STUDIEARTIKEL 17
Wat moeders kunnen leren van Eunice
‘Verwerp het onderwijs van je moeder niet. [Het is] een mooie krans voor je hoofd en een sierlijke ketting voor je hals.’ — SPR. 1:8, 9.
LIED 137 Trouwe zusters vroeger en nu
VOORUITBLIKa
1-2. (a) Wie was Eunice, en voor welke uitdaging stond zij als moeder? (b) Vertel iets over de afbeelding op de cover.
DE Bijbel zegt niets over de doop van Timotheüs. Maar je kunt je wel voorstellen hoe gelukkig zijn moeder zich die dag moet hebben gevoeld (Spr. 23:25). Probeer het tafereel eens voor je te zien. Vol trots kijkt Eunice naar haar zoon, die tot aan zijn middel in het water staat. Ze staat te stralen. Timotheüs’ oma Loïs pakt haar stevig vast. Even houdt Eunice haar adem in als Timotheüs onder het water verdwijnt. Als hij met een brede glimlach op zijn gezicht weer bovenkomt, kan ze haar tranen niet meer inhouden. Het is haar gelukt haar zoon te leren van Jehovah en Jezus Christus te houden. Welke problemen heeft ze moeten overwinnen?
2 Timotheüs groeide op in een religieus verdeeld gezin. Hij had een Griekse vader en een Joodse moeder en oma (Hand. 16:1). Waarschijnlijk was hij nog een tiener toen Eunice en Loïs christen werden. Maar het was nog steeds een verdeeld gezin. Welk pad zou Timotheüs kiezen? Waarschijnlijk was hij oud genoeg om zelf een beslissing te nemen. Zou hij de kant van zijn ongelovige vader kiezen? Zou hij vasthouden aan de Joodse tradities die hij als kind had geleerd? Of zou hij een volgeling van Jezus Christus worden?
3. Wat vindt Jehovah volgens Spreuken 1:8, 9 van het werk dat moeders doen om hun kinderen te helpen een vriend van hem te worden?
3 Christelijke moeders in deze tijd houden van hun kinderen en willen het liefst van al dat ze een hechte vriendschap met Jehovah krijgen. En onze God heeft veel waardering voor alle moeite die ze doen. (Lees Spreuken 1:8, 9.) Jehovah heeft talloze moeders geholpen hun kinderen in de waarheid te brengen.
4. Voor welke uitdagingen staan moeders tegenwoordig?
4 Het is logisch dat een moeder zich soms afvraagt of haar kinderen er net als Timotheüs voor zullen kiezen Jehovah te dienen. Ouders weten onder hoeveel druk hun kinderen in Satans wereld staan (1 Petr. 5:8). Daarnaast staan veel moeders voor de uitdaging hun kinderen op te voeden zonder man of met een man die Jehovah niet aanbidt. Zo zegt Christine:b ‘Mijn man was een goede vader, een echte familieman. Maar hij was er sterk op tegen dat ik onze kinderen als Getuigen opvoedde. Door de jaren heen heb ik heel wat afgehuild. Wanhopig vroeg ik me af of m’n kinderen ooit Jehovah zouden aanbidden.’
5. Wat gaan we in dit artikel bespreken?
5 Als jij een christelijke moeder bent, kun je net als Eunice succes hebben. Dit artikel laat uitkomen hoe je haar voorbeeld kunt volgen en je kinderen kunt onderwijzen door wat je zegt en wat je doet. Het laat ook zien hoe Jehovah je zal helpen.
ONDERWIJS JE KINDEREN DOOR WAT JE ZEGT
6. Hoe werd Timotheüs een christen, zoals blijkt uit 2 Timotheüs 3:14, 15?
6 Toen Timotheüs een kleine jongen was, heeft zijn moeder haar best gedaan hem wegwijs te maken in ‘de heilige geschriften’ zoals de Joden die toen begrepen. Alleen wist ze niets over Jezus Christus, dus ze had nog niet het hele plaatje. Maar wat Timotheüs uit Gods Woord leerde vormde een goede basis om een christen te worden. Als jonge man kon hij zelf kiezen of hij als christen zou gaan leven of niet. Ongetwijfeld was het deels aan de inspanningen van zijn moeder te danken dat hij ‘overtuigd werd’ van de waarheid over Jezus. (Lees 2 Timotheüs 3:14, 15.) Wat zal Eunice blij zijn geweest dat het haar was gelukt haar zoon over Jehovah te leren! Eunice deed haar naam eer aan, want die komt van een woord dat ‘overwinnen’ betekent.
7. Hoe kon Eunice haar zoon na zijn doop helpen vorderingen te maken?
7 De doop was een belangrijke stap in het leven van Timotheüs. Maar voor Eunice waren de zorgen nog niet voorbij. Wat zou haar zoon met zijn leven gaan doen? Zou hij verkeerde vrienden krijgen? Zou hij gaan studeren in Athene en overnemen wat de heidense filosofen daar leerden? Zou hij zijn tijd, energie en jeugdjaren gebruiken om rijk te worden? Dat waren dingen die Timotheüs zelf moest beslissen. Maar Eunice kon hem wel helpen. Hoe? Door ermee door te gaan haar zoon diepe liefde voor Jehovah en dankbaarheid voor zijn Zoon bij te brengen. Niet alleen religieus verdeelde gezinnen hebben uitdagingen. Zelfs als beide ouders in de waarheid zijn, is het een uitdaging het hart van kinderen te raken en ze te helpen trouwe aanbidders van Jehovah te worden. Wat kunnen ouders van het voorbeeld van Eunice leren?
8. Hoe kan een moeder haar gelovige man helpen in de geestelijke behoeften van hun kinderen te voorzien?
8 Studeer met je kinderen. Jehovah wil dat zusters hun man, als die in de waarheid is, helpen in de geestelijke behoeften van hun kinderen te voorzien. Je kunt dat als moeder doen door de regeling voor gezinsaanbidding te steunen. Spreek er positief over en bedenk wat jij kunt doen om een gezellige sfeer te creëren. Je zou je man kunnen helpen met het voorbereiden van een speciaal Bijbelstudieproject. En als je kinderen oud genoeg zijn voor een individuele studie uit het Voor eeuwig gelukkig!-boek, kun je je man daar misschien bij helpen.
9. Waar kan een moeder met een ongelovige man hulp vinden?
9 Sommige moeders moeten zelf met hun kinderen studeren omdat ze alleenstaand zijn of omdat hun man geen Getuige is. Als dat voor jou geldt, maak je dan niet te veel zorgen. Jehovah zal je helpen. Gebruik de hulpmiddelen waarin hij via zijn organisatie voorziet. Je kunt andere ervaren ouders vragen om ideeën voor het gebruik van die hulpmiddelen bij de gezinsaanbidding (Spr. 11:14).c Jehovah kan je ook helpen met je kinderen te communiceren. Vraag of hij je helpt ‘naar boven te halen’ wat er in hun geest en hart leeft (Spr. 20:5). Je kunt al een goed gesprek op gang brengen met een simpele vraag als: wat vind je het moeilijkst op school?
10. Wat kun je nog meer doen om je kinderen over Jehovah te leren?
10 Creëer gelegenheden om je kinderen over Jehovah te leren. Praat over Jehovah en over alle goede dingen die hij voor je heeft gedaan (Deut. 6:6, 7; Jes. 63:7). Dat is vooral belangrijk als je niet geregeld thuis met je kinderen kunt studeren. De eerder genoemde Christine zegt: ‘Er waren zo weinig gelegenheden om over geestelijke dingen te praten dat ik elke kans aangreep. We gingen wandelen of met een kano varen om te praten over Jehovah’s prachtige schepping en over allerlei geestelijke dingen. Zodra m’n kinderen oud genoeg waren, moedigde ik ze aan zelf de Bijbel te bestuderen.’ Het is ook goed positief te praten over Jehovah’s organisatie en je broeders en zusters. Uit geen kritiek op de ouderlingen. Wat je over hen zegt kan bepalen of je kinderen met hen gaan praten als ze hulp nodig hebben.
11. Waarom is het volgens Jakobus 3:18 belangrijk in het gezin de vrede te bevorderen?
11 Bevorder de vrede in je gezin. Uit geregeld je liefde voor je man en je kinderen. Praat op een vriendelijke en respectvolle manier over je man en leer je kinderen dat ook te doen. Op die manier creëer je een vredige sfeer die het je kinderen makkelijker maakt over Jehovah te leren. (Lees Jakobus 3:18.) Neem Jozsef, een speciale pionier in Roemenië. Toen hij opgroeide, maakte zijn vader het hem, zijn moeder en zijn broers en zus heel moeilijk Jehovah te dienen. Hij vertelt: ‘M’n moeder deed echt haar best om thuis een goede sfeer voor ons te creëren. Hoe moeilijker m’n vader deed, hoe liever m’n moeder was. Als ze merkte dat we het lastig vonden m’n vader te respecteren en gehoorzamen, besprak ze Efeziërs 6:1-3 met ons. Dan had ze het over zijn goede eigenschappen en hielp ze ons in te zien waarom we hem moesten liefhebben. Op die manier heeft ze vaak de spanningen weggenomen.’
ONDERWIJS JE KINDEREN DOOR WAT JE DOET
12. Wat kun je uit 2 Timotheüs 1:5 opmaken over de uitwerking die het voorbeeld van Eunice op Timotheüs had?
12 Lees 2 Timotheüs 1:5. Eunice was een goed voorbeeld voor Timotheüs. Ze heeft hem vast geleerd dat echt geloof blijkt uit wat je doet (Jak. 2:26). Ongetwijfeld kon hij aan haar daden zien dat ze door diepe liefde voor Jehovah werd gedreven. En hij moet gezien hebben dat Jehovah dienen zijn moeder gelukkig maakte. Welke uitwerking had het voorbeeld van Eunice op Timotheüs? Zoals Paulus zei, had hij net zo’n geloof als zijn moeder. Dat kan geen toeval zijn geweest. Hij had haar voorbeeld gezien en was gemotiveerd om het te volgen. Heel wat moeders in deze tijd hebben ‘zonder woorden’ het hart van gezinsleden geraakt (1 Petr. 3:1, 2). Dat kun jij ook. Hoe?
13. Waarom moet een moeder prioriteit geven aan haar band met Jehovah?
13 Geef prioriteit aan je band met Jehovah (Deut. 6:5, 6). Als moeder breng je heel wat offers. Je offert dingen als tijd, geld en slaap op om ervoor te zorgen dat je kinderen krijgen wat ze nodig hebben. Maar je mag daar nooit zo druk mee bezig zijn dat het ten koste gaat van je band met Jehovah. Ruim tijd in voor persoonlijke gebeden, persoonlijke studie en vergaderingen. Op die manier word je geestelijk sterker en geef je je gezin en anderen het goede voorbeeld.
14-15. Wat kunnen we leren van de ervaring van Leanne, Maria en João?
14 Heel wat kinderen hebben Jehovah leren liefhebben en vertrouwen dankzij het voorbeeld van hun moeder. Christines dochter Leanne zegt bijvoorbeeld: ‘We konden niet openlijk studeren. Maar m’n moeder ging wel altijd naar de vergaderingen. Haar voorbeeld en overtuiging compenseerden ons gebrek aan kennis. Lang voordat we een vergadering bezochten wisten we al dat dit de waarheid was.’
15 Maria groeide op in een gezin waarin vergaderingsbezoek soms door de vader werd bestraft. ‘M’n moeder is een van de moedigste zusters die ik ken. Als kind wilde ik bepaalde dingen niet doen omdat ik bang was voor wat anderen zouden zeggen. Maar ik kon daaroverheen komen omdat ik zag hoe dapper ze was en hoe ze Jehovah in haar leven altijd op de eerste plaats stelde.’ João, die van zijn vader thuis niet over geestelijke dingen mocht praten, zegt: ‘Wat me misschien het meest heeft geraakt, is dat m’n moeder bereid was alles op te geven voor m’n vader — behalve haar liefde voor Jehovah.’
16. Welke uitwerking kan het voorbeeld van een moeder op anderen hebben?
16 Vergeet niet wat een impact je voorbeeld op anderen kan hebben. Denk maar aan de uitwerking die het voorbeeld van Eunice op Paulus had. Hij schreef dat het ‘oprechte geloof’ van Timotheüs ‘eerst in (…) Eunice leefde’ (2 Tim. 1:5). Wanneer heeft hij voor het eerst haar geloof waargenomen? Het kan zijn dat hij Loïs en Eunice tijdens zijn eerste zendingsreis in Lystra heeft leren kennen. Mogelijk heeft hij ze geholpen christen te worden (Hand. 14:4-18). Toen Paulus zo’n 15 jaar later naar Timotheüs schreef, wist hij nog steeds wat een navolgenswaardig voorbeeld van geloof ze was. Blijkbaar had ze een blijvende indruk op Paulus gemaakt, en misschien ook wel op veel andere christenen. Als jij je kinderen moet opvoeden zonder partner of in een religieus verdeeld gezin, kun je ervan op aan dat je trouwe voorbeeld een aanmoediging en stimulans is voor personen om je heen.
17. Wat kun je doen als je kind niet goed op je inspanningen lijkt te reageren?
17 Wat kun je doen als je kind niet goed op je inspanningen lijkt te reageren? Bedenk dat het tijd kost je kind te onderwijzen. Wanneer je net als in de afbeelding een zaadje plant, kun je je soms afvragen of het ooit een plant wordt die vrucht draagt. Hoewel je het uiteindelijke resultaat niet in de hand hebt, blijf je het plantje water geven zodat het de beste kans heeft om te groeien (Mark. 4:26-29). Als moeder kun je je soms afvragen of je het hart van je kinderen bereikt. Het uiteindelijke resultaat heb je niet in de hand. Maar als je blijft doen wat je kunt om ze op te leiden, geef je ze de beste kans om geestelijk te groeien (Spr. 22:6).
VERTROUW OP JEHOVAH’S HULP
18. Hoe kan Jehovah je kinderen helpen geestelijk te groeien?
18 Sinds Bijbelse tijden heeft Jehovah heel veel kinderen geholpen een vriendschap met hem te ontwikkelen (Ps. 22:9, 10). Hij kan ook jouw kinderen helpen geestelijk te groeien als dat hun wens is (1 Kor. 3:6, 7). En als je kind lijkt af te dwalen, houdt Jehovah liefdevol een oogje in het zeil (Ps. 11:4). Bij het eerste teken van een ‘goede instelling’ zal hij hem de helpende hand toesteken (Hand. 13:48; 2 Kron. 16:9). Hij kan je helpen het juiste te zeggen op het juiste moment — precies wanneer je kind dat het hardst nodig heeft (Spr. 15:23). Of hij kan een zorgzame broeder of zuster in de gemeente ertoe aanzetten hem speciale aandacht te geven. En als je kind volwassen is, kan Jehovah hem iets in herinnering brengen dat je hem in het verleden hebt geleerd (Joh. 14:26). Je geeft Jehovah veel om te zegenen als je ermee doorgaat je kinderen te onderwijzen door wat je zegt en door je voorbeeld.
19. Waarom kun je er zeker van zijn dat je Jehovah’s goedkeuring hebt?
19 Jehovah’s liefde voor jou hangt niet af van de keuzes die je kinderen maken. Hij houdt van je omdat jij van hem houdt. Als je een alleenstaande ouder bent, belooft Jehovah een Vader voor je kinderen te zijn en een Beschermer voor jou (Ps. 68:5). Je hebt niet in de hand of je kinderen de juiste keuze zullen maken. Maar als je op Jehovah’s hulp blijft vertrouwen en je best doet, krijg je zijn goedkeuring.
LIED 134 De taak die God aan ouders geeft
a Dit artikel laat uitkomen wat christelijke moeders kunnen leren van Eunice, de moeder van Timotheüs. Het laat zien hoe ze hun kinderen kunnen helpen Jehovah te leren kennen en liefhebben.
b Sommige namen zijn veranderd.
c Zie bijvoorbeeld les 50 in het Voor eeuwig gelukkig!-boek en het artikel ‘Ideeën voor gezinsaanbidding en persoonlijke studie’ in De Wachttoren van 15 augustus 2011, blz. 6-7.