is de aard van aʹga·pe, en hoe is deze liefde getoond?
7 Welk Griekse woord gebruikte Paulus in 1 Korinthiërs 13:13, waar hij geloof, hoop en liefde noemde en zei dat ’de grootste van deze de liefde is’? Daar staat het woord aʹga·pe, hetzelfde woord dat de apostel Johannes gebruikte toen hij zei: „God is liefde” (1 Johannes 4:8, 16). Dit is een liefde die door beginselen wordt geleid of beheerst. Ze kan al dan niet genegenheid en aanhankelijkheid inhouden, maar het is een emotie of gevoel voortspruitend uit onzelfzuchtigheid en erop gericht anderen goed te doen, ongeacht de verdiensten van de ontvanger of de voordelen die er eventueel voor de gever uit voortvloeien. Dat was de soort van liefde die God ertoe bewoog de dierbaarste schat van zijn hart, zijn eniggeboren Zoon, Jezus Christus, te geven, „opdat een ieder die geloof oefent in hem, niet vernietigd zou worden, maar eeuwig leven zou hebben” (Johannes 3:16). Zoals Paulus ons zo treffend te overdenken geeft: „Ternauwernood zal iemand voor een rechtvaardige sterven; ja, voor de goede heeft iemand misschien nog wel de moed te sterven. Maar God beveelt zijn eigen liefde jegens ons hierin aan, dat Christus voor ons is gestorven terwijl wij nog zondaars waren” (Romeinen 5:7, 8). Ja, aʹga·pe doet anderen goed, ongeacht hun status of de prijs die betaald moet worden door degene die deze liefde tot uitdrukking brengt.
Waarom groter dan geloof en hoop?
8. Waarom is aʹga·pe groter dan geloof?
8 Maar waarom zei Paulus dat deze soort van liefde (aʹga·pe) groter was dan geloof? In 1 Korinthiërs 13:2 schreef hij: „Al heb ik de gave van profeteren en ben vertrouwd met alle heilige geheimen en alle kennis, en al bezit ik al het geloof, zodat ik bergen kan verzetten, maar heb geen liefde, dan ben ik niets.” (Vergelijk Mattheüs 17:20.) Ja, indien onze inspanningen om kennis te verwerven en in geloof te groeien, gedaan zouden worden met een zelfzuchtig doel, zouden wij niet door God gezegend worden. Zo maakte Jezus ook duidelijk dat sommigen ’in zijn naam zouden profeteren, in zijn naam demonen zouden uitwerpen, en in zijn naam vele krachtige werken zouden verrichten’, maar niet zijn goedkeuring zouden hebben. — Mattheüs 7:22, 23.
9. Waarom is liefde groter dan hoop?
9 Waarom is de aʹga·pe-vorm van liefde ook groter dan hoop? Omdat hoop egocentrisch kan zijn, waarbij iemand hoofdzakelijk geïnteresseerd is in voordelen voor zichzelf, terwijl de liefde ’niet haar eigen belang zoekt’ (1 Korinthiërs 13:4, 5). Hoop — zoals de hoop om de „grote verdrukking” te overleven en de nieuwe wereld binnen te gaan — houdt bovendien op wanneer dat waarop wordt gehoopt, wordt verwezenlijkt (Mattheüs 24:21). Zoals Paulus zegt: „In deze hoop werden wij gered; maar hoop die gezien wordt, is geen hoop, want als iemand iets ziet, hoopt hij er dan nog op? Indien wij echter hopen op wat wij niet zien, blijven wij er met volharding op wachten” (Romeinen 8:24, 25). De liefde zelf verduurt alle dingen, en ze faalt nooit (1 Korinthiërs 13:7, 8). Bijgevolg is onzelfzuchtige liefde (aʹga·pe) groter dan hetzij geloof of hoop.
Groter dan wijsheid, gerechtigheid en macht?
10. Waarom kan er gezegd worden dat liefde de grootste van de vier voornaamste eigenschappen van God is?
10 Laten wij nu de vier voornaamste eigenschappen van Jehovah God beschouwen: wijsheid, gerechtigheid, macht en liefde. Kan er ook gezegd worden dat van deze hoedanigheden de liefde de grootste is? Ja. En waarom? Omdat liefde de motiverende kracht is achter Gods handelingen. Daarom schreef de apostel Johannes: „God is liefde.” Ja, Jehovah is de personificatie van liefde (1 Johannes 4:8, 16). Nergens in de Schrift lezen wij dat God wijsheid, gerechtigheid of macht is. In plaats daarvan wordt ons meegedeeld dat Jehovah die eigenschappen bezit (Job 12:13; Psalm 147:5; Daniël 4:37). In hem zijn deze vier hoedanigheden volmaakt in evenwicht. Gemotiveerd door liefde brengt Jehovah zijn voornemens tot stand door de drie andere hoedanigheden aan te wenden of in aanmerking te nemen.
11. Wat motiveerde Jehovah tot het scheppen van het universum en van geestelijke en menselijke schepselen?
11 Waardoor werd Jehovah dus gemotiveerd tot het scheppen van het universum en van intelligente geestelijke en menselijke schepselen? Door wijsheid of door macht? Nee, dat waren hoedanigheden waarvan God zich alleen maar bediende bij het tot stand brengen van de schepping. Wij lezen bijvoorbeeld: „Jehovah zelf heeft in wijsheid de aarde gegrondvest” (Spreuken 3:19). Bovendien vereiste zijn hoedanigheid gerechtigheid niet dat hij schepselen met een vrije wil schiep. Gods liefde dreef hem ertoe de vreugden van een intelligent bestaan met anderen te delen. Het was de hoedanigheid liefde die een middel vond om de veroordeling die wegens Adams overtreding rechtens op de mensheid was komen te rusten, weg te nemen (Johannes 3:16). Ja, en liefde bewoog Jehovah ertoe het voornemen op te vatten dat de gehoorzame mensheid in het komende aardse paradijs zou leven. — Lukas 23:43.
12. Hoe dienen wij op Gods macht, gerechtigheid en liefde te reageren?
12 Wegens Gods almacht wagen wij het niet hem tot jaloezie op te wekken. Paulus vroeg: „’Zijn wij Jehovah tot jaloezie aan het prikkelen’? Zijn wij soms sterker dan hij?” (1 Korinthiërs 10:22) Vanzelfsprekend is Jehovah niet in de slechte zin van het woord „een jaloerse God”, maar in de zin dat hij „exclusieve toewijding eist” (Exodus 20:5; Willibrordvertaling). Wij als christenen zijn met ontzag vervuld wegens de vele manifestaties van Gods ondoorgrondelijke wijsheid (Romeinen 11:33-35). Ons grote respect voor zijn gerechtigheid dient ons ertoe te bewegen ons verre te houden van opzettelijke zonde (Hebreeën 10:26-31). Maar zonder enige twijfel is liefde de grootste van de vier voornaamste eigenschappen van God. En het is Jehovah’s onzelfzuchtige liefde die ons tot hem trekt en maakt dat wij hem willen behagen en aanbidden, en een aandeel willen hebben aan de heiliging van zijn heilige naam. — Spreuken 27:11.
De grootste van de vruchten van de geest
13. Welke plaats neemt liefde in onder de vruchten van Gods geest?
13 Welke plaats neemt liefde in onder de negen vruchten van Gods geest die in Galaten 5:22, 23 worden genoemd? Deze zijn „liefde, vreugde, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtaardigheid, zelfbeheersing”. Paulus had goede redenen om de liefde als eerste te noemen. Is liefde groter dan vreugde, de volgende hoedanigheid die hij noemt? Ja, dat is ze, want zonder liefde kan er geen duurzame vreugde bestaan. In feite is de wereld zo vreugdeloos vanwege zelfzucht, het ontbreken van liefde. Maar Jehovah’s Getuigen hebben liefde onder elkaar, en zij hebben liefde voor hun hemelse Vader. Wij dienen dus te verwachten dat zij vreugdevol zijn, en er werd voorzegd dat zij „een vreugdegeroep [zouden] aanheffen wegens de goede hartetoestand”. — Jesaja 65:14.
14. Waarom kan er gezegd worden dat liefde groter is dan de geestesvrucht vrede?
14 Liefde is ook groter dan de geestesvrucht vrede. Door gebrek aan liefde is de wereld vol tweedracht en strijd. Maar Jehovah’s volk leeft over de hele aarde in vrede met elkaar. De woorden van de psalmist zijn in hun geval waar: „Jehovah zelf zal zijn volk zegenen met vrede” (Psalm 29:11). Zij bezitten deze vrede omdat zij het identificerende kenmerk van ware christenen hebben, namelijk liefde (Johannes 13:35). Alleen liefde kan alle verdeeldheid zaaiende factoren van raciale, nationale of culturele aard overwinnen. Ze is „een volmaakte band van eenheid”. — Kolossenzen 3:14.
15. Hoe wordt uit een vergelijking van de eigenschap liefde met de geestesvrucht lankmoedigheid duidelijk dat liefde een allesovertreffende rol speelt?
15 De allesovertreffende rol die liefde speelt, wordt ook duidelijk wanneer deze eigenschap wordt vergeleken met lankmoedigheid, het geduldig verduren van onrecht of provocatie. Lankmoedig zijn, betekent zowel geduldig als langzaam tot toorn zijn. Hoe komt het dat mensen ongeduldig zijn en snel boos worden? Is het niet een gebrek aan liefde? Maar onze hemelse Vader is lankmoedig en „langzaam tot toorn” (Exodus 34:6; Lukas 18:7). Waarom? Omdat hij ons liefheeft en „niet wenst dat er iemand vernietigd wordt”. — 2 Petrus 3:9.
16. Hoe laat liefde zich vergelijken met vriendelijkheid, goedheid, zachtaardigheid en zelfbeheersing?
16 Wij hebben eerder al gezien waarom liefde groter is dan geloof, en de genoemde redenen zijn ook van toepassing op de resterende vruchten van de geest, namelijk vriendelijkheid, goedheid, zachtaardigheid en zelfbeheersing. Dat zijn allemaal noodzakelijke hoedanigheden, maar zonder liefde zullen ze ons niet baten, zoals Paulus in 1 Korinthiërs 13:3 opmerkte, waar hij schreef: „Al geef ik al mijn bezittingen om anderen te spijzigen, en al geef ik mijn lichaam over om te kunnen roemen, maar heb geen liefde, dan baat het mij in het geheel niet.” Liefde daarentegen brengt eigenschappen als vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtaardigheid en zelfbeheersing voort. Daarom zei Paulus vervolgens ook dat de liefde vriendelijk is, „ze verdraagt alle dingen, gelooft alle dingen, hoopt alle dingen, verduurt alle dingen”. Ja, en „de liefde faalt nimmer” (1 Korinthiërs 13:4, 7, 8). Terecht is er opgemerkt dat de andere vruchten van de geest uitingsvormen of verschillende aspecten zijn van de liefde, de vrucht die als eerste wordt genoemd. Hieruit volgt beslist dat van alle negen vruchten van de geest liefde inderdaad de grootste is.
17. Welke schriftuurlijke verklaringen ondersteunen de conclusie dat liefde de grootste vrucht van de geest is?
17 De conclusie dat liefde de grootste van de vruchten van Gods geest is, wordt ondersteund door Paulus’ woorden: „Zijt niemand iets schuldig dan elkaar lief te hebben; want hij die zijn medemens liefheeft, heeft de wet vervuld. Want het wetsreglement . . . wordt samengevat in dit woord, namelijk: ’Gij moet uw naaste liefhebben als uzelf.’ De liefde berokkent de naaste geen kwaad; daarom is de liefde de vervulling van de wet” (Romeinen 13:8-10). Zeer passend noemt de discipel Jakobus deze wet, dat men zijn naaste moet liefhebben als zichzelf, „de koninklijke wet”. — Jakobus 2:8.
18. Welk verdere bewijs is er dat liefde de grootste hoedanigheid is?
18 Zijn er nog meer getuigenissen dat liefde de grootste hoedanigheid is? Ja, inderdaad. Beschouw eens wat er gebeurde toen een schriftgeleerde aan Jezus vroeg: „Wat is het allereerste gebod?” Hij kan heel goed hebben verwacht dat Jezus een van de Tien Geboden zou aanhalen. Maar Jezus deed een aanhaling uit Deuteronomium 6:4, 5 en zei: „Het eerste is: ’Hoor, o Israël, Jehovah, onze God, is één Jehovah, en gij moet Jehovah, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand en met geheel uw kracht.’” Toen voegde Jezus eraan toe: „Het tweede is dit: ’Gij moet uw naaste liefhebben als uzelf.’ Er is geen ander gebod groter dan deze.” — Markus 12:28-31.
19. Wat zijn enkele van de uitzonderlijke vruchten van aʹga·pe?
19 Ja, Paulus overdreef niet toen hij in zijn opsomming van geloof, hoop en liefde zei: „De grootste van deze is de liefde.” Het tentoonspreiden van liefde resulteert in een goede verhouding met onze hemelse Vader en anderen, met inbegrip van de leden van de gemeente en ons gezin. Liefde heeft een opbouwende uitwerking op ons. En het volgende artikel zal laten zien hoe lonend ware liefde kan zijn.
Wat zou u antwoorden?
◻ Hoe is liefde groter dan geloof en hoop?
◻ Wat is aʹga·pe, en hoe wordt die liefde getoond?
◻ Waarom is liefde de grootste van de vier voornaamste eigenschappen van God?
◻ In welke opzichten is liefde groter dan de andere vruchten van de geest?
[Illustratie op blz. 13]
Liefde motiveerde God ertoe de mensheid te scheppen om in een aards paradijs te leven. Hoopt u daar te zijn?