Hoe de huwelijksband te versterken
„IS HET een man geoorloofd zich op elke willekeurige grond van zijn vrouw te laten scheiden?”, vroegen de Farizeeën die de Grote Onderwijzer, Jezus Christus, in een valstrik probeerden te lokken. Hij antwoordde hun door de aandacht te vestigen op het eerste menselijke huwelijk en stelde een maatstaf met betrekking tot deze kwestie vast: „Wat God . . . onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen.”
De Farizeeën voerden aan dat Mozes voorzieningen voor echtscheiding had getroffen door voor te schrijven dat er „een certificaat van wegzending” verschaft moest worden. Jezus antwoordde hun: „Mozes heeft u met het oog op de hardheid van uw hart de concessie gedaan dat gij u van uw vrouw kunt laten scheiden, maar dit is van het begin af niet zo geweest. Ik zeg u dat al wie zich van zijn vrouw laat scheiden, behalve op grond van hoererij, en een ander trouwt, overspel pleegt.” — Mattheüs 19:3-9.
Oorspronkelijk was het huwelijk bedoeld als een blijvende verbintenis. Zelfs de dood zou het eerste echtpaar niet hebben gescheiden, want zij waren geschapen als volmaakte mensen met eeuwig leven in het vooruitzicht. Maar zij zondigden. Door hun zonde werd het menselijke huwelijk verstoord. De vijand dood begon echtparen te scheiden. God beziet de dood als het einde van een huwelijk, zoals wij in de bijbel kunnen lezen: „Een vrouw is gebonden gedurende al de tijd dat haar man leeft. Zou haar man echter ontslapen, dan is zij vrij te trouwen met wie zij wil, alleen in de Heer” (1 Korinthiërs 7:39). Dit is heel iets anders dan religieuze denkbeelden zoals suttee, waarbij een vrouw na de dood van haar man ertoe overgehaald of gedwongen wordt zich levend te laten verbranden in de veronderstelling dat de huwelijksband in het een of andere hiernamaals voortduurt.
Voorzieningen onder de Mozaïsche wet
Tegen de tijd dat de Mozaïsche wet werd gegeven, waren huwelijksverhoudingen zozeer verslechterd dat Jehovah, met het oog op de hardheid van het hart van de Israëlieten, een voorziening voor echtscheiding trof (Deuteronomium 24:1). Het was niet Gods bedoeling dat de Israëlieten deze wet zouden misbruiken door zich op grond van onbeduidende fouten van hun vrouw te laten scheiden, zoals blijkt uit zijn gebod dat zij hun naaste moesten liefhebben als zichzelf (Leviticus 19:18). Zelfs het verschaffen van een echtscheidingscertificaat diende als een afschrikwekkend middel, want de man die wilde scheiden moest, als onderdeel van de procedure van het op schrift stellen van het certificaat, bevoegde mannen raadplegen, die zouden trachten een verzoening te bewerkstelligen. Nee, God gaf deze wet niet om mannen enig recht te geven zich „op elke willekeurige grond” van hun vrouw te laten scheiden. — Mattheüs 19:3.
Maar de Israëlieten negeerden uiteindelijk de geest van de wet en gebruikten deze bepaling om op grond van alles wat aan hun grillen beantwoordde, te scheiden. Tegen de vijfde eeuw v.G.T. handelden zij trouweloos jegens de vrouw van hun jeugd, door zich op allerlei gronden van haar te laten scheiden. Jehovah zei in krachtige bewoordingen tot hen dat hij echtscheiding haatte (Maleachi 2:14-16). Tegen deze achtergrond veroordeelde Jezus echtscheiding zoals de Israëlieten daar in zijn tijd gebruik van maakten.
De enige rechtmatige grond voor echtscheiding
Jezus maakte echter wel melding van één rechtmatige grond voor echtscheiding: hoererij (Mattheüs 5:31, 32; 19:8, 9). Het woord dat hier met „hoererij” is vertaald, omvat alle soorten van onwettige seksuele gemeenschap buiten het schriftuurlijke huwelijk, hetzij met iemand van hetzelfde of van het andere geslacht, of met een dier.
Toch raadde Jezus niet aan om van een ontrouwe partner te scheiden. De onschuldige partner zal de gevolgen moeten afwegen die erbij betrokken zijn en dan moeten beslissen of hij of zij wil scheiden. Vrouwen die op deze schriftuurlijke basis een echtscheiding overwegen, zullen wellicht ook willen overdenken wat God zei toen hij het oordeel over de eerste vrouw velde wegens haar zonde. Behalve het uitspreken van het doodvonnis, zei God specifiek tot Eva: „Uw sterke begeerte zal naar uw man uitgaan, en hij zal over u heersen” (Genesis 3:16). In Commentary on the Old Testament, door C. F. Keil en F. Delitzsch, wordt deze „sterke begeerte” omschreven als „een bijna ziekelijk verlangen”. Het is waar dat deze begeerte niet in iedere vrouw zo sterk is, maar wanneer een onschuldige vrouw een echtscheiding overweegt, zou zij er verstandig aan doen rekening te houden met de emotionele behoeften die vrouwen van Eva hebben overgeërfd. Aangezien een onschuldige partner echter door de buitenechtelijke seks van de schuldige partner besmet zou kunnen raken met seksueel overdraagbare ziekten, waaronder AIDS, hebben sommigen besloten hun toevlucht te nemen tot een echtscheiding zoals Jezus die bedoelde.
De zaden van gezinsproblemen gezaaid
De hardheid van hart van de mens vond haar oorsprong in de zonde die het eerste mensenpaar tegen God beging (Romeinen 5:12). De zaden van tweedracht in het gezin werden gezaaid toen het eerste mensenpaar tegen hun hemelse Vader zondigde. Hoe dat zo? Toen de eerste vrouw, Eva, er door een slang toe werd verleid van de verboden boom te eten, deed zij dat ook en at van zijn vrucht. Pas nadat zij die belangrijke beslissing had genomen, sprak zij met haar man over wat de slang haar had verteld (Genesis 3:6). Ja, zij had gehandeld zonder haar man te raadplegen. Hier hebben wij het prototype van problemen waar veel gezinnen in deze tijd mee te kampen hebben — gebrek aan openhartige communicatie.
Zowel Adam als Eva namen later, toen zij met de gevolgen van hun zonde werden geconfronteerd, hun toevlucht tot dezelfde tactiek die veel echtparen in deze tijd aanwenden wanneer zij problemen hebben, namelijk de schuld op anderen afschuiven. De eerste man, Adam, gaf zowel zijn vrouw als Jehovah de schuld van wat hij had gedaan door te zeggen: „De vrouw die gij hebt gegeven om bij mij te zijn, zij heeft mij van de vrucht van de boom gegeven en dus heb ik gegeten.” De vrouw zei op haar beurt: „De slang — die heeft mij bedrogen en dus heb ik gegeten.” — Genesis 3:12, 13.
In het oordeel dat Jehovah over Adam en Eva uitsprak, werd nog iets voorzegd wat zou meespelen bij de problemen die zouden ontstaan. Over de verhouding waarin Eva tot haar man zou staan, zei Jehovah tot haar: „Hij zal over u heersen.” Veel echtgenoten in deze tijd, zoals de in ons eerste artikel genoemde Isao, heersen hardvochtig over hun vrouw, zonder zich te storen aan haar gevoelens. Toch blijven veel vrouwen heel sterk verlangen naar de aandacht van hun man. Als die sterke begeerte niet wordt bevredigd, eisen vrouwen die aandacht wellicht op en handelen zij zelfzuchtig. Aangezien veel mannen overheersend zijn en veel vrouwen een sterke begeerte naar hun man hebben, krijgt zelfzucht de overhand en verdwijnt de vrede. In een verhandeling getiteld „Hoe hedendaagse echtscheidingen te analyseren” zei Sjoensoeke Serizawa: „Als wij over het hoofd zien wat ten grondslag ligt aan het probleem van ’zijn zin te krijgen’, namelijk de neiging om eigenbelang de boventoon te laten voeren, zou het opeens onmogelijk worden om echtscheidingen in deze tijd te analyseren.”
Jehovah heeft echter in zijn Woord leiding verschaft zodat gehoorzame echtparen zich, zelfs in hun onvolmaakte toestand, in een mate van huwelijksgeluk kunnen verheugen. Isao volgde Gods leiding en verheugt zich nu in een gelukkig gezinsleven. Laten wij eens zien hoe mensen door bijbelse beginselen worden geholpen de huwelijksband te versterken.
Praat dingen uit
In veel huwelijken maken gebrek aan communicatie, de neiging om de schuld op anderen af te schuiven en een zelfzuchtige houding het voor man en vrouw moeilijk om elkaars gevoelens te begrijpen. „Intimiteit houdt ten nauwste verband met het delen van gevoelens en vereist daarom een onvoorwaardelijk vertrouwen. En tegenwoordig is vertrouwen ver te zoeken”, zegt onderzoekster Caryl S. Avery. Zo’n vertrouwen wordt opgebouwd door voortdurend de diepste gevoelens met elkaar te delen. Hiervoor is openhartige communicatie tussen man en vrouw noodzakelijk.
In het boek Spreuken wordt een illustratie gebruikt om ertoe aan te moedigen anderen deelgenoot te maken van onze vertrouwelijke gedachten. Daarin staat: „Raad in het hart van een man is als diepe wateren, maar de man van onderscheidingsvermogen, die zal hem naar boven halen” (Spreuken 20:5). Huwelijkspartners moeten onderscheidingsvermogen hebben en de gedachten die diep in het hart van hun partner aanwezig zijn, naar boven halen. Stelt u zich eens voor dat uw partner van streek is. Waarom zou u niet, in plaats van te reageren met: „Ik heb zelf een zware dag gehad”, vriendelijk vragen: „Heb je een zware dag gehad? Wat is er gebeurd?” Het kost misschien tijd en inspanning om naar uw partner te luisteren, maar het is gewoonlijk prettiger, meer voldoening gevend en een grotere tijdbesparing om op die manier tijd door te brengen dan wanneer u uw partner negeert en met sterke emoties te maken krijgt die later tot uitbarsting komen.
Om vertrouwen te winnen, moeten beide partners eerlijk zijn en proberen gevoelens zó onder woorden te brengen dat de ander ze kan begrijpen. „Spreekt waarheid,” spoort Gods Woord aan, „want wij zijn leden die elkaar toebehoren” (Efeziërs 4:25). Het vereist onderscheidingsvermogen om de waarheid te spreken. Veronderstel eens dat een vrouw vindt dat er niet naar haar wordt geluisterd. Voordat zij spreekt, dient zij na te denken over de spreuk: „Al wie zijn woorden inhoudt, is in het bezit van kennis, en een man van onderscheidingsvermogen is kalm van geest” (Spreuken 17:27). In plaats van haar man te beschuldigen met „Je luistert nooit naar me!”, zou het veel beter zijn rustig haar gevoelens onder woorden te brengen voordat er frustratie en teleurstelling in haar tot ontwikkeling komt. Misschien kan zij te kennen geven hoe zij zich voelt door zoiets te zeggen als: „Ik weet dat je het druk hebt, maar het zou mij erg gelukkig maken als ik iets meer tijd met je kon doorbrengen.”
Ja, „plannen zijn tot mislukking gedoemd waar geen vertrouwelijk gesprek is” (Spreuken 15:22). Uw partner houdt van u, maar dat betekent niet dat hij of zij uw gedachten kan lezen. U moet uw partner op een tactvolle manier laten weten hoe u zich voelt. Hierdoor zult u, als christelijk echtpaar, worden geholpen liefdevolle veranderingen aan te brengen om „de eenheid des geestes te bewaren in de verenigende band van vrede”. — Efeziërs 4:2, 3.
Neem bijvoorbeeld Kazoeo eens, die als echtgenoot een pantoffelheld was en dwangmatig gokte. Op een gegeven moment liepen zijn schulden in de honderdduizenden dollars. Door geld te lenen om zijn schulden af te betalen, raakte hij nog dieper in de ellende. Toen begon hij de bijbel te bestuderen en raapte uiteindelijk de moed bijeen om zijn vrouw over zijn problemen te vertellen. Hij was erop voorbereid haar beschuldigingen aan te horen. Maar hij stond versteld toen zijn vrouw, die de bijbel al langer bestudeerde, rustig antwoordde: „Laten we proberen uit te puzzelen hoe we de schulden kunnen afbetalen.”
Vanaf de volgende dag bezochten zij hun schuldeisers en begonnen hun schulden af te betalen, ja, zij verkochten zelfs hun huis. Het kostte hen bijna een jaar om de schulden te vereffenen. Waardoor was Kimie, zijn vrouw, veranderd? Zij zegt: „De woorden die in Filippenzen hoofdstuk 4 vers 6 en 7 staan, zijn inderdaad waar. ’Weest over niets bezorgd, maar laat in alles door gebed en smeking te zamen met dankzegging uw smeekbeden bij God bekend worden; en de vrede van God, die alle gedachte te boven gaat, zal uw hart en uw geestelijke vermogens behoeden door bemiddeling van Christus Jezus.’” Zij voegde eraan toe: „Een vriendin van me die verbaasd was te zien dat ik ondanks moeilijkheden zo opgewekt was, begon de bijbel met mij te bestuderen.” Kazoeo en zijn vrouw zijn inmiddels gedoopt en verheugen zich nu in een gelukkig gezinsleven.
Behalve elkaar te vertrouwen door de waarheid te vertellen, deden de mannen en vrouwen die het bovenstaande hebben meegemaakt nog iets anders wat een echtpaar helpt huwelijksproblemen op te lossen. Zij spraken in gebed met de Insteller van de huwelijksregeling, Jehovah God. Ondanks druk en problemen waar echtparen mee te kampen hebben, zal hij hen zegenen met de vrede van God die alle gedachte te boven gaat, indien zij hun best doen om zijn beginselen toe te passen en de rest in zijn handen laten. Vooral samen bidden is een hulp. De echtgenoot dient de leiding te nemen en ’zijn hart uit te storten’ voor God, terwijl hij bij elk probleem waar hij en zijn vrouw mee te kampen hebben, Gods leiding zoekt (Psalm 62:8). Jehovah God zal zulke gebeden beslist verhoren.
Ja, het is mogelijk de huwelijksband te versterken. Zelfs in deze tijd, nu wij met al onze onvolmaaktheden in een woelige maatschappij leven, kunnen echtparen aanzienlijke vreugde scheppen in hun verhouding. U kunt nog meer praktische suggesties en goddelijke raad vinden in het boek Een gelukkig gezinsleven opbouwen, uitgegeven door de Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. Bovendien hebben echtparen die er serieus moeite voor doen bijbelse beginselen toe te passen, de hoop om door banden van liefde verenigd te zijn in de nieuwe wereld die God binnenkort zal scheppen.