Besloten om rijk te worden — Wat het met u kan doen
IN EEN wereld waarin ruim 850 miljoen mensen honger lijden, is het misschien moeilijk voor te stellen dat te veel hebben een probleem kan zijn. Maar hebt u opgemerkt dat de Bijbeltekst die in het vorige artikel werd aangehaald, niet tegen geld of rijkdom waarschuwde, maar tegen de liefde voor geld en het besloten zijn om rijk te worden? Wat gebeurt er als mensen leven voor geld en de dingen die je ermee kunt kopen? Kijk eerst eens welke uitwerking het op hun kinderen heeft.
Het effect op kinderen
Naar schatting zien kinderen in de Verenigde Staten in één jaar gemiddeld 40.000 tv-spotjes. Voeg daarbij de games, geavanceerde muziekspelers, computerprogramma’s en merkkleding die kinderen in winkels en bij hun vriendjes thuis zien, en dan kunt u wel bedenken waar kinderen hun ouders allemaal om vragen. Sommige ouders geven hun kinderen alles wat ze willen hebben. Waarom?
Soms hebben zulke ouders het zelf niet breed gehad toen ze jong waren en willen ze daarom dat hun kinderen niet het gevoel krijgen dat ze iets missen. Andere ouders zijn bang dat als ze nee zeggen, hun kinderen niet meer van hen zullen houden. „Ze willen de beste vrienden van hun kinderen zijn en hun een leuk leven geven”, zegt een medeoprichtster van een praatgroep voor ouders in Boulder (Colorado, VS). Weer andere ouders hopen met al die cadeaus de tijd te compenseren die ze besteden aan hun baan in plaats van aan hun kinderen. En na een lange werkweek vol stress heeft een ouder misschien gewoon geen zin in de discussie die onvermijdelijk volgt als hij of zij nee zegt wanneer een kind iets wil hebben.
Maar als ouders hun kinderen alles geven wat ze willen, is dat dan goed voor ze of juist schadelijk? Ironisch genoeg leert de ervaring dat verwende kinderen vaak niet méér van hun ouders houden maar juist ondankbaar zijn. Ze zijn niet eens blij met de cadeaus waar ze zo om gezeurd hebben. De directeur van een middelbare school zei: „Het is mijn ervaring dat als kinderen direct krijgen wat ze zo graag willen hebben, ze het vaak al na twee weken afdanken.”
Wat gebeurt er met verwende kinderen als ze ouder worden? Volgens het tijdschrift Newsweek is uit onderzoeken gebleken dat het volwassenen worden die „slecht met teleurstellingen kunnen omgaan”. Omdat ze nooit geleerd hebben hard voor iets te werken, falen sommigen van hen op school, op hun werk en in hun huwelijk, en blijven ze financieel afhankelijk van hun ouders. Ze kunnen ook gauw last hebben van angsten en depressies.
Verwende kinderen missen dus toch heel veel. Ze leren niet wat de waarde van werk is, en ze missen een gevoel van eigenwaarde en het vermogen zich vanbinnen rijk te voelen. Therapeute Jessie O’Neill waarschuwt: „Door kinderen te leren dat ze kunnen krijgen wat ze willen wanneer ze het willen, legt u de basis voor een leven vol ellende.”
Hoe zit het met volwassenen?
Voor getrouwde mensen geldt dat „ongeacht hoe lang u al samen bent of hoeveel geld u hebt, uw volgende ruzie waarschijnlijk over geld gaat”, aldus het tijdschrift Psychology Today. Er werd ook in gezegd dat „de manier waarop een echtpaar omgaat met onenigheid en teleurstellingen in verband met geld, een indicatie kan zijn voor het slagen of mislukken van de relatie op lange termijn”. Een echtpaar dat te veel belang hecht aan geld en materiële zaken, stelt hun huwelijk duidelijk aan gevaar bloot. Naar schatting speelt in 90 procent van de echtscheidingszaken ruzie over geld een belangrijke rol.
Maar zelfs als een echtpaar niet uit elkaar gaat, kan de kwaliteit van hun huwelijk eronder lijden als ze zich vooral richten op geld en de luxe die ze daarmee kunnen aanschaffen. Een echtpaar dat schulden heeft, kan bijvoorbeeld makkelijk lichtgeraakt en opvliegend worden en elkaar de schuld gaan geven van hun financiële zorgen. Soms is elke partner zo druk bezig met zijn of haar materiële bezittingen dat er weinig tijd overblijft voor de relatie. Wat gebeurt er als de een iets duurs koopt en het voor de ander verbergt? Dat leidt tot geheimen, schuldgevoelens en wantrouwen — allemaal dingen die een huwelijk geen goed doen.
Er zijn volwassenen, getrouwd of niet, die letterlijk hun leven aan het materialisme hebben opgeofferd. In Zuid-Afrika hebben sommigen door de stress die het overnemen van de westerse materialistische leefstijl met zich meebrengt, een zelfmoordpoging gedaan. In de Verenigde Staten bracht een man zijn vrouw, zijn zoontje van twaalf en zichzelf om het leven, kennelijk vanwege financiële problemen.
De meeste mensen gaan natuurlijk niet dood omdat ze rijkdom nastreven. Maar het leven kan heel makkelijk aan hen voorbijgaan terwijl ze hun droom najagen. Ook kan de kwaliteit van hun leven eronder lijden als de stress van hun baan of financiële zorgen leiden tot paniekaanvallen, slapeloosheid, chronische hoofdpijn of maagzweren — kwalen die iemands leven kunnen verkorten. En zelfs wanneer iemand gaat inzien dat hij andere prioriteiten moet stellen, kan het al te laat zijn. Zijn vrouw vertrouwt hem misschien niet meer, zijn kinderen kunnen emotionele schade hebben opgelopen en zijn gezondheid kan geruïneerd zijn. Een deel van de schade kan misschien hersteld worden, maar dat kost heel wat inspanning. Zulke personen hebben zichzelf inderdaad „overal met vele pijnen doorboord”. — 1 Timotheüs 6:10.
Wat wilt u?
De meeste mensen willen een gelukkig gezin, een goede gezondheid, werk dat voldoening geeft en genoeg geld om een comfortabel leven te leiden. Om alle vier die dingen te hebben is evenwicht nodig, en als geld iemands belangrijkste doel is, raakt dat evenwicht verstoord. Voor veel mensen kan het herstellen van dat evenwicht betekenen dat ze genoegen moeten nemen met een baan die minder goed betaalt, een kleiner huis, een goedkopere auto of een lagere sociale status. Hoeveel mensen zijn bereid luxe op te offeren ten gunste van waardevollere zaken? Een vrouw gaf toe: ’Ik weet dat ik het allemaal niet nodig heb, maar het is zo moeilijk het los te laten!’ Anderen willen wel dingen opofferen, maar alleen als zij niet de eersten zijn.
Hoe zit het met u? Als u al een manier hebt gevonden om geld en materiële zaken op de juiste plaats te houden, is dat een compliment waard. Of bent u dit artikel gehaast aan het doorlezen omdat uw levensstandaard te veel tijd van u vraagt? Bent u een van die mensen die het gevoel hebben dat ze op materieel gebied wat zouden moeten inleveren ter wille van hun lichamelijke en emotionele welzijn? Wees dan doortastend en doe iets voordat materialisme de kans krijgt in uw gezin schade aan te richten. Het kader op deze bladzijde geeft een aantal tips om te beginnen.
Als materiële zaken op de juiste plaats worden gehouden, zal elk lid van het gezin daar lichamelijk en emotioneel voordeel van hebben. Maar christenen hebben nog een zorg — ze willen niet dat materiële dingen hun band met God verstoren. Hoe kan materialisme dat doen en hoe is dat te voorkomen? Dat staat in het volgende artikel.
[Inzet op blz. 5]
Vaak zijn verwende kinderen ondankbaar en worden de dingen die ze zo graag wilden hebben al snel afgedankt
[Kader/Illustratie op blz. 7]
Een evenwichtig leven
Om met minder toe te kunnen, zijn vastberadenheid en een goede planning nodig. Hier volgen enkele tips die sommigen nuttig hebben gevonden.
◼ INVENTARISEER. Wat hoeft u niet te blijven kopen? Waar kunt u vanaf? Tijdschriftenabonnementen? Cd’s? Onnodige accessoires voor de auto?
◼ VEREENVOUDIG OP PROEF. Als u heel erg twijfelt of u wel eenvoudiger kunt leven, probeer het dan eerst eens een halfjaar of een jaar. Bewijs voor uzelf of alle tijd die u aan geld en bezittingen besteedde u echt gelukkiger maakte — of juist niet.
◼ BETREK UW KINDEREN BIJ GEZINSBESPREKINGEN OVER VEREENVOUDIGEN. Dan zullen ze u waarschijnlijk steunen en zult u het makkelijker vinden nee te zeggen als dat nodig is.
◼ OVERWEEG UW KINDEREN ZAKGELD TE GEVEN. Als ze besluiten te sparen voor iets wat ze willen of besluiten het toch maar niet te kopen, zullen ze geduld leren en meer waardering krijgen voor wat ze hebben. Ze zullen ook leren hoe ze beslissingen moeten nemen.
◼ LEER TECHNIEKEN OM TE BESPAREN. Ga op zoek naar aanbiedingen. Stel een budget op. Carpool. Gebruik elektrische apparaten minder. Leen boeken van de bibliotheek in plaats van ze te kopen.
◼ VUL DE LEEGTE OP. Bedenk dat het doel van vereenvoudigen niet is gewoon minder te bezitten, maar aandacht te besteden aan belangrijker dingen, zoals de mensen om u heen. Doet u dat?
[Illustratie op blz. 6]
Besloten zijn om rijk te worden kan spanningen in een huwelijk veroorzaken