Ovanthu Ovanyingi-nyingi Onongi Ononkhuavo Vahilivika Huku na Kilisitu

 1. Oñgeni elongomona lialingilwe motyonge tyalingilwe mo 1935, liakuatesileko omukuendye umwe?

OMUKUENDYE umwe, wambatisalwa mo 1926, puetyi ankho ena omanima 18. Ovohe ankho Ovalilongesi Vombimbiliya. Ongotyo ankho tyitumbulwa Onombangi mba Siovaa pomuvo opo. Ankho vena ovana vetano, vetatu ovakuendye, vevali ovakainthu. Ovana ovo aveho, tunde poututu ankho vafenda Siovaa Huku, ankho vahetekela Sesusi Kilisitu. Omukuendye oo wokuambitisalwa mo 1926, omanima aeho Pehinangelo ankho uti umwe ali kombolo, anu kovinyu. Mahi, etyi eiva elongomona lipopia “Ovanthu Ovanyingi-nyingi,” ayeke-po okulia kombolo, nokunwa kovinyu, Elongomona olio, lialingwa mo 1935 na J. F. Rutherford motyonge tyimwe tyalingililwe potyilongo tyimwe tyitiwa Washington, ko Estados Unidos. Oityi ovalilongesi Vombimbiliya vanoñgonokele melongomona olio?

 2. Otyili patyi tyaholololwa melongomona lialingilwe na Rutherford?

² Melongomona Rutherford alingile, wapotoyolele nawa ovalie “ovanthu ovanyingi-nyingi” vapopiwa momukanda Eholololo 7:9. Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vasoka okuti ovanthu ovanyingi-nyingi mavaende keulu, mahi kamavakatumina na Sesusi, mokonda kavayumbu nawa-nawa onthumbi mu Huku. Rutherford ahangununa nawa ono tesitu mbo Mbimbiliya mbupotoyola nawa-nawa okuti, “ovanthu ovanyingi-nyingi,” kavaholovonenwe vende keulu, mahi onongi ononkhuavob mavakahupa “mononkhumbi ononene,” avakakala apeho nomuenyo pano pohi. (Ehol. 7:14) Sesusi wapopile okuti: “Ame ndyina onongi ononkhuavo mbehe mbotyunda etyi; nambo ndyina okumbueta, ambutehelela ondaka yange, iya ambukala otyunda tyike vala, [ambukala] nomunthita wike vala.” (Suau 10:16) Onongi ombo ononkhuavo, Onombangi mba Siovaa vemutavela, ava mavakakala apeho pano pohi mouye omupe. (Mat. 25:31-33, 46) Pahe matutale oñgeni otyipuka otyo otyipe Onombangi mba Siovaa ankho vanoñgonoka, tyevekuatehileko aveho, nomukuendye una ankho wokuambatisalwa mo 1926, avapilulula etyi ankho vasoka. — Sal. 97:11; Prov. 4:18.

3-4. Motyonge tyalingilwe mo 1935, oityi ovanthu ovanyingi-nyingi vanoñgonokele konthele yekevelelo liavo, iya omokonda yatyi?

³ Pena otyipuka tyimwe otyiwa unene tyalingilwe motyonge omo. Etyi omukuatate Rutherford alinga elongomona, apulu ovanthu aveho veli motyonge, ati: “Aveho vakevelela okukala apeho pano pohi, okuti vapondola okukatuka?” Motyonge omo ankho muna ovanthu vehika 20.000. Ovanyingi-nyingi puvo, avakatuka. Pahe, omukuatate Rutherford ati: “Talei! Ava, ovanthu ovanyingi-nyingi!” Ovanthu aveho, avai mokuhakela. Aveho ankho vokutai, ankho vetyinoñgonoka okuti kavakoyelwe opo vende keulu. Ankho pahe vetyinoñgonoka okuti, kavalembulilwe nononkhono mba Huku. Tyina tyiti monthiki onkhuavo yotyonge, ovanthu vena 840 avambatisalwa. Iya ovanyingi puvo, ankho o vonongi ononkhuavo.

⁴ Etyi elongomona olio lialingwa, omukuendye una tuapopia-le wokuambitisalwa mo 1926, novanthu ovakuavo ovanyingi-nyingi, avayeke-po okulia-alia kombolo, nokunwa-anwa kovinyu monthiki Yehinangelo. Ovanthu ovanyingi vakalele ngetyi tyapopia omukulu umwe, wati: “Enima nayeka-po okulia kombolo, nokunwa kovinyu Pehinangelo, omo 1935, etyi nanoñgonoka okuti halembulilwe nononkhono mba Huku opo ndyikakale keulu, mahi ndyikevelela okukala apeho pano pohi, atukaundapela kumwe na vakuetu pokuviukisa ohi ino, ikale omphangu yehiwa nawa.” (Loma. 8:16, 17; 2 Kol. 1:21, 22) Tunde opo, ovanthu ovo ovanyingi-nyingi, vatualako vala okukala ovanyingi, iya vatualako okuundapa novalembulwa nkhele veli pano pohi.

 5. Oñgeni Siovaa akala tyina atala ava vayeka-po okulia kombolo nokunwa kovinyu monthiki Yehinangelo?

⁵ Oñgeni Siovaa akalele etyi atala ovanthu vokuayekele-po okulia kombolo nokunwa kovinyu Pehinangelo, mo 1935? Iya oñgeni hono akala tyina atala Onombangi mbae vambatisalwa, vayeka-po okulia kombolo nokunwa kovinyu etyi pahe vanoñgonoka okuti mwaina kavakoyelwe vende keulu? (1 Kol. 11:28) Vamwe ankho valia kombolo, vanwa kovinyu, mokonda ankho vasoka okuti hamwe vakoyua opo vende keulu. Mahi, ine vanoñgonoka okuti vapengesa, pahe avayeke-po okulia kombolo nokunwa kovinyu, avatualako okufenda Siovaa, uvepolelapo oviponyo viavo, avatualako okukala onongi ononkhuavo. Namphila vayeka-po okulia kombolo nokunwa kovinyu, mahi vatualako okuenda Kehinangelo mokonda vapandula unene ovipuka oviwa Siovaa na Sesusi vevelingila.

 6. Sesusi watuma onoandyu mbulinge-tyi?

⁶ Mokonda ononkhumbi ononene mbuli popepi, tuesukisa okunoñgonoka nawa etyi okapitulu 7 komukanda Eholololo kapopia. Okapitulu oko, kapopia ovalembulwa novanthu ovanyingi-nyingi onongi ononkhuavo. Sesusi watuma onoandyu mbukuate onomphepo ononkhuana mbokuhanya. Onoandyu ombo, kambupondola okuyeka onomphepo ombo, atee avalembulwa aveho vapakwa otyilimbo tyavo, otyilekeso tyokuti vapandwa na Siovaa. (Ehol. 7:1-4) Ovalembulwa vatualako okufenda Huku, mavakakala onohamba, tupu mavakakala ovanakwa na Kilisitu. (Ehol. 20:6) Siovaa na Sesusi, nonoandyu, mavakahambukwa unene tyina vamatale aveho vo 144.000 pahe veli keulu, vati umwe ovo onohamba, ovo ovanakwa.

 7. Ngetyi tyipopia Eholololo 7:9, 10, ovalie Suau amwene, iya oityi vena nokulinga? (Tala olutalatu lwo kondye.)

⁷ Etyi Suau apopia vo 144.000 vakala onohamba, tupu vakala ovanakwa, amono vali “ovanthu ovanyingi-nyingi” vahupa ko Alumagedom. Ovanthu ovo ovakuavo velikalela unene novo 144.000, mokonda vana ovanyingi-nyingi, nokuvevalula vala katyivilwa-le. (Tanga Eholololo 7:9, 10.) Ovanthu ovo “vavala ovikutu ovilaale ovingonga,” tyilekesa okuti ‘vetupu onkhako’ youye wa Satanasi, iya vatualako okutavela ku Huku no ku Kilisitu. (Tiaku 1:27) Ovanthu ovo Suau amwene, vena nokupopila peulu otyo vati, vayovoka vala mokonda yetyi Siovaa, na Sesusi Ondyona ya Huku vevelingila. Tupu, aveho vakuata ovifo viomundyambi peke, opo tyimoneke okuti, vetyii okuti Siovaa waholovona Sesusi nga akale Ohamba. — Tala Suau 12:12, 13.

 8. Ngetyi tyipopia Eholololo 7:11, 12, oityi tyihambukiswa ombunga ya Siovaa keulu?

⁸ Tanga Eholololo 7:11, 12. Oñgeni ombunga ya Siovaa keulu ikala, tyina itala ovanthu ovanyingi vahivilika Huku? Suau wamona okuti ombunga aiho ya Siovaa yahambukwa unene tyina itala ovanthu ovanyingi-nyingi vahivilika Huku. Tupu ombunga oyo ya Siovaa maikahambukwa unene tyina vamatale okuti ovipuka aviho Suau amwene vikahi nokufuiswapo, iya ovanthu ovanyingi-nyingi vahupa kononkhumbi ononene.

 9. Ngetyi tyipopia Eholololo 7:13-15, oityi ovanthu ovanyingi-nyingi vekahi nokulinga pahetyino?

⁹ Tanga Eholololo 7:13-15. Suau wahoneka okuti ovanthu ovanyingi-nyingi “vakoha ovikutu viavo, avevituelesa mohonde Yondyona.” Otyo tyilekesa okuti omutima wavo kauvevele onombei, iya ovaviuki komaiho a Siovaa. (Isa. 1:18) Ovanthu ovo, velipakula, avambatisalwa. Tupu vayumba onthumbi motyilikutila tya Sesusi, iya omapanga a Siovaa. (Suau 3:36; 1 Pet. 3:21) Otyo Huku evetavelela vatalame komutwe wotyipundi tyae na vemulingile “ovilinga vikola tyinthiki na tyitenya” mepata liae pano pohi. Ovanthu ovo, hono vaundapa unene movilinga viokuivisa Ouhamba, nokulongesa ovanthu vakale ovalongwa, mokonda kuvo, okupaka ouhamba wa Huku komutwe otyo otyipuka tyesukisa vali. — Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. Oityi ovanthu ovanyingi-nyingi vayumbila onthumbi mu Huku, iya omulao patyi mavakamona tyina ufuiswapo?

¹⁰ Ovanthu ovanyingi-nyingi mavakahupa mononkhumbi ononene, vayumba onthumbi mu Siovaa “upumphi kotyipundi tyae tyoutumini” mokonda vetyii okuti meveyakulila. Onongi ononkhuavo mavekelimoneko tyina Huku afuisapo onondaka ombu: “Huku makasekuna ononkhuka momaivo avo, ononkhia kamambukakala-ko vali, nii okuliyava, nii okulila, nii omaluihamo kavikakala-ko vali.” — Ehol. 21:3, 4.

11-12. (a) Ngetyi tyipopia Eholololo 7:16, 17, ovipuka patyi oviwa mavikalingilwa ovanthu ovanyingi-nyingi? (b) Oityi onongi ononkhuavo valinga Pehinangelo, iya oityi vetyilingila?

¹¹ Tanga Eholololo 7:16, 17. Hono, ovafendi vamwe va Siovaa vena nokumona ononkhumbi mokonda vamwe vetupu okulia, ovakuavo kovilongo vakala kuna ovita. Nkhele ovakuavo vena nokupakwa movikaleya mokonda yokufenda Huku. Mahi ovanthu ovo ovanyingi-nyingi, vena ehambu mokonda vetyii okuti tyina ouye ou wa Satanasi wamapu, mavakakala nokulia okunyingi, iya mavakalongehiwa apeho na Huku. Tyina ouye wa Satanasi uhanyua-ko, ovanthu ovanyingi-nyingi mavakayakulilwa konyengo ya Siovaa “itokota ngotupia,” onyengo Siovaa mauyulila kovanthu vouye uno. Tupu tyina ononkhumbi ononene mbamalambe, Sesusi mapolo ava vokuahupa, evetuala “pomaande omuenyo [wahapu].” Nkhele soka kovipuka ovio oviwa ovanthu ovanyingi-nyingi vakevelela! Aveho mavakahupa, kamavakankhia-ankhia vali! — Suau 11:26.

¹² Onongi ononkhuavo, vapandula Siovaa na Sesusi mokonda mavekeveavela ovipuka oviwa unene! Namphila vahaholovonenwe opo vende keulu, no ngotyo kavasoko okuti Siovaa uhole vali vokuenda keulu tyipona-vo. Tyilinge vokuenda keulu, tyilinge onongi ononkhuavo, aveho vahilivika Huku na Kilisitu. Tyimwe valinga tyihilivika Huku na Kilisitu, Okuenda Pehinangelo.

13-14. Omokonda yatyi ovalembulwa nkhele vokuli pano pohi, nonongi ononkhuavo, valingila Ehinangelo liononkhia mba Kilisitu?

¹³ Omanima ano, povanthu vena 1.000, wike vala ulia kombolo, nokunwa kovinyu monthiki yehinangelo. Otyo tyilekesa okuti, momawaneno Omanyingi mutupu omunthu nawike ulia kombolo, nokunwa kovinyu. Ngotyo, ovanthu ovanyingi-nyingi veya Pehinangelo vakevelela okukakala apeho pano pohi. Opo muaina, omokonda yatyi vaila Pehinangelo liononkhia mba Sesusi? Opo tunoñgonoke ekumbululo liepulo olio, nkhele tusokei kongeleka ei. Mongeleka, ovanthu vehole okuenda kotyipito tyomapanga avo velinepa. Venda-ko mokonda vehole ava mavelinepe, tupu vahanda okuvekuatesako. Ongotyo onongi ononkhuavo valinga. Venda tupu Kehinangelo, omokonda vehole Kilisitu, vahanda okumukuatesako, nokukuatesako ovalembulwa. Vahanda okulekesa okuti vapandula otyilikutila tyeyovo, etyi matyikevekalesa nomuenyo wahapu pano pohi.

¹⁴ Tupu, onongi ononkhuavo mbulinga Ehinangelo, mokonda mbuhanda okutavela otyitumino tya Sesusi. Etyi Sesusi alinga ehinangelo novalongwa vae vokuehemuyekele-po, evepopila okuti: “Tualeiko okutyilinga opo munthyinangele.” (1 Kol. 11:23-26) Ngotyo, matutualako okulinga Ehinangelo liononkhia mba Sesusi tyina nkhele ovalembulwa vehenepwe-po pano pohi. Otyo onongi ononkhuavo vakongela ovanthu aveho opo veye Pehinangelo liononkhia mba Sesusi.

15. Oñgeni onthue tuhilivika Huku na Kilisitu Pehinangelo?

¹⁵ Tyina tuimba, atulikuambela Pehinangelo, tuhilivika Huku na Kilisitu. Enima lino, elongomona malilingwa Pehinangelo, lina osapi yati: “Panda Etyi Huku na Kilisitu Vekulingila!” Elongomona olio, malituavela ondundo yokupandula Siovaa na Kilisitu nomutima wetu auho. Tyina ombolo novinyu vilamba, mavituhinangelesa etyi ovipuka ovio vihangununa — olutu lwa Sesusi, nohonde yae. Tupu matuhinangela etyi Siovaa aava Omona wae opo etunkhile na tukale nomuenyo. (Mat. 20:28) Aveho vehole Tate yetu keulu, Nomona wae, maveya Pehinangelo liononkhia mba Tatekulu.

16. Okutyi ovalembulwa velifwa nonongi ononkhuavo?

¹⁶ Tyilinge vokuenda keulu, tyilinge onongi ononkhuavo, aveho ku Huku otyipuka tyike vala. Aveho Huku uvehole, mokonda kwe otyipuka tyike vala, petupu ovanene vali ku vakuavo. Siovaa watumine Omona wae ankhile ovalembulwa nonongi ononkhuavo. Otyipuka vala tyelikalela povanthu ovo, omokonda vala tyati ava vakevelela okukakala keulu, ava ovakuavo vakevelela okukakala apeho pano pohi. Mahi ovanthu ovo aveho, vesukisa okutualako okutavela ku Huku no ku Kilisitu. (Sal. 31:23) Hinangela okuti Siovaa waavela aveho ononkhono mbae opo mbuvekuatesako muetyi vesukisa. Katyiti ava uveavela vali ononkhono ononyingi, ava ovakuavo eveavela vala katutu, aveho uveavela vala otyipuka tyike.

17. Oityi ovalembulwa vakevelela tyina vasoka koviwa haa mavakapewa?

¹⁷ Ovakilisitau ovalembulwa, kavatyitilwe nekevelelo liokukakala keulu. O Huku upaka ekevelelo olio momitima viavo. Tyina vasoka kekevelelo liavo, velikuambela, iya vakevelela nehambu ovilinga oviwa mavakapewa keulu. Kavetyii oñgeni omalutu avo maakakala tyina vamaende keulu. (Fil. 3:20, 21; 1 Suau 3:2) Mahi no ngotyo, vetyii okuti haa mavekelivasa na Siovaa, na Sesusi, nonoandyu novalembulwa ovakuavo veli-ale keulu, vakevelela okukapewa otyilinga tyavo Mouhamba wa Huku.

18. Oityi onongi ononkhuavo mbukevelela okukamona mouye omupe?

¹⁸ Onongi ononkhuavo, vena ekevelelo liokukakala apeho pano pohi, iya otyo, otyo ovanthu aveho vahanda. (Ecl. 3:11) Vakevelela onthiki mavakaundapa opo vapilulule ohi aiho, aihiwa nawa. Mavakatunga omaumbo avo, mavakatuika omiti viavo, avakakala novana vehena vali onkhali. (Isa. 65:21-23) Mavakaenda-enda monomphunda, no monohika mbayova nawa. Mavakayoa melunga, mavakanoñgonoka vali ovipuka ovikuavo ovinyingi-nyingi Huku atunga. Otyipuka tyivehambukiswa vali unene, okunoñgonoka okuti, oupanga wavo na Siovaa maukatuala-tualako.

19. Ehinangelo liononkhia mba Sesusi litukuatesako okulinga-tyi, iya enima lino, malilingwa nalupi?

¹⁹ Komutwe wandyila, Siovaa makaavela aveho velipakula kwe, ovipuka oviwa. (Jer. 29:11) Ehinangelo liononkhia mba Kilisitu, likuatesako ovanthu aveho, ovalembulwa nonongi ononkhuavo, okuhilivika Huku na Kilisitu mokonda yetyi vetulingila opo tukakale nomuenyo wahapu. Eliongiyo liesukisa vali unene komaliongiyo atyo aeho Onombangi mba Siovaa, Ehinangelo liononkhia mba Sesusi. Menima lino, Ehinangelo olio malilingwa Motyasapalo, monthiki 27 ya Março yo 2021. Ovanthu ovanyingi vakala movilongo Onombangi mbahailikilwe okuliongiya, mavalingi Ehinangelo liononkhia mba Sesusi. Atee umwe ava vakala movilongo Onombangi mbailikwa okuliongiya, navo mavalingi Ehinangelo liononkhia mba Sesusi. Vamwe matyivepuiya mokonda veli movikaleya, nongotyo omo mavalingila Ehinangelo. Siovaa, na Sesusi, no noandyu, novalembulwa vokuapita-le keulu, veete ovanthu ovo aveho valinga Ehinangelo liononkhia mba Sesusi. Tyilinge valingila mewaneno, tyilinge o motyikundyi, tyilinge omunthu wike vala ulinga aike, veveete aveho!