Gladgeschoren

DOOR ONTWAAKT!-CORRESPONDENT IN AUSTRALIË

ALS een man er vijf minuten per dag aan besteedt om zich te scheren en hij houdt dit vijftig jaar vol, dan zal hij ruim 63 dagen van zijn leven hebben besteed aan het verwijderen van haar van zijn gezicht! Wat vinden mannen van dit dagelijkse ritueel?

Onlangs leverde een informeel onderzoekje de volgende opmerkingen over scheren op: „Ik vind het maar niets.” „Ik heb er een hekel aan.” „Een van de gevaren in het leven.” „Iets dat je niet moet doen als het niet per se hoeft.” Als sommige mannen zo’n hekel hebben aan het verwijderen van gezichtshaar, waarom doen zij het dan? Laten wij proberen iets meer over scheren te weten te komen. Misschien vinden wij het antwoord.

Van schelpen tot weggooimesjes

Kunt u zich voorstellen dat u zich met een schelp zou scheren? Of met een haaientand? Misschien met een scherp stuk vuursteen? Mensen hebben zich opvallend vindingrijk betoond bij het kiezen van scheergerei! In het oude Egypte schoren mannen zich met een koperen scheermes dat op een klein bijlblad leek. Later, in de achttiende en negentiende eeuw, kwamen veel scheermessen uit Sheffield (Engeland). Deze vaak rijkversierde scheermessen hadden een holgeslepen inklapbaar stalen lemmet dat na gebruik veilig in de handgreep kon worden opgeborgen. Men moest heel voorzichtig met deze instrumenten omgaan, en er werd ongetwijfeld heel wat bloed en huid verspild voordat men ze goed wist te hanteren. Voor de minder behendigen moet de initiatie traumatisch zijn geweest. Maar de twintigste eeuw bracht verlichting.

In 1901 nam een man in de Verenigde Staten, King Camp Gillette genaamd, een patent op een veiligheidsscheerapparaat met een wegwerpmesje. Zijn idee veroverde de wereld stormenderhand en leidde uiteindelijk tot een verscheidenheid aan ontwerpen, waaronder scheergerei met verzilverde en vergulde handvatten. Tot de recente ontwikkelingen behoren scheerapparaten waarbij houder en mesje één (wegwerp)artikel zijn, apparaten met twee of zelfs drie mesjes, en apparaten met een verende, beweegbare kop.

Wij mogen natuurlijk de elektrische scheerapparaten niet vergeten, die in 1931 op de markt verschenen. Ze zijn steeds doeltreffender en populairder geworden, maar velen die zich echt grondig willen scheren, geven de voorkeur aan een scherp mesje.

Een nu-weer-wel-dan-weer-niet-geschiedenis

Al vanaf de vroegste geschiedenis hebben mannen een nu-weer-wel-dan-weer-niet-verhouding met baarden gehad. De oude Egyptenaren, zo zegt het boek Everyday Life in Ancient Egypt, „vielen niet op door hun lichaamshaar en waren er heel trots op gladgeschoren te zijn, waarvoor zij knap gemaakte scheermessen gebruikten die in een mooi leren etui werden bewaard”. Deze gewoonte verklaart misschien waarom de Hebreeuwse gevangene Jozef zich schoor voordat hij voor Farao verscheen. — Genesis 41:14.

De Assyriërs waren een ras van prachtig bebaarde mannen. De royale zorg en aandacht die zij aan hun baarden schonken, grensde aan ijdelheid — zij lieten ze uitgebreid in de krul zetten, vlechten en in model brengen.

Israëlitische mannen uit de oudheid droegen niet zo heel lange baarden en zij gebruikten een scheermes om ze netjes bij te werken. Wat werd dan bedoeld met het gebod in Gods Wet dat Israëlitische mannen ’hun zijlokken niet rondom kort mochten afknippen’ en ’het uiteinde van hun baard niet mochten vernietigen’? Dit was geen verbod op het bijknippen van iemands haar of baard, maar het weerhield Israëlitische mannen ervan de extreme religieuze praktijken van heidense buurvolken na te doen.a — Leviticus 19:27; Jeremia 9:25, 26; 25:23; 49:32.

In de oude Griekse samenleving droegen gewoonlijk alle mannen baarden, behalve mannen van adel, die vaak een gladgeschoren gezicht hadden. In Rome schijnt de gewoonte om zich te scheren in de tweede eeuw v.G.T. te zijn begonnen, en daarna is dat vele eeuwen een dagelijkse gewoonte gebleven.

Met de val van het Romeinse Rijk kreeg de baard echter weer de overhand en dat bleef duizend jaar zo, tot de tweede helft van de zeventiende eeuw, toen scheren in de mode kwam. Het gladgeschoren uiterlijk bleef ook in de achttiende eeuw in zwang. Maar na het midden van de negentiende eeuw begon de mode de andere kant op te gaan. Daarom ziet u op foto’s van C. T. Russell, de eerste president van het Wachttorengenootschap, en zijn medechristen W. E. Van Amburgh dat beide mannen stijlvolle, goed bijgehouden baarden droegen die waardig en passend voor hun tijd waren. Begin twintigste eeuw echter werd scheren weer populair en dit is in de meeste landen nog steeds zo.

Bent u een van de miljoenen mannen die een mesje gebruiken om dat dagelijkse ritueel voor de spiegel te volvoeren? In dat geval zult u dat ongetwijfeld met zo min mogelijk pijn, bloed en moeite willen doen. Beschouw daarom eens de suggesties in het kader „Tips voor het scheren met een mesje”. Waarschijnlijk past u enkele van deze suggesties al toe. Hoe dan ook — geniet ervan als u zich weer netjes gladscheert!

[Voetnoot]

[Kader/Illustraties op blz. 23]

Tips voor het scheren met een mesje

In het boek Men’s Hair worden de volgende suggesties gegeven om zich doeltreffend met een mesje te scheren.b

 1. De baardharen zachter maken: De enige manier om gezichtshaar echt zachter te maken is met veel warm water. Scheer indien mogelijk na het douchen, omdat het water dan langer de tijd krijgt de haartjes te versoepelen.

 2. Gebruik van scheerproducten: Al de verschillende soorten zeep, schuim, crème en gel doen in wezen drie dingen: (1) Ze zorgen dat de baardharen vocht vasthouden, (2) ze houden ze rechtop en (3) ze maken de huid glad zodat het mesje er makkelijker overheen glijdt. Kies het product dat bij u het beste werkt. En hebt u al eens een hairconditioner geprobeerd? Die werkt ook om baardhaar zachter te maken.

 3. Het juiste scheermes en de juiste methode: Het juiste scheermes is een scherp scheermes. Botte mesjes kunnen uw huid beschadigen. Scheer met de baardgroei mee. Als u daar tegenin scheert, wordt u wel erg glad maar baardharen kunnen daardoor onder het huidoppervlak afgesneden worden, waardoor ze kunnen ingroeien in plaats van door de huidporiën naar buiten te komen. Volgens sommige bronnen kunnen onvoorzichtige scheergewoonten — van mannen en vrouwen — virusinfecties veroorzaken die tot wratten leiden.

 4. Huidbescherming na het scheren: Bij elke scheerbeurt verwijdert u een microscopisch huidlaagje, wat uw huid kwetsbaar maakt. Het is daarom belangrijk alle restanten van uw gezicht te spoelen met schoon water — eerst warm, dan koud om de poriën af te sluiten zodat het vocht wordt vastgehouden. U kunt eventueel een vochtinbrengende aftershave aanbrengen om uw huid te beschermen en te verfrissen.

[Voetnoot]

[Kader/Illustratie op blz. 24]

Wat is gezichtsbeharing?

Baard- en snorharen bestaan uit keratine en daaraan verwante eiwitten. Keratine is een vezelig, zwavelhoudend eiwit dat in het lichaam van mens en dier aangemaakt wordt en de belangrijkste bouwsteen is voor haren, nagels, veren, hoeven en horens. Van al het haar op het menselijk lichaam zijn baard- en snorharen het hardst en veerkrachtigst — net zo moeilijk te knippen als koperdraad van dezelfde dikte. Een man heeft er gemiddeld 25.000 op zijn gezicht, en ze groeien met een snelheid van ongeveer een halve millimeter per etmaal.

[Verantwoording]

Men: A Pictorial Archive from Nineteenth-Century Sources/ Dover Publications, Inc.

[Illustraties op blz. 24]

Scheren heeft een nu-weer-wel-dan-weer-niet-geschiedenis

Een Egyptenaar

Een Assyriër

Een Romein

[Verantwoording]

Museo Egizio di Torino

Photographs taken by courtesy of the British Museum