CEZAREA FILIPOWA

Miasto niedaleko źródeł Jordanu; obecnie jest tam wioska Banijas. Leży ona na wysokości 350 m n.p.m., w pięknej okolicy. Z trzech stron otaczają ją góry, m.in. pokryty śniegiem szczyt góry Hermon, majestatycznie wznoszący się od pn. wsch., natomiast od zach. rozciąga się porośnięta bujną zielenią równina, którą nawadnia jeden z głównych strumieni źródłowych Jordanu wypływający z pobliskiej groty.

Rozegrała się tu bitwa, w której Antioch III (Wielki) pokonał wojska egipskie (ok. 200 p.n.e.). Wtedy miasto nosiło nazwę Paneas, nadaną mu ku czci Pana, pogańskiego boga płodności. W r. 20 p.n.e. Cezar August podarował je Herodowi Wielkiemu, który później wybudował w nim świątynię z białego marmuru poświęconą Augustowi. Syn Heroda, tetrarcha Filip, rozbudował i upiększył miasto. Ku czci Cezara Tyberiusza nazwał je Cezareą, a dla odróżnienia od znanego portu o tej samej nazwie dodano określenie Filipowa. Jeszcze później rozbudowę miasta kontynuował Herod Agryppa II, który przemianował je na Neronias, ale po śmierci Nerona nazwa ta szybko poszła w zapomnienie. Józef Flawiusz donosi, że po zburzeniu Jerozolimy w r. 70 n.e. Tytus zorganizował tam walki gladiatorów, w których uczestniczyli żydowscy jeńcy (Wojna żydowska, VII, II, 1 [23, 24]). Z czasem miasto powróciło do swej dawnej nazwy Paneas, która przekształciła się w arabskie Banijas (w języku arab. nie ma głoski „p”).

W drodze do „wiosek Cezarei Filipowej” Jezus zapytał swych uczniów: „Jak ludzie mówią, kim jest Syn Człowieczy?”, co dało początek pamiętnej rozmowie o masywie skalnym, na którym zbudowany jest zbór chrześcijański, i o „kluczach królestwa niebios” (Mk 8:27; Mt 16:13-20).