De schepping onthult Jehovah’s wijsheid
„Zijn onzichtbare hoedanigheden worden (...) waargenomen door middel van de dingen die gemaakt zijn.” — ROMEINEN 1:20.
1. Welke uitwerking heeft wereldse wijsheid op velen in deze tijd?
HET woord ’wijsheid’ wordt te pas en te onpas gebruikt. Sommigen zeggen dat iemand wijs is als hij gewoon heel veel weet. Maar de zogenoemde intellectuelen van de wereld bieden geen betrouwbare leiding als het erom gaat de ware zin van het leven te vinden. Integendeel, zij die zich door zulke personen laten beïnvloeden, worden uiteindelijk „heen en weer geslingerd als door golven en her- en derwaarts gevoerd door elke wind van leer” (Ef. 4:14).
2, 3. (a) Waarom is Jehovah ’alleen wijs’? (b) Hoe verschilt goddelijke wijsheid van wereldse wijsheid?
2 Hoe anders is het met hen die ware wijsheid verwerven, waarvan Jehovah God de Bron is! De Bijbel zegt dat Jehovah ’alleen wijs’ is (Rom. 16:27). Hij weet alles wat er over het universum te weten valt, hoe alle dingen zijn gemaakt en wat hun geschiedenis is. De natuurwetten, waarop mensen zich bij hun onderzoekingen verlaten, zijn allemaal door Jehovah ontworpen. Hij is dus niet onder de indruk van uitvindingen van de mens, en hij wordt niet gefascineerd door het voor velen zo ’verheven’ denken van de menselijke filosofie. „De wijsheid van deze wereld is dwaasheid bij God” (1 Kor. 3:19).
3 De Bijbel zegt dat Jehovah zijn dienstknechten ’wijsheid geeft’ (Spr. 2:6). Anders dan menselijke filosofieën is de wijsheid die van God komt, niet vaag. Die wijsheid legt de nadruk op een gezond oordeel en is gebaseerd op nauwkeurige kennis en inzicht. (Lees Jakobus 3:17.) De apostel Paulus had veel bewondering voor Jehovah’s wijsheid. Hij schreef: „O de diepte van Gods rijkdom en wijsheid en kennis! Hoe ondoorgrondelijk zijn zijn oordelen en hoe onnaspeurlijk zijn wegen!” (Rom. 11:33) Omdat Jehovah alwijs is, zijn we ervan overtuigd dat zijn wetten ons de beste levensweg wijzen. Tenslotte weet Jehovah beter dan wie maar ook wat we nodig hebben om gelukkig te zijn (Spr. 3:5, 6).
Jezus — „Een meesterwerker”
4. Wat is één manier waarop we Jehovah’s wijsheid kunnen waarnemen?
4 Jehovah’s wijsheid, en ook zijn andere onvergelijkelijke eigenschappen, kunnen we waarnemen in de dingen die hij gemaakt heeft. (Lees Romeinen 1:20.) Jehovah’s werken, van de grootste tot de kleinste, onthullen aspecten van zijn persoonlijkheid. Waar we ook kijken, naar de hemel boven ons of naar de grond onder onze voeten, we vinden overvloedige bewijzen van een alwijze, liefdevolle Schepper. We kunnen veel over hem leren door stil te staan bij de dingen die hij gemaakt heeft (Ps. 19:1; Jes. 40:26).
5, 6. (a) Wie was er behalve Jehovah nog meer bij de schepping betrokken? (b) Wat gaan we bespreken, en waarom?
5 Jehovah was niet alleen toen hij ’de hemel en de aarde schiep’ (Gen. 1:1). De Bijbel maakt duidelijk dat hij lang vóór het begin van de stoffelijke schepping een geestelijk persoon schiep door bemiddeling van wie hij „alle andere dingen” heeft gemaakt. Dat geestelijke schepsel was Gods eniggeboren Zoon, „de eerstgeborene van heel de schepping”, die later op aarde leefde als de mens Jezus (Kol. 1:15-17). Net als Jehovah bezit ook Jezus wijsheid. In Spreuken 8 wordt hij zelfs voorgesteld als de gepersonifieerde wijsheid. In datzelfde hoofdstuk wordt hij ook Gods „meesterwerker” genoemd (Spr. 8:12, 22-31).
6 De stoffelijke schepping onthult dus zowel Jehovah’s wijsheid als die van zijn Meesterwerker, Jezus. Die schepping bevat waardevolle lessen voor ons. Laten we eens vier voorbeelden bekijken van schepselen die in Spreuken 30:24-28 als „instinctief wijs” worden beschreven.a
Een les in ijver
7, 8. Welke feiten over de mier vind je interessant?
7 Zelfs van de levensvormen die „de kleinste der aarde” genoemd kunnen worden, kunnen we veel leren als we hun ontwerp en activiteiten bekijken. Neem bijvoorbeeld de instinctieve wijsheid van de mier. (Lees Spreuken 30:24, 25.)
8 Sommige onderzoekers denken dat er op elk mens minstens 200.000 mieren zijn, die op en onder de aarde allemaal hard werken. Mieren zijn in kolonies georganiseerd, en in de meeste kolonies zijn drie soorten mieren te vinden: koninginnen, mannetjes en werksters. Elke groep draagt op haar eigen manier zorg voor de behoeften van de kolonie. Eén bepaalde mier, de Zuid-Amerikaanse parasolmier of bladsnijdersmier, kan een vakkundig tuinier worden genoemd. Dit kleine insect bemest, verplant en snoeit zijn schimmeltuinen op zo’n manier dat ze een maximale oogst opleveren. Onderzoekers hebben ontdekt dat deze bekwame ’tuinier’ zijn werk aanpast aan de hoeveelheid voedsel die de kolonie nodig heeft.b
9, 10. Hoe kunnen we de ijver van de mier navolgen?
9 We kunnen iets leren van de mieren. Ze leren ons dat we ons ijverig moeten inspannen als we goede resultaten willen hebben. De Bijbel zegt: „Ga naar de mier, gij luiaard; zie haar wegen en word wijs. Ofschoon ze geen aanvoerder, beambte of heerser heeft, bereidt ze in de zomer haar voedsel; ze heeft in de oogst haar voedselvoorraden verzameld” (Spr. 6:6-8). Zowel Jehovah als zijn Meesterwerker, Jezus, is ijverig. „Mijn Vader is tot nu toe blijven werken,” zei Jezus, „en ik blijf werken” (Joh. 5:17).
10 Als navolgers van God en Christus moeten ook wij ijverig zijn. Wat onze toewijzing in Gods organisatie ook is, we moeten allemaal ’volop te doen hebben in het werk van de Heer’ (1 Kor. 15:58). Daarom is het goed Paulus’ dringende raad aan de christenen in Rome op te volgen: „Doet uw werk niet traag. Zijt vurig van geest. Dient Jehovah als slaven” (Rom. 12:11). Onze inspanningen in het doen van Jehovah’s wil zijn niet tevergeefs, want de Bijbel verzekert ons: „God is niet onrechtvaardig, zodat hij uw werk en de liefde die gij voor zijn naam hebt getoond (...) zou vergeten” (Hebr. 6:10).
Bescherming tegen geestelijke schade
11. Beschrijf een paar kenmerken van de klipdas.
11 De klipdas is ook een betrekkelijk klein dier dat ons belangrijke lessen kan leren. (Lees Spreuken 30:26.) Hij lijkt een beetje op een groot konijn maar heeft korte, ronde oren en korte poten. Dit diertje woont in rotsachtige gebieden. Zijn scherpe gezichtsvermogen komt hem goed van pas, en de holen en spleten in zijn rotsachtige leefgebied vormen een veilige schuilplaats tegen roofdieren. De klipdas is gemaakt om in een hechte kolonie te leven, die bescherming biedt en hem ’s winters warm houdt.c
12, 13. Welke lessen kunnen we van de klipdas leren?
12 Wat kunnen we van de klipdas leren? Ten eerste is dit dier alert op gevaar. Met zijn scherpe gezichtsvermogen kan hij roofdieren al van ver zien, en hij blijft dicht bij holen en spleten die een levensreddende schuilplaats kunnen zijn. Zo moeten wij in geestelijk opzicht een scherp gezichtsvermogen hebben, zodat we de gevaren kunnen zien die in Satans wereld op de loer liggen. De apostel Petrus gaf christenen de dringende raad: „Houdt uw zinnen bij elkaar, weest waakzaam. Uw tegenstander, de Duivel, gaat rond als een brullende leeuw, op zoek om iemand te verslinden” (1 Petr. 5:8). Toen Jezus op aarde was, bleef hij steeds waakzaam, op zijn hoede voor alle pogingen van Satan om zijn rechtschapenheid te breken (Matth. 4:1-11). Hij gaf zijn volgelingen een goed voorbeeld!
13 Eén manier waarop we waakzaam kunnen zijn, is door gebruik te maken van de geestelijke bescherming waarin Jehovah voorziet. Studie van Gods Woord en het bijwonen van de vergaderingen mogen we niet verwaarlozen (Luk. 4:4; Hebr. 10:24, 25). Bovendien moeten we, net zoals de klipdas graag in een hechte groep leeft, dicht bij onze medechristenen blijven zodat er „een uitwisseling van aanmoediging” kan zijn (Rom. 1:12). Door ons te verzekeren van de bescherming die Jehovah biedt, tonen we dat we het eens zijn met de psalmist David, die schreef: „Jehovah is mijn steile rots en mijn vesting en Degene die mij ontkoming verschaft. Mijn God is mijn rots. Tot hem zal ik mijn toevlucht nemen” (Ps. 18:2).
Volharden ondanks tegenstand
14. Eén enkele sprinkhaan is misschien niet indrukwekkend, maar wat kan er over een sprinkhanenzwerm worden gezegd?
14 We kunnen ook iets van de sprinkhaan leren. Eén enkele sprinkhaan, een diertje van zo’n vijf centimeter, is misschien niet indrukwekkend, maar een zwerm sprinkhanen beslist wel. (Lees Spreuken 30:27.) Ze staan bekend om hun enorme eetlust: een zwerm van deze nietsontziende insecten kan een veld dat rijp is om geoogst te worden in een mum van tijd kaal vreten. De Bijbel vergelijkt het geluid van een naderende zwerm insecten, zoals sprinkhanen, met het geratel van strijdwagens en het geknetter van vlammen die stoppels verslinden (Joël 2:3, 5). Mensen ontsteken soms vuren om een sprinkhanenzwerm tegen te houden, maar dat heeft meestal geen effect. Waarom niet? De lichamen van de dode sprinkhanen doven de vlammen, waarna de rest van de zwerm gewoon verder trekt. Al hebben ze dan geen koning of aanvoerder, een sprinkhanenzwerm gaat te werk als een goed georganiseerd leger dat praktisch elk obstakel overwint (Joël 2:25).d
15, 16. In welk opzicht lijken Koninkrijksverkondigers op een sprinkhanenzwerm?
15 De profeet Joël vergeleek de activiteit van Jehovah’s dienstknechten met de manier waarop sprinkhanen te werk gaan. Hij schreef: „Als sterke mannen rennen zij. Als krijgslieden beklimmen zij een muur. En zij gaan ieder hun eigen wegen en zij veranderen hun paden niet. En zij verdringen elkaar niet. Als een fysiek sterke man op zijn baan blijven zij gaan; en mochten sommigen zelfs onder de werpsperen vallen, de anderen verbreken de baan niet” (Joël 2:7, 8).
16 Wat een goede beschrijving van de hedendaagse verkondigers van Gods koninkrijk! Geen „muur” van tegenstand kan hun prediking tegenhouden. Ze volgen Jezus na, die Gods wil bleef doen ook al werd hij door velen veracht (Jes. 53:3). Het is waar dat sommige christenen ’zijn gevallen onder de werpsperen’ doordat ze als martelaar voor hun geloof ter dood zijn gebracht. Maar de prediking gaat door, en het aantal Koninkrijksverkondigers blijft groeien. Vaak heeft vervolging er juist toe bijgedragen dat het goede nieuws mensen bereikte die de Koninkrijksboodschap anders niet gehoord zouden hebben (Hand. 8:1, 4). Toon jij in je bediening net zo’n volharding als de sprinkhaan, ook als je onverschilligheid en tegenstand ondervindt? — Hebr. 10:39.
„Hangt het goede aan”
17. Hoe komt het dat de voetjes van de gekko zich aan gladde oppervlakken hechten?
17 De kleine muurgekko schijnt zich niets van de zwaartekracht aan te trekken. (Lees Spreuken 30:28.) Wetenschappers staan er versteld van hoe dit diertje tegen een muur oprent en zelfs over een glad plafond loopt zonder naar beneden te vallen. Hoe doet de gekko dat? Het geheim zit hem niet in zuignappen of in een soort lijm. Elke teen van de gekko heeft een kussentje met ribbels die duizenden haarachtige uitsteeksels hebben. Elk van die uitsteeksels heeft honderden vezels met schijfvormige uiteinden. De intermoleculaire kracht van al die vezels is ruim voldoende om het lichaamsgewicht van de gekko te dragen, zelfs als hij ondersteboven over een glazen oppervlak rent! Onderzoekers vinden dit vermogen van de gekko fascinerend en zeggen dat synthetische materialen vervaardigd naar het voorbeeld van de voetjes van de gekko als een krachtig hechtmiddel gebruikt zouden kunnen worden.e
18. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we altijd ’het goede aanhangen’?
18 Wat kunnen we van de gekko leren? De Bijbel spoort ons aan: „Hebt een afschuw van wat goddeloos is, hangt het goede aan” (Rom. 12:9). De ongezonde invloeden die in Satans wereld overheersen, zouden onze grip op goddelijke beginselen kunnen verslappen. We zouden bijvoorbeeld door omgang met mensen die zich niet aan Gods wetten houden — op school, op ons werk of door de een of andere vorm van goddeloos amusement — minder vastberaden kunnen worden om het juiste te doen. Laat dat met jou niet gebeuren! Gods Woord waarschuwt: „Word niet wijs in uw eigen ogen” (Spr. 3:7). Volg de wijze raad op die Mozes aan Gods volk uit de oudheid gaf: „Jehovah, uw God, dient gij te vrezen. Hem behoort gij te dienen, en hem dient gij aan te hangen” (Deut. 10:20). Door Jehovah aan te hangen volgen we Jezus na, over wie werd gezegd: „Gij hebt rechtvaardigheid liefgehad en wetteloosheid gehaat” (Hebr. 1:9).
Lessen van de schepping
19. (a) Welke eigenschappen van Jehovah zie jij in de schepping? (b) Hoe kan goddelijke wijsheid ons ten goede komen?
19 Zoals we hebben gezien, zijn Jehovah’s eigenschappen duidelijk waar te nemen in de dingen die hij gemaakt heeft en leren zijn scheppingen ons ook waardevolle lessen. Hoe meer we Jehovah’s werken bestuderen, hoe meer bewondering we krijgen voor zijn wijsheid. Aandacht schenken aan goddelijke wijsheid zal ons nu gelukkiger maken en ons in de toekomst beschermen (Pred. 7:12). We zullen persoonlijk de waarheid ervaren van de verzekering in Spreuken 3:13, 18: „Gelukkig is de mens die wijsheid heeft gevonden, en de mens die onderscheidingsvermogen verkrijgt. Ze is een boom des levens voor wie haar aangrijpen, en zij die haar stevig vasthouden, zijn gelukkig te noemen.”
[Voetnoten]
a Vooral jongeren vinden het misschien leuk om de verwijzingen in de hierna volgende voetnoten op te zoeken en dan tijdens de bespreking van dit artikel op de Wachttoren-studie te vertellen wat ze gevonden hebben.
b Zie voor meer informatie over de parasol- of bladsnijdersmier de Ontwaakt! van 22 maart 1997, blz. 31, en van 22 mei 2002, blz. 31.
c Zie voor meer informatie over de klipdas de Ontwaakt! van 8 september 1990, blz. 15, 16.
d Zie voor meer informatie over de sprinkhaan de Ontwaakt! van 8 februari 1977, blz. 23.
e Zie voor meer informatie over de gekko de Ontwaakt! van april 2008, blz. 26.
Wat heb je onthouden?
Welke praktische les leren we van . . .
• de mier?
• de klipdas?
• de sprinkhaan?
• de gekko?
[Illustratie op blz. 16]
Ben je ijverig, net als de parasolmier?
[Illustraties op blz. 17]
De klipdas zoekt bescherming in een hechte groep. Doe jij dat ook?
[Illustraties op blz. 18]
Christelijke bedienaren zijn volhardend, net als sprinkhanen
[Illustratie op blz. 18]
Zoals de gekko aan oppervlakken hangt, hangen christenen het goede aan
[Verantwoording]
Stockbyte/Getty Images