Jeova Wemuihana Okuti “Epanga Liange”
“Ove Isilayeli, ove muumbili wange. Ove Jako, una naholovona, ombuto ya Abraiau epanga liange.”—ISAÍAS 41:8.
OVIIMBO: 91, 22
1, 2.(a) Oñgeni tutyii okuti ovanthu vapondola okukala omapanga a Huku? (b) Oityi matulilongesa monthele ei?
OKUPOLELA pomuvo tutyitwa alo pomuvo tunkhia, tuesukisa okulekeswa ohole. Ovanthu vena ehando liokukala nomapanga nokukala nohole nomapanga avo, ha-hole yokukala pokati komulume nomukai. Mahi haunene tuesukisa okukala noupanga na Jeova. Ovanthu ovanyingi kavetavela okuti ovanthu vapondola okukala noupanga na Huku mokonda kamonwa iya o wepondolo aliho. Mahi onthwe twii otyili!
2 Tuelilongesa Mombimbiliya okuti ovanthu vakalele omapanga a Huku. Tupondola okulilongesila konongeleka mbavo. Omokonda yatyi? Omokonda oupanga na Huku otyipuka tyakolela vali onthwe tupondola okukala natyo. Pahe matulilongesa ongeleka ya Abraiau. (Tanga Tiago 2:23.) Oñgeni akala epanga lia Huku? Abraiau ankho una oupanga na Huku mokonda ankho una ekolelo, iya wiiwe okuti “ohe yaaveho vena ekolelo.” (Romanos 4:11) Tyina ulilongesa ongeleka yae, lipula okuti: ‘Oñgeni ndyipondola okuhetekela ekolelo lia Abraiau, nokupameka oupanga wange na Jeova?’
OÑGENI ABRAIAU AKALA EPANGA LIA JEOVA?
3, 4. (a) Popia oityi tyalolele ekolelo lia Abraiau. (b) Mokonda yatyi Abraiau etavelela okulinga otyilikutila Isake?
3 Soka Abraiau womanima ehungi 125 ukahi nokulihindaika okuinduka omphunda.[1] (Tala okatoi konthyulilo yonthele.) Konyima yae ankho kuna omona wae Isake, una omanima 25. Isake watyinda otyipandi tyononkhui, iya Abraiau watyinda omutunga novipuka ovikuavo viokuyakesa otupia. Oungendi oo tyafuile ankho kawapepukile ku Abraiau. Mahi hamokonda ankho wakulupa. Ankho nkhele una ononkhono. Mahi oungendi oo ankho kawapepukile mokonda Jeova wemuita opo alinge omona wae otyilikutila.—Gênesis 22:1-8.
4 Otyo hamwe tyalolele ekolelo lia Abraiau. Ovanthu vamwe vapopia okuti Huku omukalavi mokonda waita Abraiau alinge otyilikutila omona wae. Iya vakuavo vapopia okuti Abraiau ankho wetavela okutyilinga mokonda kehole omona wae. Ovanthu vapopia ngotyo mokonda vetupu ekolelo iya kavei ekolelo liotyotyili ine oñgeni liundapa. (1 Coríntios 2:14-16) Mahi Abraiau ankho ketavela vala ku Huku ngatyina omumphoki ine okutavela ahasoko. Ankho utavela mokonda una ekolelo liotyotyili. Ankho utyii okuti Jeova kemuiti natyike tyipondola okumuetela ovitateka. Abraiau ankho utyii okuti inkha utavela, Jeova memuyambe kumwe nomona wae. Oityi ankho Abraiau esukisa opo akale nekolelo liapama? Ankho wesukisa enoñgonoko, nokuhinangela ovipuka viandele momuenyo wae.
5. Oñgeni hamwe Abraiau elilongesa konthele ya Jeova, iya enoñgonoko olio liemukalesa ñgeni?
5 Enoñgonoko. Abraiau wekulila mepundaumbo litiwa Ur. Ovanthu ankho vakalamo vafenda ono huku mbomatutu, iya na tate yae ankho otyo alinga. (Josué 24:2) Oñgeni Abraiau elilongesa konthele ya Jeova? Ombimbiliya ilekesa okuti Noe omona wa Sem ankho ombunga ya Abraiau. Iya wakalako alo Abraiau atuula omanima ehungi po 150. Sem ankho omulume wekolelo, iya hamwe wapopilile ombunga yae konthele ya Jeova. Katutyii nawa, mahi hamwe opo Abraiau anoñgonoka konthele ya Jeova. Etyi Abraiau elilongesa tyemukalesa nohole na Jeova, iya enoñgonoko olio liemukuatesako okukala nekolelo.
Mahi Abraiau ankho ketavela vala ku Huku ngatyina omumphoki ine okutavela Tyihasoko
6, 7. Oñgeni etyi tyaendele na Abraiau tyapameka ekolelo liae?
6 Ovipuka viaendele momuenyo wae. Oñgeni ovipuka Abraiau amuene viapamekele ekolelo liae mu Jeova? Vamwe vapopia okuti omalusoke ahongolela onkhalelo tulitehelela iya onkhalelo tulitehelela ihongolela etyi tulinga. Omutima wa Abraiau ankho ulundwa netyi elilongesa konthele ya Huku, iya otyo atyimukalesa nonthilo na “Jeova Huku, Omukulami, Omutungi weulu nohi.” (Gênesis 14:22) Ombimbiliya iihana onthilo oyo okuti “owoma na Huku.” (Hebreus 5:7) Opo tukale noupanga omunene na Huku, tuesukisa okukala nowoma na Huku. (Salmo 25:14) Otyo ankho otyituwa tyilunda Abraiau okutavela ku Jeova.
7 Huku wapopilile Abraiau na Sara opo vatunde meumbo liavo mo Ur opo vende no kotyilongo vehei. Ankho havakuendye ko vali, iya mavakakala momakaka omuenyo wavo auho. Namphila ankho Abraiau etyii okuti vapondola okumona ovitateka, ankho watokola okutavela ku Jeova. Mokonda ankho utavela, Huku emuyambe iya emuyakulila. Mongeleka, etyi Abraiau vemupola omukai wae omuwa Sara, iya Abraiau avahande okumuipaa, Jeova ovikando ovinyingi ayakulila Abraiau na Sara kehuviso. (Gênesis 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) Otyo atyipameka ekolelo lia Abraiau.
8. Oñgeni tupondola okukala nenoñgonoko nounongo opo tupameke oupanga wetu na Jeova?
8 Okuti nonthwe tupondola okukala omapanga a Jeova? Enga, tupondola! Nga Abraiau, nonthwe tuesukisa okulilongesa konthele ya Jeova. Nonthue tupondola okukala nenoñgonoko olio iya nounongo tuesukisa. Hono tuna vali ovipuka ovinyingi tyipona Abraiau. (Daniel 12:4; Romanos 11:33) Ombimbiliya yeyula enoñgonoko konthele “Yomutungi weulu nohi.” Etyi tulilongesa tyitukalesa nohole na Jeova iya tyitukuatesako okukala nonthilo onene nae. Ohole, nonthilo na Huku vitulunda okumutavela. Tyina tulinga ngotyo, utuyakulila, nokutuyamba iya atukala nounongo upameka ekolelo lietu. Tyina tuumbila Jeova nomutima wetu auho, tukala nehambu, nombembwa. (Salmo 34:8; Provérbios 10:22) Tyina enoñgonoko lietu liameliyawisa, atukala ovanongo oupanga wetu na Huku upama vali.
OÑGENI ABRAIAU ATUAILEKO NOUPANGA WAE NA HUKU
9, 10. (a) Oityi tyesukisa opo oupanga upame? (b) Oityi tyilekesa okuti Abraiau watuaileko okupanda nokupameka oupanga wae na Jeova?
9 Oupanga wotyotyili upondola okuelekwa nolumono. (Tanga Provérbios 17:17.) Kaukahi ngatyina otyipuka tyilanda onombongo ononyingi pala vala okuhiviswa. Mahi oupanga ukahi ngatyina omuti wesukisa omaande opo ukale no nonthemo. Abraiau watuaileko okupanda oupanga wae na Jeova. Oñgeni etyilingile?
10 Abraiau watuaileko okupameka onthilo yae onene nokutavela. Mongeleka, etyi atunda ko Kanaa nombunga yae, novaundapi vae, watuaileko okuyeka Jeova emuhongolele nokumukuatesako okulinga omatokolo tyilinge omanene ine omatutu. Etyi kuakamba enima like opo Isake atyitwe, etyi ankho Abraiau ena omanima 99, Jeova wemupopilile opo alupule ekuendye ovalume aveho vomeumbo liae. Okuti hamwe Abraiau wakalele nondima ine okuanya okulinga etyi Jeova emutuma? Au, wayumbile onthumbi mu Jeova iya etavela umwe “monthiki yatyo.”—Gênesis 17:10-14, 23.
11. Omokonda yatyi ankho Abraiau asukalalela konthele yo Sodoma no Gomora iya oñgeni Jeova emukuatesako?
11 Mokonda ankho Abraiau apeho utavela ku Jeova alo umwe movipuka ovitutu, oupanga wae na Jeova wakalele tyapama. Ankho ulitehela okuti upondola okupopia na Jeova ovipuka viatyo aviho, nokumuita opo emukuateseko, natyina umwe ankho ena omapulo epuiya. Mongeleka, etyi Jeova apopia okuti mahanyeko omapundaumbo o Sodoma no Gomora, Abraiau asukalala. Omokonda yatyi? Ankho watila owoma wokuti ovanthu ovaviuki mavankhila kumwe no nondingavivi. Hamwe ankho walinga otyiho notyimphumba tyae Lote nombunga yae, vakala mo Sodoma. Abraiau ayumbu onthumbi mu Jeova, “omukoyesi wouye auho,” iya ngotyo nomutima weliola apopila Jeova etyi tyemusukalalesa. Jeova apu elundo nepanga liae iya emulekesa okuti una okankhenda. Jeova ahangununa okuti namphila maeta ehanyauno, maovolamo ovaviuki evehupisa.—Gênesis 18:22-33.
12, 13. (a) Oñgeni enoñgonoko novipuka Abraiau amuene viemukuatesileko konyima? (b) Oityi tyilekesa okuti Abraiau ankho uyumba onthumbi mu Jeova?
12 Enoñgonoko aliho novipuka viaenda momuenyo wa Abraiau viemukuatesako okutualako okupameka oupanga wae na Jeova. Konyima, etyi Jeova aita Abraiau opo alinge otyilikutila omona wae, etyinoñgonoka okuti Jeova apeho wapua elundo, una okankhenda, uyumbwa onthumbi, iya ondyakulilo. Abraiau ankho una onthumbi yokuti Jeova hamukalavi ko! Omokonda yatyi tupopila ngotyo?
13 Etyi ehenesepo ovapika vae, Abraiau wapopia okuti: “Salei apa notyimbulu, mahi ame nomukuendye matuende oko atukafenda, atukondoka kuonwe.” (Gênesis 22:5) Etyi Abraiau apopia tyihangununa tyi? Okuti ankho ukemba etyi apopia okuti matukondoka na Isake, otyo etyii okuti mekemulinga otyilikutila? Au. Ombimbiliya ipopia okuti Abraiau ankho utyii okuti Jeova upondola okututilisa Isake. (Tanga Hebreus 11:19.) Abraiau ankho utyii okuti Jeova weveavela epondolo liokukala nomona namphila ankho vakulupa. (Hebreus 11:11, 12, 18) Ngotyo, aimbuka okuti Jeova uvila ovipuka aviho. Abraiau ankho ketyii etyi matyimonekapo monthiki oyo. Mahi wakalele nekolelo liokuti inkha tyesukisa, Jeova matutilisa omona wae, iya omilao aviho via Huku mavifuisuapo. Otyo Abraiau aihanenwa okuti “ohe ya aveho vena ekolelo.”
Abraiau wakalele nekolelo liokuti inkha tyesukisa, Jeova matutilisa omona wae, iya omilao aviho via Huku mavifuisuapo
14. Ovitateka patyi unavio tyina umbila Jeova, iya oñgeni ongeleka ya Abraiau ipondola okukukuatesako?
14 Hono, Jeova ketuiti opo tulinge otyilikutila ovana vetu, mahi utuita opo tutavele ovitumino viae. Pamwe katunoñgonoka omokonda yatyi tupelwa ovitumino ovio, ine kuonthue tyipondola okupuiya okuvitavela. Uhole okulithela ngotyo? Kuvamwe, ovilinga viokuivisa vialema. Hamwe vena owoma iya tyivepuiya okupopia novanthu vehei. Vamwe vatila owoma okukala tyelikalela novanthu ovakuavo kovilinga ine okosikola. (Êxodo 23:2; 1 Tessalonicenses 2:2) Tyina wamaitua okulinga otyipuka tyimwe tyalema, soka kongeleka ya Abraiau yekolelo, nomutima wakola. Tyina tusoka konongeleka mbovalume novakai vekelelo, tyipondola okutulunda okuvehetekela, iya atufuene vali Kepanga lietu, Jeova.—Hebreus 12:1, 2.
OUPANGA UMWE UTUETELA ONONKHANO ONONGWA
15. Omokonda yatyi tuna onthumbi yokuti Abraiau kelivelele mokonda youkuatyili wae nokutavela ku Jeova?
15 Okuti Abraiau welivelele etyi etavela ovitumino via Jeova? Ombimbiliya ipopia okuti Abraiau “wankhia neti likahi nawa, wakulupa iya wankhia nehambu.” (Gênesis 25:8) Etyi ena omanima 175, Abraiau ankho upondola pahe okuhinangela omanima omanyingi akala nomuenyo, atyimupe ehambu. Omokonda yatyi? Omokonda oupanga wae na Jeova apeho ankho wakolela vali kwe. Mahi, tyina tutanga okuti Abraiau “wakulupa iya wahambukwa,” otyo katyilekesa okuti ankho kahande vali okukakala nomuenyo.
16. Ehambu patyi enene Abraiau makakala nalio Momphangu Yombembwa?
16 Ombimbiliya ipopia okuti Abraiau “ukevelela epundaumbo lina elisesu liotyotyili, lialingwa nokuatungwa na Huku.” (Hebreus 11:10) Abraiau ankho utavela okuti nthiki imwe makamona epundaumbo, Ouhamba wa Huku, utumina ohi. Meketyimona! Soka oñgeni Abraiau mahambukwa okukakala momphangu yombembwa pano pohi, iya atualako okupameka oupanga wae na Huku. Makahambukwa okunoñgonoka okuti ongeleka yae yekolelo yakuatesako ovaumbili ovanyingi va Huku mokueenda kuomanima omanyingi! Momphangu yombembwa manoñgonoka okuti otyilikutila alingilile Komphunda Moriá tyilekesa otyipuka otyinene vali. (Hebreus 11:19) Iya mekelilongesa oñgeni oluihamo akala nalo etyi ekahi nokupongiya otyilikutila tyo mona wae Isake tyakuatesako ovanthu ovanyingi vekolelo okunoñgonoka oñgeni Jeova akala etyi aava Omona wae Jesus Kristu, ngotyilikutila pala ovanthu aveho. (João 3:16) Ongeleka ya Abraiau itukuatesako atuho okupandula otyilikutila tyeyovo, otyilekeso tyoluembia olunene.
17. Oityi watokola okulinga, iya oityi matulilongesa monthele mailandulako?
17 Kese umwe puonthue atokole okuhetekela ekolelo lia Abraiau. Nga Abraiau, onthwe tuesukisa okukala nenoñgonoko nounongo. Inkha tutualako okulilongesa konthele ya Jeova nokumutavela, meketuavela ononkhano onongwa nokutuyakulila. (Tanga Hebreus 6:10-12.) Jeova akale Epanga lietu apeho! Monthele mailandulako, matukelilongesa onongeleka mbovanthu vetatu vakalele omapanga a Huku.
^ [1] (opalagrafu 3) Abraiau na Sara ankho kohale vaihanwa okuti Abrau na Sarai. Mahi monthele ei matutumbula omanyina Jeova evelukile konyima.
Oupanga ukahi ngatyina omuti wesukisa omaande opo ukale no nonthemo