Kto powiedział, że to było jabłko?

HEBRAJSKIE słowo tappúach, tłumaczone zwykle na „jabłko”, występuje w Biblii wielokrotnie. Nie użyto go jednak w opisie „drzewa wiedzy o dobrym i złym” (Rodzaju 2:9, 17; 3:6). Skąd wobec tego wywodzi się tradycja, według której zakazanym owocem było jabłko?

Jak czytamy w książce H.N. Moldenke’a Plants of the Bible (Rośliny w Biblii), pogląd taki „ukształtował się niewątpliwie pod wpływem dzieł artystów średniowiecza i renesansu”. Na przykład o słynnym obrazie Rajski ogród Petera Paula Rubensa (1577-1640), znajdującym się obecnie w haskiej galerii malarstwa, Moldenke pisze: „Owocami na gałęziach drzewa wiedzy o dobrym i złym, wokół którego opleciony jest wąż, na pewno są jabłka. Jest to być może jeden z obrazów, którym zawdzięczamy szeroko dziś rozpowszechniony błędny pogląd, jakoby biblijnym drzewem była jabłoń”.

Na temat obrazu Adam i Ewa (zob. wyżej) niemieckiego malarza nadwornego Lukasa Cranacha Starszego (1472-1553), na którym namalowane jest jabłko, Moldenke pisze, że malarze renesansu „przy wyborze tematu z upodobaniem korzystali ze swego prawa do polegania na wyobraźni”. Podobnie postępowali inni artyści tego okresu, jak Tintoretto i Tycjan, gdy malowali obrazy na taki temat.

Jednym z pierwszych, którzy przedstawili ten pomysł na piśmie, był prawdopodobnie sławny poeta angielski John Milton. W poemacie Raj utracony (1667) tak pisał o kuszeniu Ewy przez węża:

„Aż dnia pewnego, gdy szedłem polami,

Ujrzałem w dali piękne drzewo

Gnące się pod owocami,

I widziałem, jak się mienią

Szczerym złotem i czerwienią, (...)

Chcąc zaspokoić chęć palącą

Popróbowanie jabłek okazałych,

Postanowiłem już nie zwlekać, bo gorąco

Głód i pragnienie mi kazały

Iść za wabiącym ich zapachem,

I mnie do tego przekonały”.

A zatem jeden z najpopularniejszych mitów chrześcijaństwa ma swoje źródło nie w Słowie Bożym, Biblii, tylko w wybujałej, ale i zwodniczej wyobraźni malarzy i poetów. Co to był za owoc? Biblia po prostu o tym nie wspomina, gdyż nie owoc jest tu najważniejszy, tylko ludzkie nieposłuszeństwo (Rzym. 5:12).