3 Jezus — boski
Jana 1:1 — „i Słowo był bogiem (boski)”
(gr. καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος [kai teòs en ho lògos])
1808 „i słowo było bogiem” The New Testament, in An
Improved Version, Upon the
Basis of Archbishop Newcome’s
New Translation: With
a Corrected Text, Londyn.
1829 „i Logos był bogiem” The Monotessaron; or, The
Gospel History, According to
the Four Evangelists, tom. 1,
John S. Thompson, Baltimore.
1864 „i Słowo było bogiem” The Emphatic Diaglott (J21,
tekst międzywierszowy)
Benjamin Wilson, Nowy Jork
i Londyn.
1879 „i Słowo był bogiem” La Sainte Bible,
Segond-Oltramare,
Genewa i Paryż.
1928 „i Słowo był bytem boskim” La Bible du Centenaire,
Société Biblique de Paris.
1935 „i Słowo był boski” The Bible—An American
Translation, J. M. P. Smith
i E. J. Goodspeed, Chicago.
1950 „i Słowo był bogiem” New World Translation of the
Christian Greek Scriptures,
Brooklyn.
1975 „i Słowo było bogiem Das Evangelium nach Johannes,
(lub: boskie)” Siegfried Schulz, Göttingen,
Niemcy.
1978 „i Logos był boskiego Das Evangelium nach Johannes,
rodzaju” Johannes Schneider, Berlin.
1979 „i Logos był bogiem” Das Evangelium nach Johannes,
Jürgen Becker, Würzburg, Niemcy.
W przytoczonych przekładach angielskich, francuskich i niemieckich użyto określeń „bóg”, „boski” lub „boskiego rodzaju”, ponieważ grecki wyraz θεός (teòs) występuje tutaj przed czasownikiem jako orzecznik rzeczownikowy w liczbie pojedynczej i nie poprzedza go rodzajnik. Mamy tu więc do czynienia z teòs w formie bezrodzajnikowej. Natomiast do Boga, u którego na początku był Słowo (Logos), odnosi się tu wyrażenie ὁ θεός (teòs poprzedzone rodzajnikiem ho). Obecność rodzajnika sygnalizuje, iż rzeczownik dotyczy konkretnej jednostki, osoby, podczas gdy orzecznik rzeczownikowy w liczbie pojedynczej nie poprzedzony rodzajnikiem i występujący przed czasownikiem wskazuje na czyjąś cechę. Dlatego wypowiedź Jana, że Słowo (Logos) był „bogiem” lub „boski”, nie oznacza, iż Słowo był tym Bogiem, u którego przebywał. Określa raczej pewną cechę Słowa (Logosa), lecz nie utożsamia go z samym Bogiem.
W tekście greckim jest wiele miejsc, w których przed czasownikiem występuje orzecznik rzeczownikowy bez rodzajnika. Zobacz na przykład Marka 6:49 i 11:32 oraz Jana 4:19; 6:70; 8:44; 8:48; 9:17; 10:1, 13, 33; 12:6; 18:37. W takich wypadkach tłumacze polscy niekiedy dodają zaimek nieokreślony „jakiś” albo piszą dany wyraz małą literą, aby podkreślić, że chodzi o cechę lub charakter podmiotu. (Zobacz Marka 6:49 w przekładzie K. Romaniuka). Toteż bezrodzajnikowy orzecznik θεός w Jana 1:1 oddano po polsku „był bogiem” (a nie: „był Bogiem”). Pismo Święte potwierdza słuszność takiego tłumaczenia.
W artykule pt. „Qualitative Anarthrous Predicate Nouns: Mark 15:39 and John 1:1” (Journal of Biblical Literature, tom 92, Filadelfia 1973, s. 85) Philip B. Harner wyjaśnia, że takie sformułowania, jak w Jana 1:1, gdzie „przed czasownikiem występuje orzecznik bez rodzajnika, uwypuklają przede wszystkim cechę. Wskazują, że logos ma naturę teos. Nic nie upoważnia do twierdzenia, jakoby orzecznik teos miał formę określoną”. Na stronie 87 wspomnianego artykułu P. Harner oświadcza: „Myślę, że w Jana 1:1 orzecznik tak wyraźnie uwypukla cechę, iż występującego tu rzeczownika nie można uważać za określony”.