Gezonde ontspanning die goeddoet
„Hetzij gij daarom eet of drinkt of iets anders doet, doet alle dingen tot Gods heerlijkheid.” — 1 KORINTHIËRS 10:31.
1, 2. Waarom kunnen plezierige bezigheden als een „gave Gods” worden beschouwd, maar welke onverbloemde waarschuwing geeft de bijbel?
HET is heel gewoon om dingen te willen doen waar we plezier in hebben. Onze gelukkige God, Jehovah, wil dat we van het leven genieten en hij treft voorzieningen in overvloed om dat mogelijk te maken (1 Timotheüs 1:11; 6:17). De wijze koning Salomo schreef: „Ik ben te weten gekomen dat er . . . niets beters is dan zich te verheugen . . . en ook dat ieder mens eet en inderdaad drinkt en het goede ziet voor al zijn harde werk. Het is de gave Gods.” — Prediker 3:12, 13.
2 ’Ons verheugen’ als we de tijd nemen om terug te kijken op een goede werkprestatie is beslist verkwikkend, vooral als dat gebeurt in het aangename gezelschap van familie of vrienden. We kunnen dan terecht spreken van een „gave Gods”. Die royale gave van de Schepper is natuurlijk geen vrijbrief voor onbeteugeld vermaak. De bijbel veroordeelt dronkenschap, vraatzucht en immoraliteit en waarschuwt dat wie zich aan zulke dingen schuldig maken, ’Gods koninkrijk niet zullen beërven’. — 1 Korinthiërs 6:9, 10; Spreuken 23:20, 21; 1 Petrus 4:1-4.
3. Wat zal ons helpen geestelijk wakker te blijven en Jehovah’s grote dag in gedachte te houden?
3 In deze kritieke laatste dagen is het voor christenen meer dan ooit een uitdaging verstandig te leven in een verdorven wereld en niet haar gewoonten over te nemen (Johannes 17:15, 16). Zoals voorzegd heeft de huidige generatie „meer liefde voor genoegens dan liefde voor God”, en wel zozeer dat ze ’geen acht slaat’ op de bewijzen dat de „grote verdrukking” vlak voor de deur staat (2 Timotheüs 3:4, 5; Mattheüs 24:21, 37-39). Jezus waarschuwde zijn volgelingen: „Schenkt . . . aandacht aan uzelf, dat uw hart nooit bezwaard wordt met overmatig eten en overmatig drinken en zorgen des levens, en die dag plotseling, in een ogenblik, over u komt als een strik” (Lukas 21:34, 35). Als dienstknechten van God zijn we vastbesloten acht te slaan op Jezus’ waarschuwing. In tegenstelling tot de mensen in de goddeloze wereld om ons heen doen we ons best om geestelijk wakker te blijven en Jehovah’s grote dag in gedachte te houden. — Zefanja 3:8; Lukas 21:36.
4. (a) Waarom is het moeilijk acceptabele ontspanning te vinden? (b) Welke raad uit Efeziërs 5:15, 16 willen we opvolgen?
4 Het is niet makkelijk ons afzijdig te houden van de verdorven praktijken van de wereld, omdat de Duivel ze zo aantrekkelijk en toegankelijk heeft gemaakt. Het is vooral moeilijk als we amusement of ontspanning zoeken. Het meeste wat de wereld te bieden heeft, doet een beroep op „vleselijke begeerten” (1 Petrus 2:11). Schadelijk amusement is beschikbaar in openbare gelegenheden, maar het kan via de gedrukte bladzijde, de tv, het internet, video’s en dvd’s ook doordringen in de privacy van ons huis. Vandaar dat Gods Woord christenen de wijze raad geeft: „Ziet er . . . nauwlettend op toe hoe gij wandelt, niet als onwijzen, maar als wijzen, de gelegen tijd voor uzelf uitkopend, omdat de dagen goddeloos zijn” (Efeziërs 5:15, 16). Alleen als we die raad nauwgezet opvolgen, kunnen we er zeker van zijn dat we niet door schadelijk amusement verlokt en in beslag genomen worden en dat ook onze band met Jehovah er niet door kapot wordt gemaakt, wat tot onze vernietiging zou leiden! — Jakobus 1:14, 15.
5. Wat verkwikt ons het meest?
5 Omdat christenen een druk leven hebben, is het begrijpelijk dat ze er af en toe behoefte aan hebben iets aan ontspanning te doen. Prediker 3:4 zegt zelfs dat er „een tijd om te lachen” is en „een tijd om rond te huppelen”. De bijbel beschouwt ontspanning dus niet als tijdverspilling. Maar ontspanning moet ons wel goeddoen en niet onze geestelijke gezindheid in gevaar brengen of ten koste gaan van geestelijke activiteiten. Rijpe christenen weten uit ervaring dat geven gelukkiger maakt. Ze kennen het doen van Jehovah’s wil de eerste plaats in hun leven toe en ervaren echte ’verkwikking voor hun ziel’ door Jezus’ weldadige juk op zich te nemen. — Mattheüs 11:29, 30; Handelingen 20:35.
Acceptabele ontspanning kiezen
6, 7. Wat kan ons helpen vast te stellen wat acceptabele en wat onacceptabele ontspanning is?
6 Hoe kunnen we er zeker van zijn dat een bepaalde vorm van ontspanning acceptabel is voor christenen? Ouders geven hun kinderen daarbij leiding, en ouderlingen helpen naar behoefte. Maar eigenlijk hoeft het niet nodig te zijn dat anderen ons vertellen dat een bepaald boek, een film, een computerspel, een dans of een song onaanvaardbaar is. Paulus zei dat „rijpe mensen . . . door gebruik hun waarnemingsvermogen hebben geoefend om zowel goed als kwaad te onderscheiden” (Hebreeën 5:14; 1 Korinthiërs 14:20). De bijbel zet richtlijnen uiteen. Ons door Gods Woord geoefende geweten zal ons helpen als we ernaar luisteren. — 1 Timotheüs 1:19.
7 Jezus zei: „Aan zijn vrucht wordt de boom gekend” (Mattheüs 12:33). Mocht een vorm van ontspanning rotte vruchten voortbrengen in de zin dat iemand zich aangetrokken voelt tot geweld, immoraliteit of spiritisme, dan is ze verwerpelijk. Het is ook onacceptabel als iemands leven of gezondheid erdoor in gevaar komt, als het tot economische problemen of ontmoediging leidt of als het anderen tot struikelen brengt. De apostel Paulus waarschuwde ons dat we zondigen als we het geweten van onze broeder kwetsen. Paulus schreef: „Wanneer gijlieden aldus tegen uw broeders zondigt en hun geweten, dat zwak is, kwetst, zondigt gij tegen Christus. Indien daarom voedsel mijn broeder tot struikelen brengt, zal ik nooit en te nimmer meer vlees eten, om mijn broeder niet tot struikelen te brengen.” — 1 Korinthiërs 8:12, 13.
8. Welke gevaren schuilen er in computerspellen, video’s en dvd’s?
8 De winkels liggen vol met computerspellen, video’s en dvd’s. Sommige daarvan bieden misschien plezier en ontspanning die onschadelijk is, maar steeds vaker draaien ze om dingen die in de bijbel worden afgekeurd. Het is toch geen onschuldig vermaak als een computerspel voorschrijft dat de spelers verminken en doden of zich zeer immoreel gedragen? Jehovah haat wie „geweld liefheeft” (Psalm 11:5; Spreuken 3:31; Kolossenzen 3:5, 6). En laten we als het spelen van een computerspel hebzucht of agressie bij ons oproept, ons emotioneel uitput of een verspilling is van kostbare tijd, erkennen dat het geestelijke schade aanricht en snel op iets anders overstappen. — Mattheüs 18:8, 9.
Opbouwende manieren om aan onze behoefte aan ontspanning te voldoen
9, 10. Wat kunnen verstandige mensen doen om aan hun behoefte aan ontspanning te voldoen?
9 Soms vragen christenen: ’Wat is acceptabele ontspanning? Wat de wereld te bieden heeft, strookt zo vaak niet met de bijbelse maatstaven.’ Aangename ontspanning behoort echt tot de mogelijkheden, maar het kost wat moeite. Het vergt overleg en planning, vooral van de kant van ouders. Velen vinden binnen de gezinskring en in de gemeente ontspanning die hun goeddoet. Rustig genieten van een maaltijd terwijl er wordt gepraat over de gebeurtenissen van de dag of over een bijbels onderwerp is aangenaam en opbouwend. Er kunnen picknicks, geschikte spelletjes, kampeertochten of flinke wandelingen worden georganiseerd. Zulke gezonde ontspanning kan plezierig en verkwikkend zijn.
10 Een ouderling en zijn vrouw die drie kinderen hebben grootgebracht, vertellen: „Al heel jong werden onze kinderen betrokken bij de keuze van onze vakantiebestemming. Soms mochten alle kinderen een vriend of vriendinnetje meenemen, wat de vakantie nog plezieriger maakte. Aan bepaalde mijlpalen in het leven van onze kinderen werd bewust aandacht besteed. Met een zekere regelmaat nodigden we familie en vrienden uit de gemeente bij ons thuis uit. We barbecueden en speelden spelletjes. We reden naar de bergen en maakten daar wandelingen, en we gebruikten zulke gelegenheden om meer over Jehovah’s schepping te weten te komen.”
11, 12. (a) Wat kunnen we doen om anderen te betrekken bij de plannen die we af en toe voor ontspanning maken? (b) Wat voor avondjes zijn voor velen onvergetelijk gebleken?
11 Kunnen we ons persoonlijk of als gezin verruimen en anderen betrekken bij de plannen die we af en toe voor ontspanning maken? Sommigen — en dan denken we bijvoorbeeld aan een weduwe, iemand die niet getrouwd is of een eenoudergezin — kunnen misschien best wat aanmoediging gebruiken (Lukas 14:12-14). We zouden ook een paar personen kunnen uitnodigen die pas met de organisatie verbonden zijn, waarbij we er natuurlijk voor zullen oppassen anderen aan schadelijke invloeden bloot te stellen (2 Timotheüs 2:20, 21). Als het personen met een slechte gezondheid moeilijk valt de deur uit te gaan, kunnen we het misschien zo regelen dat we iets te eten meenemen om dat samen met hen bij hen thuis te gebruiken. — Hebreeën 13:1, 2.
12 Gezellige avondjes waar gasten genieten van een eenvoudige maaltijd en horen hoe anderen Getuigen zijn geworden en wat hen heeft geholpen om God trouw te blijven, zijn voor velen onvergetelijk gebleken. Er kunnen bijbelse onderwerpen worden aangesneden en alle aanwezigen, de kinderen incluis, kunnen worden uitgenodigd aan het gesprek deel te nemen. Zulke gesprekken kunnen een nuttige uitwisseling van aanmoediging zijn zonder dat iemand zich opgelaten of onbekwaam hoeft te voelen.
13. Hoe hebben Jezus en Paulus het voorbeeld gegeven in het tonen en aanvaarden van gastvrijheid?
13 Jezus gaf het juiste voorbeeld in het tonen en aanvaarden van gastvrijheid. Hij gebruikte zulke gelegenheden altijd om de aanwezigen geestelijk te verkwikken (Lukas 5:27-39; 10:42; 19:1-10; 24:28-32). Zijn eerste discipelen volgden zijn voorbeeld (Handelingen 2:46, 47). De apostel Paulus schreef: „Ik verlang ernaar u te zien om u enige geestelijke gave te kunnen meedelen en u daardoor standvastig te maken; of liever, opdat er onder u een uitwisseling van aanmoediging mag zijn, doordat een ieder wordt aangemoedigd door middel van het geloof van de ander, zowel het uwe als het mijne” (Romeinen 1:11, 12). Zo moet ook wanneer wij gezellig bij elkaar zijn, de sfeer uitnodigen tot een uitwisseling van aanmoediging. — Romeinen 12:13; 15:1, 2.
Een paar herinneringen en waarschuwingen
14. Waarom zijn grote feesten niet raadzaam?
14 Het is niet raadzaam grote feesten te organiseren, omdat het vaak moeilijk is toezicht op het geheel te houden. Een paar gezinnen zouden kunnen besluiten om op een tijdstip waarop er geen geestelijke activiteiten in het gedrang komen, samen te gaan picknicken of te gaan sporten, maar dan zonder dat het wedstrijdelement een al te grote rol speelt. Van de aanwezigheid van enkele ouderlingen, dienaren in de bediening of andere rijpe christenen zal een goede invloed uitgaan, zodat het een nog plezieriger samenzijn wordt.
15. Waarom moeten we voor goed toezicht zorgen als we iets gezelligs organiseren?
15 Op gezellige bijeenkomsten moeten degenen die ze organiseren niet voorbijgaan aan de noodzaak van goed toezicht. Zouden we, hoewel we graag mensen uitnodigen, het niet betreuren als we hoorden dat door enige nalatigheid van onze kant een gast aanstoot had genomen aan wat er bij ons thuis gebeurde? Sta eens stil bij het beginsel dat in Deuteronomium 22:8 besproken wordt. Van een Israëliet die een nieuw huis bouwde, werd verlangd dat hij een borstwering aanbracht rond het platte dak, dat vaak werd gebruikt om er gasten te ontvangen. Waarom? „Opdat gij geen bloedschuld over uw huis brengt, want iemand die valt, zou eraf kunnen vallen.” In dezelfde zin moet dat wat wij doen om onze gasten te beschermen — zonder dat er sprake is van onredelijke beperkingen — getuigen van bezorgdheid voor hun lichamelijk en geestelijk welzijn.
16. Wat is verstandig als er bij een gezellig samenzijn alcohol wordt geserveerd?
16 Als er bij een gezellig samenzijn alcohol wordt geserveerd, moet dat met beleid gebeuren. Veel christelijke gastheren besluiten alleen alcohol te serveren als ze er zelf het oog op kunnen houden wat hun gasten geserveerd krijgen of gebruiken. Er mag niets toegelaten worden waaraan anderen aanstoot kunnen nemen of wat iemand in de verleiding kan brengen te veel te drinken (Efeziërs 5:18, 19). Sommige gasten zouden om diverse redenen kunnen besluiten geen alcohol te gebruiken. In veel landen kent de wet een minimumleeftijd voor het gebruik van alcohol, en christenen zullen zich houden aan caesars wetten, ook al lijken die verordeningen wel heel streng. — Romeinen 13:5.
17. (a) Waarom moet de gastheer erg selectief zijn als er op een gezellige bijeenkomst muziek is? (b) Hoe moet het dansen van bescheidenheid getuigen?
17 De gastheer moet ervoor zorgen dat alle muziek, het dansen of ander amusement strookt met de christelijke beginselen. Smaken verschillen, ook op muziekgebied, en de variatie is enorm. Maar veel van de hedendaagse muziek bevordert een geest van rebellie, immoraliteit en geweld. Het is noodzakelijk selectief te zijn. Aanvaardbare muziek hoeft niet per se saai te zijn, maar ze mag ook niet sensueel of vulgair zijn, met de nadruk op veel lawaai en een luide beat. Het is verstandig de keuze van muziek niet over te laten aan iemand die er nog niet de noodzaak van inziet het volume gematigd te houden. Een dans waarbij men zich onbescheiden gedraagt, met erotische bewegingen van de heupen of borsten, zou uiteraard niet gepast zijn voor een christen. — 1 Timotheüs 2:8-10.
18. Hoe kunnen ouders hun kinderen beschermen door toe te zien op hun sociale activiteiten?
18 Christelijke ouders moeten informeren wat er gepland is als hun kinderen ergens voor worden uitgenodigd, en in de meeste gevallen zal het verstandig zijn mee te gaan. Helaas hebben sommige ouders hun kinderen toegestaan naar feestjes te gaan waar geen toezicht was en waar verscheidene aanwezigen zijn verleid tot immoraliteit of ander onbehoorlijk gedrag (Efeziërs 6:1-4). Zelfs als jongeren al tegen de twintig zijn en hebben laten zien dat ze te vertrouwen zijn, is het toch nodig dat ze geholpen worden „de begeerten die aan de jeugd eigen zijn” te ontvlieden. — 2 Timotheüs 2:22.
19. Welk besef kan ons helpen ons te concentreren op wat we ’eerst moeten zoeken’?
19 Nu en dan wat gezonde en verkwikkende ontspanning kan het leven veraangenamen. Jehovah ontzegt ons dat genoegen niet, maar we beseffen maar al te goed dat zulke bezigheden op zich ons niet helpen geestelijke schatten in de hemel te vergaren (Mattheüs 6:19-21). Jezus hielp zijn discipelen te begrijpen dat het er in het leven om gaat „eerst het koninkrijk en Zijn rechtvaardigheid [te] zoeken”, niet om wat we zullen eten of drinken of aantrekken, ’dingen die de naties vurig nastreven’. — Mattheüs 6:31-34.
20. Welke goede dingen kunnen Jehovah’s trouwe dienstknechten van de Grote Verzorger verwachten?
20 Ja, of we nu ’eten of drinken of iets anders doen’, we kunnen „alle dingen tot Gods heerlijkheid” doen en de Grote Verzorger danken voor de goede dingen waarvan we een bescheiden gebruik maken (1 Korinthiërs 10:31). In zijn aards paradijs dat vlak voor de deur staat, zullen er eindeloos veel gelegenheden zijn om ten volle te genieten van Jehovah’s edelmoedigheid en van het opbouwende gezelschap van iedereen die aan zijn rechtvaardige vereisten voldoet. — Psalm 145:16; Jesaja 25:6; 2 Korinthiërs 7:1.
Overzichtsvragen
• Waarom valt het tegenwoordig voor christenen niet mee om gezonde ontspanning te vinden?
• Wat zijn enkele vormen van ontspanning die christelijke gezinnen hebben goedgedaan?
• Welke herinneringen en waarschuwingen mogen we niet vergeten als we van opbouwende ontspanning genieten?
[Illustratie op blz. 18]
Kies voor ontspanning die goede vruchten afwerpt
[Illustraties op blz. 19]
Welke vormen van ontspanning zijn niet acceptabel voor christenen?